Sở hữu 'nền kinh tế cờ bạc' hàng chục tỷ USD, Macao đã quản lý như thế nào?

Macao được xem là một trong những "trung tâm cờ bạc" của thế giới. Hoạt động của ngành công nghiệp cờ bạc đem tới những lợi ích to lớn dành cho đặc khu hành chính này, góp phần giúp Macao trở thành một trong những khu vực có thu nhập GDP bình quân trên đầu người cao nhất thế giới.

Hoạt động của các casino tại Macao đã cung cấp số lượng lớn việc làm dành cho người dân địa phương. Năm 2018, có hơn 57.000 người làm việc trong ngành công nghiệp trò chơi và số lượng này chiếm tới 20% – 30% toàn bộ lực lượng lao động của Macao.

Bên cạnh đó, tác động lớn đối với nền kinh tế là số lượng khách du lịch và doanh thu thuế được tạo ra. Phần lớn nền kinh tế của Macao đang dựa vào nguồn thu chính từ hoạt động dịch vụ dành cho khách du lịch, trong đó ngành công nghiệp cờ bạc đóng vai trò là “xương sống” của cả ngành dịch vụ.

Cụ thể, theo báo cáo của Statista, trong năm 2018, các sòng bạc ở Macao có doanh thu ước tính lên tới 37,59 tỷ USD, chiếm tới 70% GDP của cả đặc khu hành chính này.

Hiện tại, các khoản thuế từ các sòng bạc chiếm hơn 80% tổng doanh thu của Chính phủ Macao. Các hoạt động trò chơi tại Macao chính là tiền đề để chính quyền đẩy mạnh sự phát triển ngành công nghiệp dịch vụ tại đặc khu này.

Macao quản lý các sòng bài như thế nào?

Ngành dịch vụ trò chơi tại Macao được quản lý bởi một cơ quan chuyên biệt có tên là Cục Điều phối và Thanh tra trò chơi (gọi tắt là DICJ).

Cục này có các trách nhiệm chính như: hợp tác, điều phối, thực hiện các chính sách kinh tế của các trò chơi trong sòng bạc hoặc các trò chơi khác; kiểm tra, giám sát các hoạt động nhượng quyền, giám sát việc tuân thủ nghĩa vụ; kiểm tra, quản lý, giám sát tư cách pháp lý và khả năng tài chính khác của bên được nhượng quyền hoặc các bên khác theo quy định của pháp luật; cấp giấy phép cho các hoạt động trò chơi; điều tra và xử phạt vi phạm hành chính theo trình tự pháp luật.

Về hệ thống pháp luật, do thể chế chính trị đặc biệt, hệ thống pháp luật do người Bồ Đào Nha để lại (Macao từng là thuộc địa của Bồ Đào Nha - PV) vẫn được chấp nhận sử dụng, trong đó hệ thống pháp luật dân sự, thương mại, hình sự và luật hành chính đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động chơi trò chơi tại Macao.

Luật Macao được thực hiện dựa trên nguyên tắc cơ bản, đó là: “Nếu một loại trò chơi không được chấp thuận thì tức là trò chơi đó sẽ bị cấm”.

Theo đó, có bốn loại trò chơi được phép chơi trong đặc khu hành chính này, bao gồm: trò chơi may rủi (trò chơi có kết quả phụ thuộc vào sự may mắn của người chơi); cá cược hỗn hợp (bao gồm đua ngựa, đua chó và cá cược thể thao); các hoạt động xổ số, rút thăm trúng thưởng; các trò chơi tương tác, được hiểu là các trò chơi trong đó người chơi tham gia bằng phương tiện viễn thông như điện thoại, truy cập internet hoặc dữ liệu số.

Hệ thống luật cơ bản của Macao đối với ngành công nghiệp cờ bạc bao gồm: Luật đánh bạc bất hợp pháp số 8/96/M ngày 22/07/1996; Luật trò chơi Macao số 16/2001 ngày 24/07/2001; Sắc lệnh số 163/90/M ngày 27/08/1990 về đua ngựa và cá cược hỗn hợp; Luật tội phạm hình sự liên quan đến đua động vật số 9/96/M ngày 22/07/1996; Sắc lệnh số 20/2005 ngày 27/05/2005 về cá cược bóng rổ; Sắc lệnh số 67/2018 ngày 20/04/2018 về cá cược bóng đá; Luật quy định hoạt động của vé số cào trúng ngay số 12/87/M ngày 17/08/1987; Sắc lệnh số 27/86/M ngày 01/02/1986 về các quy định đối với vé số cào trúng ngay; Hướng dẫn của DICJ trong một số vấn đề cụ thể.

Bên cạnh đó, đối với từng loại trò chơi, đặc khu hành chính này cũng có những hệ thống quy định riêng biệt để quản lý một cách phù hợp.

Ngoài ra, theo Luật trò chơi Macao, casino chỉ được cung cấp các trò chơi trên bàn bạc và máy chơi game; các loại hình cung cấp dịch vụ cá cược và xổ số bị cấm tại casino và phải được cung cấp ở bên ngoài phạm vi của casino.

Đối với loại hình trò chơi trực tuyến, hiện vẫn chưa có quy định nào điều chỉnh các hình thức đánh bạc từ xa thông qua internet ngoài phạm vi của Macao. Do vậy, về cơ bản, các loại hình chơi cờ bạc online đều được coi là “ngoài vòng pháp luật”.

Thêm vào đó, mặc dù không có quy định nào cụ thể về cơ chế thanh toán tài chính, tuy nhiên, các loại tiền điện tử, đặc biệt là bitcoin, đều bị chính quyền địa phương phản đối kịch liệt.

"Thiên đường thuế" Macao 

Với nền kinh tế Macao phụ thuộc rất nhiều vào lĩnh vực chơi game và du lịch, chính quyền Macao, với mục đích đa dạng hóa nền kinh tế, đã có nhiều biện pháp thu hút đầu tư nước ngoài và cam kết duy trì môi trường thân thiện với nhà đầu tư.

Cụ thể, các nhà đầu tư nước ngoài được tự do trong việc thành lập các pháp nhân ở Macao. Hầu như không tồn tại quy tắc đặc biệt nào đối với các nhà đầu tư, chính quyền chỉ hạn chế kiểm soát nước ngoài trong một số lĩnh vực (giáo dục, dịch vụ pháp lý hoặc báo chí).

Các tập đoàn ở nước ngoài và trong nước đều được đăng ký chung tại một cơ quan là Viện Xúc tiến đầu tư và thương mại Macao (IPIM) và đều tuân theo các quy định tương tự nhau trong kinh doanh, ví dụ như cùng chịu sự điều chỉnh của Bộ luật Thương mại Macao. Do đó, hầu như không có sự phân biệt đối xử giữa các pháp nhân trong nước và nước ngoài, tạo ra môi trường kinh doanh hấp dẫn với các nhà đầu tư.

Không chỉ vậy, sự thu hút đối với Macao còn đến từ việc đặc khu này là khu vực duy nhất của Trung Quốc mà các loại hình trò chơi may rủi được hợp pháp hóa. Do đó, đây là địa điểm hoàn hảo để thỏa mãn nhu cầu cho cư dân của đất nước tỷ dân này.

Để đẩy mạnh phát triển dịch vụ, chính quyền Macao luôn chú trọng cho sự phát triển cơ sở hạ tầng nhằm tạo sự thuận tiện cho những người chơi, ví dụ như việc hoàn thành các cây cầu nối Macao với Trung Quốc đại lục và các vùng lãnh thổ để thuận tiện trong việc di chuyển. Điều này mang tới số lượng lớn người chơi và kéo theo nhu cầu đầu tư sinh lợi nhuận của các nhà đầu tư nước ngoài ở cả lĩnh vực cờ bạc và lĩnh vực du lịch, lưu trú và tổ chức các sự kiện vui chơi giải trí.

Nhận thấy cơ hội, chính quyền Macao đã mở cửa thị trường bằng cách cho phép các nhà đầu tư được chính phủ cấp quyền tham gia vào một hợp đồng cấp quyền thứ cấp với bên thứ ba, từ đó để tăng số lượng các nhà điều hành casino (quy định ban đầu chỉ cho phép tối đa 3 nhà đầu tư).

Về vấn đề thuế, Macao được mệnh danh là một trong những thiên đường đối với các nhà đầu tư. Tại Macao, mức thuế suất cao nhất cho doanh nghiệp chỉ là 12%, các loại thuế như thuế thặng dư trên vốn cũng không tồn tại.

Đặc biệt trong ngành công nghiệp cờ bạc, thuế suất của nhà điều hành casino là 35% trên tổng doanh thu hàng tháng, thêm vào đó là các loại thuế đóng góp cho văn hóa, cơ sở hạ tầng, du lịch và quỹ an sinh xã hội.

Mặc dù có các mức thuế cố định, chính phủ vẫn có những nỗ lực hỗ trợ nhà đầu tư bằng việc cung cấp các gói trợ cấp hoặc ban hành các chỉ thị để cắt giảm và/hoặc áp dụng mức thuế suất thấp đối với một số loại thuế như thuế thu nhập bổ sung dành cho những nhà đầu tư chứng minh rằng họ tham gia vào các hoạt động thúc đẩy nền kinh tế, thúc đẩy xuất khẩu và xúc tiến thương mại để phát triển đặc khu hành chính Macao.

Xử lý góc tối của "công nghiệp cờ bạc"

Bên cạnh những đóng góp đáng kể cho nền kinh tế, hoạt động cờ bạc tại Macao cũng là nguyên nhân khiến một số vấn đề xã hội trở nên khó kiểm soát.

Đầu tiên phải kể đến là tình trạng bỏ học đáng báo động tại Macao. Cụ thể trong năm 2009, chỉ 2/3 số học sinh trung học Macao hoàn thành chương trình học mà nguyên nhân chủ yếu đến từ viễn cảnh việc làm hứa hẹn trong ngành dịch vụ cờ bạc.

Ngoài ra, hầu hết các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự phát triển mạnh mẽ của hoạt động cờ bạc liên quan tới các vấn đề xã hội như: bạo lực gia đình, ly dị, phá sản, lạm dụng chất kích thích, mại dâm và các vấn đề xã hội về cờ bạc khác.

Để giảm thiểu những tác động tiêu cực này, chính quyền Macao đã khởi động chiến dịch mang tên “Chơi cờ bạc có trách nhiệm”. Theo đó, DICJ cùng các đơn vị liên quan tổ chức các tuần lễ và sự kiện thường niên nhằm nâng cao nhận thức xã hội với mục đích hạn chế những thiệt hại xã hội gây ra từ hoạt động cờ bạc.

Nhờ những hoạt động này, nhận thức người dân về việc “chơi cờ bạc có trách nhiệm” đã được nâng cao rõ rệt, từ 23,7% dân số vào năm 2009 lên 58,2% dân số vào năm 2012.

Thêm vào đó, chính quyền cũng tổ chức thành lập các trung tâm phòng ngừa và hỗ trợ điều trị dành cho những người gặp vấn nạn về cờ bạc nhằm hỗ trợ người dân trong các vấn đề xã hội liên quan tới ngành dịch vụ trò chơi...