Tạo đột phá cho cụm cảng Cái Mép – Thị Vải: ‘Cảng lớn chờ luồng sâu’ 

“Luồng hàng đang dịch chuyển từ Tp. Hồ Chí Minh về Cái Mép – Thị Vải”

Theo báo cáo của Cục hàng hải Việt Nam (HHVN), sau 5 năm triển khai những giải pháp Đề án nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác cảng biển nhóm 5 và các bến cảng khu vực Cái Mép Thị Vải, đến năm 2019, đã có sự dịch chuyển hàng hóa theo chiều hướng tích cực giữa các cảng biển trong nhóm.

Cụ thể, hàng hóa từ khu vực cảng tại Tp. Hồ Chí Minh đã dịch chuyển ra các cảng mới là Đồng Nai và Bà Rịa-Vũng Tàu. Tỷ trọng hàng hóa qua cảng biển Vũng Tàu tăng từ 30,6% (năm 2013) lên 34,1% (năm 2018). 

Về hàng hóa container cũng có sự dịch chuyển từ các cảng của Tp. Hồ Chí Minh sang các cảng biển khác. Ví dụ như năm 2013 tỷ trọng hàng hóa container thông qua các cảng biển Thành phố Hồ Chí Minh – Đồng Nai –Vũng Tàu tương ứng 82% - 0,2% - 17,8% thì đến năm 2018 tỷ trọng này là 63,6% - 6,3% - 30%.

“Ở mức so sánh đó, rõ ràng lượng hàng hoá container dịch chuyển từ Tp. Hồ Chí Minh ra Vũng Tàu tăng đến 12,2%, đồng nghĩa với việc nơi đây đã thu hút được các hãng tàu lớn, doanh nghiệp (DN) lớn đến làm hàng”, ông Nguyễn Xuân Sang, Cục trưởng Cục HHVN nhận định.

Còn theo số liệu của Bộ GTVT gửi Văn phòng Chính phủ, “trong 5 năm qua, cụm cảng Cái Mép – Thị Vải có sự tăng trưởng đáng kể khi sản lượng năm 2014 chỉ 1,13 triệu TEU; năm 2015 đạt 1,45 triệu TEU (tăng 28% so với năm 2014); năm 2016 đạt 2,03 triệu TEU tăng (40% so với năm 2015); năm 2017, năm 2018 lần lượt đạt 2,53 triệu TEU và 2,87 triệu TEU đạt 42% công suất thiết kế của các bãi container. Tốc độ tăng trưởng bình quân 5 năm đạt khoảng 26%”.

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Công cho biết: “Ngoài ra, một số bến cảng thuộc bến container kết hợp khai thác hàng tổng hợp, sản lượng hàng hoá thông qua năm 2017, 2018 lần lượt đạt 8,65 triệu tấn và 9,915 triệu tấn, vì thế, tổng sản lượng thông qua của cụm cảng đạt 55% công suất thiết kế”.

“Nếu tính cả lượng hàng hoá vận chuyển bằng phương tiện thuỷ nội địa thì năm 2018, bến cảng thông qua khoảng 5,3 triệu TEU, đạt 77% công suất thiết kế”, ông Công nói.

Như vậy, có thể nhận thấy, trong 5 năm qua, tốc độ tăng trưởng tại cụm cảng Cái Mép – Thị Vải là đáng ghi nhận. Nếu như, năm 2013 chỉ có 8 chuyến/tuần tàu mẹ và tàu nội địa châu Á cập cảng thì nay khu vực cảng Cái Mép -Thị Vải đã thiết lập được 28 chuyến tàu/tuần, trong đó có 22 tuyến vận tải quốc tế và 6 tuyến vận tải nội địa…. 

Thậm chí mới đây đã có tàu trên 190.000 tấn ra, vào làm hàng tại cụm cảng, tuy nhiên, tàu này đã phải hạ tải và di chuyển rất khó khăn khi tuyến luồng Cái Mép – Thị Vải quá nhỏ.

Ông Trịnh Thế Cường, Trưởng phòng vận tải và dịch vụ hàng hải, Cục HHVN cho biết: Đến giờ, vẫn còn khoảng 40% hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đi châu Âu phải trung chuyển tại các nước khác thay vì lên tàu mẹ đi thẳng tại Cái Mép do luồng vào Cái Mép - Thị Vải chưa đủ chuẩn tắc đón những tàu lớn (các tàu tuyến châu Âu đều có kích cỡ khoảng trên 195.000 DWT/18.000 TEU).

“Vì thế, để tạo đột phá cho cụm cảng trọng điểm số 1 phía Nam này, Cục hàng hải VN đã có văn bản đề xuất kiến nghị tới Chính phủ cho phép sử dụng nguồn vốn dự phòng trung hạn để đầu tư nạo vét, nâng cấp tuyến luồng”, ông Cường nói.

“Tàu lớn vào cảng, luồng nhỏ chỉ chạy được một chiều”

Theo tìm hiểu của VietnamFinance, hiện luồng dẫn vào cụm cảng Cái Mép – Thị Vải nhiều nơi chỉ có độ sâu -11m, nơi sâu nhất chỉ đạt độ -14m vì thế nhiều tàu lớn muốn vào cảng phải chờ giờ, chờ nước lên. Điều này gây tốn kém và lãng phí rất lớn cho chủ tàu, chủ hàng và doanh nghiệp cảng. Đồng thời, làm giảm năng lực của toàn bộ cụm cảng lớn nhất khu vực phía Nam. Chính vì thế, Bộ GTVT vừa có đề xuất phải đưa dự án trên vào nhóm các dự án cấp bách cần làm ngay.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Công cho biết: “Do phải giảm tải để vào luồng, số lượng container của các tàu lớn khi ghé các cảng tại Cái Mép – Thị Vải chỉ đạt khoảng 45% - 50% sức chở của tàu”.

“Hiện tại Bà Rịa – Vũng Tàu có 7 bến cảng container được đưa vào khai thác với công suất 6,8 triệu Teus. Các bến cảng đã tiếp nhận thành công các tàu trọng tải trên 100.000 DWT, đặc biệt cảng CMIT đã tổ chức tiếp nhận tàu có trọng tải 157.000 DWT với sức chở 14.000 Teus”

“Tuy nhiên, trở lại lớn nhất là khi tàu lớn vào, thì tuyến luồng Cái Mép – Thị Vải chỉ chạy được một chiều (trong khi thiết kế chạy 2 chiều) dẫn đến số tuyến vận tải hàng hải biển xa cũng như số lượng tàu cập cảng ít”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Công nói.

Còn theo Cục trưởng Cục hàng hải Nguyễn Xuân Sang, “hiện Cục đã có báo cáo Bộ GTVT để trình Chính phủ cho phép sớm mở rộng luồng Cái Mép – Thị Vải đạt độ sâu -15,5m, chiều rộng 350m; nạo vét vũng quay tàu khu vực ngã 3 Gò Gia đạt đường kính 600 m, cao độ đáy – 15,5 m đảm bảo cho các gam tàu container 160.000 DWT, sức chở 14.000 Teus khai thác hai chiều”.

“Điểm nạo vét sẽ bắt đầu từ phao số 0 đến cảng CMIT có chiều dài 29,68 km, dự kiến, dự án có tổng kinh phí hoảng 1.161,6 tỷ đồng. Hiện Cục cũng kiến nghị tới Chính phủ cho phép sử dụng nguồn vốn dự phòng trung hạn để đầu tư nạo vét tuyến luồng trọng điểm này”, ông Sang cho hay. 

Vì sao logistic đường sắt yếu kém, thiếu kết nối với cảng biển?