Thách thức đối với nỗ lực 'xoay trục' đất hiếm khỏi Trung Quốc của phương Tây
Mai Ly -
24/08/2020 07:29 (GMT+7)
Mỹ và Australia đã khởi động một dự án đầy tham vọng nhằm tạo ra chuỗi cung ứng cho kim loại đất hiếm mà không có sự tham gia của Trung Quốc.
Thách thức đối với nỗ lực 'xoay trục' đất hiếm khỏi Trung Quốc của phương Tây
Giới quan sát đánh giá nỗ lực này thu hút sự quan tâm của thị trường nhưng có thể gặp phải trở ngại về chi phí.
Công ty khai thác đất hiếm Australia Lynas vừa thông báo về việc ký kết hợp đồng Giai đoạn một với Bộ Quốc phòng Mỹ để xây dựng một cơ sở xử lý đất hiếm ở bang Texas.
Trong một tuyên bố cuối tháng Bảy vừa qua, Giám đốc điều hành của Lynas, Amanda Lacaze bày tỏ sự vui mừng về hợp đồng với Lầu Năm Góc để khởi động Giai đoạn một này, đồng thời cam kết sẽ cung cấp cơ sở vật chất "kịp thời và ít rủi ro".
Lynas và đối tác của Mỹ Blue Line sẽ xây dựng một cơ sở xử lý các loại đất hiếm nặng như dysprosium, được sử dụng trong nam châm. Công ty cho biết, nguồn tài trợ từ Bộ Quốc phòng sẽ dành cho việc nghiên cứu về chiến lược và thị trường cùng với việc lập kế hoạch và thiết kế chi tiết cơ sở này.
Kotaro Shimizu, nhà phân tích cấp cao của Mitsubishi UFJ, cho biết điều quan trọng là có thể có một cơ sở sản xuất đất hiếm nặng bên ngoài Trung Quốc. Đất hiếm gồm 17 nguyên tố, được phân thành các loại nặng và nhẹ theo trọng lượng nguyên tử.
Nguồn cung cấp đất hiếm nặng đặc biệt phụ thuộc vào Trung Quốc, quốc gia có thị phần được cho là đạt 90%. Các nhà sản xuất Trung Quốc có lợi thế cạnh tranh lớn về công nghệ tách và tinh chế, cũng như chi phí sản xuất.
Theo chuyên gia Shimizu, một dự án đất hiếm nặng đã khởi công ở Pháp sau đó bị bỏ dở vì các vấn đề về chi phí. Nhà máy của Lynas ở Texas dự kiến là dự án duy nhất thuộc loại này không được tài trợ bằng vốn đầu tư của Trung Quốc.
Các nam châm hiệu suất cao thường được sử dụng trong động cơ xe quân sự. Ngành công nghiệp vũ khí của Mỹ lệ thuộc nhiều vào Trung Quốc. Nhà Trắng và Lầu Năm Góc cùng ý thức được về nghịch lý này và đã có những bước chuẩn bị đề phòng Bắc Kinh cắt nguồn cung cấp "nguyên liệu của thế kỷ 21" như nhận định của nhà báo Guillaume Pitron, tác giả cuốn sách có tiêu đề "Chiến tranh kim loại hiếm".
Mỹ đã có những bước đi quan trọng nhằm giảm bớt lệ thuộc vào nhà cung cấp gần như độc quyền của thế giới, đó là Trung Quốc. Hãng tin Reuters tiết lộ hồi tháng 4/2020, Lầu Năm Góc quyết định tài trợ trở lại cho hai dự án khai thác đất hiếm nhằm phục vụ các mục tiêu quân sự của Mỹ.
Hai dự án đó liên quan đến các mỏ đất hiếm tại Texas và California. Mỏ thứ nhất do tập đoàn Australia Lynas cùng khai thác với một đối tác Mỹ và mỏ thứ hai do tập đoàn MP Materials quản lý. Ngoài ra, vẫn theo hãng tin Reuters, Chính phủ Mỹ sắp thông báo hỗ trợ cho MP trong một dự án thứ ba tại bang Nevada.
Trong giai đoạn từ năm 2004-2017 có đến 80% kim loại hiếm Mỹ mua vào có xuất xứ từ Trung Quốc. Theo nghiên cứu của Trung tâm địa chất Mỹ, Trung Quốc kiểm soát 40% các mỏ dự trữ kim loại hiếm của thế giới.
Năm 2018, Trung Quốc là nguồn cung cấp 70% đất hiếm tiêu thụ trên toàn cầu và cho đến hiện tại 90% đất hiếm được khai thác từ các khắp nơi trên thế giới đều phải nhờ đến Trung Quốc sàng lọc, để từ "đất" trở thành "kim loại" và có thể cung cấp cho các tập đoàn công nghiệp.
Vì lợi ích an ninh quốc gia, Lầu Năm Góc tìm cách đảm bảo chuỗi cung ứng đất hiếm mà không phụ thuộc vào Trung Quốc. Tuy nhiên, giới quan sát trên thị trường tin rằng việc xoay trục khỏi Trung Quốc sẽ là việc "nói dễ hơn làm".
Việc khai thác đất hiếm phải có một dây chuyền công nghiệp và đòi hỏi công nghệ đặc biệt. Vậy tới nay, Mỹ đã làm được những gì để giảm thiểu mức độ lệ thuộc vào Trung Quốc?
Nhà báo Guillaume Pitron nói: "Hiện tại, Mỹ đã mua lại tập đoàn Hitachi của Nhật Bản, một vài công ty Mỹ làm chủ được công nghệ này, nhưng chỉ sản xuất ở mức độ nhỏ, không đủ để bảo đảm nhu cầu trên toàn quốc.
Năm 2010, Viện Kiểm toán Nhà nước của Mỹ trong một báo cáo thẩm định rằng sẽ mất 15 năm để khởi động lại toàn bộ ngành khai thác đất hiếm và chế tạo kim loại hiếm. Cần một quãng thời gian dài như vậy do ở đây liên quan đến ít nhất là 5 hay 6 lĩnh vực công nghiệp khác nhau, với những kỹ thuật rất khác biệt.
Vì vậy, có thể nói Mỹ cần giảm mức độ lệ thuộc vào đất hiếm của Trung Quốc là một chuyện, làm được việc đó hay không lại là chuyện khác. Tương tự như vậy, khai thác mỏ đất hiếm là một chuyện, làm chủ được toàn bộ ngành công nghiệp sản xuất kim loại hiếm lại là chuyện khác".
Để tự chủ đất hiếm, Mỹ sẽ phải quản lý tất cả, từ khâu khai thác các quặng mỏ, sàng lọc để có được kim loại hiếm, rồi biến các kim loại hiếm này thành nam châm để có thể phục vụ cho các công nghệ cao. Nghị sĩ bang Florida Marco Rubio và Thượng nghị sĩ bang Texas Ted Cruz đã vận động để cho ra đời một đạo luật cho phép khởi động lại các mỏ đất hiếm ở Mỹ.
Kế đến, các tập đoàn công nghiệp đã nhập cuộc để khai thác mỏ đất hiếm ở bang Texas. Tuy nhiên, khâu tiếp theo là sàng lọc để chắt ra được các kim loại hiếm và sau đó đưa vào các khâu sản xuất. Tất cả những giai đoạn này đòi hỏi rất nhiều thời gian, có thể là nhiều năm.
Giới quan sát còn chỉ ra thực tế là quặng từ các mỏ thuộc sở hữu của Lynas được cho là có hàm lượng đất hiếm thấp hơn so với các quặng của Trung Quốc. Vì vậy, công ty phải khai thác nhiều khoáng sản hơn để chiết xuất và phân tách các kim loại cụ thể, như dysprosium, việc này sẽ làm chi phí tăng cao.
Các nhà giao dịch trên thị trường hàng hóa đã ví việc khai thác kim loại đất hiếm nặng giống như việc mua cả một con bò chỉ để lấy thịt thăn. Giá đất hiếm nhẹ neodymium có giá giao ngay vào khoảng 55,20 USD/kg trong tháng Bảy, còn đất hiếm nặng dysprosium thì có mức giá 344,40 USD/kg.
Các nguồn cung mới của phương Tây có thể gây áp lực giảm giá, nhưng liệu hoạt động sản xuất có diễn ra suôn sẻ hay không vẫn chưa rõ ràng. Thị trường đất hiếm đang theo dõi chặt chẽ cuộc đối đầu ngày càng tăng của liên minh Mỹ - Australia với Trung Quốc.
(VNF) - Phố Wall từng kỳ vọng kết quả kinh doanh bùng nổ của Nvidia sẽ giúp xoa dịu nỗi lo ngày càng lớn về nguy cơ bong bóng trong nhóm cổ phiếu trí tuệ nhân tạo (AI). Nhưng thực tế lại không như vậy.
(VNF) - Trong nhiều thập kỷ, Trung Quốc luôn là đối tác kinh tế then chốt đối với doanh nghiệp Đức. Điều này đến nay vẫn không thay đổi, và ngành công nghiệp Đức vẫn chưa sẵn sàng chuyển hướng dù bối cảnh kinh tế - chính trị giữa hai bên đã nhiều biến động.
(VNF) - Giới khảo cổ và tài chính quốc tế đang dồn sự chú ý vào một trong những phát hiện ngoạn mục nhất nhiều thập kỷ qua: Colombia lần đầu trục vớt được hiện vật từ con tàu San José – “Con tàu đắm chứa kho báu khổng lồ nhất lịch sử”, ẩn chứa khối tài sản ước tính hơn 17 tỷ USD.
(VNF) - Tuần qua, kinh tế – tài chính toàn cầu chứng kiến nhiều biến động lớn: Bitcoin rơi mạnh hướng tới tháng thua lỗ nhất trong hai năm; Tổng thống Donald Trump bất ngờ hạ nhiệt thuế quan; Cloudflare gặp sự cố khiến Internet toàn cầu chao đảo; Nhật - Trung bước vào giai đoạn ngoại giao căng thẳng; và làn sóng bán tháo cổ phiếu công nghệ dấy lên nỗi lo bong bóng AI.
(VNF) - Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) đang khiến nhu cầu xây trung tâm dữ liệu tăng vọt. Thế nhưng, để vận hành một trung tâm dữ liệu đòi hỏi diện tích đất và lượng điện năng khổng lồ. Để giải quyết bài toán này, nhiều “ông lớn” trong ngành AI đang tính tới việc đưa các trung tâm dữ liệu ra ngoài vũ trụ.
(VNF) - Đế chế cho vay của gia tộc Muthoot hiện nắm giữ lượng vàng lớn hơn cả một số ngân hàng trung ương ở Ấn Độ. Khách hàng của họ chủ yếu là người thu nhập thấp, tận dụng thời điểm giá vàng tăng để mang trang sức đi cầm cố lấy tiền mặt chi tiêu.
(VNF) - Mới đây, Thượng nghị sĩ Mỹ Mike Lee đã giới thiệu Dự luật Minh bạch Dự trữ Vàng. Nếu được thông qua, kho vàng dự trữ của Mỹ sẽ được kiểm toán toàn diện lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ.
(VNF) - Đám cưới của một doanh nhân chuỗi trà sữa và nữ thừa kế ngành pin mặt trời đang thu hút sự chú ý, hứa hẹn mang đến góc nhìn hiếm hoi về thế hệ siêu giàu kế tiếp của Trung Quốc.
(VNF) - Sau hơn 60 năm gắn bó và tạo nên giá trị vượt trội tại Berkshire Hathaway, nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett để lại vô số di sản quý giá thông qua phong cách và chiến lược đầu tư của mình.
(VNF) - Tại Mỹ, nhiều doanh nhân và hộ gia đình đã tìm đến giải pháp độc đáo: tận dụng nhiệt thải từ máy đào Bitcoin để sưởi ấm nhà cửa. Mô hình này được quảng bá như một hình thức “hai trong một”, vừa khai thác tiền số, vừa giảm chi phí năng lượng. Tuy nhiên, tính hiệu quả kinh tế của nó vẫn là chủ đề gây tranh luận mạnh trong giới chuyên gia và các nhà đầu tư tiền mã hóa.
(VNF) - Theo các quan chức và chuyên gia trong ngành, các chính phủ phương Tây đang đẩy nhanh những bước đi nhằm xây dựng một hệ thống phòng thủ chung trước làn sóng thép giá rẻ từ Trung Quốc và nhiều nước châu Á khác. Động thái nà được cho là sẽ làm gia tăng nguy cơ đối đầu thương mại mới với Bắc Kinh.
(VNF) - Ngành công nghiệp hoạt hình trị giá hàng chục tỷ USD của Nhật Bản đang đối mặt nguy cơ khủng hoảng khi bị các công cụ AI sao chép tác phẩm và vi phạm sở hữu trí tuệ.
(VNF) - Giá vàng và bạc liên tục lập các kỷ lục mới trong năm 2025, trở thành tâm điểm quan tâm của giới đầu tư toàn cầu. Trước bối cảnh bất ổn kinh tế, lạm phát gia tăng và biến động tiền tệ, các chuyên gia tài chính nhận định cả hai kim loại quý này có thể tiếp tục duy trì đà tăng giá cho tới năm 2026.
(VNF) - Bitcoin đang hướng tới tháng giảm hiệu suất tồi tệ nhất kể từ khi làn sóng sụp đổ của các công ty tiền điện tử làm chấn động toàn ngành vào năm 2022.
(VNF) - Thị trường công nghệ sinh học Hàn Quốc vừa chứng kiến một hiện tượng hiếm gặp khi cổ phiếu Voronoi tăng vọt nhờ triển vọng từ danh mục thuốc ung thư ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Đợt bứt phá 190% không chỉ đưa vốn hóa của doanh nghiệp lên gần 4,3 tỷ USD, mà còn tạo ra một tỷ phú mới. Sự thăng hoa này phản ánh kỳ vọng mạnh mẽ của giới đầu tư vào công nghệ AI trong phát triển dược phẩm, bất chấp công ty vẫn ghi nhận thua lỗ.
(VNF) - Nội các của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đã phê duyệt gói kích thích kinh tế trị giá 21,3 nghìn tỷ yên (135,4 tỷ USD) vào ngày 21/11, đánh dấu sáng kiến chính sách lớn đầu tiên dưới thời nhà lãnh đạo mới, người đã cam kết theo đuổi các biện pháp tài khóa mở rộng.
(VNF) - Một báo cáo điều tra quốc tế mới công bố cho thấy ngành tiền điện tử toàn cầu đã trở thành đích đến của hơn 28 tỷ USD dòng tiền phi pháp, bao gồm tiền lừa đảo, đánh cắp, tống tiền và các hoạt động tội phạm có tổ chức. Khi tiền số ngày càng phổ biến và được chấp nhận rộng rãi, những kẽ hở trong hệ thống kiểm soát đã khiến các sàn giao dịch lớn trở thành mắt xích trung tâm trong quá trình hợp thức hóa tài sản bất hợp pháp.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 20/11 đã quyết định bãi bỏ thuế quan đối với một loạt mặt hàng nông sản của Brazil. Động thái này diễn ra trong bối cảnh ông đang đối mặt với áp lực từ cử tri về chi phí sinh hoạt tăng cao.
(VNF) - Giá vàng liên tục lập kỷ lục trong năm nay, nhưng thay vì để những thỏi vàng “nghỉ ngơi” trong kho, một nhóm ngày càng đông các nhà đầu tư giàu có và văn phòng quản lý tài sản gia đình đang biến vàng thành nguồn thu nhập thụ động. Họ cho các nhà tinh luyện, thợ kim hoàn và các nhà sản xuất thuê vàng để nhận lãi, phá vỡ quan niệm vàng là tài sản tích trữ.
(VNF) - Bitcoin tiếp tục kéo dài chuỗi điều chỉnh khi đánh mất mốc 87.000 USD, đà giảm diễn ra trong bối cảnh tâm lý “sợ hãi tột độ” bao trùm thị trường. Một số chuyên gia cảnh báo xu hướng giảm có thể còn mạnh hơn, thậm chí đưa Bitcoin lao về vùng 10.000 USD nếu áp lực trên các tài sản rủi ro không sớm hạ nhiệt.
(VNF) - Trung Quốc cân nhắc triển khai các biện pháp mới nhằm vực dậy thị trường bất động sản đang gặp khó khăn, giữa những lo ngại rằng sự suy giảm kéo dài có thể đe dọa ổn định hệ thống tài chính.
(VNF) - Những tháng gần đây, khi các tập đoàn công nghệ đổ hàng trăm tỷ USD vào AI, nhiều người lo ngại về kịch bản bong bóng vỡ giống như dotcom hồi thập niên 1990. Nói về mối lo này, CEO Google nhận định nếu bong bóng AI vỡ, sẽ không có công ty nào thoát khỏi tác động.
(VNF) - Ông Julien Seillan, Giám đốc Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) tại Việt Nam cho rằng nền kinh tế Việt Nam đã vươn lên đáng kinh ngạc chỉ sau 30 năm. Bước vào giai đoạn chuyển đổi xanh, theo ông, Việt Nam cần huy động nguồn lực từ nhiều phía, trong đó có sự “vào cuộc” của khu vực kinh tế tư nhân.
(VNF) - Phố Wall từng kỳ vọng kết quả kinh doanh bùng nổ của Nvidia sẽ giúp xoa dịu nỗi lo ngày càng lớn về nguy cơ bong bóng trong nhóm cổ phiếu trí tuệ nhân tạo (AI). Nhưng thực tế lại không như vậy.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.