Thanh toán không tiền mặt tăng mạnh, giao dịch qua ATM giảm nhanh

Theo thông tin từ Vụ Thanh toán - Ngân hàng Nhà nước (NHNN), các chỉ số thanh toán không dùng tiền mặt tiếp tục có sự tăng trưởng mạnh mẽ.

Cụ thể, số lượng giao dịch thanh toán qua kênh Internet và Mobile bình quân giai đoạn 2021-2023 lần lượt tăng trưởng ở mức 52% và 103,3%; tăng trưởng về số lượng và giá trị thanh toán qua phương thức QR Code đạt hơn 170%.

Đáng chú ý, đến hết năm 2023, Việt Nam có hơn 182 triệu tài khoản thanh toán cá nhân và có 87,08% người trưởng thành sở hữu tài khoản thanh toán.

Về mở tài khoản qua phương thức eKYC, 40 ngân hàng báo cáo đã triển khai chính thức với gần 35 triệu tài khoản thanh toán mở bằng eKYC đang hoạt động…

Số liệu 4 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm 2023 cho thấy, các chỉ số thanh toán không dùng tiền mặt có mức tăng trưởng khá: tăng 57,11% về số lượng và 39,49% về giá trị; qua kênh Internet tăng 47,48% về số lượng và 30,20% về giá trị; qua kênh điện thoại di động đạt tăng 59,26% về số lượng và 35,91% về giá trị.

Trong khi đó, giao dịch qua ATM tiếp tục giảm 14,15% về số lượng và giảm 7,84% về giá trị so với cùng kỳ năm 2023. Điều này cho thấy xu hướng dịch chuyển từ thanh toán bằng tiền mặt sang thanh toàn không dùng tiền mặt.

Cùng với đó, ngành ngân hàng đã áp dụng nhiều phương thức, dịch vụ thanh toán mới, nổi bật nhất có thể kể đến phương thức, dịch vụ thanh toán qua mã phản hồi nhanh (QR Code) và thanh toán thẻ chip phi tiếp xúc (Chip Contactless), thanh toán di động qua giao tiếp trường gần (NFC).

Hệ sinh thái sản phẩm, dịch vụ số của ngành ngân hàng với mũi nhọn là dịch vụ thanh toán, trung gian thanh toán được kết nối liên thông, tích hợp liền mạch, “được nhúng” vào các hệ thống, dịch vụ của các ngành, lĩnh vực khác, đưa dịch vụ ngân hàng an toàn, tiện ích đến gần với người dân, doanh nghiệp hơn nữa.

Số lượng giao dịch qua hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng giai đoạn 2021-2023 tăng bình quân hơn 23,5%/năm và xử lý giá trị thanh toán bình quân 830.000 tỷ đồng/ngày.

Nhiều ngân hàng cũng công bố số liệu cho biết số người dùng và lượng giao dịch trên kênh ngân hàng số tăng mạnh đầu năm nay.

Đơn cử, tại VietinBank, kết thúc quý I/2024, ứng dụng VietinBank iPay Mobile dành cho khách hàng cá nhân tiếp tục thu hút gần 8,1 triệu khách hàng sử dụng, tăng 21,3% so với cùng kỳ năm 2023; đạt 409 triệu giao dịch, tăng 67,7% so với cùng kỳ năm 2023. Tỷ trọng giao dịch qua kênh iPay đạt 90,6% tổng giao dịch khách hàng cá nhân, tăng từ mức 87% tại thời điểm quý I/2023. Đối với khách hàng doanh nghiệp, ứng dụng VietinBank eFAST được xem như trợ lý tài chính số với hơn 130 tính năng đã thu hút 234.000 doanh nghiệp sử dụng; số lượng giao dịch trong quý I/2024 đạt 9,5 triệu giao dịch, tăng 14,7% so với cùng kỳ năm 2023. Tỷ trọng giao dịch qua kênh VietinBank eFAST tăng lên 83% (từ mức 81% cùng kỳ năm 2023).

Trong 2 năm qua, NHNN đã hợp tác với ngân hàng trung ương một số nước trong khu vực ASEAN như Thái Lan, Campuchia và Lào triển khai thử nghiệm các kết nối thanh toán song phương qua mã QR Code nhằm thúc đẩy thanh toán bán lẻ xuyên biên giới qua mã QR code giữa Việt Nam và các nước.

Bên cạnh đó, NHNN đã nghiên cứu, tham mưu trình cấp có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền một số chính sách, quy định tạo thuận lợi cho phát triển thanh toán không dùng tiền mặt như Luật Phòng, chống rửa tiền, Luật Các tổ chức tín dụng 2024, nghị định 52 của Chính phủ về thanh toán không dùng tiền mặt có hiệu lực thi hành từ 1/7/2024.

Đồng thời, NHNN cũng nghiên cứu, ban hành nhiều chính sách để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt. Mới nhất là Quyết định 2345 về các giải pháp về an toàn bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng theo hướng cân đối giữa xác thực khách hàng mạnh và trải nghiệm khách hàng xuyên suốt…

Ngoài ra, NHNN cũng đã thành lập tổ công tác và ban hành Kế hoạch 01 của ngành ngân hàng triển khai Đề án 06. Hạ tầng phục vụ thanh toán không dùng tiền mặt liên tục được quan tâm đầu tư nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng tiện ích, nâng cao năng lực xử lý.

Ngành ngân hàng đã và đang tích cực phối hợp với Bộ Công an triển khai Đề án 06 ứng dụng dữ liệu dân cư phục vụ cho công tác làm sạch dữ liệu, xác minh thông tin khách hàng thông qua căn cước công dân gắn chip, tài khoản VneID và hỗ trợ trong việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng.

Đến nay, có 60 tổ chức tín dụng đang triển khai ứng dụng thẻ căn cước công dân gắn chip qua thiết bị tại quầy (25 tổ chức tín dụng đã triển khai chính thức); 48 tổ chức tín dụng đang triển khai qua ứng dụng di động (15 tổ chức tín dụng đã triển khai chính thức); 22 tổ chức tín dụng đang triển khai ứng dụng tài khoản VNeID;…

Theo ông Lê Anh Dũng, Phó vụ trưởng Vụ Thanh toán, những con số tăng trưởng cao, tích cực về thanh toán không dùng tiền mặt đã cho thấy sự phổ cập dịch vụ ngân hàng và thành công trong tạo lập, phát triển hệ sinh thái số.