Ngay từ khi xuất hiện khái niệm về cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự phát triển nhanh chóng và thâm nhập sâu rộng của công nghệ số vào mọi mặt đời sống đã hình thành nên một hình thức phát triển kinh tế mới: kinh tế số. Kinh tế số là sự phát triển tiếp theo của kinh tế nông nghiệp và kinh tế công nghiệp dựa trên việc lấy tài nguyên dữ liệu là yếu tố đầu vào mới, quan trọng nhất và vô tận, mạng kết nối và nền tảng số là phương tiện chủ đạo, tích hợp và ứng dụng công nghệ số là nhân tố động lực. Phát triển kinh tế số là điểm khởi đầu quan trọng để chuyển đổi phương thức, điều chỉnh và tối ưu hóa cơ cấu kinh tế, nuôi dưỡng các mô hình kinh tế mới và định vị, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Việt Nam được đánh giá là quốc gia có tốc độ phát triển kinh tế số mạnh mẽ, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử và tài chính số. Riêng lợi thế quy mô thị trường trong nước đã đạt khoảng 98,5 triệu dân, trong đó 85% dân số có điện thoại thông minh và 79,1% dân số có kết nối Internet. Cơ cấu dân số trẻ, tập trung chủ yếu ở các nhóm tuổi từ 25-34 tuổi, 35-44 tuổi, 5-12 tuổi; thị trường Việt Nam là thị trường mở, sẵn sàng đón nhận và có xu hướng ưa thích tiêu dùng các sản phẩm, dịch vụ công nghệ mới.
Là một trong tám thành phần đặc trưng để hình thành nên xã hội số, thanh toán số được thúc đẩy mạnh mẽ từ cách tiếp cận thể chế đến thị trường. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1813/QĐ-TTg ngày 28/10/2021 phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021 – 2025.
Tính đến hết năm 2021, tỷ lệ người Việt Nam từ 15 tuổi trở lên có tài khoản tại ngân hàng và các tổ chức khác so với dân số trưởng thành đã đạt 74,63%, tương đương với hơn 56 triệu người. Tổng giá trị thanh toán số tăng trưởng 21% so với năm 2021, chuyển tiền tăng 31% và dịch vụ tài chính số được kỳ vọng phát triển vượt bậc với các khoản cho vay tăng mạnh ở mức xấp xỉ 56%. Với sự phát triển này, ngành tài chính số có thể được coi là một trong những ngành động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong giai đoạn mới. Trong 4 kỳ lân công nghệ của Việt Nam đã có 2 kỳ lân về thanh toán số là VNPay và Momo.
Trong nền kinh tế truyền thống, các doanh nghiệp cạnh tranh bằng thương hiệu và chất lượng sản phẩm/dịch vụ, bằng giá cả, bằng vốn và/ hoặc nhân lực. Trong nền kinh tế số, các doanh nghiệp cạnh tranh bằng dữ liệu. Khác với các các năng lực cốt lõi trước đây, sức mạnh từ dữ liệu có tầm ảnh hưởng vô cùng lớn về cả quy mô và tốc độ, xuyên biên giới và không giới hạn. Sức mạnh này được cấu thành bởi ít nhất 03 năng lực:
- Năng lực tuệ giác: trong môi trường VUCA (biến động, không chắc chắn, phức tạp và mơ hồ), việc nghiên cứu, khảo sát, tìm hiểu nhu cầu của từng tập khách hàng theo cách truyền thống và tính toán các phương án để đạt được lợi ích theo quy mô trở thành gánh nặng đối với doanh nghiệp. Khi sản phẩm nghiên cứu chưa kịp ra, nhu cầu đã thay đổi hoặc đối thủ cạnh tranh đã chạy sản phẩm mới và chiếm lĩnh thị trường. Điều này hối thúc doanh nghiệp buộc phải cạnh tranh bằng dữ liệu để đưa ra quyết định thông minh, nắm bắt chính xác và kịp thời những thay đổi quan trọng nhất, hiểu được các “nút thắt”, các “điểm khó” trong kinh doanh, tùy chỉnh cá thể hóa theo nhu cầu của người dùng và thay đổi trên thị trường, kiểm soát rủi ro dựa trên khả năng dự báo, phán đoán trước, điều chỉnh hướng kinh doanh, mở rộng không gian hoạt động và tìm kiếm cơ hội thị trường.
- Năng lực cộng tác: sự chuyển dịch các mô hình kinh doanh mới theo hướng “bán tiện ích”, “bán trải nghiệm” thay vì sản phẩm, dịch vụ đơn nhất đòi hỏi các doanh nghiệp khả năng tích hợp và tiếp cận, nâng cao trải nghiệm của khách hàng, của đối tác trên tất cả các công đoạn của toàn bộ chuỗi giá trị để tạo ra một hệ sinh thái vận hành hoàn chỉnh, lấy nhu cầu của khách hàng làm trung tâm.
- Năng lực chấp nhận và quản trị hiệu quả thay đổi: một sự chậm trễ nhỏ có thể gây thiệt hại lớn, chuyển đổi số là các vòng lặp đổi mới và cải tiến liên tục với việc lấy trải nghiệm khách hàng là trọng tâm xuyên suốt. Việc phản ứng một cách nhanh nhẹn và linh hoạt đối với những thay đổi của thị trường, của đối thủ cạnh tranh là cần thiết để các doanh nghiệp duy trì sự tồn tại và tạo được bước phát triển đột phá nhờ mô hình kinh doanh sáng tạo và “hành động đúng thời điểm”.
Từ việc nhìn nhận lại năng lực cạnh tranh cốt lõi của một doanh nghiệp, việc “tăng tốc” bằng công nghệ thông tin như các doanh nghiệp đã thực hiện từ cách đây 20 năm tiếp tục được đẩy mạnh bằng “thông minh hóa”. Quá trình “thông minh hóa” sử dụng sức mạnh của dữ liệu, sức mạnh của hạ tầng số để thực hiện một số chức năng mà trước đây không thể thực hiện được, đưa ra các giải pháp mang tính kịp thời, mới, toàn diện và để tạo nên lợi thế cạnh tranh ngay cả với những tên tuổi quốc tế. Thông qua sự tăng tốc này, doanh nghiệp Việt có thể vươn tầm thế giới, năm 2023, nền tảng siêu ứng dụng thanh toán MoMo đã có mặt trong top 10 các nền tảng toàn cầu 2023.
Ngành tài chính - ngân hàng đang và sẽ là ngành tiên phong để trở nên “thông minh hơn, tự động hóa nhanh hơn và cung cấp các dịch vụ cá nhân hóa tới khách hàng tốt hơn”. Một số ngân hàng đang “gặt hái” thành công khi cung cấp thêm mô hình hoạt động ngân hàng số với 100% dịch vụ có khả năng cung cấp trên môi trường số (từ mở tài khoản trực tuyến xác thực bằng eKYC, gửi tiền, thanh toán, mở thẻ tín dụng và vay…). Tính đến hết năm 2022, có 03 ngân hàng số ghi nhận sự gia tăng hơn 1 triệu lượt người dùng thường xuyên hằng tháng trên siêu ứng dụng của mình và trở thành top 3 ngân hàng số có số lượng người dùng bình quân hằng tháng trên 5 triệu người dùng; top 10 ngân hàng và các tổ chức, trung gian thanh toán được phép đã ghi nhận sự gia tăng số lượng người dùng trung bình vào khoảng 20% so với năm 2021 trước đó.
Thứ nhất, nhận thức chưa đầy đủ và thiếu cách tiếp cận từ kế hoạch chiến lược. Hầu hết các doanh nghiệp đều thể hiện mong muốn đẩy mạnh chuyển đổi số nhưng thường chỉ nghĩ đến việc áp dụng phần mềm, công nghệ cho từng công đoạn, thiếu mục tiêu chiến lược và lộ trình thực hiện rõ ràng, hay chưa có hoạch định từ góc độ chiến lược phát triển doanh nghiệp và chưa định vị doanh nghiệp trong chuỗi giá trị.
Thứ hai, thiếu vốn đầu tư và giải pháp công nghệ chưa sâu. Phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam hoạt động ở quy mô nhỏ và vừa, thậm chí siêu nhỏ, có sự hạn chế cả về nhân lực và vốn. Chi phí đầu tư phát triển hệ thống thông tin cao, thiếu nhân sự chuyên trách để vân hành. Trong khi đó, nhiều giải pháp hiện có trên thị trường mới chỉ phục vụ nghiệp vụ chung, chưa đáp ứng được nhu cầu cá nhân hóa và tích hợp của các doanh nghiệp và ngành.
Thứ ba, mức độ phối hợp, chia sẻ dữ liệu dùng chung thấp. Các doanh nghiệp hoạt động có tính độc lập cao, dữ liệu phân tán, rải rác trong cơ sở hạ tầng riêng của các doanh nghiệp mà chưa có sự chia sẻ, phối hợp.
Ngày 13/3/2023, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Quyết định số 376/QĐ-BTTTT về việc ban hành tiêu chí, quy định công nhận cá nhân, tổ chức tư vấn thuộc Mạng lưới Tư vấn viên hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số (gọi tắt là Mạng lưới tư vấn). Đây sẽ là bộ tiêu chí để xét duyệt, đảm bảo các chuyên gia, các tổ chức tư vấn tham gia Mạng lưới tư vấn đáp ứng được các yêu cầu về kinh nghiệm, chuyên môn, hiểu biết sâu về chuyển đổi số, am hiểu xu hướng phát triển các ngành, các lĩnh vực giúp các doanh nghiệp chuyển đổi số. Mạng lưới tư vấn này được kỳ vọng sẽ hỗ trợ doanh nghiệp có cách tiếp cận quản trị toàn diện, phân tích, đánh giá, nhận diện những thiếu hụt về chuyển đổi số và hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới hoạt động kinh doanh dựa trên công nghệ và dữ liệu số.
Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ sớm ban hành Bộ chỉ số đánh giá mức độ chuyển đổi số doanh nghiệp. Đây sẽ là bộ công cụ trực tuyến, giúp các doanh nghiệp xác định được vị trí của mình trong tiến trình chuyển đổi số, từ đó có lộ trình, kế hoạch, giải pháp chuyển đổi số phù hợp; giúp các doanh nghiệp so sánh, đối chuẩn với các doanh nghiệp khác trong ngành và đo lường được sự cải thiện về mức độ chuyển đổi số theo thời gian. Sau khi hoàn thành đánh giá và xác định được mức độ chuyển đổi số, các doanh nghiệp có thể tham gia vào các hoạt động đào tạo, hội thảo, tập huấn phù hợp với mức độ chuyển đổi số, được đăng ký tham gia các gói hỗ trợ doanh nghiệp sử dụng nền tảng số.
Ngoài các giải pháp nói trên, Bộ Thông tin và Truyền thông huy động sự tham gia, đóng góp của các nền tảng số xuất sắc để thúc đẩy các doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi số. Sau gần 01 năm triển khai, tính đến hết tháng 03/2023, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi số smedx.vn đã có số lượng doanh nghiệp SME tiếp cận Chương trình là 751.760 doanh nghiệp, số lượng doanh nghiệp SME sử dụng nền tảng của Chương trình là 108.670 doanh nghiệp.
Bộ cũng đề xuất nghiên cứu, thử nghiệm triển khai nền tảng số kết nối vay vốn tín chấp doanh nghiệp nhỏ và vừa là dịch vụ thông tin tín dụng tin cậy, là cơ sở và cốt lõi của việc định giá rủi ro của các tổ chức tài chính. Khách hàng của các dịch vụ tài chính toàn diện thường là các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, nhóm hộ nông thôn thiếu tài sản thế chấp, vay tín chấp là cách chính để họ tiếp cận dịch vụ tín dụng trong khi thông tin của họ tương đối phân tán và rải rác trong các bộ phận hoặc hệ thống thông tin khác nhau.
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Tiến Huy, Giám đốc Văn phòng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững (VCCI) cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ và yêu cầu ngày càng cao từ thị trường quốc tế, kinh doanh có trách nhiệm không còn là lựa chọn tự nguyện, mà đã trở thành một tiêu chuẩn bắt buộc.
(VNF) - Mưa lũ những ngày qua đã gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tại các miền Trung, khiến 102 người chết và mất tích, hàng trăm nghìn ngôi nhà bị ngập, hơn 80.000ha lúa và hoa màu hư hỏng...
(VNF) - Thanh tra Chính phủ vừa chỉ ra hạn chế, thiếu sót, vi phạm tại dự án Cải tạo, nâng cấp đê Hữu sông Đáy do Ban QLDA Đầu tư xây dựng công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư.
(VNF) - Trang web chính thức của thẩm mỹ viện Mailisa vẫn công khai hiển thị toàn bộ sản phẩm và cho phép khách hàng đặt mua như bình thường.
(VNF) - Đóng góp cho Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) đề nghị bổ sung cụm từ “kỹ năng quản lý tài chính cá nhân – gia đình” vào nội dung về phát triển mạnh mẽ, toàn diện văn hoá và con người Việt Nam.
(VNF) - Ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng kinh tế Việt Nam năm 2025 duy trì tăng trưởng ấn tượng khoảng 7,85% nhờ những điểm sáng từ đầu tư công, vốn FDI và triển khai đồng bộ “Bộ tứ chiến lược” cùng các Nghị quyết mới, tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng bền vững trong dài hạn.
(VNF) - Không chỉ là “thành phố biển” theo mùa, Hải Phòng đang từng bước tái cấu trúc ngành du lịch theo hướng khai thác quanh năm.
(VNF) - Ngày 21/11, Ban tổ chức Giải bóng đá báo chí tỉnh thành 2025 đã tổ chức cuộc họp khởi động nhằm chuẩn bị các công việc cần thiết cho giải đấu năm nay.
(VNF) - Liên danh Chủ đầu tư Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội và Tổng công ty Viglacera – CTCP hướng dẫn hồ sơ mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội của dự án nhà ở xã hội CT3 thuộc dự án đầu tư xây dựng Khu nhà ở xã hội tại ô đất CT3, CT4 KĐT mới Kim Chung, xã Thiên Lộc, thành phố Hà Nội.
(VNF) - Hai dự án xây dựng cơ sở hạ tầng Khu du lịch sinh thái Tràng An (gọi tắt là dự án Sinh thái Tràng An) và Dự án thành phần xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính (dự án Núi chùa Bái Đính) vừa bị Thanh tra Chính phủ nêu ra hàng loạt sai phạm, tồn tại.
(VNF) - Mưa lớn kéo dài nhiều ngày qua đã gây ngập lụt nghiêm trọng trên diện rộng ở Khánh Hòa, khiến gần 15.000 hộ dân bị ảnh hưởng và 126 điểm giao thông sạt lở. Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh cho biết đây mới chỉ là số liệu thống kê ban đầu, bởi nhiều khu vực vẫn đang ngập sâu, mất điện, mất liên lạc, gây khó khăn cho công tác rà soát thiệt hại.
(VNF) - Trước tình hình mưa lớn kéo dài gây lũ lịch sử tại nhiều tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, Hà Nội đã xây dựng kế hoạch hỗ trợ các địa phương bị thiệt hại.
(VNF) - Bà Phan Thị Mai cùng chồng là Hoàng Kim Khánh - chủ thẩm mỹ viện Mailisa - bị bắt với cáo buộc buôn lậu.
(VNF) - Trước sự lan rộng nhanh chóng của thuốc lá điện tử và các sản phẩm nicotine mới trong giới trẻ, COP11 của WHO cảnh báo về “nạn dịch thuốc lá mới” và kêu gọi các quốc gia hành động khẩn cấp.
(VNF) - Mưa lũ những ngày qua khiến miền Trung chịu thiệt hại đặc biệt nặng nề, với 52 người chết và mất tích, hàng chục nghìn nhà dân ngập sâu và tổng thiệt hại kinh tế ước vượt 3.000 tỷ đồng
(VNF) - Nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ lạc quan với mục tiêu tăng trưởng GDP đạt 10% trở lên trong Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 được Quốc hội thông qua. Tuy vậy, để mục tiêu này trở nên khả thi hơn, các đại biểu cho rằng cần nâng cao công tác cải cách thể chế, đưa chủ trương, chính sách vào đời sống kinh tế, xã hội và thực tiễn.
(VNF) - Để đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm 8,5%, quý IV phải tăng hơn 12% - đây là mức tăng mà nhiều năm liền TP. HCM chưa từng đạt đến.
(VNF) - Nhiều doanh nghiệp thu hẹp tồn kho để giảm áp lực chi phí, trong khi một số khác tăng tích trữ đón nhu cầu cuối năm.
(VNF) - Theo Nghị định 282/2025/NĐ-CP, từ ngày 15/12/2025, các khách sạn, nhà nghỉ sẽ không được phép giữ thẻ căn cước của khách mà chỉ được quét, nhập thông tin hoặc đối chiếu theo đúng quy định, sau đó phải trả lại ngay cho khách.
(VNF) - TS Trương Anh Dũng, Cục trưởng Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên (Bộ Giáo dục và Đào tạo), nhấn mạnh: đầu tư cho giáo dục không chỉ là chi phí trước mắt, mà là khoản đầu tư chiến lược, mang lại lợi nhuận bền vững cho tương lai quốc gia.
(VNF) - Ninh Bình kêu gọi đầu tư 6 dự án bất động sản trị giá hơn 3.460 tỷ đồng, đánh dấu đợt mời gọi lớn nhất trong năm. Hồ sơ mời thầu sẽ được phát hành từ đầu tháng 12/2025.
(VNF) - Mưa lũ khiến nơi ở Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa chìm trong biển nước, hàng nghìn hộ dân bị cô lập, nguy cơ lũ quét và sạt lở đất tiếp tục ở mức cao khi mưa lớn còn kéo dài.
(VNF) - Đại biểu Quốc hội cho rằng việc người dân thức đêm, xếp hàng từ 3h sáng để đi đăng ký mua hàng cây vàng không thể nói là tiết kiệm.
(VNF) - Đại biểu Quốc hội đề nghị việc đầu tư dự án sân bay Gia Bình phải nhanh hơn, tiến độ phải khẩn trương, tập trung hơn để sân bay Gia Bình là cảng hàng không 5 sao.
(VNF) - Ông Trần Phong, Phó Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa, được HĐND tỉnh tín nhiệm bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, nhiệm kỳ 2021-2026.
(VNF) - Ông Nguyễn Tiến Huy, Giám đốc Văn phòng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững (VCCI) cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ và yêu cầu ngày càng cao từ thị trường quốc tế, kinh doanh có trách nhiệm không còn là lựa chọn tự nguyện, mà đã trở thành một tiêu chuẩn bắt buộc.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.
