Thứ trưởng Vũ Đại Thắng: 'Việc thực thi các dự án đầu tư công chưa đảm bảo tính minh bạch của thị trường'

Phát biểu tại phiên khai mạc Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2019 được tổ chức ngày 16-17/1 bởi Ban Kinh tế Trung ương, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng cho biết đến nay Việt Nam đã thu hút đầu tư 150 dự án PPP (hợp tác công - tư) cho cơ sở hạ tầng. Tổng giá trị của các dự án lên đến hơn 1 triệu tỷ đồng (khoảng 50 tỷ USD).

Các đại biểu tham dự phiên Hội thảo khai mạc Diễn đàn kinh tế Việt Nam 2019

Ông Thắng cho biết 4 trọng tâm trong phát triển hạ tầng của Việt Nam là: giao thông vận tải, hạ tầng năng lượng, hạ tầng thuỷ lợi và hạ tầng đô thị.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh Việt Nam luôn ưu tiên phát triển cơ sở hạ tầng nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, từ đó tạo ra sự cải thiện đáng kể về số lượng, chất lượng cơ sở hạ tầng.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Vũ Đại Thắng cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế trong quản lý, huy động vốn, khuyến khích sự tham gia của khu vực kinh tế tư nhân; chất lượng, hiệu quả đầu tư, nhất là đầu tư công chưa cao.

"Quy mô nền kinh tế của Việt Nam còn nhỏ, đang trong giai đoạn tích luỹ nên tập trung cho đầu tư hạ tầng sẽ gây ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô, sự phát triển chung của toàn nền kinh tế. Đặc biệt, đầu tư lớn cho kết cấu hạ tầng gây áp lực ngân sách, dẫn đến trần nợ công cao", ông Thắng nói.

"Ngoài ra, đến thời điểm này, Việt Nam khó có khả năng tiếp cận các nguồn vốn vay ODA giá rẻ do đã trở thành nước có thu nhập trung bình. Đây cũng là một áp lực lớn đối với Việt Nam khi phát triển cơ sở hạ tầng", ông Vũ Đại Thắng phân tích thêm.

Từ phía các cơ quan của chính phủ, Thứ trưởng Vũ Đại Thắng cho rằng cải cách thể chế, thủ tục hành chính để thu hút nguồn lực xã hội cho phát triển kết cấu hạ tầng vẫn còn chậm. 

"Nhà nước chưa có đủ nguồn lực tham gia PPP với các nhà đầu tư, đặc biệt nhà đầu tư nước ngoài. Năng lực thực hiện còn yếu. Còn thiếu cơ chế bảo lãnh và chia sẻ rủi ro với nhà đầu tư, ví dụ như những rủi ro về doanh thu và chuyển đổi ngoại tệ… Đi cùng với đó là việc thực thi chưa đảm bảo tính chuyên nghiệp và minh bạch của thị trường", Thắng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế từ phía các cơ quan nhà nước.

Ngoài ra, theo ông Thắng, thị trường vốn của Việt Nam chưa phát triển, các ngân hàng thương mại còn hạn chế cấp tín dụng dài hạn cũng là trở ngại lớn đối với phát triển các dự án hạ tầng. Thiếu vốn dài hạn, các dự án sẽ không được triển khai đúng tiến độ và đảm bảo hiệu quả kinh tế (tránh đội vốn).

Ông Thắng hy vọng 2.000 đại biểu đến từ quốc tế và trong nước tham gia diễn đàn sẽ cùng thảo luận về những xu hướng đầu tư công và hợp tác công - tư (PPP) ở châu Á và đưa ra các khuyến nghị với Việt Nam.

Những kinh nghiệm quốc tế kể trên là rất quý báu với Việt Nam trong bối cảnh dư địa tài khoá hạn hẹp.