Trung Quốc ‘thiếu tiền’ trầm trọng, có thể phải tăng vay nợ để ‘lấp đầy khoảng trống’

Thâm hụt tài khoá trầm trọng

Ting Lu, nhà kinh tế trưởng Trung Quốc tại Nomura, và một nhóm nghiên cứu cho biết trong một báo cáo mới công bố: “Làn sóng lây lan Covid-19 do biến chủng Omicron và các biện pháp phong toả diện rộng bắt đầu từ giữa tháng 3 tại các thành phố trọng yếu đã dẫn đến sự sụt giảm đáng kể tới nguồn thu của chính phủ".

Theo ước tính, số tiền thâm hụt của Bắc Kinh hiện nay là khoảng 6.000 tỷ NDT (895,52 tỷ USD), trong đó khoảng 2.500 tỷ NDT mất do hoàn thuế và việc đình trệ hoạt động sản xuất và 3.500 tỷ NDT thiệt hại do doanh thu bán đất giảm.

Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết doanh thu tài khóa của địa phương đã tăng 5,4% trong 4 tháng đầu năm so với một năm trước, không bao gồm việc cắt giảm và hoàn thuế. 

Dữ liệu ban đầu cho thấy các khu vực Thanh Hải, Sơn Đông, Liêu Ninh, Hà Bắc, Quý Châu, Hồ Bắc, Hồ Nam và Thiên Tân đã ghi nhận sự sụt giảm so với cùng kỳ năm trước về doanh thu tài chính trong 4 tháng đầu năm. Thiên Tân tệ nhất với mức giảm 27%.

Mặc dù dữ liệu tài chính không có sẵn cho nhiều thành phố của Trung Quốc, nhưng trung tâm công nghệ phía nam của Thâm Quyến đã công bố số liệu cho thấy doanh thu tài chính trong tháng 4 giảm 44% so với cùng kỳ năm ngoái xuống còn 25,53 tỷ NDT.

Ông Trương Chí Vỹ, chủ tịch kiêm nhà kinh tế trưởng của Pinpoint Asset Management, cho biết “điều quan trọng cần lưu ý là sự sụt giảm doanh thu tài chính không chỉ xảy ra ở các thành phố bị phong toả”.

Theo ông Trương, nhiều thành phố dù không bùng dịch, nhưng cũng phải chịu ảnh hưởng đáng kể do có nền kinh tế liên quan tới các thành phố bị phong toả. “Chi phí kinh tế không chỉ giới hạn ở một số ít thành phố, đó là một vấn đề quốc gia”, ông Trương cho biết.

Trước đó, dữ liệu kinh tế cho tháng 4 cũng cho thấy tăng trưởng kinh tế suy yếu do các biện pháp kiểm soát dịch Covid-19. Và ngay cả trước đợt khi bùng phát dịch mới nhất, doanh số bán đất, một nguồn thu đáng kể của chính quyền địa phương, đã giảm xuống sau cuộc khủng hoảng bất động sản mới nhất hồi cuối năm ngoái.

Tăng nợ để hỗ trợ nền kinh tế

Các nhà phân tích của Nomura cho biết: “Phần lớn các biện pháp kích thích sắp tới, có thể là trái phiếu chính phủ đặc biệt hoặc cho vay gia tăng của các ngân hàng chính sách, sẽ chỉ được sử dụng để lấp đầy khoảng trống tài trợ này”.

Ngân hàng Nhật Bản và các nhà phân tích từ các công ty khác không chia sẻ số liệu cụ thể về việc có thể cần thêm bao nhiêu khoản nợ. Nhưng họ chỉ ra rằng áp lực ngày càng tăng đối với tăng trưởng sẽ đòi hỏi sự hỗ trợ nhiều hơn từ nợ.

Đặc biệt, để bù lại khoản thâm hụt 3.500 tỷ USD từ bất động sản, nhiều khả năng chính phủ Trung Quốc sẽ sử dụng tiền gửi tài khoá và tăng vay.

Ngoài ra, việc thâm hụt doanh thu chính phủ nhiều khả năng cũng sẽ dẫn tới việc chi tiêu hạn hẹp hơn cho cơ sở hạ tầng, một mục tiêu phát triển được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nêu ra hồi cuối tháng 4.

Đối với Susan Chu, giám đốc cấp cao của S&P Global Ratings, bà lo ngại hơn về thâm hụt, sụt giảm doanh thu so với chi tiêu. Bà nói, việc bán đất không tạo ra áp lực thâm hụt và lưu ý rằng “áp lực nhiều hơn sẽ đến từ chi tiêu cơ sở hạ tầng, cắt giảm phân bổ thuế”.

Bà Chu cho biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại vào đầu tháng này, “thâm hụt ngày càng lớn có nghĩa là có nhiều khả năng vay nợ hoặc gánh nặng nợ hơn trong tương lai. Mặc dù không kỳ vọng khoản vay ngoài ngân sách sẽ quay trở lại, nhưng bà cho biết đây là một tín hiệu quan trọng cần theo dõi để đánh giá rủi ro.

Jack Yuan, Phó chủ tịch và nhà phân tích cấp cao tại Moody’s Investors Service, cho biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại vào đầu tháng này: “Năm nay, một hệ quả là sẽ có ít tiền còn lại hơn để chi tiêu cho cơ sở hạ tầng”.

Ông cho biết việc giảm doanh số bán đất và sự gia tăng hạn chế trong trái phiếu mục đích đặc biệt sẽ hạn chế các lựa chọn tài chính cho chi tiêu cho cơ sở hạ tầng.

Theo ông Yuan: “Chúng tôi kỳ vọng nợ sẽ tiếp tục tăng trong năm nay do những áp lực kinh tế này gây ra”, đồng thời lưu ý rằng vẫn phải xem Bắc Kinh quyết định cân bằng tăng trưởng kinh tế với mức nợ trong năm nay như thế nào.

Xem thêm >> Loạt ông lớn công nghệ Trung Quốc ghi nhận tăng trưởng doanh thu thấp kỷ lục