Mới đây, một quan chức tham nhũng đã bị "chỉ mặt đặt tên" trong một bộ phim tài liệu truyền thông nêu bật những nỗ lực chống tham nhũng của Bắc Kinh, phát sóng trên Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV).
Cụ thể, cựu quan chức thành phố Liupanshui ở tỉnh Quý Châu, có tên Li Zaiyong, đã cho vay tiền của nhà nước "một cách mù quáng” trong nhiệm kỳ điều hành 2013-2017 mà không quan tâm nhiều đến “khả năng chi trả tài chính thực tế” của khu vực.
Theo bộ phim tài liệu, ông Li đã "bật đèn xanh" cho 23 dự án xây dựng liên quan đến du lịch, trong đó có 16 dự án hiện được tỉnh liệt kê là kém hiệu quả hoặc không hoạt động. Trong đó bao gồm một khu nghỉ dưỡng trượt tuyết – hoàn chỉnh với tuyến cáp treo được coi là dài nhất châu Á – mà thành phố đã vay hơn 3 tỷ NDT để xây dựng. Trong khi đó, thành phố Liupanshui chỉ có tuyết trong chưa đầy 2 tháng mỗi năm, và đã có 2 khu trượt tuyết khác.
Tổng số nợ phải trả trong nhiệm kỳ của ông Li gần tương đương với giá trị tổng sản phẩm quốc nội của thành phố vào năm 2022.
Trong cuộc phỏng vấn với CCTV trong trại giam, ông Li cho biết ông nhận thức rõ hành động nhưng vẫn làm vì viết bản thân sẽ đi chỗ khác sau khi hết nhiệm kỳ, người chịu trách nhiệm cho khối nợ "khổng lồ" không phải là ông nữa.
"Tôi biết tôi sẽ giữ một chức vụ khác trong vài năm nữa và tôi sẽ ra đi. Bất cứ ai kế nhiệm tôi sẽ phải chịu trách nhiệm về khoản nợ này", ông Li nói.
Các nhà chức trách bắt đầu điều tra chính thức ông Li vào tháng 3/2023, vài năm sau khi ông rời chức vụ ở Liupanshui – một thành phố có khoảng 3,61 triệu dân ở tỉnh Quý Châu phía tây nam, một trong những khu vực mắc nợ nhiều nhất của Trung Quốc.
Theo trang web của Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương (CCDI), cơ quan giám sát kỷ luật của đảng, ông Li bị bắt vì tội tham nhũng và lạm dụng quyền lực vào tháng 11/2023 nhưng chưa bị kết án.
CCDI cáo buộc ông Li chi mạnh tay vào “các dự án phù phiếm” và vay mượn theo cách “gây ra rủi ro nợ lớn và gây tổn hại nghiêm trọng đến môi trường sinh thái địa phương”.
Đặc biệt, các vụ tham nhũng liên quan đến chi tiêu của chính phủ cho cơ sở hạ tầng không phải là hiếm ở Quý Châu, cũng là một trong những tỉnh nghèo nhất Trung Quốc.
Pan Zhili, cựu bí thư quận Dushan ở Quý Châu, đã bị kết án 12 năm tù vào năm 2020 vì các tội danh bao gồm nhận hối lộ “số tiền đặc biệt lớn”. Chính quyền địa phương cho biết ông Pan “vay nợ một cách mù quáng để đầu tư vào các dự án bất kể sinh kế của người dân, khiến rủi ro nợ chính phủ tăng đột biến”.
Việc vay mượn "vô tội vạ" của chính quyền một số địa phương Trung Quốc là một trong những nguyên nhân khiến khối nợ của các địa phương ngày càng "phình to" và khiến nhiều tỉnh đứng trên bờ vực không thể trả nợ.
Chính quyền Trung Quốc đã nhiều lần tuyên bố sẽ hạn chế nợ của chính quyền địa phương, khi các tỉnh phải vật lộn để trả nợ do chi tiêu liều lĩnh cho các dự án cơ sở hạ tầng. Các quan chức hàng đầu năm ngoái đã cam kết “tối ưu hóa cơ cấu nợ của chính quyền trung ương và địa phương” tại một hội nghị lớn có sự tham dự của Chủ tịch Tập Cận Bình, khi họ đưa ra gói giải pháp nhằm ngăn chặn rủi ro nợ địa phương.
Ông Li chỉ là một trong những nhân vật "tiêu biểu" trong số những "đại án" tham nhũng bị bóc trần tại Trung Quốc trong thời gian gần đây. Theo đó, CCTV đã thực hiện một bộ phim tài liệu dài 4 tập, trình bày chi tiết về 12 vụ tham nhũng đối với cán bộ, quan chức đảng.
Xem thêm >> Trung Quốc trấn áp tham nhũng tài chính, tăng gấp 4 lần cuộc điều tra trong 3 năm
