VNDirect: Khối lượng phát hành TPDN sẽ phục hồi đáng kể trong nửa cuối năm 2023

Áp lực trái phiếu đáo hạn hạ nhiệt trong quý I, tăng mạnh vào quý II-III/2023

Theo báo cáo của Công ty Chứng khoán VNDirect, lũy kế cả năm 2022, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp giảm 64%, đạt 269.733 tỷ đồng. Trong đó, trái phiếu phát hành riêng lẻ chiếm 97%, đạt 261.934 tỷ đồng; phát hành ra công chúng đạt 7.799 tỷ đồng.

Tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn ước tính giảm 40,3% so với quý IV/2022 trong quý I/2023, đạt 30.655 tỷ đồng (tăng 246,7% so với cùng kỳ). Tuy nhiên, áp lực đáo hạn sẽ tăng mạnh trong quý II và quý III/2023 với giá trị lần lượt đạt 93.139 tỷ đồng (tăng 203,8% so với quý trước và tăng 169% so với cùng kỳ) và 89.488 tỷ đồng (tăng 49,9% so với cùng kỳ).

Sau giai đoạn thách thức này, VNDirect cho rằng giá trị đáo hạn trong quý IV/2023 sẽ hạ nhiệt 33,4% so với quý trước về mức 59.571 tỷ đồng (tăng 16% so với cùng kỳ). Trong năm 2023, VNDirect ước tính giá trị đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp sẽ đạt khoảng 272.853 tỷ đồng (tăng 76,6% so với cùng kỳ).

Tỷ lệ trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn của ngành bất động sản, tài chính – ngân hàng, ngành khác lần lượt là 37,6%, 37% và 25,5%. Theo đó, thống kê của VNDirect chỉ bao gồm các đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ từ năm 2019 tới nay và đã bao gồm các doanh nghiệp phát hành đã thực hiện mua lại trái phiếu trước thời gian đáo hạn.

Trong năm 2023, bất động sản là nhóm ngành chiếm tỷ trọng lớn nhất với 37,6% tổng giá trị đáo hạn trái phiếu riếng lẻ trong năm, tương đương 102.570 tỷ đồng (tăng 76% so với cùng kỳ). Các doanh nghiệp bất động sản có giá trị đáo hạn cao nhất trong 2023 bao gồm: Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va (14.476 tỷ đồng), Công ty Cổ phần Saigon Glory (7.000 tỷ đồng), và Công ty TNHH Phát triển bất động sản An Khang (4.960 tỷ đồng).

Tài chính – ngân hàng là nhóm ngành chiếm tỷ trọng lớn thứ hai với 37% tổng giá trị đáo hạn trong 2023, tương đương 100.824 tỷ đồng (tăng 55% so với cùng kỳ). Các tổ chức tài chính có giá trị đáo hạn cao nhất trong 2023 gồm: Ngân hàng TMCP Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh (14.048 tỷ đồng), Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (13.650 tỷ đồng) và Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt (9.900 tỷ đồng).

Các ngành khác chiếm 25,5% tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn trong 2023, đạt 69.459 tỷ đồng (tăng 122,4% so với cùng kỳ). Các doanh nghiệp ngoài nhóm bất động sản và tài chính - ngân hàng có giá trị đáo hạn cao nhất gồm: Công ty Cổ phần Tập đoàn Sovico (16.350 tỷ đồng), Công ty Cổ phần Xây dựng Kiến Hưng Thịnh (3.600 tỷ đồng) và Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Tường Khải (2.990 tỷ đồng).

Khối lượng phát hành TPDN sẽ phục hồi đáng kể trong nửa cuối năm 2023

Theo VNDirect, trong bối cảnh chính sách tiền tệ thắt chặt, chi phí tài chính gia tăng và thắt chặt phát hành trái phiếu, một số tổ chức phát hành có ít cơ hội tiếp cận nguồn vốn nhằm tái cơ cấu tài chính và đáp ứng nghĩa vụ nợ ngắn hạn.

Rủi ro về khả năng thanh toán tập trung ở một số lĩnh vực có tỷ lệ đòn bẩy cao và hay biến động theo chu kỳ như lĩnh vực bất động sản. Những lo ngại về năng lực thanh toán ngày càng tăng khi một số vụ bắt giữ liên quan đến các vi phạm trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp và sử dụng vốn không đúng mục đích của một số nhà phát triển bất động sản lớn như Tân Hoàng Minh và Vạn Thịnh Phát.

VNDirect cho rằng, niềm tin của nhà đầu tư cá nhân vào trái phiếu doanh nghiệp đã suy giảm xuống mức rất thấp, thể hiện thông qua việc nhiều nhà đầu tư đã vội vàng bán trái phiếu của bất kỳ tổ chức phát hành nào bằng mọi giá để thu tiền về tiền mặt. Một điểm đáng lưu ý rằng, nhà đầu tư cá nhân chiếm khoảng 1/3 khối lượng giao dịch trái phiếu doanh nghiệp.

Theo nghiên cứu thị trường của VNDirect, hiện một số trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được giao dịch với mức 4-5% thấp hơn mệnh giá, với mức lợi suất khoảng 10- 12%/năm, có nghĩa là người bán sẵn sàng chấp nhận với mức chiết khấu 14-17%.

Từ đó đến nay, các cơ quan chức năng đã đưa ra nhiều thông điệp nhằm xoa dịu tâm lý hoang mang của thị trường và một số giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn. Một trong những giải pháp đó là việc ban hành Nghị định 65 sửa đổi.

VNDirect cho rằng cần thêm thời gian để các thành viên tham gia thị trường (nhà phát hành, tổ chức bảo lãnh/tư vấn và nhà đầu tư) thích ứng với các quy định mới. Trong bối cảnh chi phí tài chính gia tăng, lực cầu nội địa yếu đi, thị trường bất động sản trầm lắng, các doanh nghiệp đang có xu hướng hoãn, hoặc hủy kế hoạch mở rộng kinh doanh, dẫn đến giảm nhu cầu vốn.

VNDirect cho rằng thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ tiếp tục trầm lắng trong nửa đầu năm 2023. Khối lượng phát hành sẽ phục hồi đáng kể trong nửa cuối năm 2023 từ mức nền thấp của 2022, nhờ lợi nhuận của doanh nghiệp khởi sắc hơn, lãi suất ổn định và cơ chế thị trường tốt hơn.