'Ai sẽ trả tiền cho tin tức?'
(VNF) - Từng bị đe doạ bởi sự trỗi dậy của phát thanh, rồi truyền hình, sau đó là mạng xã hội và nền tảng số, mỗi thời kỳ báo chí đều đối mặt với một phép thử: hoặc chuyển mình, hoặc bị đẩy ra bên lề dòng chảy thông tin.
- Báo chí và tài sản mã hóa: Cùng bước qua 'vùng xám' 19/06/2025 08:30
Ngày nay, khi thói quen tiêu dùng tin tức thay đổi và nguồn thu truyền thống dần cạn kiệt, câu hỏi không còn là “báo chí có cần thiết hay không” mà là: Làm thế nào để báo chí tự nuôi sống được mình, mà vẫn giữ được vai trò cốt lõi với xã hội? Từ chính câu hỏi đó, nhiều mô hình kinh tế báo chí đã ra đời.
Thuê bao kỹ thuật số: Lựa chọn của những toà soạn “vững tay chèo”
Trong kỷ nguyên mà nội dung tràn ngập trên các nền tảng miễn phí, việc yêu cầu độc giả trả tiền để đọc báo tưởng chừng là một canh bạc rủi ro. Song thực tế đã chứng minh điều ngược lại: những nội dung được kiểm chứng, đầu tư công phu và có chiều sâu vẫn mang lại nguồn thu bền vững.
Tiêu biểu nhất cho xu hướng này là The New York Times (NYT). Từ năm 2011, toà soạn này triển khai một chiến lược tiếp cận khéo léo là mô hình “paywall” (tường phí) mềm. Theo đó, người đọc có thể truy cập miễn phí một số bài viết mỗi tháng, trước khi được mời đăng ký trả phí. Cơ chế này giúp duy trì lượng truy cập rộng rãi từ độc giả mới, đồng thời tạo đòn bẩy chuyển đổi hành vi với nhóm độc giả trung thành.

Không dừng lại ở nội dung báo chí truyền thống, NYT chủ động mở rộng hệ sinh thái nội dung trả phí: từ NYT Cooking (công thức nấu ăn), NYT Games (ứng dụng trò chơi trí tuệ), đến các sản phẩm truyền thông hiện đại như The Daily – một trong những podcast tin tức phổ biến nhất nước Mỹ. Mỗi sản phẩm được đầu tư nghiêm túc và có nội dung chuyên sâu này đều đóng vai trò nuôi dưỡng mối quan hệ lâu dài với người dùng và bổ sung giá trị cho gói đăng ký.
Báo cáo cho năm tài chính 2023 của NYT cho thấy tờ báo này có 10,36 triệu người đăng ký, bao gồm 9,7 triệu người chỉ đăng ký phiên bản kỹ thuật số tính tới cuối năm. Ở thời điểm này, NYT kiếm được gấp đôi doanh thu từ đăng ký bản kỹ thuật số so với đăng ký bản in. Doanh thu từ đăng ký bản kỹ thuật số đạt tổng cộng 1,09 tỷ USD vào năm 2023.
Đến hết quý I/2025, NYT đạt hơn 11 triệu thuê bao kỹ thuật số. Doanh thu kỹ thuật số hiện chiếm hơn 60% tổng doanh thu, giúp NYT dần giảm phụ thuộc vào quảng cáo – nguồn thu vốn ngày càng bấp bênh do cạnh tranh nền tảng số. Tờ NYT cho biết họ kỳ vọng doanh thu đăng ký kỹ thuật số sẽ tăng từ 13% đến 16% trong quý II so với cùng kỳ năm trước.
Thành công của NYT không chỉ đến từ quy mô, mà còn từ triết lý kiên định: tin tức chất lượng có giá trị và phải được định vị như một sản phẩm có thể bán được. Trong thời đại mà lòng tin vào tin tức đang suy giảm, mô hình thuê bao kỹ thuật số cho thấy người đọc sẵn sàng trả tiền – khi họ cảm nhận được sự minh bạch, độc lập và chất lượng trong từng con chữ.
Đóng góp tự nguyện: Lòng tin độc giả là “vốn liếng” quan trọng nhất
Không đặt rào cản truy cập nội dung, không phân biệt người đọc trả phí hay miễn phí, The Guardian lại chọn một con đường khác: tin vào thiện chí của độc giả. Tờ báo Anh này xây dựng mô hình đóng góp tự nguyện và thành viên thay cho tường phí nội dung (paywall) truyền thống và đáng ngạc nhiên là nó đã hiệu quả.
Theo đó, The Guardian vẫn mở toàn bộ nội dung với các độc giả, nhưng ở cuối mỗi bài báo, tờ báo đưa ra những hộp thông tin - được gọi là Epic, trong đó kêu gọi hỗ trợ cho báo chí độc lập với nhiều câu chuyện khác nhau. Cách tiếp cận này không đánh vào sự giới hạn truy cập, mà đánh vào ý thức công dân của người đọc.

Tính đến cuối năm 2023, The Guardian ghi nhận hơn 1 triệu người ủng hộ định kỳ trên toàn cầu. Riêng tại thị trường Mỹ, nơi tờ báo không phát hành in, khoản đóng góp từ độc giả đã đạt 33 triệu USD, tăng hơn 50% so với năm trước. Trong năm tài chính 2024 (kết thúc vào tháng 3/2025), Press Gazette cho biết doanh thu của tờ Guardian đã tăng 6,7% so với cùng kỳ năm trước, đạt khoảng 373 triệu USD. Doanh thu từ độc giả kỹ thuật số (từ tiền quyên góp, phí thành viên và đăng ký) tăng 20% lên hơn 137 triệu USD.
The Guardian cũng tuyên bố có 1,3 triệu người ủng hộ trả phí thường xuyên. Thay vì coi độc giả là khách hàng, The Guardian coi họ là người đồng hành. Và chính sự gắn kết đó tạo nên một cộng đồng không chỉ đọc báo, mà còn chủ động bảo vệ báo chí độc lập.
Mô hình kết hợp: Đa dạng dòng tiền, giảm thiểu rủi ro
Nếu mô hình thuê bao đòi hỏi một lực lượng độc giả đủ lớn và ổn định, còn mô hình tự nguyện phụ thuộc vào lòng tin và kết nối cộng đồng thì mô hình kết hợp là bài toán dành cho những toà soạn đủ lực – cả về nội dung, công nghệ lẫn chiến lược thương mại.
Tiêu biểu trong số đó là Financial Times (FT) – tờ báo kinh tế hàng đầu có trụ sở tại Anh. FT áp dụng đồng thời nhiều kênh tạo doanh thu: từ thuê bao kỹ thuật số (chiếm tỷ trọng chính), quảng cáo cao cấp, bản quyền nội dung cho tổ chức, đến các sản phẩm dữ liệu tài chính, hội nghị chuyên đề và dịch vụ tư vấn.
Tính đến giữa năm 2024, FT đạt hơn 1,3 triệu thuê bao số, trong đó gần 70% đến từ gói doanh nghiệp – minh chứng cho sức mạnh của một thương hiệu báo chí được tin cậy trong môi trường chuyên ngành. Trước đó, cuối năm 2023, tờ báo này đã lần đầu tiên thông báo mức doanh thu vượt 500 triệu bảng Anh (678 triệu USD).

Không chỉ cung cấp tin tức, FT còn phục vụ các tập đoàn, định chế tài chính và nhà đầu tư bằng sản phẩm dữ liệu và phân tích kinh tế chuyên sâu, thông qua nền tảng FT Professional.
Do không đặt trọng tâm vào một nguồn thu duy nhất, mô hình kết hợp giúp FT giảm thiểu rủi ro thị trường, đặc biệt trong bối cảnh doanh thu quảng cáo biến động hoặc thị trường thuê bao chững lại. Đồng thời, sự đa dạng hoá này cũng tạo ra cơ hội phát triển linh hoạt: mỗi sản phẩm, mỗi kênh tiếp cận độc giả đều có thể trở thành một trục doanh thu độc lập.
Học hỏi không có nghĩa là “bê nguyên”
Dù là mô hình nào, có thể thấy các tòa soạn hàng đầu thế giới đang lần lượt thử nghiệm và triển khai những cách làm báo không chỉ để giữ độc giả mà còn để tự nuôi sống chính mình. Điểm chung dễ nhận thấy nhất ở đây là mọi chiến lược kiếm tiền trong báo chí đều bắt đầu từ chất lượng nội dung, sự tin cậy và mối quan hệ thực sự với người đọc.
Với báo chí Việt Nam, nơi báo chí có chức năng chính trị – xã hội rõ ràng, bài toán tài chính không thể tách rời khỏi chính sách truyền thông công. Việc học hỏi các mô hình quốc tế là cần thiết – nhưng không thể bê nguyên. Rất nhiều tờ báo đã bắt đầu với các mô hình trả phí riêng, nhưng nhìn chung để khơi dậy “tinh thần trách nhiệm” của bạn đọc, chặng đường còn dài.
Các tòa soạn có lẽ nên bắt đầu bằng việc xác định lại hệ giá trị cốt lõi của chính mình: chúng ta phục vụ ai, theo đuổi điều gì và độc giả sẵn sàng chi trả vì giá trị nào? Từ những câu hỏi tưởng chừng đơn giản ấy, cách làm mới có thể dần hình thành, từ bản tin email cho nhóm bạn đọc chuyên biệt, đến hội thảo trực tuyến, podcast hay các sản phẩm báo chí mang tính dịch vụ.
Những thử nghiệm nhỏ, nếu được thực hiện một cách bài bản và kiên định, hoàn toàn có thể trở thành nền tảng cho một mô hình kinh tế báo chí phù hợp.
Đã đến lúc cần đến chiến lược sử dụng AI trong tòa soạn
TT Trump áp thuế 35% lên Canada, chuẩn bị tung đòn thuế toàn diện
(VNF) - Không chỉ nhắm vào Canada với mức thuế 35%, Tổng thống Donald Trump còn lên kế hoạch áp thuế 15%–20% đối với hàng hóa từ các quốc gia khác. Động thái này cho thấy chính quyền Mỹ đang mở rộng mặt trận thuế quan trên toàn cầu giữa lúc nhiều cuộc đàm phán thương mại vẫn bế tắc.
Thuế quan Mỹ: 22 nước đã nhận được ‘tối hậu thư’
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 9/7 đã gửi thư yêu cầu áp dụng mức thuế quan mới của Mỹ đối với hàng nhập khẩu của ít nhất 8 quốc gia nữa, nâng tổng số đối tác bị đe dọa áp thuế lên con số 22
Nhờ clip TikTok 15 giây, start-up vô danh thành 'kỳ lân' mỹ phẩm Hàn Quốc
(VNF) - Sau khi được ngôi sao truyền hình Kylie Jenner "lăng xê" trên TikTok, hãng mỹ phẩm APR lập tức bùng nổ về danh tiếng. APR hiện là công ty mỹ phẩm niêm yết lớn thứ 2 tại Hàn Quốc, đưa nhà sáng lập hãng trở thành tỷ phú USD mới nhất của xứ sở kim chi.
TT Trump áp thuế 50%, Brazil cảnh báo ‘ăn miếng trả miếng’
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 9/7 tuyên bố sẽ áp mức thuế quan 50% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Brazil. Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva đã cảnh báo bất kỳ hành động đơn phương nào từ Mỹ cũng sẽ bị đáp trả theo Luật tương hỗ kinh tế của Brazil.
Nvidia trở thành công ty giá trị nhất lịch sử thế giới
(VNF) - Ngày 9/7, vốn hóa thị trường của Nvidia lần đầu tiên vượt mốc 4.000 tỷ USD, đưa hãng chip này trở thành công ty có giá trị lớn nhất trong lịch sử thế giới.
Giá đồng lập kỷ lục mới sau lời đe dọa áp thuế 50% của TT Trump
(VNF) - Giá đồng tại Mỹ tăng vọt lên mức kỷ lục sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ áp thuế lên tới 50% đối với kim loại công nghiệp này. Động thái này không chỉ làm dậy sóng thị trường hàng hóa mà còn đặt ra những lo ngại sâu sắc về chuỗi cung ứng và chi phí sản xuất trong các ngành công nghiệp chủ chốt của Mỹ.
Trung Quốc cảnh báo sẽ trả đũa nếu bị gạt ra ngoài các thỏa thuận thương mại của Mỹ
(VNF) - Trung Quốc ngày 8/7 tuyên bố sẽ thực hiện các biện pháp đáp trả nếu bị loại khỏi các thỏa thuận thương mại có yếu tố bất lợi, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo rằng nhiều quốc gia châu Á sẽ phải đối mặt với mức thuế quan cao hơn bắt đầu từ ngày 1/8, trừ khi đạt được các thỏa thuận khác trước thời điểm đó.
Gói kích cầu 23 tỷ USD: Hàn Quốc phát 110 USD tiền mặt cho mỗi người dân
(VNF) - Chính phủ Hàn Quốc sẽ bắt đầu phát tối thiểu 150.000 won (khoảng 110 USD) cho mỗi người dân từ ngày 21/7 nhằm thúc đẩy chi tiêu trong nước và phục hồi nền kinh tế đang trì trệ. Khoản hỗ trợ này cũng sẽ được mở rộng cho một số cư dân nước ngoài và người tị nạn và là trọng tâm trong ngân sách bổ sung đầu tiên dưới thời chính quyền của Tổng thống Lee Jae Myung.
Trung Quốc miễn thị thực cho hơn 70 nước, tạo cú huých cho ngành dịch vụ
(VNF) - Nhằm phục hồi ngành du lịch và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, Trung Quốc mới đây đã nâng tổng số quốc gia được miễn thị thực nhập cảnh lên 74, cho phép công dân các nước này lưu trú tối đa 30 ngày. Động thái này đánh dấu bước ngoặt lớn trong nỗ lực kích thích tiêu dùng nội địa và mở rộng ảnh hưởng mềm thông qua ngoại giao du lịch.
TT Trump khẳng định 1/8 là ‘lằn ranh đỏ’ về thuế quan: Không đàm phán, không trì hoãn
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 8/7 tuyên bố sẽ "không gia hạn" thời hạn ngày 1/8/2025 – mốc mà ông đặt ra một ngày trước đó để các đối tác thương mại của Mỹ đàm phán lại các thỏa thuận thương mại, nếu không sẽ phải đối mặt với mức thuế nhập khẩu cao hơn đáng kể.
TT Trump tuyên bố áp thuế đồng 50%, dược phẩm đối mặt mức 200%
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 8/7 tuyên bố sẽ áp thuế 50% đối với toàn bộ đồng nhập khẩu vào Mỹ, đồng thời cảnh báo mức thuế lên tới 200% có thể được áp dụng với dược phẩm trong thời gian tới. Động thái này nằm trong chuỗi biện pháp thương mại quyết liệt nhằm thúc đẩy sản xuất nội địa.
Mỹ chọn cách tiếp cận ‘mềm’ với Việt Nam trong cuộc chiến thuế quan mới?
(VNF) - Dù nằm trong danh sách các quốc gia bị áp thuế đối ứng từ Mỹ, Việt Nam dường như vẫn "nhẹ gánh" hơn so với một số nước láng giềng trong khu vực Đông Nam Á khi chỉ chịu mức thuế 20%, thấp hơn đáng kể so với Indonesia (32%), Campuchia (36%), Myanmar (40%), Malaysia (25%).
Thuế quan: 'Liều thuốc chữa bách bệnh' cho nước Mỹ?
(VNF) - Được Tổng thống Donald Trump thúc đẩy mạnh mẽ, thuế quan đang trở thành công cụ kinh tế trọng tâm trong nỗ lực phục hồi sản xuất, cân bằng thương mại và tăng thu ngân sách cho Mỹ.
Doanh nghiệp Việt Nam – Brasil ký loạt thoả thuận lên tới hàng trăm triệu USD
(VNF) - Trong khuôn khổ chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Brasil, nhiều văn kiện, thỏa thuận hợp tác được hai bên thống nhất và ký kết. Đáng chú ý là các bản ghi nhớ về hợp tác khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cùng nhiều văn bản thỏa thuận hợp tác giữa đại diện các tập đoàn, doanh nghiệp hàng đầu của hai nước cũng đã được ký kết với giá trị lên tới hàng trăm triệu USD.
Tesla ‘bốc hơi’ 68 tỷ USD vốn hóa sau tuyên bố thành lập đảng chính trị của Elon Musk
(VNF) - Cổ phiếu Tesla lao dốc gần 7% trong phiên giao dịch ngày 8/7, khiến vốn hóa thị trường của hãng xe điện hàng đầu nước Mỹ bốc hơi hơn 68 tỷ USD. Nguyên nhân được cho là đến từ tuyên bố gây tranh cãi của CEO Elon Musk về việc thành lập một đảng chính trị mới có tên đảng "Nước Mỹ".
CEO Ford: 'Tôi đang lái xe điện của Xiaomi'
(VNF) - Giám đốc điều hành Ford, ông Jim Farley, nhận định sức mạnh công nghệ và chi phí cạnh tranh vượt trội của ngành công nghiệp xe điện (EV) Trung Quốc đang đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với các nhà sản xuất ô tô Mỹ.
Từ bữa ăn đến du lịch, ‘hộp mù’ càn quét Trung Quốc
(VNF) - Chiến lược tiếp thị “hộp mù” (blind box) đang trở thành hiện tượng tiêu dùng mới tại Trung Quốc, mở rộng mạnh mẽ từ lĩnh vực đồ chơi sang cả ngành dịch vụ như ẩm thực và du lịch. Xu hướng này được thúc đẩy bởi tâm lý tìm kiếm cảm giác hồi hộp, bất ngờ của người tiêu dùng trẻ và đặc biệt có sức hút mạnh mẽ trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt giữa các thương hiệu.
Mỹ gửi 'tối hậu thư': Campuchia, Thái Lan chịu thuế 36%; Lào, Myanmar lên tới 40%
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 7/7 đã thông báo với các đối tác thương mại, từ những nhà cung cấp lớn như Nhật Bản và Hàn Quốc cho đến các nền kinh tế nhỏ hơn, rằng mức thuế quan tăng mạnh của Mỹ sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8, mở ra một giai đoạn mới trong cuộc chiến thương mại mà ông khởi động hồi đầu năm nay.
Thủ tướng: 'BRICS cần tiên phong làm sống động lại hợp tác đa phương'
(VNF) - Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng BRICS và các nước phương Nam cần tiên phong làm sống động lại hợp tác đa phương, kiên trì đối thoại, hợp tác trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế.
Lũ quét thảm khốc ở Texas: 82 người thiệt mạng, hệ lụy kinh tế kéo dài
(VNF) - Số người thiệt mạng do lũ lụt thảm khốc tại bang Texas, Mỹ đã tăng lên ít nhất 82 người vào ngày 6/7, trong đó có ít nhất 28 trẻ em. Bên cạnh thiệt hại về người, cơn lũ có thể để lại những dư chấn không nhỏ về kinh tế.
Trung Quốc đẩy mạnh thâu tóm tài nguyên chiến lược trên khắp thế giới
(VNF) - Hoạt động mua lại các công ty khai khoáng ở nước ngoài của Trung Quốc đã đạt đỉnh trong hơn 1 thập kỷ, khi các tập đoàn nước này chạy đua để đảm bảo nguồn cung nguyên liệu thô trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị ngày càng leo thang.
Trong 1 tiếng, TT Trump đưa ra 2 tuyên bố quan trọng về thuế quan
(VNF) - Tối 6/7 (giờ Mỹ), chỉ trong vòng 1 tiếng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có 2 bài đăng liên tiếp lên mạng xã hội Truth Social, đề cập đến chính sách thuế quan cứng rắn của ông.
Giả mạo sự kiện nhậm chức TT Mỹ, lừa đảo chiếm đoạt 250.000 USD tiền mã hóa
(VNF) - Một vụ lừa đảo tiền mã hóa tinh vi vừa bị cơ quan công tố liên bang Mỹ phanh phui, trong đó nhóm đối tượng đã giả mạo Ban tổ chức lễ nhậm chức của Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống JD Vance nhằm chiếm đoạt hơn 250.000 USD từ các nhà tài trợ thông qua hình thức quyên góp trực tuyến bằng tiền điện tử.
Samsung 'đắp chiếu' nhà máy 25 tỷ USD vì thiếu khách hàng
(VNF) - Gần 92% nhà máy chip trị giá 25 tỷ USD của Samsung tại Texas đã được xây dựng, nhưng tập đoàn công nghệ Hàn Quốc buộc phải hoãn việc lắp đặt thiết bị vì chưa tìm được khách hàng đầu ra.
Elon Musk ‘nổi loạn’, lập đảng chính trị mới: TT Trump nói ‘nực cười’
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công khai lên tiếng chỉ trích tỷ phủ Elon Musk vì việc thành lập một đảng chính trị thứ ba, cho rằng những đảng như vậy "chưa bao giờ hiệu quả" và gọi động thái này là "nực cười".
TT Trump áp thuế 35% lên Canada, chuẩn bị tung đòn thuế toàn diện
(VNF) - Không chỉ nhắm vào Canada với mức thuế 35%, Tổng thống Donald Trump còn lên kế hoạch áp thuế 15%–20% đối với hàng hóa từ các quốc gia khác. Động thái này cho thấy chính quyền Mỹ đang mở rộng mặt trận thuế quan trên toàn cầu giữa lúc nhiều cuộc đàm phán thương mại vẫn bế tắc.
Những tuyến đường có giá đất đắt đỏ nhất Đà Nẵng
(VNF) - Từ ngày 7/7, Đà Nẵng áp dụng bảng giá đất mới với mức tăng mạnh tại nhiều tuyến đường, trong đó cao nhất thuộc về đường Bạch Đằng với hơn 340 triệu đồng/m2.