Bài toán xanh hóa cảng biển Lạch Huyện

Động lực phát triển kinh tế - xã hội toàn vùng

Được xây dựng với mục tiêu trở thành một trong những cảng nước sâu hàng đầu khu vực Đông Nam Á, cảng Lạch Huyện được thiết kế để tiếp nhận các tàu container siêu lớn (ULCV) với tải trọng lên đến 150.000 DWT. Hiện nay, bến cảng số 1,2 đã đưa vào vận hành, khai thác, các bến cảng số 3,4 và số 5,6 đang triển khai xây dựng. Bến cảng số 7,8 đang thực hiện thủ tục đầu tư xây dựng.

Để đáp ứng các yêu cầu phát triển, cảng đang được đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng và công nghệ hiện đại. Cụ thể, hệ thống bốc xếp tự động, các bến container mở rộng và kho bãi được trang bị công nghệ tiên tiến đang dần được triển khai. Điều này giúp cảng tăng đáng kể năng lực xử lý hàng hóa, đồng thời đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế về an toàn và bảo vệ môi trường.

Các chương trình nghiên cứu và phát triển đang tập trung vào việc nâng cao chất lượng dịch vụ cảng biển, tạo lợi thế cạnh tranh so với các cảng lớn trong khu vực. Ngoài ra, nhiều chính sách cũng được ban hành nhằm thúc đẩy sự tham gia của các doanh nghiệp tư nhân và nước ngoài vào việc phát triển cảng.

Chiến lược phát triển của cảng Lạch Huyện bao gồm việc mở rộng hệ thống bến cảng, nâng cấp các thiết bị phục vụ và xây dựng các trung tâm logistics đi kèm. Hiện nay, cảng đã triển khai hợp tác với các đối tác quốc tế như Nhật Bản, Hàn Quốc và Liên minh châu Âu để học hỏi kinh nghiệm quản lý và thu hút nguồn vốn đầu tư. Những thỏa thuận này không chỉ mang lại lợi ích tài chính mà còn giúp cảng áp dụng các công nghệ tiên tiến vào vận hành và quản lý.

Các dự án hợp tác quốc tế bao gồm chương trình chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực và xây dựng các tiêu chuẩn vận hành hiện đại. Điều này vừa giúp cải thiện hiệu suất hoạt động của cảng, vừa nâng cao uy tín của Việt Nam trong cộng đồng hàng hải quốc tế. Bên cạnh đó, việc thiết lập các tuyến hàng hải mới kết nối với châu Âu và châu Mỹ cũng đang được triển khai nhằm tăng cường mạng lưới vận tải toàn cầu.

Nâng tầm cảng Lạch Huyện

Dù đang có sự phát triển khá ấn tượng song cảng Lạch Huyện cũng đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có sự cạnh tranh từ các cảng lớn trong khu vực như Singapore, Thượng Hải và Hong Kong. Điều này đòi hỏi cảng Lạch Huyện phải không ngừng cải thiện chất lượng dịch vụ. Ngoài ra, các yêu cầu ngày càng cao về phát triển bền vững, đặc biệt là việc giảm thiểu tác động môi trường, cũng mang đến nhiều áp lực.

Để giải quyết các thách thức này, cảng đang triển khai các giải pháp toàn diện, bao gồm việc áp dụng công nghệ xanh, tăng cường quản lý hiệu quả và xây dựng mối quan hệ hợp tác chiến lược với các đối tác quốc tế. Đồng thời, các chương trình nghiên cứu và đổi mới sáng tạo cũng đang được thúc đẩy nhằm tạo ra các giải pháp logistics thông minh và thân thiện với môi trường.

Trên thực tế, cảng Lạch Huyện đã đặt ra mục tiêu trở thành một cảng xanh hàng đầu khu vực. Yếu tố cảng xanh không chỉ tập trung vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn hướng đến việc tạo dựng một hệ sinh thái logistics thân thiện và hiệu quả.

Tiêu chuẩn về cảng xanh được Cục Hàng hải Việt Nam đưa ra từ cuối 2022, nhằm thực hiện cam kết Việt Nam đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Theo đó, các cảng xanh phải đảm bảo tiêu chí về bảo vệ môi trường, ứng dụng công nghệ thông tin và đặc biệt là năng lượng sạch (điện gió, mặt trời, nhiên liệu khí hóa lỏng - LNG, hydro...). Theo kế hoạch thực hiện đề án phát triển cảng xanh tại Việt Nam, từ 2025 việc thí điểm sẽ được triển khai tại một số cảng, việc áp dụng tự nguyện diễn ra trong giai đoạn 2025 – 2030 và sau đó là bắt buộc.

Tại buổi tọa đàm "Cảng xanh - hướng đến phát triển bền vững, vươn ra biển lớn", Phó cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam - Hoàng Hồng Giang thẳng thắn nhìn nhận, ngành hàng hải nước ta vẫn còn chậm trong quá trình chuyển đổi xanh, nếu không làm nhanh, sẽ mất cơ hội phát triển, thậm chí là thụt lùi, vì không có tàu xanh nào muốn đến cảng không xanh.

Theo ông Giang, hệ thống cảng biển Việt Nam được chia thành 5 nhóm với 34 cảng. Mặt khác, ngành Hàng hải có nhiều thuận lợi về dư địa đất đai, biển và bờ biển. Do đó, việc chọn hướng phát triển nào để đảm bảo xanh, sạch là điều rất đáng bàn.

Cũng tại tọa đàm, thượng tá Vũ Anh Tuấn - Phó trưởng ban chỉ đạo Cảng xanh (Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, Bộ Quốc phòng) cho biết doanh nghiệp này gặp thách thức lớn khi chuyển đổi xanh giai đoạn hai - sử dụng pin năng lượng mặt trời và năng lượng tái tạo, xanh hóa toàn bộ đến năm 2050.

Ông Tuấn cho biết doanh nghiệp đã ra nước ngoài học hỏi công nghệ sử dụng năng lượng sạch, nhưng chi phí quá lớn. "Dự án Lạch Huyện 12.000 tỷ đồng, nếu chuyển sang xanh và tự động hóa, sẽ tăng lên gần 30.000 tỷ đồng. Nếu chuyển đổi xanh hóa ở mức cao nhất, vốn có thể lên tới 40.000 tỷ đồng", ông nói.

Dự án Lạch Huyện của Tân Cảng Sài Gòn là bến số 7, 8 của khu cảng, tổng chiều dài 900m, quy mô sử dụng đất và mặt nước gần 80ha, tiến độ thực hiện đến 2027. Liên quan đến chi phí chuyển đổi xanh, ông Tuấn chỉ ra khoản tốn nhất là pin. "Một chiếc xe giá 6 tỷ đồng thì có tới 2,8 tỷ đồng là tiền pin. Để giảm chi phí, cần hợp tác sản xuất pin điện quy mô lớn và cần nhiều doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực này", Phó trưởng ban chỉ đạo Cảng xanh của Tân Cảng Sài Gòn cho biết.