Băng tan ở Bắc Cực, mở tuyến đường thương mại mới cho Trung Quốc
(VNF) - Một công ty Trung Quốc sắp triển khai chuyến tàu chở hàng dọc theo bờ biển phía bắc của Nga tới châu Âu. Đây được xem là một cuộc thử nghiệm có thể thực hiện được nhờ băng tan và sự gia tăng tốc độ biến đổi khí hậu, hứa hẹn tác động lớn đến cả thương mại quốc tế lẫn môi trường.
Theo kế hoạch, tàu container Istanbul Bridge sẽ khởi hành ngày 20/9 từ cảng Ninh Ba - Châu Sơn, cảng biển lớn nhất thế giới, tới Felixstowe (Anh), kéo dài 18 ngày và có tàu phá băng hộ tống. Điểm đáng chú ý ở chỗ đây là chuyến đi một lần, điều từng được thực hiện trước đó, mà là mục tiêu thiết lập tuyến vận tải thường xuyên qua Tuyến đường biển phía Bắc (NSR) của Nga, kết nối nhiều cảng ở châu Á và châu Âu.
Bắc Cực đang “mở cửa”
“Bức tranh toàn cảnh là Bắc Cực đang dần mở rộng. 20 năm trước, nơi đây vẫn còn băng giá. Nhưng hiện tại, khi băng tan và khu vực trở nên dễ tiếp cận hơn, Bắc Cực đã thu hút sự chú ý mạnh mẽ”, ông Malte Humpert, nhà sáng lập Viện Bắc Cực (Arctic Institute) có trụ sở tại Washington, cho biết.
Theo ông Humpert, tác động không chỉ dừng ở lịch trình vận tải: “Bắc Cực là khu vực đầu tiên trên thế giới mà biến đổi khí hậu đang thay đổi bản đồ địa chính trị. Nếu không có biến đổi khí hậu, chúng ta sẽ chẳng bàn luận về vấn đề này. Nga sẽ không khai thác dầu khí ở Bắc Cực. Trung Quốc cũng sẽ không đưa tàu container qua đây”.

Ông nhấn mạnh: “Đây là vùng lãnh thổ rộng lớn đầu tiên trên toàn cầu mà biến đổi khí hậu đang nhanh chóng và trực tiếp định hình lại động lực địa chính trị, từ tài nguyên, khả năng tiếp cận các tuyến hàng hải, cho tới việc một khu vực mới bất ngờ trở thành khả dụng”.
So với các tuyến thương mại toàn cầu vốn chủ yếu qua Kênh đào Suez, Địa Trung Hải và Singapore, Bắc Cực ngắn hơn tới 40% và ít rủi ro địa chính trị hơn.
“Nó có tiềm năng trở thành tuyến vận tải thay thế. Câu hỏi đặt ra là: liệu điều đó có thành hiện thực không, và sẽ diễn ra nhanh đến mức nào?”, ông Humpert đặt vấn đề.
Theo nhà sáng lập Viện Bắc Cực Humpert, chuyến đi của con tàu tàu container Istanbul Bridge giống như một cột mốc đặt cờ. “Kênh đào Suez mỗi năm đón khoảng 10.000 lượt tàu, nên con số hiện tại của Bắc Cực là rất nhỏ. Nhưng nếu tính thêm 30 - 40 năm tới, khi băng tan thêm 30 – 50%, sẽ có tới 6 tháng biển không băng, và Bắc Cực trở thành một phương trình hấp dẫn”.
Ông nhận định: “Bắc Cực không thể thay thế Suez ngay ngày mai. Suez, Panama vẫn sẽ tồn tại. Nhưng Bắc Cực sẽ là kênh bổ sung quan trọng”.
Thực tế, việc thử nghiệm này có thể tiến hành hoàn toàn nhờ biến đổi khí hậu. “Những thay đổi đang diễn ra nhanh hơn nhiều so với dự đoán. 10 năm trước, ai cũng nghĩ phải đến 2040 hoặc 2050 mới có vận tải container ở Bắc Cực. Thế nhưng năm 2025, Trung Quốc đã làm điều đó. Việc có sinh lợi hay không chưa quan trọng. Điều then chốt là tích lũy kinh nghiệm, hiểu cách vận hành, đào tạo đội ngũ, và đó chính là điều Trung Quốc đang hướng tới”, ông Humpert nói thêm.
Một lợi ích ngắn hạn khác là hành trình sẽ được rút ngắn. Tất cả hàng hóa Giáng sinh từ Trung Quốc sang châu Âu thường rời cảng cuối tháng 9, mất 40 - 50 ngày để đến Rotterdam (Hà Lan) vào đầu hoặc giữa tháng 11. Khi ấy, các cảng ùn tắc, tàu lớn có thể phải chờ cả tuần. Đi qua Bắc Cực, con tàu này sẽ đến sớm hơn 3 - 4 tuần, khi các cảng còn thông thoáng.
Trong tương lai, điều này còn có thể ảnh hưởng đến ngành ô tô châu Âu. “Container cần nhiều điểm dừng, nhưng với ô tô thì khác: bạn chất 10.000 xe điện tại Trung Quốc rồi dỡ thẳng ở Rotterdam hoặc Hamburg, không cần dừng giữa chừng. Đó là kịch bản có thể xảy ra trong 10–15 năm tới”, ông Humpert cho hay.
Ý tưởng cũ, thử nghiệm mới
Theo ông Peter Sand, nhà phân tích trưởng tại công ty tư vấn vận tải biển Xeneta, ý tưởng này không hề mới. “Trong nhiều thập kỷ qua, nó đã được thảo luận, thử nghiệm nhiều lần. Trung Quốc chỉ là quốc gia mới nhất thúc đẩy lại kế hoạch này. Họ từng công bố điều tương tự cách đây 2 năm, và giờ đang thử lại”.
Khác với các chuyến đi trước đây vốn chỉ dừng ở hành trình thẳng từ Trung Quốc tới Hamburg hoặc St. Petersburg, chuyến đi lần này phức tạp hơn. Trung Quốc dự kiến khởi hành từ bốn cảng trong nước, vượt Bắc Cực rồi cập cảng tại Anh, Rotterdam (Hà Lan), Hamburg (Đức) và Gdańsk (Ba Lan). Điều này gần giống như một tuyến vận tải thương mại định kỳ.
Thử nghiệm của Trung Quốc theo mô hình tuyến container theo lịch trình cố định, hoạt động theo thời gian biểu cố định bất kể tàu có đầy hàng hay không, thay vì hình thức vận tải thuê chuyến linh hoạt. Dù vậy, quy mô hiện vẫn rất khiêm tốn.

“Những gì họ triển khai chỉ chiếm khoảng 1% thương mại Viễn Đông – Bắc Âu. Bắc Cực chỉ thực sự có ý nghĩa khi nhu cầu cao và việc rút ngắn thời gian vận chuyển là cực kỳ quan trọng. Không ai sinh sống ở vùng Cực. Lợi thế duy nhất của nó là năng lực bổ sung và hành trình ngắn hơn có thể bù đắp chi phí vận tải cao”, ông Sand nhận định thêm.
Vì thế, trong giai đoạn hiện tại, tuyến đường này chỉ như một dự án phụ mang tính mùa vụ. Theo ông Sand, nó không nhằm thay đổi trật tự thương mại toàn cầu, nhưng có thể trở thành một dịch vụ ngách xuất hiện vào mùa cao điểm trong thập kỷ tới.
Tiềm ẩn nhiều rủi ro
Tuy vậy, cơ hội này đi kèm rủi ro lớn. Bắc Cực đang ấm lên nhanh gấp 3 - 4 lần so với phần còn lại của thế giới. Ít băng hơn giúp hành trình dễ dàng hơn, nhưng cũng đồng nghĩa thiệt hại sẽ trầm trọng hơn nếu xảy ra sự cố.
Cacbon đen từ nhiên liệu tàu đặc biệt nguy hại khi thải ra gần tuyết và băng, gây tổn hại gấp 5 lần so với khu vực khác, theo ông Andrew Dumbrille, cố vấn của Liên minh Bắc Cực Sạch. Hơn nữa, khả năng ứng phó sự cố tràn dầu ở Bắc Cực chậm và hạn chế, khiến rủi ro leo thang.
“Một khi dầu tràn ra biển, mỗi giờ không có phản ứng sẽ đồng nghĩa thiệt hại tăng vọt”, ông Dumbrille cho hay.
Con tàu tiên phong Istanbul Bridge cũng khó tạo được niềm tin. Đây là một tàu container 25 năm tuổi, treo cờ Liberia, không được gia cố chống băng. “Dù có tàu hộ tống, nhưng nó vẫn không được thiết kế phù hợp. Nhiều khả năng sẽ sử dụng dầu nhiên liệu nặng trong hành trình”, ông Dumbrille cảnh báo.
Mặc dù Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) đã cấm nhiên liệu nặng từ tháng 7/2024, nhưng vẫn còn nhiều kẽ hở. Khi tràn ra biển, loại dầu đặc sệt này gần như không thể xử lý, tồn tại trong hệ sinh thái suốt nhiều năm. Ngoài ra còn những vấn đề như ô nhiễm tiếng ồn, loài ngoại lai xâm lấn và gián đoạn đời sống sinh vật biển.
Cơ hội tiếp theo để siết chặt quy định toàn cầu sẽ đến vào tháng 2/2026, khi Tiểu ban Phòng ngừa và Ứng phó ô nhiễm của IMO nhóm họp. Các chuyên gia và tổ chức môi trường đang thúc đẩy đưa ra quy định nhiên liệu chặt chẽ hơn trong bối cảnh Bắc Cực ngày càng đông đúc tàu thuyền.
Trung Quốc: Từ cường quốc than đá đến 'bá chủ' năng lượng sạch
- Nvidia rót 5 tỷ USD vào Intel, khởi đầu kỷ nguyên liên minh chip Mỹ 19/09/2025 08:00
- Huawei tung siêu cụm AI ‘mạnh nhất thế giới’, gia tăng áp lực lên Nvidia 18/09/2025 03:52
- Mỹ đầu tư kỷ lục gần 200 tỷ USD vào Anh nhân chuyến thăm của TT Trump 18/09/2025 11:04
CEO Google: 'Một khi bong bóng AI nổ, không công ty nào là miễn nhiễm'
(VNF) - Những tháng gần đây, khi các tập đoàn công nghệ đổ hàng trăm tỷ USD vào AI, nhiều người lo ngại về kịch bản bong bóng vỡ giống như dotcom hồi thập niên 1990. Nói về mối lo này, CEO Google nhận định nếu bong bóng AI vỡ, sẽ không có công ty nào thoát khỏi tác động.
Trung Quốc đại phẫu 'khối u ác tính' ngành thương mại điện tử
(VNF) - Với quy định về báo cáo thông tin thuế của doanh nghiệp trên nền tảng Internet mới được thực thi, ngành Thương mại Điện tử (TMĐT) Trung Quốc đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc mạnh mẽ.
Chiếc túi của Thủ tướng Nhật Bản Takaichi Sanae tạo hiệu ứng kinh tế bất ngờ
(VNF) - Chiếc túi xách da của Thủ tướng Nhật Bản Takaichi Sanae đang trở thành tâm điểm không chỉ trên phương diện thời trang mà còn cả kinh tế, khi góp phần giúp một nhà sản xuất đồ da nội địa với lịch sử 145 năm bứt phá doanh số trong thời gian ngắn. Đây là trường hợp hiếm hoi một phụ kiện của lãnh đạo quốc gia có thể tạo tác động trực tiếp tới thị trường tiêu dùng và ngành hàng xa xỉ Nhật Bản.
Mỹ xóa bỏ thuế 'tương hỗ' lên 1 tỷ USD hàng nông sản Philippines
(VNF) - Các quan chức tại Philippines ngày 19/11 cho biết hơn 1 tỷ USD sản phẩm nông nghiệp của nước này sẽ không còn phải chịu bất kỳ mức thuế “tương hỗ” nào từ Mỹ, sau khi Tổng thống Donald Trump bãi bỏ thuế đối với nhiều mặt hàng nhằm giảm áp lực chi phí sinh hoạt.
Hàng nghìn dự án tại Mỹ được tài trợ bằng vốn vay Trung Quốc
(VNF) - Theo một nghiên cứu theo dõi hoạt động tín dụng của Trung Quốc, các nước có thu nhập cao đang vay Trung Quốc nhiều hơn là các nước đang phát triển. Đặc biệt, Mỹ là quốc gia nhận được nhiều khoản vay nhất từ Trung Quốc trên toàn cầu.
Lo vỡ ‘bong bóng’ AI, nhà đầu tư tháo chạy khỏi cổ phiếu công nghệ
(VNF) - Cổ phiếu công nghệ Mỹ đồng loạt bị bán tháo trong phiên giao dịch ngày 18/11, giữa lúc lo ngại gia tăng về mức định giá quá cao của các công ty trí tuệ nhân tạo (AI) và tâm lý thận trọng trước báo cáo thu nhập sắp công bố của Nvidia - “gã khổng lồ” đang dẫn dắt làn sóng AI toàn cầu.
Làm Internet toàn cầu tê liệt, vốn hóa Cloudflare ‘bay hơi’ hàng tỷ USD
(VNF) - Sự cố dừng hoạt động quy mô lớn của dịch vụ Cloudflare ngày 18/11 đã ảnh hưởng tới hàng nghìn người trên toàn thế giới, làm gián đoạn các dịch vụ trí tuệ nhân tạo và nhiều công cụ kiểm tra mạng; đồng thời thổi bay hơn 1,8 tỷ USD vốn hóa thị trường của công ty này.
Nhập khẩu vàng của Ấn Độ bùng nổ, bật tăng 200%
(VNF) - Thâm hụt thương mại hàng hóa của Ấn Độ đã đạt mức cao nhất mọi thời đại khi chạm ngưỡng 41,7 tỷ USD trong tháng 10, chủ yếu do lượng vàng nhập khẩu tăng mạnh phục vụ nhu cầu mùa lễ hội, trong khi xuất khẩu sang Mỹ chịu tác động từ mức thuế quan cao.
Bitcoin mất mốc 90.000 USD, tâm lý nhà đầu tư tiền số xuống thấp kỷ lục
(VNF) - Giá Bitcoin giảm xuống dưới 90.000 USD xóa sạch toàn bộ mức tăng từ đầu năm 2025, đồng thời làm rung chuyển tâm lý trên thị trường tài sản kỹ thuật số toàn cầu.
Đầu tư giáo dục: Chìa khóa tạo nên 'phép màu Singapore'
(VNF) - Từ một làng chài nhỏ bé, Singapore đã đạt được “phép màu kinh tế” nhờ coi giáo dục là ưu tiên chiến lược quốc gia. Bằng tầm nhìn dài hạn, chính phủ nước này xây dựng mô hình giáo dục gắn chặt với nhu cầu phát triển kinh tế, đồng thời quốc tế hóa sâu rộng để đưa Singapore trở thành “thủ phủ tri thức” của châu Á.
Mỹ thu hẹp cửa, Trung Quốc kích hoạt ‘tự cường vốn’?
(VNF) - Mỹ siết chặt dòng vốn và công nghệ, buộc các startup Trung Quốc chuyển hướng sang nguồn vốn nội địa, tạo nên làn sóng “tự cường vốn” định hình lại hệ sinh thái khởi nghiệp.
Bận rộn tại Nhà Trắng, TT Trump vẫn đầu tư 337 triệu USD trong 1 tháng
(VNF) - Các hồ sơ tài chính mới công bố cho thấy Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện hơn 175 giao dịch mua trái phiếu chỉ trong hơn một tháng, với tổng giá trị vượt 337 triệu USD. Danh mục trải rộng từ trái phiếu doanh nghiệp, trái phiếu chính quyền địa phương đến trái phiếu các định chế tài chính lớn.
Vốn rút khỏi Edtech, AI chiếm lĩnh thị trường
(VNF) - Đầu tư toàn cầu vào lĩnh vực giáo dục trực tuyến đang rơi xuống mức thấp nhất trong 1 thập kỷ, trong bối cảnh ngành công nghệ giáo dục (Edtech) chịu sức ép ngày càng lớn từ sự bùng nổ của các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh miễn phí.
Đi cắt cỏ, nhân viên công ty đô thị nhặt được 8 miếng vàng, trị giá gần 1 tỷ đồng
(VNF) - Một nhân viên tại Đức phát hiện 8 thỏi vàng giá trị hơn 30.000 euro (tương đương gần 1 tỷ đồng) khi đang cắt cỏ tại một bể chứa nước mưa.
'Đòn giáng' của Mỹ trở thành bệ phóng cho tỷ phú AI Trung Quốc
(VNF) - Start-up chip AI của ông Trần Thiên Thạch đã tận dụng lệnh trừng phạt của Mỹ để tăng trưởng đột phá, đưa ông trở thành một trong những tỷ phú tự thân giàu nhất thế giới chỉ trong thời gian ngắn.
Bitcoin ‘bay hơi’ 600 tỷ USD, Phố Wall giật mình tỉnh giấc
(VNF) - Bitcoin đã đánh mất tới 600 tỷ USD vốn hóa chỉ trong vài tuần, cuốn phăng toàn bộ kỳ vọng bứt phá của năm 2025 và khiến Phố Wall phải nhìn lại mức độ rủi ro thật sự của thị trường tiền điện tử. Cú rơi đột ngột, gần như không có chất xúc tác rõ ràng, đang đặt ra câu hỏi lớn về sức bền của dòng tiền tổ chức và niềm tin vào chu kỳ tăng trưởng mới.
Labubu: Từ cơn sốt triệu USD tới nguy cơ sụp đổ
(VNF) - Từ hiện tượng sưu tầm khuấy đảo châu Á đến động lực đưa cổ phiếu Pop Mart tăng hơn 1.500% chỉ trong hơn một năm, Labubu từng được xem là “con gà đẻ trứng vàng” của ngành đồ chơi Trung Quốc. Tuy nhiên, ngay khi cơn sốt đạt đỉnh, hàng loạt tín hiệu cho thấy làn sóng đầu cơ xung quanh những món đồ chơi răng nhọn này đang bước vào chu kỳ thoái trào, kéo theo những cảnh báo về sự mất cân bằng trong chiến lược tăng trưởng của Pop Mart.
Philippines – 'Thủ phủ cờ bạc' mới của châu Á
(VNF) - Philippines đang nổi lên như một trong những “thủ phủ cờ bạc” lớn nhất châu Á. Ngành công nghiệp cờ bạc được ví như “cỗ máy in tiền” cho nền kinh tế nước này, song cũng đặt ra không ít thách thức trong quản lý và đảm bảo trật tự xã hội.
Giữa lúc thị trường bán tháo, đại học Harvard chi số tiền kỷ lục mua ETF Bitcoin
(VNF) - Số EFT Bitcoin mà đại học Harvard sở hữu trong quý II/2025 đã tăng 258% so với quý trước đó, hiện trị giá khoảng 442,8 triệu USD.
Nhật Bản chao đảo do ‘cú đánh trực diện’ từ thuế quan Mỹ
(VNF) - Nền kinh tế Nhật Bản đã suy giảm 1,8% so với cùng kỳ năm ngoái, khi các mức thuế quan của Mỹ làm giảm xuất khẩu ô tô và kéo theo triển vọng tăng trưởng ảm đạm.
Làn sóng AI Trung Quốc tràn vào ASEAN
(VNF) - Các doanh nghiệp trí tuệ nhân tạo (AI) Trung Quốc đang đẩy nhanh chiến lược mở rộng ra thị trường quốc tế, trong đó ASEAN trở thành điểm đến ưu tiên nhờ nhu cầu số hóa tăng mạnh và môi trường hợp tác thuận lợi. Sự hiện diện ngày càng lớn của các công ty AI Trung Quốc không chỉ phản ánh tham vọng cạnh tranh toàn cầu của Bắc Kinh mà còn mở ra nhiều cơ hội, đồng thời đặt ra không ít thách thức, đối với các nền kinh tế Đông Nam Á.
Singapore mở đợt truy quét, chặn ‘dòng tiền bẩn’ xuyên biên giới
(VNF) - Singapore đang chật vật ngăn chặn các dòng tiền bẩn xuyên biên giới khi những mạng lưới tội phạm quốc tế ngày càng dùng thủ đoạn tinh vi hơn, gây sức ép lớn lên hệ thống giám sát tài chính vốn được xem là chặt chẽ bậc nhất châu Á của quốc đảo này.
Bitcoin giảm gần 2%, xóa sạch lợi nhuận từ đầu năm
(VNF) - Bitcoin tiếp tục giảm 2% trong phiên đầu tuần, lùi về vùng 93.000–94.000 USD, mức thấp nhất kể từ đầu tháng 5, đồng thời xóa sạch toàn bộ đà tăng tích lũy từ đầu năm. Đà giảm diễn ra trong bối cảnh dòng vốn rút khỏi các quỹ ETF tăng vọt, tâm lý né rủi ro bao trùm thị trường toàn cầu và các chỉ báo kỹ thuật của Bitcoin đồng loạt phát đi tín hiệu tiêu cực. Đây cũng là lần đầu tiên trong hơn sáu tháng, đồng tiền số lớn nhất thế giới rơi vào vùng bear market rõ rệt.
Bitcoin mất mốc 95.000 USD, nhà đầu tư rơi vào trạng thái’ sợ hãi tột độ’
(VNF) - Tâm lý trên thị trường tiền điện tử đã suy yếu nghiêm trọng, khi chỉ số “Fear and Greed” (Sợ hãi và Tham lam) giảm xuống mức 10 - ngưỡng phản ánh trạng thái “nỗi sợ hãi tột độ” và đánh dấu mức thấp nhất trong gần 9 tháng.
Chính phủ Mỹ mở cửa trở lại, giá vàng thế giới lao dốc
(VNF) - Tuần qua, chính phủ Mỹ mở cửa trở lại sau đợt đóng cửa dài nhất trong lịch sử. Trong khi đó, kỳ vọng vào việc Fed giảm lãi suất suy giảm khiến giá vàng thế giới lao dốc.
CEO Google: 'Một khi bong bóng AI nổ, không công ty nào là miễn nhiễm'
(VNF) - Những tháng gần đây, khi các tập đoàn công nghệ đổ hàng trăm tỷ USD vào AI, nhiều người lo ngại về kịch bản bong bóng vỡ giống như dotcom hồi thập niên 1990. Nói về mối lo này, CEO Google nhận định nếu bong bóng AI vỡ, sẽ không có công ty nào thoát khỏi tác động.
Hiện trạng khu vực làm công viên hơn 4.600 tỷ ven sông Tô Lịch
(VNF) - Mới đây, Hà Nội đã thông qua nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án cải tạo, chỉnh trang và tái thiết công viên tuyến hai bên sông Tô Lịch.


































































