Báo cáo cho biết, sản xuất công nghiệp duy trì kết quả vững chắc trong tháng 3, tăng trưởng 8,5% (so cùng kỳ năm trước), trong khi tăng trưởng doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tăng tốc lên 9,4% - một trong những kết quả tốt nhất trong hai năm qua - nhờ doanh thu bán lẻ hàng hóa được đẩy mạnh.
Cán cân thương mại hàng hóa ghi nhận thặng dư 1,4 tỷ USD trong tháng 3 trong khi vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký và giải ngân vẫn đứng vững trong bối cảnh bất định toàn cầu liên quan đến việc Nga thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Bên cạnh đó, giá năng lượng tăng cao và nhu cầu trong nước đang phục hồi khiến cho lạm phát CPI (so cùng kỳ năm trước) trong tháng 3 bật tăng lên 2,4% từ mức 1,4% trong tháng 2. Giá nhiên liệu và hàng hóa thế giới tăng làm tăng chỉ số giá sản xuất công nghiệp chế biến, chế tạo trong khi tỷ giá thương mại tiếp tục xấu đi trong quý I.
Trong khi đó, tỷ lệ dư nợ tín dụng trên tổng tiền gửi tăng, cho thấy dấu hiệu thắt chặt điều kiện tài chính trong nước. Lãi suất qua đêm liên ngân hàng ở mức 2,08% vào cuối tháng 3, tăng 1,8 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước. Ngân sách Nhà nước tiếp tục bội thu nhờ kết quả thu đảm bảo trong khi tiến độ triển khai thực hiện các dự án đầu tư công chậm.
Giá tiêu dùng và sản xuất tăng đặt ra yêu cầu cần theo dõi chặt chẽ diễn biến giá cả trong nước vì lạm phát tăng sẽ ảnh hưởng đến quá trình phục hồi tiêu dùng trong nước và tăng trưởng kinh tế. Giá nhập khẩu cao hơn cùng với giá hàng hóa trung gian và giá sản xuất tăng liên tục trong 3 quý gần đây có thể làm tăng giá tiêu dùng, đặc biệt là giá lương thực, thực phẩm.
Cũng theo báo cáo, trong ngắn hạn, cần có các biện pháp can thiệp chính sách có mục tiêu để loại bỏ tác động của giá cả tăng đối với người dân, đặc biệt là đối với những nhóm dễ bị tổn thương nhất. Chính sách giảm thuế đối với xăng dầu được các cấp có thẩm quyền ban hành gần đây là một biện pháp trong ngắn hạn như vậy.
Trong trung hạn, xây dựng hệ thống đảm bảo xã hội có mục tiêu, hiệu quả và có khả năng ứng phó tốt hơn sẽ giúp tăng cường khả năng chống chịu với các cú sốc bên ngoài như cú sốc tăng giá hàng hóa thế giới hiện nay. Nếu tình trạng tăng giá kéo dài, nền kinh tế sẽ cần phải điều chỉnh và thích nghi với sự thay đổi giá cả.
Ngoài ra, các cấp có thẩm quyền cũng nên cân nhắc những cải cách mang tính cấu trúc để nâng cao năng suất của nền kinh tế và tăng tổng cung. Các biện pháp này bao gồm giảm thuế đối với các hoạt động đầu tư sản xuất và đổi mới sáng tạo, giảm rào cản trong môi trường kinh doanh, giảm chi phí logistics và đầu tư vào giáo dục và đào tạo kỹ thuật cho lực lượng lao động.
Quý độc giả quan tâm có thể xem Báo cáo cập nhật kinh tế vĩ mô Việt Nam tháng 4/2022 của World Bank tại đây.
