Bộ Tài chính rút đề xuất hợp nhất cơ quan thuế thu bảo hiểm xã hội

Tại Dự thảo Luật Quản lý Thuế sửa đổi đưa ra lấy ý kiến lần đầu vào tháng 11/2017, Bộ Tài chính đề xuất hai phương án: cơ quan thuế sẽ thu cả thuế và bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc hoặc chỉ phối hợp giữa cơ quan thuế và BHXH như hiện nay. Trong đó, cơ quan soạn thảo nghiên về phương án sáp nhập, và trao thêm cho thuế chức năng thu BHXH.

Theo đại cơ quan soạn thảo, phương án trên nhằm giúp giảm số lượng tờ khai phai nộp cho cơ quan Nhà nước. Thay vì phải nộp hai tờ khai thuế và BHXH cho hai cơ quan khác nhau thì doanh nghiệp có thể chỉ cần nộp một tờ khai. Với phương án này, mã số thuế của cá nhân có thể dùng làm mã quản lý BHXH, sổ BHXH, thẻ bảo hiểm y tế. Điều này có thể giúp đơn giản hóa trong công tác quản lý cũng như khai, nộp thuế và BHXH.

Đồng thời, Bộ Tài chính cũng cho rằng phương án này sẽ giúp giảm chi phí quản lý của cơ quan quản lý Nhà nước khi chỉ còn một đầu mối là cơ quan thuế thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra đơn vị sử dụng lao động trong thực hiện chính sách pháp luật thuế và BHXH.

Tuy vậy, đề xuất sáp nhập cơ quan thuế và BHXH đã gây nhiều tranh cãi. Góp ý cho các đề xuất trên, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) đề nghị giữ nguyên quy định hiện hành, tức là thuế chỉ thu các khoản thuộc ngân sách nhà nước, còn bảo BHXH vẫn thu các khoản bảo hiểm. Với trường hợp hợp nhất, Bộ LĐ-TB&XH đề nghị Bộ Tài chính bổ sung kinh nghiệm quốc tế với vấn đề trên.

Các Bộ Nội vụ, Thông tin và Truyền thông, Kế hoạch và Đầu tư, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)... cũng cho rằng, Bộ Tài chính cần cân nhắc lại phương án hợp nhất thu thuế và BHXH. Vì việc hợp nhất 2 cơ quan có thể phát sinh thêm công việc cho cơ quan thuế. Trong khi đó, dữ liệu và nhân sự phục vụ cho ngành thuế cũng còn nhiều bất cập.

Bộ Tư pháp đánh giá, việc chuyển đổi, sáp nhập thu thuế và BHXH sẽ ảnh hưởng lớn đến việc sắp xếp bộ máy của hai cơ quan. Vì vậy, Bộ Tư pháp đề nghị Bộ Tài chính có đánh giá tác động một cách kỹ lưỡng đối với đề xuất sáp nhập 2 cơ quan thu. Mặt khác, Bộ Tư pháp cũng cho rằng, cần làm rõ thu các khoản BHXH mang tính chất bắt buộc có thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Quản lý thuế hay không?

Đặc biệt, có tới 17/63 cục thuế đề nghị chọn giải pháp giữ nguyên cơ quan thu thuế và BHXH độc lập như hiện tại. Theo các đơn vị này, thuế và BHXH là 2 khoản thu khác nhau về tính chất, chính sách thu và cơ quan quản lý.

Đại diện các cục nêu quan điểm, cơ quan thuế thực hiện chức năng quản lý thu thuế và các khoản thu khác ngân sách đã rất khó khăn, doanh nghiệp chây ỳ nợ thuế nhiều. Chưa kể, một số khoản thu cơ quan thuế còn phải ủy nhiệm thu cho các tổ chức khác, nên việc thực hiện thêm nhiệm vụ thu là rất khó khăn.

"Việc sáp nhập thu thuế và BHXH có thể dẫn đến việc người dân hiểu nhầm là cơ quan thuế tranh thu quá nhiều khoản", các cục thuế góp ý.

Tiếp thu những ý kiến trên, lãnh đạo Bộ Tài chính nêu quan điểm, nội dung trên sẽ được sửa đổi theo hướng: Cơ quan thuế chỉ phối hợp ở mức độ trao đổi, cung cấp thông tin với cơ quan BHXH. Đồng thời, hai cơ quan sẽ phối hợp thành lập đoàn kiểm tra, thanh tra chuyên ngành.