Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: ‘Dân số ‘vàng’ nhưng chất lượng lao động chưa ‘vàng’’
Huyền Trang -
22/01/2023 12:56 (GMT+7)
(VNF) - Nói về chất lượng nguồn nhân lực ở thời điểm hiện tai, Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung bày tỏ sự tiếc nuối: “Chúng ta đang trong giai đoạn dân số vàng nhưng chất lượng lao động lại chưa phải vàng. Tỉ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ chỉ đạt 26,1%; cơ cấu lao động phần lớn có kỹ năng hạn chế, thu nhập thấp, chưa đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng và thị trường”.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung
Bước sang năm 2023, người lao động và doanh nghiệp vẫn kỳ vọng thị trường lao động sẽ ngày càng phát triển bền vững, ổn định và là bệ đỡ vững chắc cho quá trình phục hồi và phát triển kinh tế.
Nhân dịp Xuân Quý Mão, Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) Đào Ngọc Dung đã có những chia sẻ về một số nội dung trọng tâm công tác lao động, người có công và xã hội trong năm mới 2023….
- Nhìn lại năm 2022, ngành LĐTBXH đã nỗ lực vượt bậc, Thủ tướng Chính phủ đánh giá ngành đã tham mưu và tổ chức tốt bảo đảm an sinh xã hội. Tuy nhiên, dưới góc độ là tư lệnh ngành, có điều gì khiến ông còn thấy chưa hài lòng, trăn trở?
Nhìn lại lại năm 2022, có thể thấy, điều đáng mừng là chúng ta không để xảy ra đứt gãy thị trường lao động, góp phần cung ứng nguồn nhân lực để phát triển kinh tế sau đại dịch. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức về vấn đề xã hội phía trước chúng ta cần phải giải quyết trước mắt trong năm 2023 và thời gian tới, đó là:
Thứ nhất, đó là vấn đề già hoá dân số. Hiện nay, Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Dự báo của Tổng cục Thống kê cho biết, đến năm 2038, nhóm dân số từ 60 tuổi trở lên sẽ chiếm trên 20% tổng dân số. Già hóa dân số nhanh sẽ tác động đến hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có vấn đề quan trọng như: thị trường lao động, an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi...
Thứ hai là sự thay đổi trên thế giới về vấn đề việc làm. Đó chính là vấn đề di cư, di biến động, việc làm có chất lượng và tiền công thoả đáng.
Thứ ba là vấn đề biến đổi khí hậu đe doạ tới sinh kế của người dân, đặc biệt là khu vực dễ tổn thương như nông nghiệp, nông dân, dân tộc thiểu số,...
Thứ tư là vấn đề việc làm phi chính thức, tỷ trọng lao động trong khu vực phi chính thức vẫn ở mức cao, phần đông người lao động Việt Nam vẫn phải đang chấp nhận làm các công việc dễ tổn thương. Theo thống kê, tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức của cả nước 6 tháng đầu năm 2022 là 55,9%, đó là một thử thách đối với hệ thống an sinh xã hội trên các phương diện như: bảo hiểm xã hội, năng suất thấp, khả năng tiếp cận hỗ trợ từ thị trường lao động,...
Thứ năm là vấn đề hiện thực hoá khát vọng vươn lên của đất nước, phát triển kinh tế xã hội đưa đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới và thực hiện đầy đủ các mục tiêu, chính sách xã hội với yêu cầu phải đổi mới tư duy về quản lý kinh tế, quản lý xã hội, xây dựng, hoàn thiện thể chế cho phù hợp cùng với cách tiếp cận mới, sáng tạo cho những vấn đề thực tiễn mới đặt ra, tạo mọi thuận lợi cho đổi mới sáng tạo.
Chỉ có nguồn nhân lực có chất lượng cao, với số lượng và cơ cấu hợp lý, giàu trí tuệ, giàu ý chí và khát vọng, sẽ là động lực để sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp phát triển theo hướng hiện đại, đáp ứng được yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ hiện nay…..
- Thưa Bộ trưởng, đại dịch Covid-19 đang đẩy nhanh tốc độ tự động hoá, hiện đại hoá trong sản xuất. Vậy cần phải có những giải pháp gì để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực?
Để phát triển được nguồn nhân lực chất lượng cao cần chú trọng gắn kết 3 khâu: đào tạo, sử dụng, đãi ngộ. Việc đào tạo phải dựa trên xu hướng, nhu cầu phát triển của nền kinh tế Việt Nam, đúng địa chỉ sử dụng; tiếp cận cách làm hay của thế giới.
Hiện nay, chúng ta vẫn đang ở trong giai đoạn dân số "vàng" nhưng chất lượng lao động lại chưa phải là "vàng". Tỉ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ chỉ đạt 26,1%; cơ cấu lao động phần lớn có kỹ năng hạn chế, thu nhập thấp, chưa đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng và thị trường.
Mục tiêu xuyên suốt của chúng ta là phải đầu tư cho con người, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển thị trường lao động linh hoạt, hiện đại, bền vững và hội nhập. Tất nhiên, trong đó có bài toán cân đối cung - cầu lao động sao cho hiệu quả. Vừa rồi, chúng ta đã và đang thực hiện nhiều giải pháp quyết liệt để phục hồi, ổn định thị trường lao động sau đại dịch Covid-19.
Năm 2023, Bộ LĐTBXH tiếp tục thực hiện những giải pháp đảm bảo khả năng để cung ứng nhân lực theo yêu cầu của các doanh nghiệp, của thị trường… khẳng định với các nhà đầu tư nước ngoài tính minh bạch của thị trường lao động Việt Nam, hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục nghề nghiệp Việt Nam đủ điều kiện, khả năng để cung ứng nhân lực theo yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội; rà soát, đánh giá nhu cầu nhân lực theo từng ngành, lĩnh vực, từng vùng để kịp thời kết nối việc cung ứng nhân lực.
Thời gian tới, chúng ta phải ra quyết định nhanh hơn, xử lý lượng thông tin lớn hơn, phải thay đổi tư duy để phản ứng nhanh và chính xác để phù hợp với xu thế của thời đại. Ngành LĐTBXH cũng cần phải chủ động đổi mới tư duy, đổi mới phương thức làm việc, chủ động trong công tác dự báo, linh hoạt ứng phó với những biến động có thể xảy ra.
Năm 2023, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội nghiên cứu, sửa đổi hệ thống pháp luật lao động, bảo hiểm xã hội và chính sách tiền lương, hướng tới đảm bảo việc làm bền vững và thỏa đáng cho tất cả mọi người, thích ứng với những thách thức mới của thị trường lao động, đồng thời phù hợp với tuyên bố của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) về các nguyên tắc và quyền cơ bản trong công việc.
Trong đó, tập trung phát triển thị trường lao động và đào tạo các kỹ năng mới, gắn kết cung -cầu, hướng tới việc làm xanh và bền vững…Đảm bảo quyền của người lao động tại nơi làm việc dưới tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, thúc đẩy việc làm thỏa đáng và bền vững bằng những cách tiếp cận mới để cải thiện chất lượng đời sống lao động, đảm bảo an ninh con người, cơ hội bình đẳng và công bằng xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau….
- Năm 2023 được dự báo tiếp tục là một năm nhiều khó khăn, thách thức. Vậy nhiệm vụ trọng tâm của ngành LĐTBXH là gì thưa ông? và để thực hiện nhiệm vụ đó Bộ trưởng sẽ tập trung ưu tiên những giải pháp nào?
Trước mắt, năm 2023, Bộ nỗ lực tham mưu Chính phủ trình Ban Chấp hành Trung ương ban hành một nghị quyết về chính sách xã hội giai đoạn 2023 - 2035, tầm nhìn 2045 với mục tiêu ở tầm nhìn xa để phát triển chính sách toàn diện, bền vững, hiện đại.
Tiến hành nghiên cứu sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, hình thành lưới an sinh xã hội theo yêu cầu đổi mới và phát triển, đảm bảo nâng cao khả năng phòng ngừa, chống chịu và khắc phục rủi ro của nhân dân; thu hẹp khoảng cách bất bình đẳng, nâng cao hiệu quả an ninh, an sinh của người dân, tạo môi trường để mọi người dân đều có cơ hội tham gia đóng góp và thụ hưởng thành quả của cách mạng.
- Đó là những giải pháp trước mắt, vậy, về lâu dài, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội sẽ tiếp tục có những giải pháp như thế nào để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao, thưa Bộ trưởng?
Về lâu dài, Bộ tiếp tục rà soát hoàn thiện toàn bộ khung khổ pháp lý, cơ chế, chính sách để xây dựng và hình thành từng bước thị trường lao động linh hoạt, đồng bộ và hiện đại, thúc đẩy tăng năng suất lao động từ nền tảng lực lượng nhân lực khoa học công nghệ, nâng cao khả năng cạnh tranh quốc gia.
Nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý nhà nước về xã hội và huy động nguồn lực xã hội trong việc thực hiện các chính sách xã hội.
Triển khai toàn diện thiết thực, kịp thời các chính sách an sinh xã hội, nhất là người có công, đối tượng yếu thế và Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; chăm lo, tạo môi trường an toàn để bảo đảm phát triển đầy đủ quyền của trẻ em, phòng, chống bạo lực, xâm hại phụ nữ, trẻ em.
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong tổ chức thực hiện chính sách hỗ trợ các đối tượng bảo đảm kịp thời, hiệu quả. Hoàn thiện hệ thống thu thập thông tin, cơ sở dữ liệu về các nhóm đối tượng, bảo đảm liên thông giữa địa phương với trung ương, giữa các ban, ngành.
Với quan điểm bao trùm, có tầm nhìn xa vài chục năm, đó là cần xây dựng một khuôn khổ pháp lý mạnh, cách tiếp cận vòng đời với phạm vi tổng quát cho tất cả các nhóm đối tượng, hệ thống chính sách xã hội tích hợp, tăng cường đầu tư vào dịch vụ công chăm sóc dựa vào cộng đồng. Xác định khoảng trống an sinh xã hội với nhóm đối tượng dễ tổn thương, bao gồm lao động phi chính thức, lao động di cư, lao động khu vực dịch vụ xã hội, đảm bảo cách tiếp cận theo quyền, theo Công ước quốc tế và Hiến pháp của Việt Nam...
(VNF) - Theo TS Lê Duy Bình, dù duy trì được ổn định vĩ mô và nhiều động lực tăng trưởng mới đã manh nha hình thành song kinh tế Việt Nam vẫn cần tăng tốc chuyển đổi mô hình, nâng cao năng suất và giá trị gia tăng để tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu tăng trưởng cao, bền vững trong giai đoạn tới.
(VNF) - Ngày 12/12, TAND TP. HCM đã tuyên án đối với bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn (Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty AIC) và các đồng phạm trong vụ án vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
(VNF) - Trường hợp phát hiện vi phạm, không đúng đối tượng, không đảm bảo điều kiện về thu nhập, nhà ở xã hội sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật; nếu đã thực hiện mua - bán sẽ bị thu hồi căn hộ.
(VNF) - Bộ Công Thương phối hợp với Đại sứ quán Thụy Sĩ tại Việt Nam tổ chức Hội nghị Tổng kết Dự án Chính sách thương mại và Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam do Chính phủ Thụy Sĩ tài trợ (Dự án SwissTrade).
(VNF) - Nhằm tăng tốc chuyển đổi số và hình thành năng lực làm việc với AI trong toàn hệ thống, Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (PVFCCo – Phú Mỹ) đã triển khai chương trình đào tạo AI chuyên sâu theo từng nghiệp vụ, với sự tham gia toàn thể các phòng ban tại Tổng công ty và Nhà máy Đạm Phú Mỹ. Khác với đào tạo kỹ năng thông thường, chương trình hướng tới thay đổi tư duy, chuẩn hóa quy trình và đưa AI vào các tác vụ thực tế ngay trong từng khốinghiệp vụ.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu bảo đảm đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình theo quy định để tổ chức khai thác thương mại cảng hàng không quốc tế Long Thành vào đầu năm 2026.
(VNF) - Thủ tướng giao Bộ Xây dựng nghiên cứu đề xuất của CT Group về dự án đường sắt TP. HCM - Cần Thơ - Cà Mau và hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện theo quy định pháp luật.
(VNF) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết kỳ họp thứ 10 đã hoàn thành toàn bộ chương trình, thông qua 51 luật và 39 nghị quyết quan trọng, tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển tiếp theo.
(VNF) - Ở những bản làng miền Tây Nghệ An, việc nâng cao dân trí không chỉ là mở mang tri thức mà còn trực tiếp tạo ra cơ hội thoát nghèo bền vững. Từ lớp học đến công tác tuyên truyền, từ đào tạo nghề đến hỗ trợ kỹ thuật, tri thức đang mở ra con đường mới cho đồng bào dân tộc thiểu số.
(VNF) - Quốc hội đã thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm tạo điều kiện cho Hà Nội triển khai các dự án lớn, mang tính cấp bách và chiến lược.
(VNF) - Quốc hội đã thông qua nghị quyết tạo điều kiện để tư nhân đầu tư điện hạt nhân mô đun nhỏ, đồng thời bổ sung nhiều cơ chế thuận lợi thúc đẩy điện gió ngoài khơi và các dự án năng lượng giai đoạn 2026-2030.
(VNF) - Cán bộ phải kê khai cung cấp, bổ sung thông tin liên quan và giải trình khi có biến động về tài sản, thu nhập trong năm có giá trị từ 1 tỷ đồng trở lên để phục vụ xác minh
(VNF) - Đèo Cả vừa đề nghị UBND Hà Nội thẩm định chủ trương đầu tư Đại lộ cảnh quan sông Hồng, đồng thời kiến nghị chọn phương án hướng tuyến ngoài đê giúp giảm khoảng 25% chi phí GPMB và hạn chế tác động đến khu dân cư hiện hữu.
(VNF) - Tổ chức bảo hiểm tiền gửi được vay đặc biệt với lãi suất 0%, không có tài sản bảo đảm từ NHNN khi số tiền trong quỹ dự phòng nghiệp vụ không đủ để trả tiền bảo hiểm.
(VNF) - Các nước trên thế giới có nhiều quy định nghiêm ngặt về các quỹ từ thiện, nhằm giảm thiểu rủi ro đạo đức và tài chính từ các nguồn tiền khổng lồ này.
(VNF) - Nhà nước sẽ hỗ trợ tài chính cho phụ nữ sinh con tại các địa phương có mức sinh thấp và ưu tiên các gia đình sinh đủ 2 con trong việc tiếp cận nhà ở xã hội.
(VNF) - Quốc hội thông qua Luật Thuế TNCN sửa đổi, nâng mức miễn thuế lên 500 triệu đồng/năm và áp thuế 0,1% với mỗi lần bán vàng miếng, cùng các điều chỉnh về biểu thuế, giảm trừ gia cảnh và cách tính thuế cho hộ kinh doanh từ năm 2026.
(VNF) - Theo cơ quan cảnh sát điều tra, thống kê doanh thu của Công ty TNHH Thương mại vàng bạc Kim Chung trong 5 năm (2020-2025) lên tới 5.000 tỷ đồng, nhưng mỗi tháng chỉ nộp thuế cho nhà nước xấp xỉ 10 triệu đồng.
(VNF) - Quy mô nền kinh tế của Hải Phòng đứng thứ 3 toàn quốc, ước đạt xấp xỉ 30 tỷ USD, chỉ dứng sau Hà Nội (khoảng 63 tỷ USD), TP. HCM (khoảng 118 tỷ USD), và cao gấp đôi tỉnh Quảng Ninh (14,69 tỷ USD).
(VNF) - Việt Nam đang bước vào giai đoạn “chạy nước rút” để hoàn thành mục tiêu phát triển hạ tầng giao thông quan trọng trong năm 2025. Theo Bộ Xây dựng, dự kiến đến hết năm nay, cả nước sẽ đưa vào khai thác 3.803km đường cao tốc, gồm 3.345km tuyến chính và 458km đường dẫn.
(VNF) - Theo TS Lê Duy Bình, dù duy trì được ổn định vĩ mô và nhiều động lực tăng trưởng mới đã manh nha hình thành song kinh tế Việt Nam vẫn cần tăng tốc chuyển đổi mô hình, nâng cao năng suất và giá trị gia tăng để tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu tăng trưởng cao, bền vững trong giai đoạn tới.