Ngày 17/2, Quốc hội thảo luận dự thảo Nghị quyết thí điểm chính sách đặc thù gỡ vướng cho hoạt động khoa học công nghệ.
Giải trình ý kiến đại biểu, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh rằng việc các doanh nghiệp tập trung vào nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ đổi mới sáng tạo sẽ tạo ra các sản phẩm có tác động trực tiếp đến sự phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên, các doanh nghiệp này rất cần những chính sách và cơ chế đột phá.
Ông Hùng cho biết, các cơ chế hiện hành đang giới hạn chi tiêu của doanh nghiệp cho hoạt động khoa học, chỉ ở mức 10% quỹ khoa học công nghệ, dẫn đến việc doanh nghiệp Việt Nam chi cho nghiên cứu và phát triển ít hơn các nước khác đến 10 lần.
Theo lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông, hiện nay chi cho nghiên cứu và phát triển mới chỉ đạt 0,5% GDP, bằng một phần tư so với mục tiêu 2% do Trung ương giao. Trong 2% GDP này, chi của doanh nghiệp phải chiếm 70-80%, nhưng hiện nay mới chỉ đạt 1/6, tương ứng 20.000 tỷ đồng.
Ông Hùng đồng tình với các đại biểu rằng cần có các giải pháp để giải phóng mạnh mẽ hơn nữa quỹ khoa học công nghệ của doanh nghiệp, cũng như chính sách khấu trừ thuế cho các khoản chi. Nhà nước cần chung tay với doanh nghiệp để đầu tư cho khoa học và khuyến khích doanh nghiệp chi cho lĩnh vực này.
Theo Bộ trưởng Hùng, việc cải cách cơ chế quản lý tài chính nghiên cứu khoa học; giao quyền tự chủ kinh phí nghiên cứu; và chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu đều là những nội dung còn vướng mắc kéo dài. Ông cho rằng gốc của vướng mắc này là Nhà nước tránh rủi ro nên đề ra nhiều thủ tục phức tạp, dồn trách nhiệm lên các tổ chức nghiên cứu. Kết quả là các cơ sở nghiên cứu không dám nhận nghiên cứu lớn, có rủi ro cao như các nghiên cứu cơ bản.
Vì vậy ông cho rằng cần phải thay đổi cách tiếp cận ở nghị quyết lần này bởi bản chất của nghiên cứu là rủi ro, một hình thức đầu tư rủi ro cao. Do đó, Nghị quyết lần này thí điểm cơ chế khoán chi đối với hầu hết các nghiên cứu mà không cần cam kết kết quả cuối cùng. Nhà nước sẽ quản lý thông qua việc đánh giá các giai đoạn nghiên cứu để tiếp tục cấp kinh phí; đánh giá các cơ sở nghiên cứu có kết quả để giao thực hiện tiếp các đề tài.
Ngoài ra, Nghị quyết cũng hướng đến việc cho phép Nhà nước cấp tiền cho nghiên cứu thông qua cơ chế quỹ; miễn trách nhiệm dân sự và không phải hoàn trả kinh phí nếu nghiên cứu không đi đến kết quả như dự kiến. Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông cho rằng cần phân biệt rõ giữa nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng để có chính sách và cơ chế khác nhau, tạo thông thoáng cho cả hai.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhận định thương mại hóa kết quả nghiên cứu là điểm nghẽn lớn trong khi kết quả nghiên cứu chỉ có thể đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội khi được thương mại hóa. Nghị quyết lần này cho phép cơ sở nghiên cứu được sở hữu và có quyền tự quyết đối với kết quả nghiên cứu, cũng như tài sản hình thành từ nghiên cứu để chủ động thương mại hóa ngay sau khi kết thúc nghiên cứu.
Người làm nghiên cứu sẽ được hưởng tối thiểu 30% kết quả thương mại hóa và được phép tham gia vào điều hành doanh nghiệp. Ông Hùng cho rằng đây là những chính sách rất mạnh mẽ về thương mại hóa kết quả nghiên cứu, kể cả kết quả nghiên cứu từ những năm trước. "Nhà nước sẽ thu được thuế, tạo công ăn việc làm, đất nước có trình độ khoa học cao hơn. Đây là cách thu hồi gián tiếp của Nhà nước đối với các khoản chi khoa học công nghệ", ông nói.
Về hạ tầng viễn thông, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng đây là thời điểm Nhà nước cần đầu tư trước, đặc biệt là hạ tầng 5G và cáp quang biển. Bình thường mỗi nhà mạng đầu tư khoảng 5.000 trạm 5G mỗi năm. Tuy nhiên, để đạt được 20.000 trạm và phủ sóng toàn bộ, cần có sự hỗ trợ của Nhà nước. Các tuyến cáp quang biển cần đi theo hướng các tuyến khác nhau ngoài biển Đông để tăng tính bền vững cho hạ tầng viễn thông Việt Nam.
Nhắc lại ý kiến của Tổng Bí thư tại họp tổ về việc các nước đã bắt đầu sử dụng vệ tinh tầm thấp thay cho 5G, ông Hùng cho rằng đây là công nghệ mới, phù hợp để phủ sóng băng rộng cho vùng sâu, vùng đồi núi. Để thu hút đầu tư nước ngoài cho các công nghệ phức tạp này, Nghị quyết cho phép thí điểm với sở hữu nước ngoài 100%, nhưng phải đảm bảo quốc phòng an ninh và chủ quyền quốc gia.
Công nghiệp bán dẫn được Bộ trưởng đánh giá là ngành công nghiệp chiến lược. Việt Nam đặt mục tiêu phát triển đầy đủ tất cả các công đoạn của ngành này, trong đó khó nhất là nhà máy sản xuất, hệ thống phòng thí nghiệm phục vụ nghiên cứu, thử nghiệm chip sản xuất tại Việt Nam.
Do tính chất quan trọng của dự án này đối với nhân lực công nghệ cao, ông cho rằng nhà máy này đòi hỏi quy mô dưới một tỷ USD. "Cơ sở này giống như một phòng thí nghiệm hơn là nhà máy, Nhà nước nên đầu tư toàn bộ. Nhưng để thu hút doanh nghiệp tham gia đầu tư, Chính phủ đề xuất hỗ trợ 30% giá trị đầu tư", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.
Ông nhấn mạnh nghị quyết này tập trung vào một số ít chính sách, cơ chế đặc biệt thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Những nội dung được đưa ra đều đã rõ, có thể thực thi ngay, đánh trúng vào các điểm nghẽn kéo dài, vấn đề cấp bách để tạo ra sự phát triển đột phá, thực hiện được ngay Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.
Dự thảo Nghị quyết sẽ được tiếp thu ý kiến đại biểu và trình Quốc hội thông qua vào ngày 19/2.
Tags:
(VNF) - Theo ông Trần Việt Hùng, Hiệu trưởng Trường Trung cấp Nghề Giao thông công chính Hà Nội, trong kỷ nguyên số, giáo dục nghề nghiệp không chỉ là con đường ngắn nhất giúp người lao động có việc làm, mà còn là giải pháp căn cơ để thoát nghèo bền vững.
(VNF) - Ông Bùi Hoàng Hải - Phó chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, cơ quan này đang chuẩn bị trình Chính phủ nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động tại thị trường tài sản mã hóa, dự kiến trong tháng 12/2025.
(VNF) - Samsung lại một lần nữa khiến giới công nghệ phải chú ý với Galaxy Z TriFold - chiếc smartphone gập ba thiết kế táo bạo.
(VNF) - Lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, một giải pháp công nghệ do doanh nghiệp trong nước phát triển lọt vào vòng chung khảo hạng mục sản phẩm dành cho khu vực công (Public sector) tại giải thưởng số ASEAN 2026 (ASEAN Digital Awards 2026 - ADA).
(VNF) - Apple nhiều khả năng sẽ phải đưa ra những quyết định khó khăn cho thế hệ iPhone 18 ra mắt vào năm 2026, trước áp lực giá linh kiện tăng cao.
(VNF) - Một báo cáo dự báo mới cho thấy năm 2026 có thể trở thành giai đoạn đầy thử thách đối với Apple, Samsung và toàn bộ ngành công nghiệp smartphone toàn cầu.
(VNF) - Theo Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia, thị trường tài sản số nếu được vận hành đúng chuẩn sẽ góp phần mở rộng không gian tăng trưởng.
(VNF) - Năm 2025 ghi nhận nhiều vụ việc vi phạm liên quan đến người nổi tiếng thu hút sự quan tâm lớn của công chúng. Trong đó, các từ khóa liên quan đến Ngân 98, Shark Bình, Mailisa, Trịnh Văn Quyết... tăng mạnh.
(VNF) - Từ các hệ thống đài truyền thanh thông minh đến internet miễn phí tại thôn, mô hình giảm nghèo bằng thông tin và công nghệ đã giúp hàng nghìn hộ dân tiếp cận tri thức, tăng thu nhập và cải thiện đời sống.
(VNF) - 94GB dữ liệu người dùng cao cấp nền tảng video người lớn PornHub bị hacker đánh cắp và đe doạ công khai nếu không trả tiền chuộc.
(VNF) - Bất chấp các quy định cấm nghiêm ngặt, những video AI “nhạy cảm” về trẻ vị thành niên vẫn lan truyền rộng rãi trên TikTok, thu hút hàng triệu lượt thích.
(VNF) - Ông Bùi Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước - đã có những chia sẻ quan trọng về định hướng hoàn thiện khuôn khổ pháp lý và cơ chế vận hành cho hoạt động token hóa tài sản, nhằm vừa thúc đẩy đổi mới sáng tạo, vừa thu hút và bảo vệ nhà đầu tư cá nhân.
(VNF) - Mẫu Galaxy S26 Ultra tiếp tục là tâm điểm chú ý khi dòng Galaxy S26 được kỳ vọng ra mắt vào tháng 1/2026, với những nâng cấp "đặc quyền" flagship của Samsung.
(VNF) - Nhiều mẫu smartphone Trung Quốc trang bị bộ kit chuyên dụng cho chụp ảnh, hồi sinh 1 trào lưu cũ. Nhưng các “ông lớn” Apple và Samsung đang đứng ngoài cuộc chơi này.
(VNF) - FPT công bố thành lập ban chỉ đạo công nghệ chiến lược với 5 đơn vị, trong đó có công nghệ đường sắt FPT (FMT).
(VNF) - Nếu có ý định mua iPhone mới trong 1 năm tới, bạn hãy cứ mạnh dạn chọn iPhone 17. Những tin đồn hiện tại về iPhone 18 chưa đủ sức thuyết phục.
(VNF) - Nhận diện thách thức về "rào cản thông tin", Hải Phòng đã đưa nội dung “giảm nghèo về thông tin” trở thành một cấu phần quan trọng trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững.
(VNF) - Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, khởi nghiệp sáng tạo là động lực phát triển cốt lõi của mọi quốc gia, doanh nghiệp và người dân trong kỷ nguyên kinh tế số và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
(VNF) - OpenAI và xAI hiện là hai trong số những cái tên dẫn đầu cuộc đua công nghệ AI nghìn tỷ USD, với CEO là 2 kỳ phùng địch thủ Altman và Musk.
(VNF) - Bà Nguyễn Thị Tuyết - Giám đốc vận hành nền tảng đổi mới sáng tạo BambuUP cho rằng, AI sẽ bùng nổ mạnh nhất trong các ngành có lượng dữ liệu lớn và nhu cầu tối ưu hóa ra quyết định, đặc biệt là tài chính - ngân hàng, y tế và sản xuất - chuỗi cung ứng.
(VNF) - CT Group mở rộng mạng lưới nghiên cứu phát triển công nghệ cao thông qua hợp tác với Đại học danh giá Southampton - Anh quốc, sở hữu hệ sinh thái nghiên cứu sâu rộng từ AI, bán dẫn, lượng tử đến UAV và công nghệ sinh học…
(VNF) - Hầu hết các smartphone có thể tăng giá ngay từ đầu năm sau, do một loại linh kiện quen thuộc khan hiếm gây áp lực lên các nhà sản xuất.
(VNF) - Trong bối cảnh khởi nghiệp tại Việt Nam còn nhiều rủi ro và thiếu mô hình dẫn dắt hiệu quả cho người trẻ khởi nghiệp, CT Innovation Hub 4.0 - mô hình đã đi vào vận hành thực tế đang được mở rộng và có khả năng nhượng quyền trên toàn quốc.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu bố trí khoảng 95 nghìn tỷ đồng trong năm 2026 cho ba lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
(VNF) - Một lệnh cấm mạng xã hội đầu tiên trên thế giới đối với trẻ em dưới 16 tuổi đã chính thức có hiệu lực tại Australia vào thứ Tư.
(VNF) - Theo ông Trần Việt Hùng, Hiệu trưởng Trường Trung cấp Nghề Giao thông công chính Hà Nội, trong kỷ nguyên số, giáo dục nghề nghiệp không chỉ là con đường ngắn nhất giúp người lao động có việc làm, mà còn là giải pháp căn cơ để thoát nghèo bền vững.
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.
