Nhiều năm qua, Luật Đầu tư được coi là nền tảng quan trọng trong việc bảo đảm quyền tự do kinh doanh, mở đường cho dòng vốn trong và ngoài nước. Nhưng thực tiễn phát triển nhanh chóng với yêu cầu chuyển đổi số, tăng trưởng xanh cũng như áp lực cạnh tranh khu vực và toàn cầu đã khiến nhiều quy định bộc lộ bất cập, trở thành “nút thắt” gây cản trở doanh nghiệp. Trong bối cảnh đó, dự thảo Luật Đầu tư được kỳ vọng không chỉ là bước cải cách thể chế mà còn phải đủ mạnh để tháo gỡ vướng mắc và tạo môi trường đầu tư minh bạch, ổn định.
Tuy nhiên, để thực sự đi vào cuộc sống, dự thảo cần được thiết kế thực chất, tránh hình thức, đồng thời xử lý dứt điểm các điểm nghẽn, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư.
Dự thảo Luật Đầu tư được cộng đồng doanh nghiệp nhìn nhận tích cực với nhiều cải cách: cắt giảm ngành nghề kinh doanh có điều kiện, phân cấp mạnh về thẩm quyền và ưu đãi đầu tư, thu hẹp diện dự án phải thực hiện thủ tục xin chấp thuận chủ trương đầu tư...
Phát biểu tại hội thảo góp ý dự thảo Luật Đầu tư ngày 24/9, Phó tổng thư ký, Trưởng Ban Pháp chế VCCI, ông Đậu Anh Tuấn, cho rằng Luật Đầu tư 2020 đã tạo dựng cơ sở pháp lý quan trọng cho hoạt động đầu tư trong và ngoài nước, đặc biệt luật đã quy định rõ về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, xác lập cơ chế chặt chẽ giữa việc soạn thảo, ban hành các ngành nghề này, qua đó quyền tự do kinh doanh của nhà đầu tư được đảm bảo, môi trường đầu tư thông thoáng, thuận lợi.
Theo ông Tuấn, dự thảo luật lần này được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá tích cực ở nhiều điểm.
Thứ nhất, cắt giảm ngành, nghề kinh doanh có điều kiện, vốn được coi là “rào cản lớn nhất” đối với quyền tự do kinh doanh.
Thứ hai, đơn giản hóa thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, thu hẹp diện dự án phải thực hiện thủ tục xin chấp thuận chủ trương đầu tư; phân cấp mạnh mẽ về thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư.
Thứ ba, cho phép nhà đầu tư nước ngoài thành lập doanh nghiệp khi có dự án cụ thể, tạo sự bình đẳng giữa nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.
Thứ tư, thay đổi cách tiếp cận trong ưu đãi đầu tư, hướng đến các ngành nghề thực sự có giá trị gia tăng cao, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển bền vững.
Thứ năm, đề xuất các phương án cải cách lớn đối với quản lý đầu tư ra nước ngoài, phù hợp với thông lệ quốc tế và thực tiễn đầu tư của doanh nghiệp Việt Nam, theo hướng bỏ giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài.
Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận một cách nghiêm túc rằng bối cảnh phát triển hiện nay đã thay đổi rất nhiều. Những yêu cầu mới về đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển đổi số, ứng phó với biến đổi khí hậu, cạnh tranh khu vực và toàn cầu, cũng như đòi hỏi từ các nhà đầu tư về một môi trường kinh doanh minh bạch, hiệu quả, ổn định và có khả năng dự báo cao... đang đặt ra thách thức lớn đối với hệ thống thể chế pháp luật hiện hành.
Theo ông Đậu Anh Tuấn, để quá trình chuyển đổi này thành công, thì thể chế, đặc biệt là các đạo luật nền tảng như Luật Đầu tư phải “đi trước một bước”. Pháp luật phải là công cụ thúc đẩy cái mới, dẫn đường cho xu thế, chứ không phải là rào cản khiến doanh nghiệp e dè, thận trọng.
Dù được đánh giá tích cực ở nhiều điểm, nhưng theo giới chuyên gia, dự thảo Luật Đầu tư cần tiếp tục lắng nghe cộng đồng để sửa đổi phù hợp, tạo môi trường đầu tư thông thoáng, tránh gây khó cho doanh nghiệp đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay.
Theo đó, liên quan đến thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, Điều 26 dự thảo đã liệt kê cụ thể các dự án không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư, đảm bảo tính minh bạch và giúp cơ quan quản lý dễ dàng áp dụng. Theo đánh giá, việc quy định cụ thể các dự án không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư như trên là phù hợp và dễ áp dụng cho cơ quan có thẩm quyền.
Tuy nhiên, một số doanh nghiệp cho rằng các giai đoạn sau của một dự án đã chịu sự điều chỉnh bởi nhiều đạo luật khác nên quy định về thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư khiến quy trình trở nên rườm rà, kéo dài.
Bên cạnh đó, theo đánh giá của giới chuyên gia, số lượng dự án hiện phải xin chấp thuận chủ trương đầu tư là quá lớn. Theo điểm a và điểm b khoản 1 Điều 28 dự thảo, hầu hết các dự án được giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá hoặc đấu thầu, hoặc dự án có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất, đều phải xin chấp thuận chủ trương đầu tư của chủ tịch UBND cấp tỉnh. Trong thực tế, số lượng dự án rơi vào hai nhóm này rất lớn, dẫn đến việc gia tăng gánh nặng thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, tốn kém nguồn lực của cơ quan quản lý nhà nước trong việc thẩm định, phê duyệt.
Câu hỏi đặt ra là có nên tiếp tục duy trì thủ tục này hay không và nếu có thì phạm vi, trường hợp, đối tượng áp dụng cần được xác định như thế nào để không tạo thêm gánh nặng cho nhà đầu tư?
Dưới góc độ của hiệp hội và doanh nghiệp, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà thầu xây dựng Việt Nam, ông Nguyễn Quốc Hiệp, ghi nhận nỗ lực của Bộ Tài chính và ban soạn thảo trong việc tiếp thu ý kiến, sửa đổi luật theo hướng toàn diện, minh bạch và thực tiễn hơn. Mặc dù vậy, ông Nguyễn Quốc Hiệp đề xuất, ban soạn thảo cần tiếp tục giữ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư.
Theo ông Hiệp, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư chính là “giấy khai sinh” của dự án. Nếu bỏ đi, nhất là với những dự án cần giải phóng mặt bằng, sẽ phát sinh nhiều vướng mắc, bất cập. Nếu không có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, nhà đầu tư sẽ không có cơ sở pháp lý để đàm phán với người dân. Chính vì thế, cần giữ thủ tục này nhưng phải làm rõ nội hàm, rút ngắn thời gian xử lý để tránh tình trạng cơ quan địa phương kéo dài.
Trong khi đó, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE), ông Nguyễn Anh Tuấn, cho rằng cần thiết phải thu hẹp các dự án thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư. Theo ông, chỉ những dự án lớn, có tác động rõ rệt đến môi trường và kinh tế - xã hội mới cần áp dụng thủ tục này.
Luật sư Vũ Tuấn Anh góp ý, liên quan đến thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, quan điểm của Bộ Tài chính về việc bỏ bớt các trường hợp dự án cần chấp thuận chủ trương đầu tư, đặc biệt là các dự án lựa chọn nhà đầu tư thông qua đấu giá, đấu thầu, là hợp lý.
Tuy nhiên, dự thảo cần cấu trúc lại các quy định liên quan đến thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư, phân định rõ vai trò của Thủ tướng Chính phủ và chủ tịch UBND cấp tỉnh. Đồng thời, đối với các dự án đặc thù như điện gió ngoài khơi hoặc không sử dụng đất, cần có quy định riêng để tránh áp dụng máy móc.
Cũng tại hội thảo, luật sư Phạm Thanh Tuấn (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) cho rằng chấp thuận chủ trương đầu tư là thủ tục quan trọng, nhằm đánh giá tổng thể dự án về sự phù hợp quy hoạch, năng lực nhà đầu tư, tiến độ và cam kết thực hiện.
Dự thảo đã liệt kê các dự án không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư tại Điều 26. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra với các dự án không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc dự án không thuộc diện cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (ví dụ dự án của nhà đầu tư trong nước) thì cơ quan nhà nước sẽ nắm bắt thông tin, việc triển khai dự án của nhà đầu tư nào chưa được quy định cụ thể trong dự thảo.
Khoản 5 Điều 44 dự thảo quy định việc báo cáo của nhà đầu tư với cơ quan đăng ký đầu tư với dự án không thuộc diện cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Do đó, ông Tuấn cho rằng cần có quy định về chế độ báo cáo, nội dung, mẫu báo cáo của nhà đầu tư trong trường hợp dự án không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc dự án không thuộc diện cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.
Vị luật sư cũng đề xuất sửa đổi theo hướng thu hẹp phạm vi dự án phải xin chấp thuận chủ trương đầu tư, đảm bảo cải cách thủ tục hành chính sâu rộng, cắt giảm những thủ tục không cần thiết nhưng vẫn giữ công cụ giám sát hiệu quả. Đây là bước đi phù hợp với chủ trương của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.
Ngoài ra, thủ tục này chỉ nên áp dụng với các dự án thực sự có quy mô lớn, ảnh hưởng mạnh đến môi trường, quốc phòng, an ninh hoặc hạ tầng quan trọng. Với các dự án thông thường, đặc biệt là các dự án không qua đấu giá hoặc đấu thầu, cần loại bỏ yêu cầu này để giảm áp lực thủ tục cho doanh nghiệp và cơ quan quản lý.
Dự thảo Luật Đầu tư đang đứng trước những kỳ vọng lớn, trở thành đạo luật tạo nền tảng cho môi trường đầu tư minh bạch, hiệu quả, đủ sức đồng hành cùng doanh nghiệp trong giai đoạn phát triển mới. Nhưng để đạt được điều đó, mỗi quy định cần được thiết kế trên tinh thần cải cách thực chất, tránh hình thức, giảm tối đa thủ tục không cần thiết.
Khi luật thực sự trở thành công cụ mở đường thay vì rào cản, niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp sẽ được củng cố, từ đó nguồn lực cho tăng trưởng bền vững sẽ được khơi thông.
Tags:
(VNF) - Giá đất tại Mê Linh đang có xu hướng nhích lên, thanh khoản được cải thiện, trong bối cảnh hạ tầng dần hoàn thiện và các “ông lớn” chuẩn bị triển khai dự án. Dù vậy, theo giới chuyên môn, vẫn còn những rủi ro về pháp lý và tiến độ dự án mà các nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng.
(VNF) - T&T Group của "bầu" Hiển muốn làm khu đô thị thể thao 1,2 tỷ USD tại Bắc Ninh, Hà Nội khởi công dự án chống ngập Nam Thăng Long, Đèo Cả triển khai cao tốc TP. HCM - Mỹ Thuận 36.000 tỷ đồng... là những tin tức đáng chú ý về bất động sản 28/11.
(VNF) - Giữa bối cảnh thị trường bất động sản cả nước còn nhiều biến động, Hải Phòng vẫn nổi lên như một điểm sáng hiếm hoi khi duy trì được thanh khoản, tiếp tục thu hút dòng vốn đầu tư và ghi nhận những chỉ số tăng trưởng kinh tế ấn tượng.
(VNF) - Bất động sản Việt Nam đang chứng kiến một cuộc dịch chuyển vĩ mô, nơi không gian sống trở thành tuyên ngôn về phong cách và giá trị cá nhân. Dẫn dắt xu hướng Branded Living đến Việt Nam, Masterise Homes khẳng định trải nghiệm và niềm tin thương hiệu đang trở thành thước đo mới, định hình cuộc đua về chất lượng và đẳng cấp trên thị trường.
(VNF) - Thị trường bất động sản dưỡng lão tại Việt Nam đang bùng nổ khi các tập đoàn lớn như Vingroup, Sun Group, Novaland đua nhau triển khai dự án đô thị hưu trí, khu nghỉ dưỡng sức khỏe và viện dưỡng lão tiêu chuẩn quốc tế. Dân số già hóa nhanh mở ra cơ hội tỷ USD, nhưng phát triển bền vững đòi hỏi chính sách, nhân lực và mô hình vận hành chuyên nghiệp.
(VNF) - Hà Nội thông qua bảng giá đất mới, cao nhất hơn 700 triệu đồng/m2 từ 2026, Hải Phòng gia hạn tiến độ siêu dự án hơn 6.000 tỷ đồng tại chợ Sắt, Khánh Hòa sắp có hơn 1.100 căn nhà ở xã hội giá dự kiến 19,5 triệu đồng/m2... là những tin tức nổi bật về thị trường bất động sản ngày 27/11.
(VNF) - TP. Hà Nội sẽ áp dụng bảng giá đất mới từ 1/1/2026, với mức cao nhất tại khu trung tâm lên hơn 700 triệu đồng/m², tăng nhẹ so với hiện hành.
(VNF) - Giữa lúc du lịch phục hồi mạnh, nhiều nhà đầu tư "đi săn" khách sạn với kỳ vọng tỷ suất lợi nhuận 7% - 7,5%/năm. Nhưng thực tế cho thấy, mức lợi suất này hấp dẫn nhưng không dễ “ăn”, bởi chỉ những dự án vận hành chuyên nghiệp, có thương hiệu và chọn đúng thị trường mới thực sự sinh lời bền vững.
(VNF) - UBND TP.HCM lên kế hoạch đấu giá 7 lô đất ở Thủ Thiêm trong năm 2026, trong đó có 3 lô đã từng đấu giá thành nhưng bỏ 'cọc'.
(VNF) - Dự thảo bảng giá đất năm 2026 của Hải Phòng đang lấy ý kiến gây nhiều tranh luận khi hàng loạt mức giá được xác định bằng công thức nội suy theo tỷ lệ cố định, thay vì dựa trên các phương pháp định giá theo nguyên tắc thị trường.
(VNF) - UBND TP. Đà Nẵng yêu cầu lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi môi giới trái phép, “cò mồi”, thu tiền đặt chỗ, thu phí “bảo đảm trúng hồ sơ”, rao bán “suất ngoại giao” trái quy định trong nhận hồ sơ mua, bán nhà ở xã hội.
(VNF) - Hạ tầng liên tục được hoàn thiện, loạt tuyến giao thông chiến lược mở ra trục kết nối mới với trung tâm Hà Nội, Mê Linh (cũ) đang trở thành “điểm rơi” của dòng vốn tỷ USD. Liệu sự đổ bộ của các “ông lớn” bất động sản có khiến vùng đất từng được xem là vùng trũng bước vào chu kỳ chuyển mình mạnh mẽ?
(VNF) - Thanh tra nêu tồn tại liên quan đến ký quỹ, giấy phép môi trường, công khai thông tin và tình trạng cho thuê lại căn hộ tại Dự án NƠXH Lê Thánh Tông.
(VNF) - Sau nhiều năm được chấp thuận chủ trương đầu tư, dự án Tổ hợp thương mại, dịch vụ Vintraco tại xã Nghi Phong, huyện Nghi Lộc, Nghệ An (nay thuộc phường Vinh Phú) do Công ty CP Vintraco làm chủ đầu tư đến nay vẫn chưa thể khởi công xây dựng.
(VNF) - Sở Tài chính TP. Huế vừa công bố danh mục dự án sử dụng đất nhằm mời gọi nhà đầu tư đăng ký thực hiện hai dự án sân golf tại phường Phong Phú, với tổng mức đầu tư dự kiến hơn 872 tỷ đồng.
(VNF) - HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va (HoSE: NVL) vừa phê duyệt kế hoạch dùng phần sở hữu tại Công ty cổ phần Đầu tư địa ốc No Va cùng Công ty cổ phần Đầu tư thương mại và phát triển BĐS An Phát để tăng vốn cho Công ty TNHH Ngôi nhà Mega.
(VNF) - Theo quy định, các đối tượng được ưu tiên đều sẽ được bố trí mua nhà ở xã hội cho đến khi hết. Còn các đối tượng khác không thuộc nhóm ưu tiên thì sẽ phải bốc thăm để có suất mua nhà ở xã hội.
(VNF) - Kinh Bắc đang thực hiện thủ tục pháp lý liên quan KCN Bình Giang. Dự án có quy mô 147,8 ha, tổng mức đầu tư 1.755 tỷ đồng, chuẩn bị khởi công từ quý I/2026.
(VNF) - TP. HCM khởi công hơn 300 căn nhà ở xã hội, Hà Nội sắp mở bán dự án nhà ở xã hội giá từ 14,5 triệu/m² tại Mê Linh, Tập đoàn Nam Cường bị thu hồi đất tại Hải Phòng... là những tin tức đáng chú ý về bất động sản 26/11.
(VNF) - Đồng loạt hạ tầng “khủng” về đích đưa Vũng Tàu thành điểm nóng đầu tư quý IV/2025. Trong dòng chảy đó, biệt thự Casa thuộc đô thị biển Blanca City do Sun Property phát triển xuất hiện như một “di sản sống”, không chỉ là tác phẩm kiến trúc đậm tính nghệ thuật, mà còn mang giá trị sinh lời bền vững.
(VNF) - Khu đất K200 nằm trên trục đường An Dương Vương, sát biển Quy Nhơn, được đấu giá để xây dựng khách sạn 5 sao, văn phòng cho thuê và trung tâm thương mại – dịch vụ.
(VNF) - UBND thành phố Hải Phòng mới ban hành văn bản thu hồi 2,5ha đất đã giao cho công ty Nam Cường do vi phạm pháp luật về đất đai.
(VNF) - Sau gần 5 năm nằm trên “giấy”, Khu đô thị phía Tây thị trấn Tân Kỳ, huyện Tân Kỳ (nay xã Tân Kỳ), tỉnh Nghệ An chính thức được Sở Tài chính tỉnh công bố danh mục dự án mời gọi nhà đầu tư. Dự án có tổng vốn đầu tư 925,8 tỷ đồng, triển khai trên khu đất khoảng 13 ha, sẽ được lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu.
(VNF) - TP. HCM giao Sở Xây dựng tăng cường kiểm tra để kịp thời chấn chỉnh, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm đối với hoạt động của các doanh nghiệp, chủ đầu tư, sàn giao dịch bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản trên địa bàn.
(VNF) - Giá đất tại Mê Linh đang có xu hướng nhích lên, thanh khoản được cải thiện, trong bối cảnh hạ tầng dần hoàn thiện và các “ông lớn” chuẩn bị triển khai dự án. Dù vậy, theo giới chuyên môn, vẫn còn những rủi ro về pháp lý và tiến độ dự án mà các nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng.
(VNF) - Tòa nhà chung cư FPT Plaza 4 – Khu đô thị Công nghệ FPT Đà Nẵng gần 1.400 căn hộ vừa được xác nhận đủ điều kiện mở bán, bổ sung nguồn cung nhà ở quy mô lớn cho khu vực này.
