Công ty đa quốc gia hay doanh nghiệp đa quốc gia (multinational firm or company) là khái niệm dùng để chỉ doanh nghiệp, công ty sản xuất và bán hàng ở nhiều nước nhằm phân biệt với doanh nghiệp chỉ sản xuất ở một nước và xuất khẩu ra thị trường nước ngoài.
Đầu tư trực tiếp của các công ty đa quốc gia để thành lập đơn vị sản xuất ở nước ngoài diễn ra do có hiệu quả chi phí và mức lợi nhuận lớn hơn thu được từ một số lợi thế của riêng công ty , lợi thế về địa điểm và lợi thế đặc trung cho một nước
Những lợi thế riêng của công ty: Nếu một doanh nghiệp có lợi thế độc quyền so với các đối thủ cạnh tranh như công nghệ, sản phẩm duy nhất, nó có thể khai thác và bảo vệ lợi thế này bằng cách trực tiếp kiểm soát, chứ không chia sẻ quyền quản lý với các nhà sản xuất và phân phối ở nước ngoài.
Những lợi thế về địa điểm: Đầu tư trực tiếp cho phép doanh nghiệp cắt giảm chi phí vận chuyển và nắm chắc tình hình thị trường trong nước, chẳng hạn những thay đổi trong thị hiếu của người tiêu dùng, hoạt động của các đối thủ cạnh tranh.
Những lợi thế đặc trưng cho một nước: Đầu tư trực tiếp cho phép doanh nghiệp: tránh những hạn chế của chính phủ đối với sự thâm nhập thị trường, chẳng hạn thuế quan, hạn ngạch, tận dụng được lợi thế về lao động và các đầu vào rẻ khác, cũng như những biện pháp khuyến khích đầu tư, ví dụ trợ cấp tiền mặt, miễn thuế.
(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)
Unilever - chuyên về sản xuất các mặt hàng tiêu dùng như mỹ phẩm, hóa chất giặt tẩy, dầu gội, thực phẩm kem đánh răng; đây là là công ty đa quốc gia của Anh và Hà Lan. Unilever có nhiều chi nhánh và công ty con và sử dụng lực lượng lao động khoảng 200.000 nhân công.
Procter & Gamble (P&G) - tập đoàn hóa mỹ phẩm nổi tiếng trên thế giới có trụ sở chính tại nước Mỹ. Tổng giám đốc của P&G Việt Nam là ông Emre Olcer.
Honda - năm 1996, công ty Honda Việt Nam được thành lập trên cơ sở liên doanh giữa 3 công ty là Công ty Honda Motor của Nhật Bản, Công ty Asian Honda Motor của Thái Lan và Tổng Công ty Máy Động Lực và Máy Nông nghiệp Việt Nam sản xuất 2 sản phẩm chính là: xe máy và xe ô tô.
