Thế sự xoay vần
Hãng xe điện Mỹ Tesla đã có một năm bùng nổ khi cổ phiếu tăng hơn gấp đôi trong năm 2023. Nhưng bước sang năm 2024, thế sự lại xoay vần khi hãng xe điện này đã có những ngày khởi đầu tồi tệ nhất từ trước đến nay.
Công ty đã mất hơn 94 tỷ USD giá trị thị trường chỉ trong hai tuần đầu tiên của năm 2024. Tuy nhiên điều này được cho là không khó hiểu bởi nhà sản xuất xe điện có trụ sở tại Austin, Texas đã phải hứng chịu hàng loạt tin tức tiêu cực.
Mới đây nhất, Hertz, hãng cho thuê xe nổi tiếng toàn cầu đầu tư mạnh vào xe điện trong những năm gần đây, tuyên bố sẽ thanh lý 1/3 đội xe điện, tương đương khoảng 20.000 chiếc và dùng số tiền đó để mua thêm xe chạy xăng thay thế.
Thêm vào đó sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các “ông trùm” xe điện Trung Quốc và chi phí lao động tăng cao cũng là yếu tố ảnh hưởng đến cổ phiếu của Tesla.
Tất cả những điều này xảy ra trong bối cảnh nhu cầu về xe điện đang tăng trưởng chậm lại, đặc biệt là ở Mỹ. Nhà phân tích Jeffrey Osborne của Cowen cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Mối bận tâm chính của các nhà đầu tư đối với Tesla là tăng trưởng trì trệ”.
Việc giảm giá ở Trung Quốc chỉ làm tăng thêm những lo ngại đó, bởi vì nó bắt đầu giống như “một cuộc đua xuống đáy của ngành xe điện trước sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường”.
Tesla đã giảm giá mạnh mẽ các loại ô tô của mình kể từ đầu năm 2023 trong nỗ lực thúc đẩy nhu cầu. Nhưng kết quả là biên lợi nhuận khổng lồ một thời của hãng đã bị xói mòn liên tục. Và áp lực ngày càng tăng lên khi các công nhân sản xuất tại các nhà máy của Tesla ở Mỹ đang được tăng lương.
Mức vốn hóa thị trường sụt giảm tới gần 100 tỷ USD là mức giảm lớn nhất mà công ty từng chứng kiến trong khoảng thời gian tương tự kể từ khi IPO vào năm 2010.
Về mặt tỷ lệ phần trăm, mức giảm 12% của Tesla kể từ đầu tháng 1 là mức tồi tệ nhất kể từ năm 2016, khi cổ phiếu Tesla giảm 14% trong 9 ngày giao dịch đầu năm.
Ông Ivana Delevska, giám đốc đầu tư của Spear Invest, cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Chúng ta đang trải qua thời kỳ suy thoái theo chu kỳ đối với xe điện, nhưng động lực cạnh tranh đang làm trầm trọng thêm áp lực theo chu kỳ. Việc giảm giá và tỷ suất lợi nhuận giảm mạnh đều là kết quả của những động lực cạnh tranh không thuận lợi này”.
Thêm vào những khó khăn, Tesla đã phải định tuyến lại các chuyến hàng đến nhà máy ở Berlin (Đức) sau các hành động quân sự của phương Tây và những lo ngại về an ninh ở Biển Đỏ. Công tu cũng đang tạm dừng hầu hết hoạt động sản xuất tại nhà máy gần Berlin từ ngày 29/1 đến ngày 11/2, theo nguồn thạo tin cho hay.
Sự thức tỉnh cho các nhà đầu tư
Tesla lần đầu tiên cảnh báo về sự sụt giảm nhu cầu xe điện trong báo cáo thu nhập quý III. Tuy nhiên, gần như ngay sau đó, các nhà sản xuất ô tô và nhà cung cấp trên toàn cầu đã đưa ra những dự báo lạc quan của riêng họ.
Tới đầu tháng này, Tesla đã báo cáo số lượng giao hàng trong quý IV, mặc dù tốt hơn những gì các nhà phân tích mong đợi nhưng họ vẫn xếp công ty đứng sau "ông lớn" xe điện BYD của Trung Quốc về doanh số bán ô tô điện toàn cầu.
Điều này dường như là một sự thức tỉnh đối với các nhà đầu tư của Tesla. Năm ngoái, cổ phiếu này là cổ phiếu hoạt động tốt thứ tám trong S&P 500. Tính đến thời điểm hiện tại trong năm nay, nó là cổ phiếu tệ thứ tám.
Đương nhiên, tài sản của tỷ phú Elon Musk đã bị ảnh hưởng lớn. Người giàu nhất thế giới, người kiếm được nhiều tài sản hơn bất kỳ ai khác trên hành tinh vào năm 2023, đã chứng kiến giá trị tài sản ròng của mình giảm 23 tỷ USD tính đến thời điểm hiện tại trong năm nay, theo Bloomberg Billionaires Index.
Phần lớn tài sản ròng của vị tỷ phú này đến từ 13% cổ phần của ông tại Tesla và khoảng 304 triệu quyền chọn cổ phiếu có thể thực hiện được. Ông cũng sở hữu khoảng 42% cổ phần SpaceX, được định giá khoảng 53 tỷ USD, theo chỉ số tài sản của Bloomberg.
Vẫn là nhân tố chủ chốt
Dù ghi nhận kết quả kém khả quan trong những ngày đầu năm, Tesla được đánh giá vẫn là nhân tố chủ chốt trong quá trình chuyển đổi toàn cầu từ phương tiện chạy bằng khí đốt sang phương tiện chạy chủ yếu bằng điện.
Các chuyên gia đánh giá Tesla vẫn vượt xa các đối thủ tiềm năng. BYD của Trung Quốc có thể đã vượt qua Tesla về số lượng xe bán ra nhưng vẫn tụt hậu về doanh thu và lợi nhuận. Và BYD không bán ô tô ở Mỹ, nơi Tesla vẫn dẫn đầu thị trường.
Theo các chuyên gia, vấn đề lớn nhất của Tesla có thể là thành công trong quá khứ và những kỳ vọng mà nhiều người đặt ra. Khi các nhà đầu tư đổ xô vào cổ phiếu, vốn hóa thị trường của Tesla tăng vọt, khiến nó trở nên lớn hơn bất kỳ công ty ô tô nào khác trên thế giới. Tuy nhiên, với việc cổ phiếu được định giá ở mức hoàn hảo, điều đó cũng khiến Tesla rất dễ bị tổn thương trước những phản ứng lớn trước bất kỳ tin tức tiêu cực nào.
Đó là lý do tại sao rất nhiều người ủng hộ Tesla cho rằng không nên so sánh nó với các hãng xe hơi thông thường. Đối với họ, giá trị thực sự cuối cùng của công ty nằm ở tương lai và họ hy vọng sẽ phát triển được những chiếc xe tự lái thực sự đầu tiên.
Vấn đề duy nhất là Tesla đã hứa hẹn điều này trong nhiều năm và hầu hết các chuyên gia đều cho rằng công nghệ này vẫn còn nhiều năm nữa, thậm chí có thể là nhiều thập kỷ nữa.
Xem thêm >> Ông lớn xe điện Trung Quốc ‘vượt mặt’ Tesla, tham vọng chiếm lĩnh toàn cầu
