Đánh thuế thu nhập mua bán vàng: Ngăn đầu cơ hay 'kích' thị trường ngầm?

Kỳ Thư - 20/09/2025 12:00 (GMT+7)

(VNF) - Chuyên gia kinh tế Lê Bá Chí Nhân cho rằng, việc đưa thu nhập từ mua bán vàng vào diện chịu thuế thu nhập cá nhân là bước đi cần thiết để bảo đảm công bằng thuế và hạn chế đầu cơ. Tuy nhiên, trong bối cảnh phần lớn giao dịch vàng vẫn diễn ra bằng tiền mặt, thiếu hệ thống theo dõi điện tử đồng bộ, chính sách này nếu không được thiết kế thận trọng có thể làm gia tăng thị trường ngầm.

Công bằng về nguyên tắc; thận trọng khi triển khai

Trong phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 278, trong đó bổ sung quy định đưa thu nhập từ hoạt động mua bán vàng (vàng miếng, vàng trang sức, vàng tài khoản…) vào diện chịu thuế thu nhập cá nhân (TNCN).

Đề xuất này ngay lập tức thu hút sự quan tâm lớn từ dư luận, bởi vàng lâu nay không chỉ là tài sản tích trữ mà còn là kênh đầu tư quen thuộc của nhiều người dân Việt Nam.

Theo TS. Lê Bá Chí Nhân - chuyên gia kinh tế, việc đưa thu nhập từ mua bán vàng vào diện chịu thuế TNCN là một động thái đáng chú ý. Về nguyên tắc, đây là bước đi nhằm đảm bảo công bằng thuế.

Ông phân tích: “Hiện nay, thu nhập từ kinh doanh chứng khoán, bất động sản, trúng thưởng… đều đã chịu thuế TNCN, trong khi thu nhập từ kinh doanh vàng vốn cũng là một dạng đầu tư, đầu cơ tài sản lại chưa bị đánh thuế. Việc bổ sung sẽ làm hệ thống thuế công bằng hơn, tránh việc người đầu tư vàng được ‘ưu tiên’ so với các kênh khác”.

Ngoài việc tạo sự công bằng, chính sách này còn giúp mở rộng cơ sở thuế, mang lại thêm nguồn thu ngân sách trong bối cảnh giá vàng biến động mạnh và nhiều cá nhân thực hiện các giao dịch lớn.

Tuy nhiên, TS. Nhân cũng lưu ý, thị trường vàng hiện nay chủ yếu giao dịch bằng tiền mặt, chưa có hệ thống theo dõi điện tử đồng bộ. Do đó, việc thu thuế đòi hỏi cơ chế ghi nhận, báo cáo và chia sẻ dữ liệu chặt chẽ giữa doanh nghiệp kinh doanh vàng và cơ quan thuế. Nếu thiếu chuẩn bị, chính sách có thể gặp khó trong triển khai, thậm chí tạo thêm gánh nặng tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp.

Một lo ngại khác được ông chỉ ra là nguy cơ hình thành thị trường vàng “chợ đen”. Nếu cách tính thuế quá phức tạp hoặc mức thuế suất cao, người dân có thể chuyển sang giao dịch không chính thức để tránh thuế, làm giảm tính minh bạch của thị trường. Ngược lại, nếu áp dụng hợp lý, chính sách có thể góp phần hạn chế “vàng hóa” nền kinh tế, khuyến khích người dân chuyển vốn sang các kênh khác như chứng khoán, tiết kiệm.

Tuy nhiên, câu hỏi lớn đặt ra là cách xác định thu nhập tính thuế. Liệu có áp thuế theo chênh lệch giá mua – bán, hay đánh trên doanh số giao dịch? Cơ chế khai báo sẽ là tự khai – tự nộp, hay khấu trừ tại nguồn?.

Theo TS. Nhân, cần có ngưỡng miễn trừ để không đánh vào các giao dịch nhỏ lẻ Nếu không làm rõ, quy định có thể khó thực thi và gây nhiều băn khoăn cho người dân.

Một thực tế hiện nay là nhiều giao dịch vàng ở Việt Nam diễn ra tại các tiệm nhỏ lẻ, không có hóa đơn hoặc không lưu trữ chứng từ lâu dài. Thậm chí, nhiều người mua vàng từ 5 – 10 năm trước nay mới bán ra, giá vốn đã thay đổi quá nhiều so với hiện tại. Trong trường hợp này, việc xác định lãi/lỗ để tính thuế gần như bất khả thi.

“Nếu buộc người bán phải chứng minh giá vốn, sẽ gây phiền hà, tăng chi phí tuân thủ và còn làm giảm tính minh bạch, bởi người dân có thể né khai để tránh thuế”, TS. Nhân cảnh báo.

Việt Nam nên áp dụng mức thuế khoán trên giao dịch

Để giải quyết vấn đề trên, ông Nhân khẳng định, trong ngắn hạn, Việt Nam nên áp dụng mức thuế khoán trên giá trị giao dịch, nhưng với ngưỡng miễn trừ hợp lý (ví dụ chỉ thu với tổng trị giá bán vượt 100 triệu đồng/năm).

Về lâu dài, cần số hóa hệ thống hóa đơn cho vàng, yêu cầu các tiệm vàng phát hành hóa đơn điện tử. Khi có dữ liệu đầy đủ, mới có thể tiến tới đánh thuế dựa trên chênh lệch giá.

Một băn khoăn khác từ dư luận là nguy cơ “thuế chồng thuế”, bởi người dân đã nộp thuế thu nhập khi có tiền mua vàng.

Về vấn đề này, TS. Nhân cho rằng “Cần phân biệt rõ. Thuế TNCN hiện hành đánh vào thu nhập, không đánh vào tăng giá tài sản. Đề xuất mới không đánh vào việc mua vàng, mà đánh vào lợi nhuận khi bán vàng. Tức là chỉ khi bán có lãi mới phải nộp thuế, giống như chứng khoán hay bất động sản. Người mua vàng cất giữ mà không bán thì không phát sinh thuế, bán lỗ cũng không phải nộp”.

Một trong những mục tiêu lớn của chính sách vàng hiện nay là hạn chế đầu cơ vàng. Tuy nhiên, TS. Nhân cho rằng nếu chỉ dựa vào công cụ thuế thì khó đạt được. Bởi khi giá vàng biến động mạnh, lợi nhuận tiềm năng có thể vượt xa số thuế phải nộp, khiến nhà đầu cơ vẫn chấp nhận. Nếu thuế quá cao, thậm chí thị trường vàng “ngầm” có thể bùng phát mạnh hơn.

“Người dân đầu cơ vàng chủ yếu vì lo lạm phát, mất giá đồng tiền, hoặc thiếu kênh đầu tư an toàn. Nếu kinh tế vĩ mô không ổn định, tăng thuế chỉ khiến họ tìm cách khác để trú ẩn”, ông nói. Do đó, cần song hành với ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, giữ tỷ giá hợp lý và phát triển kênh đầu tư thay thế như trái phiếu, chứng chỉ quỹ.

Để thị trường vàng phát triển lành mạnh, TS. Nhân nhấn mạnh vai trò của khung pháp lý minh bạch và công cụ quản lý hiện đại. Ông đề xuất xây dựng hệ thống hóa đơn bắt buộc, minh bạch hóa giá niêm yết, giảm chênh lệch giá trong nước và quốc tế; đồng thời thành lập sàn giao dịch vàng tập trung dưới sự giám sát của Nhà nước, phát triển các sản phẩm tài chính như chứng chỉ vàng, hợp đồng kỳ hạn. Bên cạnh đó, cần kiểm soát lạm phát, ổn định đồng nội tệ và điều tiết cung – cầu vàng thông qua dự trữ quốc gia.

“Thuế chỉ là một công cụ hỗ trợ. Để thị trường vàng minh bạch, công bằng và ổn định, cần kết hợp đồng bộ nhiều giải pháp về kinh tế, tài chính và quản lý. Khi đó, chính sách thuế mới có thể phát huy hiệu quả, vừa tạo nguồn thu, vừa góp phần hạn chế đầu cơ và ‘vàng hóa’ nền kinh tế”, TS. Nhân kết luận.

Đánh thuế thu nhập mua bán vàng: Minh bạch thị trường hay thêm gánh nặng?

Tiêu điểm

(VNF) - Việc Chính phủ đưa thu nhập từ hoạt động mua bán vàng vào diện chịu thuế thu nhập cá nhân theo Nghị quyết 278/NQ-CP đang thu hút nhiều sự quan tâm. Các chuyên gia cho rằng chính sách này có thể góp phần minh bạch thị trường, đảm bảo công bằng giữa các kênh đầu tư và tăng nguồn thu ngân sách, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn trong quản lý, nhất là nguy cơ phát sinh giao dịch ngầm nếu cách tính thuế thiếu hợp lý.

Tags:

vàng

tài chính

thuế

đầu cơ vàng

vàng hoá nền kinh tế

Khi nào nhà đầu tư được giao dịch ký quỹ cổ phiếu TCX?

(VNF) - Sau niêm yết, nhiều nhà đầu tư đang quan tâm đến thời điểm cổ phiếu TCX của Công ty Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS) được phép giao dịch ký quỹ (margin).

Thị trường 'rũ bỏ' mạnh, VN-Index hướng về đỉnh cũ

VPBankS vay thêm 200 triệu USD vốn ngoại

Chuyên gia ACBS tiết lộ nhóm cổ phiếu hưởng lợi từ quá trình nâng hạng

Vosco báo lãi khủng bất ngờ trong quý III

Vợ Chủ tịch Novaland đăng ký bán hơn 17 triệu cổ phiếu NVL

DXG chững giá, Dragon Capital tiếp tục thoái vốn sau nhịp tăng kỷ lục

22/10/25 10:15 (GMT+7)

(VNF) - Liên tục bán ra cổ phiếu sau nhịp tăng mạnh, tính tời ngày 14/10, nhóm Dragon Capital chỉ còn sở hữu 11,97% vốn điều lệ tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Đất Xanh (HoSE: DXG)

NTC báo lãi, doanh thu quý tăng bằng lần, cao nhất từ 2019

22/10/25 09:50 (GMT+7)

(VNF) - Công ty Cổ phần Khu Công nghiệp Nam Tân Uyên (NTC) vừa công bố báo cáo tài chính quý III/2025 với doanh thu thuần hơn 229 tỷ đồng, tăng gần 4,5 lần so với cùng kỳ năm 2024, đạt mức cao nhất kể từ quý I/2019.

NT2: 9 tháng lợi nhuận tăng gấp 70 lần, dự chi 200 tỷ cổ tức tiền mặt

22/10/25 09:45 (GMT+7)

(VNF) - NT2 ghi nhận lợi nhuận sau thuế 9 tháng năm 2025 đạt 577,4 tỷ đồng, gấp gần 70 lần cùng kỳ năm trước, và dự kiến chi hơn 200 tỷ đồng cổ tức tiền mặt trong tháng 10.

Cổ phiếu FPT về đáy tháng 4/2025, dòng tiền lớn lao vào bắt đáy

22/10/25 09:15 (GMT+7)

(VNF) - Với pha tăng trần trong phiên giao dịch 21/10, cổ phiếu FPT đã góp công lớn giúp chỉ số VN30 hồi phục mạnh mẽ.

Thu tiền bán hàng về tài khoản cá nhân: Chế tài soi vết 'doanh thu chìm', nhiều ông chủ bị truy tố

22/10/25 09:00 (GMT+7)

(VNF) - Chuyên gia thuế cho biết, dòng tiền ra vào ở tài khoản cá nhân cơ quan thuế có thể và có quyền nắm được. Do đó, người làm kinh doanh cần tuân thủ pháp luật thuế, minh bạch hoá đơn, tránh rủi ro nặng nhất là truy tố hình sự.

NTP: Lợi nhuận tăng 50%, đạt gần 800 tỷ đồng

22/10/25 07:15 (GMT+7)

(VNF) - Nhựa Thiếu Niên Tiền Phong mới công bố kết quả kinh doanh Quý III/2025/. Theo đó, doanh thu đạt gần 5.000 tỷ trong 9 tháng, lợi nhuận tăng 50% so với kỳ năm 2024

UBCKNN có thêm 2 Phó Chủ tịch

21/10/25 20:51 (GMT+7)

(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Dương và bà Lê Thị Việt Nga vừa được điều động, bổ nhiệm giữ chức Phó chủ tịch UBCKNN.

VN-Index bật tăng mạnh sau nhịp bán tháo: Dấu hiệu rũ bỏ thành công?

21/10/25 16:18 (GMT+7)

(VNF) - Với sự dẫn dắt của các cổ phiếu ngân hàng và công nghệ, đặc biệt là vào phiên chiều, VN-Index đã bật tăng mạnh mẽ, lấy lại mức hỗ trợ 1.650 điểm.

FPT báo lãi hơn 9.500 tỷ đồng sau 9 tháng năm 2025

21/10/25 15:37 (GMT+7)

(VNF) - 9 tháng năm 2025, FPT ghi nhận doanh thu 49.887 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 9.540 tỷ đồng, lần lượt tăng 10,3% và 17,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Giải mã ‘nội lực Việt’ trên sân chơi FMCG tỷ USD

21/10/25 14:19 (GMT+7)

(VNF) - Thị trường hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển bùng nổ, nơi cơ hội lớn đi kèm với thách thức cạnh tranh khốc liệt. Khả năng am hiểu sâu sắc người tiêu dùng và tốc độ đổi mới sẽ quyết định thắng lợi của các thương hiệu trong thời gian tới.

Liên tục bị phạt vì giao dịch 'chui' cổ phiếu: Chấp nhận 'mất con tép nhỏ để đổi con cá to'

21/10/25 13:30 (GMT+7)

(VNF) - Chủ tịch HĐQT SCI Nguyễn Công Hùng bị phạt 175 triệu đồng và đình chỉ giao dịch 4 tháng vì mua "chui" 1 triệu cổ phiếu S99.

Hồi phục thất bại, VN-Index tiếp tục quán tính giảm điểm

21/10/25 12:45 (GMT+7)

(VNF) - Dù tăng mạnh sau khi mở cửa nhưng thị trường chứng khoán vẫn không thể giữ được sắc xanh tới hết phiên sáng 21/10. VN-Index thậm chí đánh mất mốc hỗ trợ 1.650 điểm.

Đề xuất nâng mức đặt cược bóng đá quốc tế tối đa lên 100 triệu/người/ngày

21/10/25 12:30 (GMT+7)

(VNF) - Tổng hợp ý kiến các DN liên quan đến kinh doanh kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế, VCCI đề xuất xem xét nâng mức đặt cược tối đa lên 100 triệu đồng/người/ngày

Sàn giao dịch tài sản số: Sau cuộc đua cấp phép là bài toán xây niềm tin

21/10/25 12:00 (GMT+7)

(VNF) - Khi làn sóng xin cấp phép hoạt động sàn giao dịch tài sản số đang diễn ra mạnh mẽ tại Việt Nam, một câu hỏi mới được đặt ra: sau giấy phép, điều gì sẽ là “bệ đỡ” giúp sàn tồn tại lâu dài?

Xoá sạch lỗ luỹ kế, bầu Đức hái ngay quả ngọt, lãi nghìn tỷ dù chưa hết năm

21/10/25 10:55 (GMT+7)

(VNF) - Lợi nhuận luỹ kế chưa phân phối của HAG đã tăng lên hơn 824 tỷ đồng, so với con số âm hơn 422 tỷ đồng ở thời điểm đầu năm.

Cổ phiếu TCX của TCBS chính thức lên sàn HoSE, vốn hoá vượt 100.000 tỷ đồng

21/10/25 10:44 (GMT+7)

(VNF) - Ngay khi hơn 2,3 tỷ cổ phiếu TCX chính thức lên sàn HoSE, TCBS trở thành công ty chứng khoán có giá trị vốn hoá lớn nhất Việt Nam, vượt 100.000 tỷ đồng.

Tốn gần 200 tỷ đồng thuế đối ứng, lợi nhuận của Sao Ta bị bào mòn

21/10/25 10:15 (GMT+7)

(VNF) - Bên cạnh đó, Sao Ta còn phải đóng 98 tỷ đồng tiền thuế chống bán phá giá và 60 tỷ đồng tiền thuế trợ cấp.

Cựu tổng giám đốc DN nhà đất lập công ty sàn giao dịch tài sản mã hoá

21/10/25 09:43 (GMT+7)

(VNF) - Việc một cựu lãnh đạo doanh nghiệp bất động sản đứng đầu sàn giao dịch tài sản mã hoá cho thấy khả năng giới địa ốc đang tham gia vào sân chơi tài sản số.

Tham vọng định hình tương lai quản lý tài sản tại Việt Nam với chiến lược WealthTech của VPBankS

21/10/25 09:41 (GMT+7)

(VNF) - Lấy công nghệ làm nền tảng, VPBankS đang định hình tương lai quản lý tài sản tại Việt Nam với chiến lược WealthTech – sự kết hợp giữa công nghệ tài chính và hệ sinh thái đầu tư.

Sau phiên giảm trên 5%: Xác suất VN-Index hồi phục là khá cao

21/10/25 08:30 (GMT+7)

(VNF) - Dữ liệu lịch sử cho thấy, những phiên giảm sâu trên 5% thường không phải là khởi đầu của một chu kỳ suy giảm kéo dài, mà trái lại, là điểm bắt đầu cho một nhịp hồi phục mạnh mẽ của VN-Index.

Các chuỗi bán lẻ bùng nổ doanh số, thu lãi nghìn tỷ

21/10/25 07:30 (GMT+7)

(VNF) - Các chuỗi bán lẻ thiết yếu và công nghệ được kỳ vọng tăng trưởng doanh thu mạnh, tiếp tục tạo lực đẩy cho lợi nhuận giai đoạn 2025–2026.

Điểm lại những ‘thứ hai đen tối’ từng phủ đỏ thị trường chứng khoán Việt Nam

21/10/25 07:00 (GMT+7)

(VNF) - Thị trường chứng khoán Việt Nam lại vừa trải qua một “thứ hai đen tối” khi VN-Index lao dốc gần 95 điểm. Thực tế ngày 20/10 vừa gợi nhớ những cú rơi lịch sử từng phủ sắc đỏ lên toàn thị trường.

F88 lãi hơn 600 tỷ sau 9 tháng, hoàn thành 90% kế hoạch năm 2025

20/10/25 17:13 (GMT+7)

(VNF) - Công ty Cổ phần Đầu tư F88 công bố kết quả kinh doanh quý III/2025 ấn tượng với lợi nhuận trước thuế 282 tỷ đồng, cao gấp đôi cùng kỳ năm trước. Lũy kế 9 tháng đầu năm, F88 đạt lợi nhuận 603 tỷ đồng, cao gấp 2,5 lần cùng kỳ.

'Mưa đỏ' trên sàn chứng khoán, VN-Index giảm kỷ lục 94 điểm

20/10/25 15:23 (GMT+7)

(VNF) - Khép lại phiên giao dịch 20/10 với hơn 600 "đóa hồng đỏ" trên bảng điện tử. VN-Index mất hơn 94 điểm, mức giảm mạnh nhất thế giới trong ngày và cũng là cú điều chỉnh sâu nhất trong lịch sử thị trường chứng khoán Việt Nam tính theo điểm số.

Tin khác