TT Trump 'bật đèn xanh' bán chip: Đối đầu công nghệ Mỹ - Trung 'hạ nhiệt'?
(VNF) - Việc ông Trump bật đèn xanh cho xuất khẩu Nvidia H200 sang Trung Quốc được xem là chương mới trong cuộc đối đầu công nghệ lớn nhất thế kỷ 21.
Khi kỹ sư Ruediger Kuehr – người đứng đầu chiến dịch xử lý rác thải điện tử của Liên Hợp Quốc đặt câu hỏi về số phận của hàng trăm nghìn máy tính bảng được phát miễn phí cho học sinh tại Đức sau đại dịch, ông chỉ nhận lại những ánh mắt bối rối từ giới chức địa phương. Chẳng ai nghĩ đến việc thu gom, sửa chữa hay tái chế.
Tình cảnh ấy không chỉ diễn ra tại Đức mà còn phổ biến ở nhiều quốc gia phát triển, từ Mỹ đến các nước châu Âu – nơi hàng triệu thiết bị điện tử hết vòng đời đang âm thầm đi thẳng ra bãi rác.

Theo báo cáo mới nhất của Liên Hợp Quốc, rác thải điện tử – chủ yếu là kim loại và nhựa – đang tăng nhanh gấp 5 lần so với tốc độ tái chế hiện tại. Dự kiến đến năm 2030, khối lượng rác điện tử toàn cầu sẽ đạt mức 82 tỷ tấn, tăng 30% so với hiện tại.
Cùng với sự tăng trưởng đó là hàng tỷ USD giá trị tài nguyên quý bị thất thoát mỗi năm. Riêng trong năm 2023, khoảng 62 triệu tấn rác điện tử đã bị vứt bỏ, trong đó kim loại quý có giá trị tới 91 tỷ USD, bao gồm 15 tỷ USD (390.000 tỷ đồng) vàng.
Điều đáng nói là phần lớn các kim loại có trong rác thải điện tử như nhôm, palladium, neodymium, vàng đều là những nguyên liệu quan trọng phục vụ cho quá trình chuyển đổi năng lượng sạch toàn cầu. Năm 2022, chỉ riêng nhóm kim loại bạch kim bị bỏ đi đã đủ đáp ứng nhu cầu sử dụng trong công nghệ hydro đến năm 2030 theo dự báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA).
Một ví dụ nổi bật là neodymium – nguyên tố được dùng để sản xuất nam châm cho tuabin gió. Rác điện tử năm 2022 chứa tới 7.000 tấn neodymium, tương đương gần một nửa nhu cầu dự đoán cho năng lượng gió toàn cầu vào năm 2030. Tuy nhiên, công nghệ tái chế hiện vẫn còn non trẻ, chi phí cao khiến việc thu hồi nhiều loại vật liệu quý vẫn chưa thực sự hiệu quả.
Không chỉ tiết kiệm tài nguyên, việc tái chế đúng cách còn có thể giảm đáng kể lượng phát thải carbon toàn cầu. Như lời chuyên gia Kees Baldé từ Viện Nghiên cứu Liên Hợp Quốc khẳng định: “Chúng ta càng tái chế nhiều kim loại, thì càng ít phải khai thác tài nguyên từ lòng đất.”

Không nằm ngoài xu thế, Nhật Bản quốc gia khan hiếm tài nguyên nhưng giàu trí tuệ công nghệ đang tiên phong trong việc khai thác vàng và kim loại quý từ rác thải điện tử. Một nhà máy ở thành phố Hiratsuka, gần Yokohama, mỗi năm xử lý khoảng 3.000 tấn linh kiện điện tử, nấu chảy bảng mạch để thu vàng, tạo thỏi hoặc viên vàng tinh khiết.
Hiệu quả kinh tế là rất rõ ràng: Cứ 10.000 chiếc điện thoại có thể thu về 280 gram vàng – gấp 56 lần so với lượng vàng khai thác được từ cùng một khối lượng đá tự nhiên. Theo Viện Thiết kế bền vững Nhật Bản, quốc gia này đang nắm giữ khoảng 5.300 tấn vàng tái chế, tương đương 10% trữ lượng toàn cầu.
Các tập đoàn lớn như Mitsubishi Materials đang mở rộng năng lực xử lý phế liệu điện tử, hướng tới công suất 240.000 tấn mỗi năm vào năm 2030. Chính phủ Nhật cũng gấp rút ban hành chính sách hạn chế xuất khẩu rác điện tử, đồng thời thúc đẩy hợp tác quốc tế với các nước Đông Nam Á nhằm đảm bảo nguồn cung ổn định cho ngành “khai thác đô thị”.
Dù tiềm năng là rất lớn, thực tế lại đáng lo ngại: 80% rác thải điện tử toàn cầu không được tái chế, phần lớn bị đốt, chôn lấp hoặc lọt vào các hệ thống tái chế phi chính thức gây ô nhiễm nghiêm trọng. Tình trạng này nếu không được cải thiện, theo dự báo, tỷ lệ thu gom và tái chế toàn cầu sẽ giảm còn 20% vào năm 2030.
Trước mắt nhân loại là một lựa chọn rõ ràng: hoặc tiếp tục “chôn giấu” hàng trăm tỷ USD trong bãi rác, hoặc đầu tư vào công nghệ, chính sách và hạ tầng để khai phá kho báu quý hơn vàng ấy. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và tài nguyên cạn kiệt, có lẽ đây là lúc chúng ta cần nhìn lại không phải về phía những mỏ vàng dưới lòng đất, mà về phía những chiếc điện thoại cũ nằm lặng lẽ trong ngăn kéo hay giữa bãi rác vô danh.
Bởi lẽ, kho báu của tương lai có thể không nằm trong lòng đất, mà chính là những gì mà hôm nay ta gọi là… rác.
(VNF) - Việc ông Trump bật đèn xanh cho xuất khẩu Nvidia H200 sang Trung Quốc được xem là chương mới trong cuộc đối đầu công nghệ lớn nhất thế kỷ 21.
(VNF) - ChatGPT bản miễn phí đã liên tục được nâng cấp trong những năm gần đây, nhưng một thay đổi sắp tới có thể khiến nhiều người dùng cảm thấy không mấy chịu.
(VNF) - iPhone gập sẽ nằm trong phân khúc giá không dành cho số đông và nó có thể sẽ trở thành tâm điểm công nghệ của năm tới.
(VNF) - Đồ chơi AI đang tạo ra những người bạn “thông minh” cho trẻ. Nhưng nó cũng kéo theo rủi ro về nội dung độc hại và xâm phạm quyền riêng tư.
(VNF) - Apple được dự báo sẽ lập kỷ lục mới về số lượng iPhone xuất xưởng trong năm 2025, nhờ sức hút từ dòng iPhone 17.
(VNF) - Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho biết, Việt Nam xem AI không chỉ là một công nghệ hỗ trợ, mà là nền hạ tầng trí tuệ thiết yếu trong tương lai tương đương với điện, Internet hay viễn thông. Với tư duy đó, Việt Nam đang xây dựng trung tâm siêu tính toán AI quốc gia và triển khai chính sách “AI hóa toàn diện”, đưa AI trở thành công cụ trí tuệ của toàn dân.
(VNF) - Meta thông báo sẽ ngừng hỗ trợ phiên bản ứng dụng Messenger dành cho máy tính Windows và macOS vào ngày 15/12 tới.
(VNF) - Samsung vừa chính thức công bố Galaxy Z TriFold - mẫu smartphone gập nhiều người mong chờ với hai bản lề thay vì chỉ một.
(VNF) - Chi phí dịch vụ cloud toàn cầu được dự báo gần chạm 723,4 tỷ USD trong năm 2025, thúc đẩy nhu cầu kiểm soát chi tiêu chặt chẽ hơn. Đáp lại xu hướng này, ManageEngine ra mắt kiến trúc đa portal trên CloudSpend nhằm giúp doanh nghiệp theo dõi và tối ưu hóa chi phí hiệu quả hơn.
(VNF) - Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh bằng tốc độ và dữ liệu, doanh nghiệp cần những công cụ tự động hóa để thu thập, phân tích và phản hồi khách hàng nhanh nhất. Nền tảng hợp nhất C.Product giúp đội ngũ bán hàng không chỉ nắm bắt thông tin kịp thời mà còn biến dữ liệu thành lợi thế cạnh tranh thực sự.
(VNF) - Liệu Apple có đủ mạnh để giữ giá iPhone 18 Pro và iPhone 18 Pro Max trước bão tăng chi phí do thiếu hụt nguồn cung chip nhớ.
(VNF) - Khó có khả năng bất kỳ ai tái lập được mức độ thống trị như Nvidia hiện nay, nhưng Google đang khiến thị trường đổi chiều.
(VNF) - Một loạt cáo buộc mới cho rằng Facebook, YouTube, TikTok và Snapchat từ lâu đã biết chính xác mức độ gây hại của nền tảng đối với thanh thiếu niên, nhưng phớt lờ.
(VNF) - Trong làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu, các quốc gia không chỉ cạnh tranh bằng ưu đãi đầu tư mà bằng chính năng lực vận hành công nghệ, trong đó nhân lực là yếu tố quyết định.
(VNF) - Khẳng định sở hữu công nghệ chip “đi trước một thế hệ”, Nvidia tự tin rằng hệ sinh thái GPU của họ là lựa chọn số 1 cho các mô hình AI lớn.
(VNF) - Apple dự kiến sẽ xuất xưởng nhiều smartphone hơn Samsung trong năm 2025 - lần đầu tiên trong 14 năm qua, theo báo cáo mới từ Counterpoint Research công bố hôm thứ Tư.
(VNF) - Ít ai biết rằng tại Việt Nam, có một doanh nghiệp chọn đi từ “gốc rễ” bằng việc đầu tư bài bản vào khoa học cơ bản và đổi mới sáng tạo, xây nền tảng để phát triển bền vững nhiều công nghệ lõi mới trong một hệ sinh thái có tính cộng hưởng.
(VNF) - Làn sóng quyên góp dồn dập từ các tập đoàn công nghệ hàng đầu Trung Quốc sau vụ cháy chung cư kinh hoàng ở Hong Kong, khiến ít nhất 94 người thiệt mạng.
(VNF) - Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng cho biết các nhiệm vụ khoa học sẽ phải tạo doanh thu gấp 5 – 10 lần vốn đầu tư sau 3–5 năm, trong đó tối thiểu 30% lợi nhuận thương mại hóa thuộc về nhóm nghiên cứu trực tiếp.
(VNF) - Không có chiếc iPhone hoàn hảo cho tất cả, mà chỉ có chiếc iPhone phù hợp nhất với bạn. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết để chọn mua iPhone năm 2025.
(VNF) - Cuộc tái định hình quan hệ với Mỹ cho thấy tham vọng của Saudi Arabia: đưa vương quốc trở thành trung tâm AI hàng đầu thế giới.
(VNF) - Nền kinh tế số Việt Nam được dự báo đạt 39 tỷ USD tổng giá trị hàng hóa vào cuối năm 2025, tăng trưởng 17% so với cùng kỳ năm trước.
(VNF) - Việc chuyển đổi hạ tầng dịch vụ chứng thực điện tử quốc gia (Root CA) giúp chuẩn hóa và nâng tầm dịch vụ tin cậy về chữ ký số.
(VNF) - OpenAI có thể đang chuẩn bị cho các sản phẩm phần cứng quy mô lớn, mang đến “trải nghiệm bình yên” - hoàn toàn đối lập với smartphone.
(VNF) - Quỹ ETF Bitcoin của BlackRock đang trải qua tháng tồi tệ nhất kể từ khi ra mắt, trong bối cảnh giá Bitcoin ghi nhận mức giảm mạnh nhất trong hơn ba năm.
(VNF) - Việc ông Trump bật đèn xanh cho xuất khẩu Nvidia H200 sang Trung Quốc được xem là chương mới trong cuộc đối đầu công nghệ lớn nhất thế kỷ 21.
(VNF) - Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng bùng phát tại tòa nhà văn phòng ở trung tâm Jakarta khiến ít nhất 22 người thiệt mạng, trong đó có một phụ nữ mang thai. Lực lượng chức năng Indonesia huy động hàng trăm nhân viên cùng gần 30 xe chữa cháy để dập lửa, song thiệt hại về người vẫn ở mức đặc biệt nghiêm trọng.