Khủng hoảng trầm trọng: Sau Evergrande, 'ông lớn' bất động sản số 2 Trung Quốc nguy cơ vỡ nợ

Khủng hoảng chưa có hồi kết

Bắc Kinh đang nỗ lực khôi phục niềm tin vào ngành bất động sản đang èo uột của đất nước và dường như đang nỗ lực hết sức để ngăn China Vanke đi theo lối mòn của Evergrande và Country Garden khi cả hai đều vỡ nợ và có nguy cơ bị thanh lý.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc ngày 12/3 đưa tin rằng 12 ngân hàng lớn, bao gồm 6 ngân hàng lớn nhất thuộc sở hữu nhà nước, đang đàm phán để cung cấp khoản vay hợp vốn trị giá tới 80 tỷ nhân dân tệ (11,2 tỷ USD) cho Vanke để giúp công ty đáp ứng thời hạn trả nợ sắp tới.

Tuy nhiên, hãng truyền thông nhà nước Cailianshe trích dẫn một nguồn tin giấu tên thân cận với thỏa thuận tiềm năng cho hay việc cung cấp khoản vay vẫn chưa chắc chắn.

Một cơ quan truyền thông nhà nước khác, như tờ Economic Observer, đưa tin rằng một số công ty bảo hiểm đã cử các nhóm đến trụ sở chính của Vanke để thực hiện một vòng đàm phán nợ mới nhằm ngăn chặn tình trạng vỡ nợ.

Trước đó, Moody's ngày 12/3 đã hạ xếp hạng của Vanke xuống Ba1, thường được gọi là xếp hạng "rác". Điều đó có nghĩa là công ty cần phải đưa ra mức lãi suất cao hơn cho trái phiếu của mình để bù đắp cho rủi ro vỡ nợ thanh toán lớn hơn mà các nhà đầu tư trái phiếu đang gặp phải.

“Các hành động xếp hạng phản ánh kỳ vọng của Moody rằng các số liệu tín dụng, tính linh hoạt tài chính và bộ đệm thanh khoản của China Vanke sẽ suy yếu trong 12 đến 18 tháng tới do doanh số bán theo hợp đồng giảm và sự không chắc chắn ngày càng tăng về khả năng tiếp cận nguồn vốn trong bối cảnh thị trường bất động sản kéo dài suy thoái ở Trung Quốc", ông Kaven Tsang, phó chủ tịch cấp cao của Moody's cho biết trong một thông cáo báo chí.

Dù vậy, các cơ quan xếp hạng quốc tế khác như S&P và Fitch vẫn giữ xếp hạng của Vanke ở mức "đầu tư".

"Cho phá sản nếu cần"

Được thành lập vào năm 1984 tại Thâm Quyến, Vanke là công ty hàng đầu trong lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc. Người sáng lập Wang Shi được coi là “Bố già” của ngành và được tạp chí Time ví như cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Đây là công ty bất động sản niêm yết đầu tiên ở Trung Quốc đại lục. Vào năm 2017, để chống lại nỗ lực tiếp quản thù địch của một nhà đầu tư hoạt động ở Trung Quốc, công ty đã để chính quyền Thâm Quyến tham gia với tư cách là cổ đông hàng đầu.

Hiện tại, 33,4% Vanke thuộc sở hữu của Thâm Quyến Metro, công ty do thành phố kiểm soát, theo Refinitiv Eikon.

Trước khi cuộc khủng hoảng tiền mặt được công bố vào cuối năm ngoái, công ty này là một trong số ít các nhà phát triển được các cơ quan xếp hạng quốc tế đánh giá là vững chắc về mặt tài chính.

Động thái của Moody phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng rằng nhu cầu yếu và môi trường tài chính khó khăn trong ngành bất động sản Trung Quốc đang kéo tụt ngay cả những công ty tương đối khỏe mạnh với sự hỗ trợ vững chắc của nhà nước.

Doanh số theo hợp đồng của Vanke giảm 10% vào năm 2023 xuống còn 376,12 tỷ nhân dân tệ (52,4 tỷ USD). Vào tháng 1/2024, doanh số bán hàng của công ty đã giảm 32%.

Các nhà đầu tư đã bán phá giá cổ phiếu của Vanke trong vài tháng qua. Cổ phiếu niêm yết tại Hồng Kông của hãng đã mất gần 30% kể từ tháng 11 năm ngoái. Tính đến thời điểm hiện tại trong năm nay, nó đã giảm 9%.

Bắc Kinh đã nỗ lực khắc phục cuộc khủng hoảng bất động sản kể từ năm 2021, khi Evergrande, nhà phát triển mắc nợ nhiều nhất thế giới, vỡ nợ quốc tế.

Cuộc khủng hoảng sau đó lan rộng, với hàng chục nhà phát triển lớn cũng không trả được nợ cho các chủ nợ. Hậu quả chính là làm suy yếu niềm tin của người mua nhà, doanh nghiệp và nhà đầu tư. Điều này đã đe dọa nền kinh tế nói chung.

Các biện pháp kích thích do chính quyền Trung Quốc đưa ra cho đến nay vẫn chưa thể vực dậy ngành này. Năm 2023, doanh số bán bất động sản giảm 6,5% so với năm 2022. Đầu tư bất động sản giảm 9,6%, ghi nhận năm sụt giảm thứ hai liên tiếp.

Tuần trước, Bộ trưởng Nhà ở và Đô thị - Nông thôn Trung Quốc Ni Hong nói với các phóng viên tại Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc rằng các cơ quan quản lý sẽ hỗ trợ nhu cầu tài chính “hợp lý” của các nhà phát triển bất động sản.

Ông nhắc lại cơ chế “danh sách trắng” được thành lập gần đây để bơm thanh khoản vào khu vực bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng. Hơn 6.000 dự án bất động sản trên cả nước đã được các ngân hàng cho vay phát triển.

Nhưng ông cũng cho biết Bắc Kinh sẽ không cứu trợ các nhà phát triển đang gặp rắc rối “nghiêm trọng”.

"Các công ty bất động sản vỡ nợ nghiêm trọng và mất khả năng hoạt động phải được phá sản, hoặc tái cơ cấu theo luật pháp và nguyên tắc thị trường", ông Hong nói trong họp báo mới đây.

Tuyên bố của ông phát tín hiệu rằng các chính quyền có khả năng không đưa ra các gói cứu trợ lớn để cứu các nhà phát triển lâm nguy. 

Ông Hong cho rằng rằng ưu tiên của chính phủ là đảm bảo cung cấp các dự án bất động sản chứ không phải bảo vệ hoạt động kinh doanh của các nhà phát triển.

Xem thêm >> Bài học ‘đau đớn’ của Apple và Tesla khi Trung Quốc chọn 'cây nhà lá vườn'