Liên tục dừng dự án tỷ USD trên toàn cầu: Intel đang tính 'nước cờ' gì?

Liên tiếp hủy, hoãn các dự án đầu tư

Tháng 6/2024, gã khổng lồ công nghệ và nhà sản xuất chip bán dẫn có trụ sở tại Mỹ đã tạm dừng kế hoạch xây dựng và mở rộng cơ sở sản xuất chip trị giá 25 tỷ USD tại Kiryat Gat, Israel.

Intel đã cam kết xây dựng một nhà máy trị giá 10 tỷ USD tại địa điểm này và việc xây dựng đã được tiến hành. Nhưng Intel đã tăng khoản đầu tư vào tháng 12/2023 lên tổng cộng 25 tỷ USD. Trong đó, bao gồm khoản trợ cấp 3,2 tỷ USD từ chính phủ Israel.

Truyền thông Israel cho biết việc dừng xây dựng gây thiệt hại khoảng 90 triệu NIS, tương đương khoảng 25 tỷ USD, cho thấy toàn bộ quá trình xây dựng và mở rộng hiện đang bị tạm dừng.

Truyền thông Israel đưa tin Intel đã làm rõ hành động này liên quan đến "việc thay đổi hợp đồng với một nhà thầu" nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Theo kế hoạch ban đầu, nhà máy mới sẽ đi vào hoạt động vào năm 2028 và kéo dài đến năm 2035.

Tới tháng 9, Intel tiếp tục cho tạm dừng kế hoạch xây dựng một nhà máy sản xuất chip mới lớn ở Ba Lan, cũng như một nhà máy ở nước láng giềng Đức, do nỗ lực cắt giảm chi phí trong bối cảnh nhu cầu thấp hơn dự kiến.

Thông báo này được đưa ra chỉ vài ngày sau khi chính phủ Ba Lan tiết lộ rằng họ đã nhận được sự chấp thuận của EU để cung cấp hơn 7,4 tỷ zloty (1,9 tỷ USD) viện trợ nhà nước cho dự án trị giá 25 tỷ zloty và bày tỏ hy vọng rằng khoản đầu tư này sẽ được triển khai vào cuối năm nay.

“Chúng tôi sẽ tạm dừng các dự án của mình tại Ba Lan và Đức trong khoảng hai năm dựa trên nhu cầu dự kiến ​​của thị trường”, Tổng giám đốc điều hành Intel Pat Gelsinger cho biết trong một tuyên bố.

Tuy nhiên, công ty vẫn đang tiếp tục xây dựng các nhà máy ở Arizona, Oregon, New Mexico và Ohio.

Lời đồn dở dang về việc dừng mở rộng tại Việt Nam và Malaysia

Trước đó, đầu tháng 11/2023, thông tin tập đoàn Intel sẽ gác lại kế hoạch rót thêm 1 tỷ USD nhằm mở rộng hoạt động tại Việt Nam đã gây xôn xao dư luận.

Thông tin về 1 tỷ USD đầu tư mới này được Reuters đề cập đến vào hồi tháng 2/2023, nhưng phía Intel cho biết, họ chưa công bố bất cứ khoản đầu tư mới nào vào Việt Nam.

Ông Kim Huat Ooi - Phó Chủ tịch, Tổng Giám đốc Intel Products Việt Nam cho biết, Intel luôn đánh giá cao môi trường chính trị - xã hội ổn định của Việt Nam, sự sẵn sàng của lực lượng lao động trẻ và tài năng, cũng như vị trí địa lý nằm ngay trung tâm châu Á, những điều kiện để Intel tiếp tục đầu tư vào Việt Nam.

Bên cạnh đó, vào tháng 6 năm nay - cùng thời điểm Intel tạm dừng dự án tại Israel, hãng truyền thông Malaysia The Star cũng đưa tin tập đoàn này sẽ tạm dừng dự án đóng gói và thử nghiệm chip mới tại Penang (Malaysia) như một phần trong nỗ lực cắt giảm chi phí. Tuy nhiên, hoạt động của các cơ sở hiện có sẽ không bị ảnh hưởng.

Năm 2021, gã khổng lồ sản xuất chip của Mỹ đã tuyên bố sẽ đầu tư khoảng 7 tỷ USD để xây dựng các cơ sở thử nghiệm và đóng gói chip mới tại Malaysia, với mục tiêu biến nơi này thành cơ sở thử nghiệm và đóng gói ở nước ngoài lớn nhất của hãng.

Giải thích thêm về "sự tạm dừng một phần", nguồn tin cho biết việc xây dựng nhà máy sản xuất chip mới của Intel tại Bayan Lepas vẫn đang được tiến hành nhưng với số lượng công nhân giảm.

“Trước đây, họ đã di chuyển thiết bị vào các khu vực đang hoàn thiện công trình. Nhưng bây giờ, việc di chuyển dụng cụ đã bị dừng lại. Ban quản lý đang xây dựng chiến lược để quyết định dự án nào sẽ tiếp tục triển khai trên toàn cầu. Hiện tại, thời hạn là cuối tháng 9. Khi đó chúng tôi sẽ biết liệu cơ sở mới ở Bayan Lepas sẽ được tiếp tục hay hoãn lại”, nguồn tin cho biết.

Vấn đề lớn về tài chính và nước đi chiến lược

Tình hình tài chính của Intel chịu áp lực sau khi giám đốc điều hành đương nhiệm Patrick Gelsinger đưa ra quyết định quan trọng vào năm 2021 là biến Intel thành một xưởng đúc sản xuất chip cho các công ty khác, bao gồm cả các đối thủ cạnh tranh.

Kế hoạch lớn của ông Gelsinger là cạnh tranh với các công ty đúc chip hàng đầu, đặc biệt là Taiwan Semiconductor Manufacturing Co Ltd (TSMC) có chi phí hiệu quả hơn, cũng như Samsung Electronics của Hàn Quốc.

Trước đó, Intel đã rút khỏi mảng kinh doanh xưởng đúc vào năm 2018.

Theo Counterpoint Research, tính đến quý đầu tiên của năm 2024, TSMC kiểm soát 62% thị phần đúc toàn cầu, tiếp theo là Samsung Electronics với 13%. Tuy nhiên, xét về chip trí tuệ nhân tạo tiên tiến nhất, TSMC kiểm soát hơn 90% thị phần.

Trong quý II năm 2024, gã khổng lồ sản xuất chip của Đài Loan báo cáo lợi nhuận ròng là 7,6 tỷ USD, tăng 36% so với cùng kỳ năm ngoái nhờ sự bùng nổ của chip trí tuệ nhân tạo.

Ngược lại, mảng kinh doanh đúc tương đối mới của Intel đã công bố khoản lỗ hoạt động là 2,8 tỷ USD trong quý II/2024. Công ty dự kiến ​​khoản lỗ hoạt động của mảng này sẽ tiếp tục ở mức tương tự trong quý III.

Vào ngày 30/8, có nguồn tin cho biết Intel hiện đang cân nhắc các phương án cắt lỗ, bao gồm cả khả năng tách riêng hoặc bán bộ phận đúc chip.

Theo nguồn tin, gã khổng lồ sản xuất chip đang thảo luận với các nhà đầu tư ngân hàng về nhiều kịch bản khác nhau, bao gồm việc tách mảng thiết kế sản phẩm và sản xuất, cũng như các dự án nhà máy nào có khả năng bị hủy bỏ.

Đối mặt với giai đoạn được mô tả là thách thức nhất trong lịch sử 56 năm của mình, Intel cũng thực hiện những động thái quyết liệt để sinh tồn, bao gồm việc tạm dừng trả cổ tức và sa thải 15% lực lượng lao động toàn cầu để cắt giảm đáng kể chi phí.

Động thái tạm hoãn các dự án đang thực hiện cũng là một phần nỗ lực của công ty trong việc cân bằng lại chi phí hoạt động.

Bên cạnh đó, vào giữa tháng 9, Intel tiếp tục thông báo tách mảng kinh doanh sản xuất chip của mình - Intel Foundry, sẽ trở thành một công ty con độc lập với "sự tách biệt và độc lập rõ ràng hơn" khỏi Intel.

Ngoài ra, Intel có kế hoạch bán một phần cổ phần của mình tại Altera, công ty sản xuất chip lập trình mà họ đã mua lại vào năm 2015. Họ cũng sẽ cắt giảm khoảng 2/3 diện tích bất động sản toàn cầu của mình.

Những thay đổi này có thể sẽ rất quan trọng để đưa Intel trở lại đúng hướng với tư cách là nhà sản xuất chip hàng đầu.

“Như tôi đã nói trước đây, đây là sự chuyển đổi quan trọng nhất của Intel trong hơn 4 thập kỷ. Kể từ khi chuyển đổi từ bộ nhớ sang bộ vi xử lý, chúng tôi chưa từng thử làm điều gì đó thiết yếu như vậy”, CEO Gelsinger nói.

Mặc dù Intel đang đặt cược rằng quy trình sản xuất chip 18A mới của mình sẽ giúp ngăn chặn một số khoản lỗ, một báo cáo gần đây từ Reuters cho thấy các thử nghiệm ban đầu đã thất bại khi tạo ra các tấm wafer silicon của Broadcom.

Bắt đầu từ năm sau, Intel đang có kế hoạch sản xuất chip với quy trình 18A cho các đối tác như Microsoft — và bây giờ là Amazon.