"Quay xe" phút chót
Thủ tướng Viktor Orban vốn là người lớn tiếng chỉ trích sự hỗ trợ tài chính và quân sự của EU dành cho Kyiv, đồng thời duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Điện Kremlin kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tới Ukraine vào tháng 2/2022.
Trước đó, ông đã chặn việc sửa đổi ngân sách EU, trong đó có khỏan viện trợ cho Ukraine, khiến các nhà lãnh đạo nước này phải đưa ra kế hoạch B và triệu tập một hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp.
Tuy nhiên, trong một sự thay quan điểm được cho là khá đột ngột, ông Balazs Orban, trợ lý chính trị của Thủ tướng Hungary Viktor Orban, ngày 29/1 cho biết Hungary sẵn sàng sử dụng ngân sách EU cho gói viện trợ trị giá 50 tỷ euro (54 tỷ USD) được đề xuất cho Ukraine.
Xác nhận trên nền tảng mạng xã hội X (trước đây là Twitter), ông Balazs Orban cho biết Hungary đã gửi đề xuất tới Brussels vào cuối tuần qua, cho thấy họ sẵn sàng sử dụng ngân sách EU cho gói viện trợ và phát hành khoản nợ chung của EU để tài trợ cho gói viện trợ này nếu các "cảnh báo" khác được thêm vào.
Trước đó, tại hội nghị thượng đỉnh ở Brussels vào giữa tháng 12/2023, Hungary đã phủ quyết việc tăng ngân sách nhiều năm của EU trong giai đoạn 2024-2027, bao gồm 50 tỷ euro hỗ trợ tài chính vĩ mô cho Kiev.
Các nước EU cho tới nay được cho là sẵn sàng chấp nhận gói hỗ trợ trị giá 50 tỷ euro dành cho Ukraine tại hội nghị thượng đỉnh ở Brussels vào ngày 1/2 mà không phụ thuộc vào ý kiến ủng hộ của Hungary.
Người đứng đầu Hội đồng châu Âu ông Charles Michel nói với các nhà báo sau hội nghị thượng đỉnh rằng ông hy vọng các nhà lãnh đạo EU có thể nhất trí thông qua việc hỗ trợ tài chính cho Ukraine vào đầu năm 2024.
Sau đó, người đứng đầu Ủy ban châu Âu (EC), bà Ursula von der Leyen, nói rằng EC đang chuẩn bị các phương án thay thế để cung cấp hỗ trợ tài chính cho Ukraine từ EU trong trường hợp cuộc đàm phán về việc phân bổ số tiền đó từ ngân sách toàn châu Âu thất bại.
Lời đe dọa của EU
Trước đó, tờ Financial Times ngày 28/1 trích dẫn một tài liệu của EU nói rằng khối này đã vạch ra một chiến lược nhằm vào "điểm yếu kinh tế" của Hungary, gây nguy hiểm cho đồng tiền nước này và khiến niềm tin của nhà đầu tư sụp đổ trong nỗ lực gây thiệt hại cho "mảng việc làm và tăng trưởng kinh tế" nếu Budapest từ chối xem xét lại quan điểm của mình.
“Nếu không có thỏa thuận tại hội nghị thượng đỉnh vào ngày 1/2 tới, người đứng đầu các quốc gia và chính phủ khác sẽ công khai tuyên bố điều này trước hành vi thiếu tính xây dựng của Thủ tướng Hungary”, tờ báo trích dẫn tài liệu cho biết.
Nếu không có tiền của EU, các công ty châu Âu và quốc tế có thể ít quan tâm đến việc đầu tư vào Hungary hơn. Các chuyên gia cho rằng “hình phạt” như vậy có thể nhanh chóng khiến thâm hụt ngân sách của Budapest gia tăng hơn nữa.
"Tài liệu của Hội đồng EU nêu ra những điểm yếu về kinh tế của Hungary, bao gồm thâm hụt ngân sách nhà nước rất cao, lạm phát rất cao, đồng tiền yếu và tỷ lệ thanh toán nợ chiếm tỷ lệ cao nhất trong GDP. Điều đó giải thích vì sao vấn đề việc làm lại phụ thuộc nhiều vào nguồn tài trợ nước ngoài dựa trên mức tài trợ cao của EU", bài báo viết.
Ngay sau đó, ông Janos Boka, Bộ trưởng các vấn đề EU của Hungary, cho biết trên X: “Tài liệu do các quan chức Brussels soạn thảo chỉ xác nhận những gì chính phủ Hungary đã nói từ lâu: Việc tiếp cận các quỹ của EU được sử dụng để tống tiền chính trị bởi Brussels”.
Tuy nhiên, một quan chức cấp cao của EU ngày 29/1 phủ nhận việc các nước thành viên đang thảo luận về việc ép buộc tài chính để buộc Hungary đồng ý tài trợ cho Ukraine.
Xem thêm >> 10 triệu thùng dầu Nga mắc kẹt ngoài khơi do vấn đề thanh toán
