Lo TT Trump giáng đòn thuế quan, Trung Quốc vội vã chuyển hàng ra nước ngoài

Chiến thắng vang dội của ông Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đã khiến mọi sự chú ý đổ dồn vào lời cam kết trong chiến dịch tranh cử của ông là áp thuế vượt quá 60% đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc.

Mức thuế quan này của ông Trump sẽ đe doạ trực tiếp tới các chủ sở hữu và quan chức nhà máy Trung Quốc, với khoảng 500 tỷ USD hàng năm sẽ bị đe dọa, trong khi căng thẳng thương mại với EU, nơi nhập khẩu 466 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc vào năm ngoái, đã gia tăng.

Động lực xuất khẩu là một điểm sáng cho nền kinh tế Trung Quốc đang gặp khó khăn khi niềm tin của hộ gia đình và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng nợ kéo dài trên thị trường bất động sản.

Dữ liệu hải quan cho thấy lượng hàng xuất khẩu từ nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã tăng 12,7% vào tháng 10 so với cùng kỳ năm ngoái, vượt qua mức dự báo tăng 5,2% trong cuộc thăm dò của Reuters đối với các nhà kinh tế và mức tăng 2,4% vào tháng 9.

Nhập khẩu giảm 2,3%, lần đầu tiên chuyển sang mức âm sau bốn tháng.

Thặng dư thương mại của Trung Quốc đã tăng lên 95,27 tỷ USD vào tháng trước, từ mức 81,71 tỷ USD vào tháng 9.

"Hiệu ứng" Trump

Xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ đã tăng 8,1% hàng năm vào tháng trước, trong khi các lô hàng xuất khẩu sang châu Âu tăng 12,7% trong cùng kỳ.

"Chúng tôi kỳ vọng các lô hàng sẽ duy trì ở mức cao trong những tháng tới. Bất kỳ lực cản tiềm tàng nào từ thuế quan của ông Trump có thể không xuất hiện cho đến nửa cuối năm sau", bà Zichun Huang, chuyên gia kinh tế Trung Quốc tại Capital Economics, cho biết trong một lưu ý.

"Sự trở lại của ông Trump có thể tạo ra động lực thúc đẩy ngắn hạn cho xuất khẩu của Trung Quốc khi các nhà nhập khẩu Mỹ tăng cường mua hàng để hưởng lợi trước thuế quan", bà Huang nói thêm.

Dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy trong số các mặt hàng xuất khẩu hàng đầu của Trung Quốc sang Mỹ vào năm ngoái có điện thoại thông minh, máy tính bảng và máy trò chơi điện tử, điều này có khả năng khiến nhiệm kỳ đầu tiên của ông Donald Trump được lặp lại khi ông nhắm vào các nhà sản xuất thiết bị điện tử Trung Quốc.

Có dấu hiệu cho thấy nhu cầu đối với các sản phẩm như vậy đang giảm dần.

Dữ liệu thương mại từ Hàn Quốc và Đài Loan chỉ ra nhu cầu toàn cầu đang giảm, trong khi các nhà sản xuất Đức cũng báo cáo rằng họ đang phải vật lộn để tìm người mua ở nước ngoài, khiến các nhà phân tích kết luận rằng các nhà sản xuất Trung Quốc đang giảm giá để tìm người mua hoặc chỉ đơn giản là chuyển hàng tồn kho ra khỏi Trung Quốc.

Một cuộc khảo sát hoạt động nhà máy chính thức vào tháng 10 cho thấy các nhà máy Trung Quốc vẫn đang vật lộn để tìm kiếm người mua ở nước ngoài.

"Nếu chỉ số phụ xuất khẩu mới của PMI giảm và số liệu xuất khẩu tăng, tôi nghĩ có thể nói rằng đó là sự dịch chuyển hàng tồn kho", Dan Wang, một nhà kinh tế Trung Quốc có trụ sở tại Thượng Hải cho biết.

Các nhà xuất khẩu cũng được hỗ trợ từ việc nới lỏng các gián đoạn liên quan đến thời tiết vào tháng 9, cho phép họ gửi các đơn hàng bị chậm trễ.

Các nhà phân tích cho biết đồng nhân dân tệ yếu hơn có thể đã góp phần vào sự gia tăng xuất khẩu, mặc dù nó cũng khiến hàng nhập khẩu có giá cao hơn.

Nhập khẩu giảm do nhu cầu trong nước yếu

Nhập khẩu của Trung Quốc từ Liên minh châu Âu và các nền kinh tế Đông Nam Á đã giảm lần lượt 6,1% và 7,3% vào tháng trước, trong khi lượng mua từ Nhật Bản vừa mới tăng trưởng trở lại.

Lượng mua dầu thô của quốc gia nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới đã giảm 9%, đánh dấu mức giảm hàng tháng thứ sáu liên tiếp so với cùng kỳ năm ngoái.

"Sự chậm lại hơn nữa trong tăng trưởng nhập khẩu chủ yếu là do nhu cầu trong nước phục hồi yếu và tác động của giá nhập khẩu thấp và cơ sở tăng", Zhou Maohua, một nhà nghiên cứu kinh tế vĩ mô tại Ngân hàng China Everbright cho biết.

Nhưng nhập khẩu đậu nành của Trung Quốc đã tăng vọt vào tháng trước, khi các thương nhân ngũ cốc tại Mỹ chạy đua để vận chuyển một vụ thu hoạch lớn kỷ lục đến gã khổng lồ châu Á này trước cuộc bầu cử Mỹ hiện đã kết thúc.

Nhìn chung, khi động cơ thương mại của Trung Quốc phải đối mặt với những thách thức, các nhà kinh tế đã cảnh báo Bắc Kinh không nên quá phụ thuộc vào các chuyến hàng xuất khẩu để tăng trưởng và thúc giục các quan chức đưa ra nhiều biện pháp kích thích hơn.

Các nhà phân tích của ANZ kỳ vọng các nhà hoạch định chính sách sẽ đưa ra sự kết hợp giữa các biện pháp tiền tệ và các biện pháp khác để vượt qua bất kỳ mức thuế quan cao hơn nào dưới thời ông Trump.

"Các nhà chức trách cũng sẽ xem xét một số biện pháp chính sách để bù đắp cho tác động của thuế quan như trợ cấp hoặc tiếp cận nguồn tài trợ", ông Raymond Yeung, nhà kinh tế trưởng của ANZ phụ trách khu vực Trung Quốc mở rộng cho biết.

"Các biện pháp chính sách thương mại cũng sẽ bao gồm chiến dịch tiêu dùng tại địa phương và phát triển thị trường xuất khẩu mới trong khuôn khổ Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường", ông Raymond cho biết thêm.