Ông Trump chiến thắng: Nga hân hoan, Ukraine dè chừng

Ngày 6/11, thế giới không khỏi bất ngờ với màn tái đắc cử ngoạn mục của ông Donald Trump. Tân tổng thống Mỹ sẽ phải đối mặt không ít thách thức về chính sách đối ngoại, bao gồm cuộc chiến của Nga ở Ukraine, một cuộc xung đột ở Trung Đông mà một số người lo ngại có thể leo thang thành một cuộc chiến tranh khu vực toàn diện và vấn đề Biển Đông…

Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã đưa ra rất ít thông tin cụ thể về chính sách đối ngoại của mình, nhưng đã cam kết sẽ khôi phục lại cách tiếp cận theo ưu tiên "Nước Mỹ trên hết" đã ghi dấu nhiệm kỳ đầu tiên của ông.

Các quan chức Nga tỏ ra gần như vui mừng trước tin tức về chiến thắng của ông Trump. Ông đã hứa sẽ chấm dứt chiến sự ở Ukraine trong vòng 24 giờ mà không giải thích thêm. Lời cam kết này khiến nhiều người ở Nga kết luận rằng cuộc chiến có thể kết thúc theo cách có lợi cho Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Các quan chức Nga đã cố gắng tỏ ra thờ ơ trước cuộc bầu cử của Mỹ, nhưng ngay sau khi ông Trump công bố thắng cử, nhiều người trong số họ đã lên tiếng ca ngợi triển vọng thiết lập lại quan hệ Mỹ - Nga và chấm dứt chiến sự ở Ukraine theo các điều khoản của Moscow.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã đưa ra một lưu ý thận trọng hơn, nói rằng Điện Kremlin đang chờ đợi "những hành động cụ thể".

Trong những bài phát biểu trước đây, ông Trump không ít lần bày tỏ sự ngưỡng mộ dành cho ông Putin, từng đứng về phía tổng thống Nga thay vì các cơ quan tình báo của chính ông về vấn đề can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử năm 2016. Và ông đã chỉ trích sự hỗ trợ của Mỹ cho Ukraine, thúc đẩy hy vọng trong giới lãnh đạo Nga rằng dưới thời tổng thống Trump, Nga sẽ có thể đạt được một thỏa thuận theo các điều khoản của mình.

Ông Leonid Slutsky, người đứng đầu ủy ban đối ngoại của quốc hội Nga, cho biết chiến thắng của ông Trump có thể dẫn đến sự sụp đổ của chính phủ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và chấm dứt viện trợ của phương Tây cho Ukraine.

Về phía Ukraine, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky là một trong những vị lãnh đạo đầu tiên gửi lời chúc mừng tới ông Donald Trump sau khi báo giới Mỹ công bố kết quả dự đoán bầu cử, khẳng định cựu Tổng thống Mỹ tái đắc cử.

Ông Zelensky đã nhắc ông Trump về "cuộc gặp tuyệt vời" của hai người tại Mỹ vào tháng 9. Khi đó, chia sẻ về thỏa thuận kết thúc chiến sự giữa Ukraine và Nga, ông Trump khẳng định ông đang tìm kiếm "một thỏa thuận công bằng cho mọi người". Tuy nhiên ông không nói rõ về chi tiết thỏa thuận.

Viết trên X, ông Zelensky cho biết ông đánh giá cao "cam kết của Tổng thống Trump đối với cách tiếp cận 'hòa bình thông qua sức mạnh' trong các vấn đề toàn cầu" mà ông xem là nguyên tắc có thể thực sự mang lại hòa bình công bằng ở Ukraine nhanh hơn.

Người đầu tiên ca ngợi sự trở lại của ông Trump là Tổng thống Israel Benjamin Netanyahu. Ông Benjamin khẳng định rằng chiến thắng này là “một khởi đầu mới cho nước Mỹ và là sự tái cam kết mạnh mẽ đối với liên minh vĩ đại giữa Israel và Mỹ”.

Tuy nhiên, nhiều nhà hoạch định chính sách châu Âu đã lo lắng trong nhiều tháng về viễn cảnh ông Trump sẽ đảo ngược sự hỗ trợ của Mỹ cho Ukraine và các đảm bảo an ninh của Mỹ tại châu Âu.

Lo lắng về khả năng thay đổi chính sách của Mỹ đối với Ukraine, các quan chức châu Âu đã chạy đua để thúc đẩy các gói viện trợ trước cuộc bầu cử tháng 11. Một bộ tư lệnh NATO mới bắt đầu tiếp quản một số trách nhiệm quan trọng của Mỹ trong việc điều phối viện trợ quân sự cho Ukraine, nhưng các quan chức châu Âu thừa nhận rằng sự hỗ trợ giảm sút của Mỹ đối với Ukraine có thể gây ra một đòn giáng mạnh.

Chiến thắng của ông Trump đã làm dấy lên một loạt lời kêu gọi mới từ các quan chức châu Âu về việc chi tiêu nhiều hơn cho quốc phòng và tăng cường vai trò của châu Âu trong liên minh quân sự phương Tây.

Một người hâm mộ ông Trump lâu năm, Thủ tướng Hungary Viktor Orban, đã hết lời ca ngợi, gọi chiến thắng của ông Trump là "một chiến thắng rất cần thiết cho Thế giới!"

Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã đưa ra một tuyên bố ngắn gọn vào ngày 6/11 rằng phía Trung Quốc tôn trọng sự lựa chọn của người dân Mỹ: "Chúng tôi xin chúc mừng ông Trump đã đắc cử tổng thống", bộ này nêu rõ.

Ông Donald Trump đã áp thuế đối với hơn 300 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc trong nhiệm kỳ cuối cùng của mình, gây ra một cuộc chiến thương mại leo thang giữa hai nước.

Tại Canada và Mexico, các quan chức đã tìm cách trấn an rằng các quốc gia của họ, vốn phụ thuộc rất nhiều vào thương mại với Mỹ, sẽ không chịu ảnh hưởng từ chiến thắng của ông Trump.

Đảng Cộng hòa đã cam kết áp dụng mức thuế quan "tự động" là 10% đối với tất cả các quốc gia và đe dọa sẽ áp mức thuế cao tới 100% đối với Mexico nếu nước này không ngăn chặn được nạn buôn bán ma túy và di cư.

Ông Trump đã cam kết sẽ trục xuất hàng loạt người di cư, bao gồm nhiều người Mexico. Một cuộc xem xét lại thỏa thuận Mỹ-Mexico-Canada, điều chỉnh thương mại giữa ba quốc gia, sẽ được xem xét lại vào năm 2026 và các quan chức lo ngại rằng ông có thể sử dụng nó để dựng lên nhiều rào cản thương mại hơn.