Mất mùa từ Mỹ tới Trung Quốc, nạn đói đe dọa toàn trái đất

Theo dữ liệu dự báo mùa vụ và nguồn cung ngũ cốc, do các nhà sản xuất lớn trên thế giới thu hoạch được ít sản phẩm hơn so với dự kiến và các lô hàng xuất khẩu quá ít, bất chấp việc xuất khẩu từ Ukraine đã được nối lại, trữ lượng ngũ cốc dự trữ của thế giới đang ở mức thấp đáng lo ngại.

Thực tế, tình trạng thời tiết khắc nghiệt, đặc biệt là nhiệt độ cao và hạn hán ở các vùng nông nghiệp trọng điểm từ Mỹ đến Pháp và Trung Quốc đã làm giảm sản lượng ngũ cốc thu hoạch được, dẫn tới việc trữ lượng hàng tồn kho thấp, làm tăng nguy cơ đói kém ở một số quốc gia nghèo nhất thế giới.

Thời tiết khắc nghiệt ảnh hưởng sản lượng

Tại Mỹ, nước sản xuất ngô hàng đầu thế giới, dự kiến sẽ có sản lượng ngô thu hoạch thấp nhất trong vòng 3 năm tới. Công ty cho vay nông nghiệp Rabobank cho biết vụ lúa mì tiếp theo của Mỹ cũng gặp rủi ro lớn trừ khi có mưa.

Theo Reuters, mức dự trữ lúa mì của Mỹ sẽ giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 9 năm vào mùa vụ 2022 – 2023. Tương tự, đậu nành Mỹ cũng sẽ có tỷ lệ tồn kho thấp nhất trong gần 1 thập kỷ.

Theo các nhà phân tích và chính phủ, các nhà nhập khẩu đang đặt niềm tin vào Nam Mỹ, nơi nông dân Brazil dự kiến sẽ sản xuất ngô và đậu tương kỷ lục vào năm 2023. Tuy nhiên, khu vực này và và châu Âu cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi những đợt hoả hoạn gây ra bởi hạn hán trong mùa hè vừa qua, khiến tình hình sản lượng không mấy khả quan.

Dự báo về mùa vụ ở Argentina, nước xuất khẩu ngô số 3 thế giới, đã bị thu hẹp lại do thời tiết khô hạn. Sở giao dịch ngũ cốc Rosario dự đoán diện tích trồng ngô mới bắt đầu cho vụ ngô 2022 - 2023 sẽ giảm 7% so với vụ trước xuống còn 8 triệu ha do vấn đề quen thuộc là hạn hán. Chính phủ Argentina cũng đã giới hạn xuất khẩu ngô của vụ mùa năm nay ở mức chỉ 10 triệu tấn, thấp hơn nhiều so với con số 36 triệu tấn trong vụ ngô 2021 - 2022.

Trong khi đó, nông dân ở Trung Quốc phải vật lộn với tình trạng khô hạn, đe dọa mùa màng, trong khi Ấn Độ hạn chế xuất khẩu gạo do thời tiết xấu.

Nguồn cung bất định từ Ukraine

Trong khi đó, tia hi vọng được tạo ra khi việc xuất khẩu ngũ cốc tại Ukraine qua các cảng Biển Đen được nối lại, dường như cũng rất mong manh, bất chấp những báo cáo hồi tháng 8 cho rằng các lô hàng của Kiev đã gần đạt lại mức trước chiến sự. Bởi lẽ, dù đã được khởi động lại, không thể chắc chắn liệu Kiev có thể xuất khẩu bao nhiêu lô hàng trong thời gian tới, đặc biệt nếu chiến sự tiếp tục kéo dài.

Gary Blumenthal, người đứng đầu công ty tư vấn nông nghiệp World Perspectives có trụ sở tại Washington, cho biết: “Việc hy vọng Ukraine sẽ giúp thu hẹp khoảng cách cung và cầu hiện nay là một sai lầm”.

Ukraine dự kiến sẽ thu hoạch từ 25 - 27 triệu tấn ngô vào năm 2022, giảm gần 40% so mức với 42,1 triệu tấn vào năm 2021, theo ước tính chính thức.

Kevin Hack, phó chủ tịch toàn cầu của nhà cung cấp nguyên liệu Univar Solutions (UNVR.N) cho biết các lô hàng lúa mì và các sản phẩm nông nghiệp khác từ Ukraine chỉ bằng một phần nhỏ so với trước chiến tranh .

"Nguồn cung đến từ khu vực đó có thể bị cắt bất kỳ lúc nào", ông Kevin nói.

Nạn đói gõ cửa

Theo dữ liệu từ Hội đồng Ngũ cốc Quốc tế, vào cuối niên vụ 2022 - 2023, dự trữ ngô của thế giới sẽ chỉ đủ tiêu thụ trong 80 ngày, giảm 28% so với 5 năm trước và là mức thấp nhất kể từ tháng 11/2010. Lượng dự trữ này thậm chí còn thấp hơn hồi năm 2012, thời điểm xảy ra khủng hoảng lương thực toàn cầu.

Nhìn chung, dự trữ tất cả ngũ cốc thu hoạch trên toàn cầu sẽ đạt mức thấp nhất trong 8 năm vào cuối niên vụ 2022 - 2023.

Dan Basse, chủ tịch công ty tư vấn AgResource, cho biết: “Chúng tôi đã nhận thấy rằng năm nay sẽ lại là một năm mức tiêu thụ toàn cầu vượt quá sản lượng”.

Sản xuất của EU dự kiến sẽ đạt mức thấp nhất trong 15 năm, sự sụt giảm sẽ đẩy mức nhập khẩu từ Ukraine cho vụ 2022 – 2023 tăng khoảng 30% so với năm trước, lên mức 10,4 triệu tấn, công ty tư vấn Strategie Grains cho biết. Nhu cầu nhập khẩu của châu Âu lớn hơn có nghĩa là sẽ có ít ngũ cốc hơn được phân bổ cho những nơi như vùng Sừng châu Phi, nơi hơn nửa triệu trẻ em Somali đang phải đối mặt với nạn đói tồi tệ nhất thế kỷ.

Mặc dù đã có rất nhiều tổ chức, quốc gia đưa ra các chương trình hành động nhằm ngăn chặn tình trạng mất an ninh lương thực toàn cầu, nhưng nếu các nút thắt “chết” về nguồn cung không được giải quyết triệt để, thế giới chắc chắn sẽ phải quay trở lại vạch xuất phát trong cuộc chiến chống nạn đói.

Xem thêm >> Nạn đói năm 2022: 'Lửa' đang lan trên cánh đồng lúa mì