Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về vay vốn ODA cho thấy, năm 2018 nợ công dự kiến lên con số 3,5 triệu tỷ đồng, cao hơn con số 3,1 triệu tỷ đồng của năm 2017.
Như vậy, từ chỗ mỗi người dân chỉ "gánh" 31 triệu đồng nợ công vào năm 2017, thì đến 2018 dự kiến con số này sẽ tăng thêm 4 triệu đồng, lên 35 triệu đồng. Nhưng, con số đó có thể chưa dừng lại.
Theo tính toán của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nợ công trong xu hướng tăng dần đều, mỗi năm khoảng 360.000-380.000 tỷ đồng. Cụ thể, năm 2019 dự kiến tăng lên mức hơn 3,9 triệu tỷ đồng và gần 4,3 triệu tỷ đồng vào năm 2020.
Nợ công liên tục tăng. Ảnh: L.Bằng
Phải nhìn nhận rằng, dòng vốn ODA đã góp phần cải thiện đáng kể cơ sở hạ tầng của đất nước. Những công trình lớn đều được thực hiện từ nguồn vay nợ ưu đãi của nước ngoài.
Tính riêng giai đoạn 2011-2016, giao thông thì có Dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, Dự án đường cao tốc Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây, cầu Vĩnh Thịnh, cầu Nhật Tân, đường nối Nhật Tân - Nội Bài, Nhà ga hành khách quốc tế T2 Sân bay Nội Bài.
Lĩnh vực năng lượng thì có Dự án điện Phả Lại, Hàm Thuận - Đa Mi, Phú Mỹ, Ô Môn, dự án đường dây truyền tải điện quốc gia, các dự án điện nông thôn. Dự án đường dây 500KV Pleiku - Mỹ Phước - Cầu Bông.
Trong lĩnh vực năng lượng, đã xây dựng hàng loạt các dự án nguồn thuỷ điện, nhiệt điện và năng lượng tái tạo, lưới điện và trạm phân phối... góp phần nâng cao năng lực sản xuất, truyền tải, phân phối, quản lý hệ thống điện, đáp ứng nhu cầu tăng trưởng phụ tải cao với tốc độ 15-17%/năm.
Đó là những ý nghĩa không thể phủ nhận của dòng vốn ODA.
Nhưng ODA còn đó những nỗi lo khó lòng che lấp. Đó là tình trạng tham nhũng ở một số dự án ODA đã bị phanh phui, là nhiều dự án lãng phí nằm đắp chiếu mà VietNamNet nhiều lần phản ánh, là số tiền đội vốn hàng trăm nghìn tỷ đồng trong các dự án, nhất là đường sắt đô thị.
Nhiều dự án tỷ đô vắt qua mấy nhiệm kỳ vẫn còn dang dở khiến đồng vốn ODA tưởng rẻ mà hóa ra đắt đỏ. Đường sắt Cát Linh - Hà Đông hiện diện như một “nốt nhạc buồn” khi đồng tiền vay nợ không được sử dụng hiệu quả. Trong khi, trách nhiệm vẫn là của tập thể, chưa thấy cá nhân nào bị điểm mặt chỉ tên.
Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tình hình vay nợ nước ngoài giai đoạn 2011-2016 đã đánh giá: Việc huy động nguồn lực ODA chưa có chiến lược mang tính căn cơ, hiệu quả, chặt chẽ, còn thể hiện tính dàn trải, thiếu tập trung, chưa có trọng tâm, trọng điểm, manh mún, chưa dành sự quan tâm thích đáng đến việc xem xét hiệu quả sử dụng vốn vay, thể hiện qua cách “mạnh ai người ấy làm”.
Đường sắt Cát Linh - Hà Đông là dự án vay vốn ODA điển hình về độ chậm trễ kéo dài
Một trong những nguyên nhân, lại xuất phát từ chính thái độ bàng quan của người có trách nhiệm “xin” dự án.
Giống như Đoàn giám sát thẳng thắn đánh giá: Nhận thức về ý nghĩa của nguồn lực ODA trong một số bộ phận cán bộ còn hạn chế, phần nào do quan niệm rằng nguồn vốn tài trợ “cho không”, việc Chính phủ đi vay và cấp phát cho các địa phương, địa phương không phải chịu áp lực trả nợ, trả lãi. Vì vậy, chưa thực sự chú trọng đến hiệu quả của dự án.
Dự án viết “hay” để miễn là vay được tiền, không chú trọng đến hiệu quả thiết thực, chưa thấy được trách nhiệm phải quản lý, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả.
Tư tưởng “ỷ lại, trông chờ” nguồn vốn ODA và vay ưu đãi do Ngân sách Trung ương cấp phát đã khiến việc tiêu tiền đi vay đổ dồn lên gánh nặng cho đời con cháu.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, một số địa phương được nhắc đến là nơi phải nhận trách nhiệm, nhưng vẫn dừng ở mức “trách nhiệm tập thể”.
“Chưa làm rõ trách nhiệm, nhất là trách nhiệm cá nhân người đứng đầu các cơ quan, đơn vị sử dụng vốn” là những lời đánh giá của đoàn giám sát.
Việt Nam đã trở thành nước có thu nhập trung bình. Nguồn vốn ODA chắc chắn giảm dần, thay vào đó phải dựa vào các nguồn vốn vay với chi phí cao hơn. Trong khi, nợ công đã sát “trần” cho phép, sức ép trả nợ các khoản vay cũ tăng dần từng ngày.
Vì thế, một cơ chế mới để quản chặt dòng vốn ODA là không phải bàn cãi. Trong vô số các giải pháp được Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, đoàn giám sát của Quốc hội đưa ra, thì có lẽ chẳng có biện pháp nào hiệu quả hơn việc “Buôn tàu bán bè không bằng ăn dè hà tiện”. Có vậy, khối nợ 35 triệu đồng mỗi người dân vừa sinh ra đã phải gánh mới không “phình” ra thêm.
Tiếc rằng, việc "ăn dè hà tiện" có nơi, có chỗ còn đang làm ngược lại vì còn tư tưởng nợ cả nước mới lớn chứ chỗ mình đáng bao nhiêu.
Tags:
(VNF) - Thị phần margin của nhóm công ty chứng khoán có ngân hàng hỗ trợ đã tăng từ dưới 40% cách đây 5 năm lên gần 60% hiện tại, phần lớn lấy từ thị phần của nhóm công ty ngoại.
(VNF) - Ngày 4/12 sắp tới, Masan Consumer (MCH) sẽ công bố thông tin chi tiết về kế hoạch niêm yết trên HoSE. Đây không chỉ là một bước chuyển quan trọng đối với doanh nghiệp mà còn là điểm nhấn đáng chú ý trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc cuối năm, thời điểm nhà đầu tư luôn tìm kiếm những tín hiệu rõ ràng để định hình kỳ vọng cho năm kế tiếp.
(VNF) - Ông Lê Văn Tuấn – Giám đốc Kế toán thuế Keytas đề xuất, có thể xem xét ngưỡng miễn thuế 750 triệu nhằm nuôi dưỡng nguồn thu trong dài hạn và khuyến khích phát triển kinh tế tư nhân.
(VNF) - Làn sóng IPO tại Việt Nam đang tăng tốc mạnh mẽ, mở ra cơ hội gọi vốn cho doanh nghiệp và kỳ vọng sinh lời cho nhà đầu tư. Theo FIDEY Việt Nam, thị trường cần thêm nhiều doanh nghiệp chất lượng thực sự, nhưng bài toán lớn đặt ra là làm sao định giá đúng các doanh nghiệp trẻ và startup khi dữ liệu tài chính còn hạn chế và rủi ro tăng trưởng vẫn ở mức cao.
(VNF) - Mặc dù nhiều mã bluechip tiếp tục lập đỉnh mới trong tháng 11 nhưng cổ phiếu penny lại bất ngờ vượt trội hơn về biên độ tăng giá.
(VNF) - Theo đề xuất của Bộ Tài chính, sẽ giảm mức thuế suất ở bậc 2 và 3 của biểu thuế hiện hành nhằm đảm bảo giảm áp lực thuế đối với nhóm có thu nhập dưới 60 triệu/tháng.
(VNF) - Ba mã được mua ròng mạnh nhất tháng gồm FPT (1.786 tỷ đồng), HPG (1.728,9 tỷ đồng) và VNM (1.600,5 tỷ đồng).
(VNF) - Bước sang năm 2026, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đang chứng kiến một giai đoạn chưa từng có khi thuế, chi phí và áp lực thị trường ngày càng tăng mạnh, khiến biên lợi nhuận thu hẹp. Nhiều mô hình truyền thống không còn phát huy hiệu quả, một xu hướng mới đang nở rộ và được xem như “lối thoát” đáng tin cậy: kinh doanh theo mô hình Affiliate.
(VNF) - Theo Thuế Hà Nội, thành phố đang dẫn đầu cả nước trong chuyển đổi mô hình quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, chuẩn hoá dữ liệu tổ chức, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử.
(VNF) - Ngày Truyền thống ngành Chứng khoán Việt Nam, thị trường ghi dấu một dấu mốc quan trọng khi lần đầu tiên có doanh nghiệp cán mốc vốn hoá 1 triệu tỷ đồng.
(VNF) - Để đảm bảo người nộp thuế dễ dàng tuân thủ nghĩa vụ, tiết giảm chi phí xã hội, đại diện Trọng Tín Tax kiến nghị, người bán hàng online trên sàn TMĐT chỉ cần lập hoá đơn tổng hợp theo kỳ thay vì từng lần bán hàng.
(VNF) - Vingroup là doanh nghiệp đầu tiên của Việt Nam đạt mức vốn hoá trên 1 triệu tỷ USD. Con số này gấp đôi đơn vị xếp sau là Vietcombank.
(VNF) - Cổ phiếu KSV có nguy cơ bị huỷ niêm yết do Vimico chưa đáp ứng đủ điều kiện về cơ cấu cổ đông của công ty đại chúng. Cơ cấu quá cô đặc cũng là nguyên nhân dẫn đến những pha "tăng sốc", giảm sâu" của cổ phiếu thời gian vừa qua.
(VNF) - Cổ phiếu GTD của Giầy Thượng Đình đã tăng trần 8 phiên liên tiếp, ghi nhận đà tăng gấp 2,9 lần kể từ khi có thông tin thoái vốn của UBND TP. Hà Nội.
(VNF) - Vụ việc chị Nguyễn Thị Thu Th. ở Quảng Trị chuyển nhầm gần 500 triệu đồng vào tài khoản một người quen nhưng nhiều lần yêu cầu vẫn không được hoàn trả đang thu hút sự chú ý. Dù cơ quan công an đã vào cuộc, người nhận tiền vẫn né tránh làm việc, đặt ra nhiều vấn đề pháp lý liên quan quyền sở hữu và trách nhiệm hoàn trả tài sản.
(VNF) - Những thay đổi về thuế năm 2026 cùng sự biến động của thị trường đang tạo nên áp lực lớn cho cả hộ kinh doanh nhỏ và người làm thuê. Nhưng nhìn từ góc độ kinh tế – vận hành – con người, nhiều chuyên gia nhấn mạnh, đây không chỉ là giai đoạn khó khăn mà còn là thời điểm để trưởng thành trong cách làm ăn.
(VNF) - Trước những vướng mắc, bất cập về chính sách thuế giá trị gia tăng (GTGT), đặc biệt lĩnh vực nông nghiệp, Bộ Tài chính đã đề xuất cách tháo gỡ “điểm nghẽn” trong việc hoàn loại thuế này.
(VNF) - Mức phạt đối với hành vi lập hồ sơ đăng ký chào bán, phát hành có thông tin sai lệch theo Nghị định 306 được nâng lên 500–600 triệu đồng, tăng đáng kể so với khung 400–500 triệu đồng quy định tại Nghị định 156.
(VNF) - "Cá mập" Phần Lan PYN Elite Fund nâng mục tiêu dài hạn cho VN-Index từ 2.500 điểm lên 3.200 điểm.
(VNF) - Là doanh nghiệp phát hành trái phiếu chưa từng trễ hạn thanh toán và đang đưa ra mức lãi suất lên tới 10%/năm, F88 hiện được đánh giá sở hữu dòng trái phiếu đại chúng khá hấp dẫn, hứa hẹn thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư nhờ tính ổn định và mức sinh lời cạnh tranh.
(VNF) - KIDO xin ý kiến cổ đông về việc thông qua giao dịch bán 24,03% vốn tại KDF cho Nutifood, đồng thời bán nốt 49% vốn còn lại.
(VNF) - Kế hoạch cấm xe máy chạy xăng theo giờ trong Vành đai 1 Hà Nội từ 2026 tạo ra áp lực đối với doanh số xe 2 bánh của Honda - "gà đẻ trứng vàng" của VEAM.
(VNF) - Tạm tính theo mức giá kết phiên sáng 27/11, HDBank có thể thu về gần 1.160 tỷ đồng nếu thoái thành công toàn bộ cổ phiếu VJC nắm giữ.
(VNF) - Ông Vũ Đăng Linh, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư Thế Giới Di Động (HoSE: MWG) đã nhấn mạnh việc tập đoàn đang đẩy nhanh quá trình tái cấu trúc hệ sinh thái nhằm chuẩn bị cho kế hoạch IPO độc lập các chuỗi kinh doanh trong những năm tới.
(VNF) - Cổ phiếu MSB tăng kịch trần với thanh khoản đột biến sau thông tin về thương vụ đấu giá của VNPT. Tập đoàn này sẽ thoái toàn bộ cổ phần MSB với giá khởi điểm 18.239 đồng/cp.
(VNF) - Thị phần margin của nhóm công ty chứng khoán có ngân hàng hỗ trợ đã tăng từ dưới 40% cách đây 5 năm lên gần 60% hiện tại, phần lớn lấy từ thị phần của nhóm công ty ngoại.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
