Trong bài tham luận gửi đến gửi đến hội nghị trực tuyến toàn quốc “Tháo gỡ khó và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững”, ông Lê Viết Hải, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Xây dựng Hoà Bình, đánh giá thời gian qua, thị trường bất động sản có nhiều biến động phức tạp. Dư luận có nhiều ý kiến trái chiều nhau, đa số là phản đối việc nhà nước giải cứu bất động sản.
Theo ông Hải, những doanh nghiệp bất động sản đã đóng góp rất lớn cho ngành kinh tế chung cả nước. Đặc biệt các chủ đầu tư bất động sản có quy mô hầu hết đều tham gia các dự án bất động sản du lịch lớn. Cùng với đó, sự phát triển của bất động sản cũng kéo theo sự phát triển của các ngành liên quan như xây dựng, vật liệu xây dựng.
Tuy nhiên, có những nguy cơ không thể lường trước gây đổ vỡ thị trường bất động sản Việt Nam. Thực tế đã xuất hiện những điều kiện bất khả kháng trên thế giới bao gồm đại dịch Covid-19 và chiến tranh ở Đông Âu tác động gián tiếp gây bất lợi cho ngành bất động sản. Chủ đầu tư không thể đưa vào khai thác hiệu quả các sản phẩm du lịch bởi không có khách du lịch quốc tế.
Tình trạng nguồn cung quá lớn so với cầu, gây ra tồn đọng sản phẩm. Tỷ lệ sản phẩm đưa vào khai thác quá thấp và giá khai thác cạnh tranh khốc liệt khiến nhiều khách sạn, resorts, khu vui chơi giải trí cho đến bây giờ vẫn phải đóng cửa.
Bên cạnh đó, việc cấp giấy chứng nhận đầu tư và triển khai nhiều dự án thiếu sự tính toán khoa học và có sự điều chỉnh phù hợp khi có biến động. Trái phiếu huy động thường có lãi suất cao, có khi lên đến hơn 15%/năm. Do đó, doanh nghiệp “chỉ gồng gánh” hai năm là hết phần vốn đối ứng. Những biến động bất lợi trong nước và quốc tế lên đến 3 năm, và nay đã bước sang năm thứ tư. Đây là nguyên nhân có tính chất bất khả kháng khiến nhiều doanh nghiệp bất ngờ bị rơi vào tình trạng cực kỳ khó khăn, không có nguồn tiền trả lãi và trả gốc.
Ông Hải cho biết thêm, trên thực tế, doanh nghiệp bất động sản nuôi bộ máy nhân sự rất lớn nhưng trong hệ sinh thái ngành bất động sản nguồn nhân lực còn lớn hơn rất nhiều. Khi khó khăn ập đến, không chỉ người lao động tại doanh nghiệp bất động sản sẽ mất việc mà còn kéo theo công ăn việc làm và sự sụp đổ của hàng loạt các doanh nghiệp khác nằm trong chuỗi cung ứng các sản phẩm, dịch vụ phục vụ cho ngành bất động sản bao gồm: các công ty sản xuất vật liệu xây dựng, các nhà thầu thi công xây dựng và cả các ngành tài chính, ngân hàng, tư vấn đầu tư, tư vấn thiết kế, quản lý dự án…
Để tháo gỡ những khó khăn cho ngành bất động sản cũng như xây dựng và vật liệu xây dựng, ông Lê Viết Hải kiến nghị Chính phủ cần tạo điều kiện thuận lợi nhằm duy trì hoạt động ổn định cho những doanh nghiệp bất động sản và toàn bộ hệ sinh thái của ngành này.
Đồng thời, Chính phủ cần có phương án phù hợp để các doanh nghiệp bất động sản được tiếp cận vốn dễ dàng hơn nhằm trang trải các khoản nợ đến hạn; hỗ trợ doanh nghiệp đàm phán với các trái chủ về thời hạn thanh toán các khoản vay để không phải huy động một lượng tiền khổng lồ xử lý các khoản nợ ngay lập tức khi đến hạn.
Theo ông Hải, điều này nhằm tránh cho các công ty bất động sản có triển vọng lớn bị lâm nạn do rủi ro thị trường rơi vào các doanh nghiệp nước ngoài cũng đồng nghĩa với sự thiếu năng lực tự chủ và tiếp tục phụ thuộc vào nước ngoài trong một ngành mà chúng ta đã rất nỗ lực để làm chủ nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của toàn nền kinh tế khi giảm đáng kể suất đầu tư trong xây dựng.
Ngoài ra, Chủ tịch Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình cũng kiến nghị Chính phủ cần tháo gỡ vướng mắc pháp lý của các dự án để các dự án đó trở nên “sạch”. Khi kinh tế thế giới hồi phục, chiến tranh kết thúc, hoạt động du lịch trở lại nhộn nhịp thì các bất động sản du lịch sẽ có nguồn thu cao và nguồn lợi đó cần được giữ cho các doanh nghiệp trong nước để tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn.
"Chính phủ với điều kiện thuận lợi của mình cần đóng vai trò điều tiết thị trường, tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh của các doanh nghiệp bất động sản, để đảm bảo không còn tình trạng chỗ thì quá nhiều dự án dẫn đến thừa cung, chỗ thì không đáp ứng đủ nhu cầu của người dân”, ông Hải kiến nghị.
Chính phủ nên thiết lập cổng thông tin tổng thể đúng nghĩa về quy hoạch, xây dựng và giao dịch bất động sản nhằm cung cấp đầy đủ thông tin về các dự án đang triển khai và đang xin phép đầu tư tại từng địa phương trên cả nước để nhà đầu tư có được cái nhìn toàn cảnh về thị trường có sự chủ động điều tiết hoạt động đầu tư, phân kỳ triển khai xây dựng cho phù hợp với triển vọng thị trường.
"Vì lợi ích chiến lược quốc gia, tôi mong chính phủ có những giải pháp thiết thực để ngành bất động sản cũng như xây dựng, vật liệu xây dựng không bị tổn thương và ảnh hưởng đến mức không gượng dậy được", ông nói.
