‘Ngân hàng bò’: Sinh kế bền vững giúp người nghèo Gia Lai vươn lên

Trong hành trình đồng hành cùng người nghèo vượt qua khó khăn, vươn lên ổn định cuộc sống, Hội Chữ thập đỏ tỉnh Gia Lai đã và đang triển khai nhiều chương trình nhân đạo thiết thực. Trong đó, dự án “Ngân hàng bò” được đánh giá là một trong những mô hình hỗ trợ sinh kế hiệu quả, mang tính bền vững, tạo “cần câu” giúp người nghèo tự lực phát triển kinh tế gia đình. Từ những con bò sinh sản được trao tặng, hàng trăm hộ dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa của tỉnh Gia Lai, đã có thêm cơ hội thoát nghèo, từng bước ổn định cuộc sống.

Tiếp sức sinh kế cho người nghèo

Dự án “Ngân hàng bò” được Hội Chữ thập đỏ tỉnh Gia Lai triển khai từ năm 2013, với mục tiêu hỗ trợ phương tiện sản xuất cho các hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn thông qua hình thức trao tặng bò cái sinh sản. Đây là mô hình nhân đạo mang tính cộng đồng cao, được xây dựng trên tinh thần sẻ chia, luân chuyển nguồn lực để nhiều hộ dân cùng được hưởng lợi.

Tiêu chí lựa chọn đối tượng thụ hưởng dự án là các hộ nghèo, hộ có điều kiện kinh tế khó khăn, không có hoặc thiếu phương tiện sản xuất, không có nguồn thu nhập ổn định. Những hộ này, sau khi được rà soát, bình xét công khai tại địa phương, sẽ được các cấp Hội Chữ thập đỏ kêu gọi các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân hỗ trợ mỗi hộ một con bò cái giống để chăn nuôi, sinh sản.

Điểm đặc biệt của dự án là cơ chế luân chuyển bò giống. Sau khi được tiếp nhận, hộ hưởng lợi có trách nhiệm chăm sóc bò giống đến khi bò sinh lứa đầu tiên. Con bò con của lứa đẻ đầu sẽ tiếp tục được nuôi cho đến khi đủ tuổi, đủ điều kiện, sau đó bàn giao lại cho Hội Chữ thập đỏ để chuyển giao cho hộ nghèo khác. Khi hoàn thành nghĩa vụ này, hộ dân sẽ được toàn quyền sở hữu con bò giống ban đầu và tiếp tục phát triển đàn bò cho gia đình mình.

Với cách làm này, một con bò không chỉ giúp một hộ nghèo mà còn tiếp tục “sinh lợi” cho nhiều hộ khác, tạo thành một “ngân hàng” sinh kế bền vững, nhân văn.

Tại tỉnh Gia Lai, dự án “Ngân hàng bò” đã phát huy hiệu quả rõ rệt, đặc biệt ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nơi đời sống còn nhiều khó khăn. Những con bò giống được trao tặng không chỉ là tài sản lớn đối với người nghèo mà còn là niềm hy vọng, động lực để họ vươn lên.

Tháng 11/2024, anh Y Kă (thôn Chuét 2, phường Thắng Lợi, TP. Pleiku) là một trong những hộ được Hội Chữ thập đỏ TP Pleiku hỗ trợ 1 con bò cái từ dự án. Gia đình anh thuộc diện khó khăn, thu nhập bấp bênh, chủ yếu dựa vào lao động làm thuê.

Sau 5 tháng chăm sóc, con bò của anh Y Kă phát triển khỏe mạnh, thân hình mập mạp, bụng căng tròn, báo hiệu thời điểm sinh sản không còn xa. Đến thăm gia đình anh, dễ dàng nhận thấy sự chăm chút, tỉ mỉ trong từng công đoạn nuôi bò. Chuồng trại được làm chắc chắn, sạch sẽ; thức ăn như cỏ, rơm được anh dự trữ đầy đủ.

Anh Y Kă chia sẻ: “Nhà mình còn khó khăn, nhiều lúc muốn làm ăn, phát triển kinh tế nhưng không có vốn. Được Hội Chữ thập đỏ TP Pleiku tặng bò, gia đình mình mừng lắm. Con bò giống như cơ hội để gia đình có thêm thu nhập. Mấy tháng nay, mình tập trung chăm sóc bò thật tốt, mong bò sớm sinh sản để nhân đàn, cải thiện cuộc sống”.

Theo bà Nguyễn Thị Đàm, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ phường Thắng Lợi, trong năm 2024, trên địa bàn phường có 2 hộ dân được hỗ trợ bò từ dự án “Ngân hàng bò”. Các hộ đều rất phấn khởi, có ý thức chăm sóc bò cẩn thận, coi đây là tài sản quý của gia đình. Nhờ điều kiện chăn nuôi phù hợp, các con bò đều phát triển tốt, lớn nhanh, hứa hẹn mang lại hiệu quả kinh tế trong thời gian tới.

Không chỉ ở TP Pleiku, niềm vui từ dự án “Ngân hàng bò” còn lan tỏa đến nhiều địa phương vùng sâu, vùng xa của tỉnh Gia Lai. Tại xã Ia Ake, huyện Phú Thiện, gia đình anh Triệu Văn Ơn (thôn Nam Hà) những ngày này tràn ngập niềm phấn khởi khi được hỗ trợ bò sinh sản.

Gia đình anh Ơn thuộc diện hộ nghèo, cuộc sống chủ yếu dựa vào một ít đất sản xuất, thu nhập không ổn định. Tháng 3/2025, gia đình anh được Hội Chữ thập đỏ huyện Phú Thiện trao tặng 1 con bò cái sinh sản từ dự án.

“Được hỗ trợ bò, gia đình mình vui lắm. Đây là tài sản lớn mà trước giờ mình không dám nghĩ tới. Giờ chỉ mong chăm sóc bò thật tốt để bò nhanh sinh sản, có thêm con bò nữa thì gia đình sẽ có cơ hội thoát nghèo. Mới nhận nuôi hơn 2 tháng mà mình thấy con bò lớn nhanh, khỏe mạnh”, anh Ơn phấn khởi nói.

Điểm sáng từ mô hình 'Ngân hàng bò'

Huyện Phú Thiện được xem là một trong những điểm sáng của tỉnh Gia Lai trong việc triển khai dự án “Ngân hàng bò”. Ông Vũ Quang Nam, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ huyện Phú Thiện (cũ), cho biết: Để dự án lan tỏa sâu rộng và giúp được nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số, Hội đã tích cực vận động sự chung tay của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân trong và ngoài huyện.

Từ nguồn vận động, Hội Chữ thập đỏ huyện đã rà soát, lập danh sách các hộ đủ tiêu chuẩn và trao tặng mỗi hộ 1 con bò giống, trị giá khoảng 10 triệu đồng/con. Việc trao bò được thực hiện công khai, minh bạch, có sự giám sát của chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể.

Sau hơn 10 năm triển khai, Hội Chữ thập đỏ huyện Phú Thiện đã kêu gọi hỗ trợ tổng cộng 49 con bò cho các hộ dân có hoàn cảnh khó khăn tại 10 xã, thị trấn. Từ số bò cái ban đầu, các con bò đã sinh sản, giúp các hộ được giao nuôi bò nhân rộng đàn, qua đó hưởng lợi hàng trăm con bò.

“Dự án ‘Ngân hàng bò’ là dự án của tình đoàn kết, của sự sẻ chia, giúp đỡ lẫn nhau. Đây không chỉ là hỗ trợ vật chất mà còn là hỗ trợ sinh kế lâu dài. Nhiều hộ dân từ chỗ không có gì đã có bò, có thêm nguồn thu, từng bước ổn định cuộc sống, thậm chí có hộ đã xây được nhà, làm công trình phụ, vươn lên thoát nghèo”, ông Nam nhấn mạnh.

Theo Hội Chữ thập đỏ tỉnh Gia Lai, chỉ tính riêng năm 2013 và giai đoạn 2020-2025, các cấp Hội Chữ thập đỏ trên địa bàn tỉnh đã kêu gọi và cấp mới 226 con bò với tổng giá trị hơn 2 tỷ đồng. Số bò cái được trao ban đầu tiếp tục sinh sản, giúp các hộ dân nhân rộng đàn bò, tạo nguồn thu nhập ổn định và lâu dài.

Dự án “Ngân hàng bò” không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn có ý nghĩa xã hội sâu sắc. Thông qua dự án, tinh thần tương thân tương ái, đoàn kết cộng đồng được lan tỏa mạnh mẽ. Người dân được hỗ trợ không chỉ nhận bò mà còn nhận được sự quan tâm, động viên, đồng hành của các cấp Hội Chữ thập đỏ và chính quyền địa phương.

Thời gian tới, Hội Chữ thập đỏ tỉnh Gia Lai cho biết sẽ tiếp tục duy trì và nhân rộng dự án “Ngân hàng bò”, đồng thời đẩy mạnh công tác vận động nguồn lực xã hội để ngày càng có thêm nhiều hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn được hưởng lợi. Qua đó, góp phần thực hiện hiệu quả mục tiêu giảm nghèo bền vững, xây dựng cuộc sống ấm no cho người dân trên địa bàn tỉnh.

Từ những con bò nghĩa tình, một hành trình thoát nghèo bền vững đang được viết tiếp, thắp lên niềm tin và hy vọng cho nhiều gia đình còn khó khăn ở vùng đất Gia Lai.