Thỏa thuận mang tên "Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen", do Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian đàm phán, được kí kết vào tháng 7/2022.
Trong khuôn khổ sáng kiến, Nga và Liên hợp quốc đã ký Bản ghi nhớ (MoU) về việc tạo điều kiện cung cấp các sản phẩm nông nghiệp và phân bón của Nga ra thị trường thế giới.
Về phía Nga, nước này sẽ cung cấp một “hành lang ngũ cốc” an toàn qua Biển Đen để tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp của Ukraine.
Đây là thỏa thuận duy nhất được ký kết giữa Nga và Ukraine kể từ khi xung đột nổ ra. Thỏa thuận được ca ngợi là có ý nghĩa quan trọng trong việc xoa dịu cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu ngày càng trầm trọng do tình hình xung đột giữa hai nước xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới.
Cho tới nay, thỏa thuận đã 3 lần được gia hạn. Lần gần đây nhất có hiệu lực từ ngày 18/5 và kéo dài trong 2 tháng. Theo dữ liệu của Liên hợp quốc, gần 33 triệu tấn ngũ cốc đã được Ukraine xuất khẩu tới 45 quốc gia trên toàn cầu trong khuôn khổ thỏa thuận, trước khi chuyến tàu chở hàng cuối cùng rời quốc gia Đông Âu hôm 16/7.
Tuy nhiên, hôm 17/7, Nga tuyên bố sẽ không gia hạn Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen chỉ vài giờ trước khi thỏa thuận hết hạn. Theo Nga, thỏa thuận chỉ cho phép xuất khẩu ngũ cốc thương mại từ Ukraine một cách hiệu quả, trong khi xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của Nga vẫn bị phương Tây chặn lại.
Tổng thống Nga Vladimir Putin cáo buộc mục đích chủ yếu của thỏa thuận là cung cấp lương thực cho các nước cần đến đã không được thực thi. Bên cạnh đó, các lệnh cấm vận của phương Tây đã cản trở hoạt động xuất khẩu các mặt hàng nông sản của Nga.
Theo các chuyên gia, Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen sụp đổ là đòn giáng mạnh vào thị trường lương thực thế giới và có nguy cơ đẩy hàng triệu người vào tình trạng thiếu đói. Những quốc gia có thu nhập thấp ở châu Phi và Trung Đông có thể sẽ trở nên phụ thuộc nhiều hơn vào lúa mì của Nga, quốc gia chiếm hơn 20% lượng lúa mì xuất khẩu toàn cầu.
Giá lúa mì, ngô, đậu tương đồng loạt tăng sau thông báo của Nga. Theo chuyên gia Peter Ceretti từ công ty tư vấn rủi ro chính trị Eurasia Group, trong tương lai, việc chấm dứt thỏa thuận ngũ cốc sẽ gây thêm áp lực tăng giá lương thực khác, trong bối cảnh hạn hán ở châu Âu và sự khởi đầu của El Nino.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã mô tả thỏa thuận này đóng một "vai trò không thể thiếu" trong an ninh lương thực toàn cầu. Sự sụp đổ của thỏa thuận có nguy cơ đẩy giá lương thực lên cao đối với người tiêu dùng trên toàn thế giới và đẩy hàng triệu người vào cảnh đói kém.
Theo Nhà Trắng, Sáng kiến này giữ vai trò “quan trọng” trong giảm giá lương thực toàn cầu, vốn đã tăng vọt sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự tại Ukraine vào tháng 2 năm ngoái.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng nhận định việc Nga rút khỏi Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen làm xấu đi triển vọng an ninh lương thực toàn cầu và làm gia tăng nguy cơ lạm phát giá lương thực.
Ngay sau khi tuyên bố ngừng tham gia thỏa thuận ngũ cốc với Ukraine, quân đội Nga đã đưa ra cảnh báo “tất cả các tàu trên đường tới các cảng của Ukraine ở Biển Đen có thể bị coi là tàu chở hàng quân sự từ 0h ngày 20/7/2023”. Bộ Quốc phòng Nga cũng tuyên bố một số khu vực trên Biển Đen "tạm thời bị coi là không an toàn" cho hoạt động hàng hải.
Trong tuyên bố đưa ra cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nêu rõ nếu MoU giữa Nga và Liên hợp quốc về xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của nước này không được thực hiện đầy đủ trong vòng 3 tháng tới, Moscow sẽ không đàm phán về thỏa thuận.
“Nga chỉ đồng ý trở lại đối thoại về khôi phục sáng kiến ngũ cốc sau khi có các kết quả cụ thể trong việc thực hiện phần thỏa thuận liên quan đến Nga, chứ không phải những ‘cam đoan’ hay ‘hứa hẹn’ của Liên hợp quốc và phương Tây”, bà Zakharova nhấn mạnh.
Tổng thống Nga Putin cũng ra thông báo cho biết ông muốn phương Tây chấm dứt cấm vận đối với Ngân hàng Nông nghiệp Nga để tạo điều kiện cho Nga xuất khẩu nông sản. Những yêu cầu khác của Nga bao gồm nối lại hoạt động nhập khẩu máy móc nông nghiệp và phụ kiện, chấm dứt việc phong tỏa tài sản và tài khoản ngân hàng của các công ty Nga tham gia xuất khẩu thực phẩm và phân bón…
Theo các chuyên gia, việc Nga ngừng tham gia Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen là cách để nước này tìm được một phạm vi hành động khác để đối phó với việc bị quốc tế cô lập, trong khi “lá bài khí đốt” cho đến lúc này có vẻ như không tạo được hiệu ứng đối với các nước châu Âu như Nga kỳ vọng.
Xem thêm >> Nam Phi trước lệnh bắt ông Putin: Tổng thống Nga quyết định hoá giải mọi khó xử
Tags:
(VNF) - Đám cưới của một doanh nhân chuỗi trà sữa và nữ thừa kế ngành pin mặt trời đang thu hút sự chú ý, hứa hẹn mang đến góc nhìn hiếm hoi về thế hệ siêu giàu kế tiếp của Trung Quốc.
(VNF) - Bitcoin đang hướng tới tháng giảm hiệu suất tồi tệ nhất kể từ khi làn sóng sụp đổ của các công ty tiền điện tử làm chấn động toàn ngành vào năm 2022.
(VNF) - Thị trường công nghệ sinh học Hàn Quốc vừa chứng kiến một hiện tượng hiếm gặp khi cổ phiếu Voronoi tăng vọt nhờ triển vọng từ danh mục thuốc ung thư ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Đợt bứt phá 190% không chỉ đưa vốn hóa của doanh nghiệp lên gần 4,3 tỷ USD, mà còn tạo ra một tỷ phú mới. Sự thăng hoa này phản ánh kỳ vọng mạnh mẽ của giới đầu tư vào công nghệ AI trong phát triển dược phẩm, bất chấp công ty vẫn ghi nhận thua lỗ.
(VNF) - Nội các của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đã phê duyệt gói kích thích kinh tế trị giá 21,3 nghìn tỷ yên (135,4 tỷ USD) vào ngày 21/11, đánh dấu sáng kiến chính sách lớn đầu tiên dưới thời nhà lãnh đạo mới, người đã cam kết theo đuổi các biện pháp tài khóa mở rộng.
(VNF) - Một báo cáo điều tra quốc tế mới công bố cho thấy ngành tiền điện tử toàn cầu đã trở thành đích đến của hơn 28 tỷ USD dòng tiền phi pháp, bao gồm tiền lừa đảo, đánh cắp, tống tiền và các hoạt động tội phạm có tổ chức. Khi tiền số ngày càng phổ biến và được chấp nhận rộng rãi, những kẽ hở trong hệ thống kiểm soát đã khiến các sàn giao dịch lớn trở thành mắt xích trung tâm trong quá trình hợp thức hóa tài sản bất hợp pháp.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 20/11 đã quyết định bãi bỏ thuế quan đối với một loạt mặt hàng nông sản của Brazil. Động thái này diễn ra trong bối cảnh ông đang đối mặt với áp lực từ cử tri về chi phí sinh hoạt tăng cao.
(VNF) - Giá vàng liên tục lập kỷ lục trong năm nay, nhưng thay vì để những thỏi vàng “nghỉ ngơi” trong kho, một nhóm ngày càng đông các nhà đầu tư giàu có và văn phòng quản lý tài sản gia đình đang biến vàng thành nguồn thu nhập thụ động. Họ cho các nhà tinh luyện, thợ kim hoàn và các nhà sản xuất thuê vàng để nhận lãi, phá vỡ quan niệm vàng là tài sản tích trữ.
(VNF) - Bitcoin tiếp tục kéo dài chuỗi điều chỉnh khi đánh mất mốc 87.000 USD, đà giảm diễn ra trong bối cảnh tâm lý “sợ hãi tột độ” bao trùm thị trường. Một số chuyên gia cảnh báo xu hướng giảm có thể còn mạnh hơn, thậm chí đưa Bitcoin lao về vùng 10.000 USD nếu áp lực trên các tài sản rủi ro không sớm hạ nhiệt.
(VNF) - Kết quả kinh doanh quý III của Nvidia vượt xa dự kiến, qua đó trấn an nhà đầu tư về lo ngại "bong bóng AI" phát nổ.
(VNF) - Trung Quốc cân nhắc triển khai các biện pháp mới nhằm vực dậy thị trường bất động sản đang gặp khó khăn, giữa những lo ngại rằng sự suy giảm kéo dài có thể đe dọa ổn định hệ thống tài chính.
(VNF) - Những tháng gần đây, khi các tập đoàn công nghệ đổ hàng trăm tỷ USD vào AI, nhiều người lo ngại về kịch bản bong bóng vỡ giống như dotcom hồi thập niên 1990. Nói về mối lo này, CEO Google nhận định nếu bong bóng AI vỡ, sẽ không có công ty nào thoát khỏi tác động.
(VNF) - Ông Julien Seillan, Giám đốc Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) tại Việt Nam cho rằng nền kinh tế Việt Nam đã vươn lên đáng kinh ngạc chỉ sau 30 năm. Bước vào giai đoạn chuyển đổi xanh, theo ông, Việt Nam cần huy động nguồn lực từ nhiều phía, trong đó có sự “vào cuộc” của khu vực kinh tế tư nhân.
(VNF) - Mối quan hệ kinh tế giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Vương quốc Saudi Arabia kéo dài nhiều thập kỷ nhưng chỉ thực sự bùng nổ sau khi ông trở thành tổng thống Mỹ. Từ việc bán khách sạn, căn hộ cho tới các thương vụ cấp phép và quỹ đầu tư, các giao dịch này mang về hàng triệu đến hàng tỷ USD cho ông Trump và gia đình, đồng thời lý giải tầm quan trọng của Saudi trong các chuyến thăm Nhà Trắng và các chính sách đối ngoại của ông.
(VNF) - Trung Quốc đang sử dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế nhằm gây sức ép lên Nhật Bản, sau bình luận của tân Thủ tướng Sanae Takaichi về Đài Loan
(VNF) - Tại một diễn đàn đầu tư ở Washington, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ cảnh báo sẽ sa thải Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent nếu Cục Dự trữ Liên bang (Fed) không sớm hạ lãi suất, dù Fed khẳng định các quyết định của họ hoàn toàn độc lập và dựa trên dữ liệu kinh tế.
(VNF) - Ngày càng nhiều trường đại học trên thế giới sử dụng các quỹ tài trợ để đầu tư sinh lời, qua đó đa dạng hóa nguồn thu và nâng cao tự chủ tài chính.
(VNF) - Với quy định về báo cáo thông tin thuế của doanh nghiệp trên nền tảng Internet mới được thực thi, ngành Thương mại Điện tử (TMĐT) Trung Quốc đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc mạnh mẽ.
(VNF) - Chiếc túi xách da của Thủ tướng Nhật Bản Takaichi Sanae đang trở thành tâm điểm không chỉ trên phương diện thời trang mà còn cả kinh tế, khi góp phần giúp một nhà sản xuất đồ da nội địa với lịch sử 145 năm bứt phá doanh số trong thời gian ngắn. Đây là trường hợp hiếm hoi một phụ kiện của lãnh đạo quốc gia có thể tạo tác động trực tiếp tới thị trường tiêu dùng và ngành hàng xa xỉ Nhật Bản.
(VNF) - Các quan chức tại Philippines ngày 19/11 cho biết hơn 1 tỷ USD sản phẩm nông nghiệp của nước này sẽ không còn phải chịu bất kỳ mức thuế “tương hỗ” nào từ Mỹ, sau khi Tổng thống Donald Trump bãi bỏ thuế đối với nhiều mặt hàng nhằm giảm áp lực chi phí sinh hoạt.
(VNF) - Theo một nghiên cứu theo dõi hoạt động tín dụng của Trung Quốc, các nước có thu nhập cao đang vay Trung Quốc nhiều hơn là các nước đang phát triển. Đặc biệt, Mỹ là quốc gia nhận được nhiều khoản vay nhất từ Trung Quốc trên toàn cầu.
(VNF) - Cổ phiếu công nghệ Mỹ đồng loạt bị bán tháo trong phiên giao dịch ngày 18/11, giữa lúc lo ngại gia tăng về mức định giá quá cao của các công ty trí tuệ nhân tạo (AI) và tâm lý thận trọng trước báo cáo thu nhập sắp công bố của Nvidia - “gã khổng lồ” đang dẫn dắt làn sóng AI toàn cầu.
(VNF) - Sự cố dừng hoạt động quy mô lớn của dịch vụ Cloudflare ngày 18/11 đã ảnh hưởng tới hàng nghìn người trên toàn thế giới, làm gián đoạn các dịch vụ trí tuệ nhân tạo và nhiều công cụ kiểm tra mạng; đồng thời thổi bay hơn 1,8 tỷ USD vốn hóa thị trường của công ty này.
(VNF) - Thâm hụt thương mại hàng hóa của Ấn Độ đã đạt mức cao nhất mọi thời đại khi chạm ngưỡng 41,7 tỷ USD trong tháng 10, chủ yếu do lượng vàng nhập khẩu tăng mạnh phục vụ nhu cầu mùa lễ hội, trong khi xuất khẩu sang Mỹ chịu tác động từ mức thuế quan cao.
(VNF) - Giá Bitcoin giảm xuống dưới 90.000 USD xóa sạch toàn bộ mức tăng từ đầu năm 2025, đồng thời làm rung chuyển tâm lý trên thị trường tài sản kỹ thuật số toàn cầu.
(VNF) - Từ một làng chài nhỏ bé, Singapore đã đạt được “phép màu kinh tế” nhờ coi giáo dục là ưu tiên chiến lược quốc gia. Bằng tầm nhìn dài hạn, chính phủ nước này xây dựng mô hình giáo dục gắn chặt với nhu cầu phát triển kinh tế, đồng thời quốc tế hóa sâu rộng để đưa Singapore trở thành “thủ phủ tri thức” của châu Á.
(VNF) - Đám cưới của một doanh nhân chuỗi trà sữa và nữ thừa kế ngành pin mặt trời đang thu hút sự chú ý, hứa hẹn mang đến góc nhìn hiếm hoi về thế hệ siêu giàu kế tiếp của Trung Quốc.
(VNF) - Tuyến đường Bạch Đằng tiếp tục dẫn đầu bảng giá đất tại Đà Nẵng trong dự thảo bảng giá đất mới, với 350 triệu đồng/m2, dự kiến áp dụng từ ngày 1/1/2026.
