Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia: Nhà nước dẫn dắt, tư nhân đồng hành
Thùy Dương -
03/11/2025 08:00 (GMT+7)
(VNF) - Với quy mô vốn điều lệ tối thiểu 2.000 tỷ đồng trong 5 năm đầu và định hướng “đầu tư công, quản trị tư”, quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia được kỳ vọng sẽ trở thành “vốn mồi” kích hoạt dòng tiền tư nhân, tạo bước đột phá cho hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo và đầu tư đổi mới công nghệ.
Tháng 10/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 264/2025/NĐ‑CP (gọi tắt là Nghị định 264) về Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia và Quỹ đầu tư mạo hiểm của địa phương. Đây được xem là bước đột phá thể chế trong hệ sinh thái khởi nghiệp khi lần đầu tiên tại Việt Nam nhà nước xác lập hành lang pháp lý rõ ràng cho hoạt động đầu tư mạo hiểm.
Bộ KH&CN là cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại Quỹ Đầu tư mạo hiểm Quốc gia, trong khi ủy ban nhân dân cấp tỉnh giữ vai trò tương tự đối với Quỹ Đầu tư mạo hiểm của địa phương.
Theo quy định, Quỹ quốc gia có vốn góp ban đầu 500 tỷ đồng và trong 5 năm đầu phải đạt tối thiểu 2.000 tỷ đồng, từ nguồn ngân sách kết hợp với vốn huy động từ tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Đối với quỹ địa phương, quy mô được giao cho các tỉnh, thành phố tự xác định phù hợp với khả năng ngân sách và nhu cầu phát triển.
Tỷ lệ vốn ngân sách nhà nước không vượt quá 30% đối với quỹ cấp quốc gia và 49% đối với quỹ cấp địa phương, nhằm đảm bảo triết lý “vốn công dẫn dắt, vốn tư nhân quyết định quy mô thị trường”. Điều này đồng nghĩa với việc tối thiểu 70% vốn còn lại phải được huy động từ khu vực tư nhân, buộc Quỹ phải hoạt động theo cơ chế thị trường và đảm bảo tính hiệu quả trong quản trị.
Quỹ quốc gia sẽ hoạt động theo mô hình doanh nghiệp, có tư cách pháp nhân độc lập, được mở tài khoản tại ngân hàng và Kho bạc Nhà nước, và được quản lý bởi đơn vị quản lý quỹ chuyên nghiệp, Có thể là công ty quản lý quỹ tư nhân đáp ứng điều kiện pháp luật.
Về phạm vi đầu tư, quỹ được phép góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp tại startup; đầu tư đồng hành cùng các quỹ tư nhân; và tham gia hỗ trợ đào tạo, kết nối đầu tư, phát triển hệ sinh thái. Các quỹ hoạt động theo nguyên tắc thị trường, chấp nhận rủi ro có kiểm soát, công khai minh bạch và bảo mật thông tin.
Ngoài ra, Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia được phép trích tối đa 5% lợi nhuận sau thuế để tái đầu tư và hỗ trợ trở lại cho hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia, tạo vòng tròn khép kín giữa đầu tư – tăng trưởng – tái đầu tư, thể hiện định hướng "lấy đầu tư nuôi dưỡng đổi mới sáng tạo".
Theo Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), việc ban hành nghị định giúp giải quyết “khoảng trống thể chế” lâu nay của hoạt động đầu tư mạo hiểm, đưa Việt Nam tiến gần hơn tới mô hình thị trường đầu tư công nghệ của các quốc gia đổi mới sáng tạo hàng đầu.
Thêm nguồn lực cho hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo
Ông Phạm Đức Nghiệm - Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ KH&CN) cho biết, đây là lần đầu tiên Việt Nam có hành lang pháp lý cho quỹ đầu tư mạo hiểm.
Theo ông, Nghị định 264 được đánh giá là bước tiến lớn về thể chế, không chỉ mở rộng phạm vi và đối tượng áp dụng, mà còn định hình mô hình vận hành mới cho vốn mạo hiểm nhà nước. Hai nguyên tắc xuyên suốt của nghị định là “đầu tư công – quản trị tư” và “vốn công dẫn dắt vốn tư”, thể hiện tư duy sử dụng nguồn lực Nhà nước như đòn bẩy để kích hoạt dòng tiền tư nhân thay vì can thiệp trực tiếp vào thị trường.
Ông Phạm Đức Nghiệm, Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ KH&CN)
Quá trình xây dựng nghị định có sự tham gia của các địa phương đang đi đầu về khởi nghiệp sáng tạo như Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng. Đáng chú ý, Hà Nội đã ban hành Nghị quyết của HĐND Thành phố về cơ chế đầu tư mạo hiểm, tạo tiền lệ quan trọng để các địa phương khác tham khảo. Thực tiễn triển khai thử nghiệm cho thấy, mỗi đồng vốn Nhà nước có thể kéo theo khoảng bốn đồng vốn tư nhân – minh chứng rõ ràng cho hiệu ứng lan tỏa của chính sách.
Ông Phạm Đức Nghiệm nhấn mạnh, vốn Nhà nước tại quỹ mạo hiểm sẽ đóng vai trò “vốn mồi”, định hướng và dẫn dắt các nhà đầu tư tư nhân vào các lĩnh vực có tính chiến lược như công nghệ lõi, đổi mới sáng tạo và mô hình tăng trưởng xanh. Đây là bước chuyển quan trọng từ tư duy “Nhà nước đầu tư chủ lực” sang “Nhà nước tạo lập thị trường và nền tảng”, góp phần hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo bền vững.
Bên cạnh đó, Nghị định 264 tạo “vùng an toàn pháp lý” cho nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư quốc tế, trong bối cảnh Việt Nam đang cạnh tranh mạnh mẽ để thu hút dòng vốn công nghệ toàn cầu.
Các chuyên gia cho rằng, thách thức chính của nghị định sẽ nằm ở khâu triển khai và quản trị rủi ro: lựa chọn đơn vị quản lý quỹ đủ năng lực, bảo đảm minh bạch, và đánh giá hiệu quả dựa trên tăng trưởng doanh nghiệp thay vì các chỉ tiêu hành chính. Do đó, cần có cơ chế hỗ trợ kỹ thuật, tiêu chuẩn quản trị thống nhất và hệ thống giám sát hiệu quả.
Theo giới đầu tư và cộng đồng startup, nghị định đã đặt nền móng cần thiết để thúc đẩy thị trường đầu tư mạo hiểm phát triển bài bản, tạo niềm tin cho nhà đầu tư tư nhân và quỹ quốc tế tham gia sâu vào Việt Nam.
Các chuyên gia đánh giá cao tầm quan trọng của việc tăng cường kết nối giữa startup với doanh nghiệp lớn, trường đại học, tổ chức ươm tạo và quỹ đầu tư. Các chương trình đào tạo và ươm tạo đổi mới sáng tạo tiếp tục được xác định là công cụ trọng yếu để nâng cao năng lực, tinh thần khởi nghiệp và khả năng tiếp cận vốn cho doanh nghiệp sáng tạo.
Khi vốn công đóng vai trò dẫn dắt và khu vực tư nhân trở thành động lực chính, thị trường đầu tư mạo hiểm Việt Nam có cơ hội bước vào giai đoạn trưởng thành, đồng thời định hình thế hệ doanh nghiệp công nghệ mới cho nền kinh tế.
Giai đoạn tới sẽ là thước đo thực sự cho hiệu quả triển khai, chất lượng dự án và năng lực quản trị sẽ quyết định liệu các quỹ mạo hiểm công – tư có thể trở thành “bệ phóng” cho startup Việt Nam vươn tầm khu vực hay không.
(VNF) - Hiệp hội Thương mại và Công nghiệp Thái Lan tại Việt Nam (ThaiCham) cho biết, đã gửi hơn 20 công văn đến cơ quan có thẩm quyền về việc tháo gỡ cơ chế giá điện ưu đãi (FIT) nhưng vẫn chưa nhận được phản hồi.
(VNF) - Đã có 3 liên danh là các tập đoàn hàng đầu trong lĩnh vực vận tải biển và khai thác cảng nộp hồ sơ tham gia đấu thầu dự án Đầu tư xây dựng tổng thể Bến cảng container Liên Chiểu.
(VNF) - Honda Việt Nam cho biết, Honda Mobility Land không có bất kỳ kế hoạch nào liên quan đến dự án trường đua quy mô lớn tại Việt Nam, bao gồm cả tại tỉnh Tây Ninh.
(VNF) - Sau loạt lo ngại về thuế đối ứng của Tổng thống Donald Trump và đợt thiên tai tại Thái Nguyên, kết quả kinh doanh mới nhất cho thấy các nhà máy chủ lực của Samsung tại Việt Nam vẫn duy trì đà tăng trưởng ổn định.
(VNF) - Sông Tô Lịch – dòng sông gắn liền với lịch sử, văn hóa và ký ức của nhiều thế hệ người Hà Nội – đang bước vào một hành trình mới với dự án cải tạo, chỉnh trang và tái thiết công viên hai bên bờ sông.
(VNF) - Hà Tĩnh vừa phát tín hiệu khởi động “siêu” dự án nhà máy điện gió trị giá hơn 17.000 tỷ đồng tại Kỳ Anh, mở cuộc tìm kiếm nhà đầu tư cho tổ hợp 400 MW được kỳ vọng trở thành dự án năng lượng tái tạo lớn bậc nhất miền Trung. Đây được xem là cơ hội hiếm có cho các nhà đầu tư năng lượng muốn bước vào đường đua điện gió quy mô lớn tại Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Phan Hữu Thắng, để gỡ vướng và thu hút làn sóng FDI thế hệ mới, cần có chính sách ưu đãi cho R&D, đổi mới sáng tạo và cơ chế liên kết vùng thay vì áp dụng chung trên toàn quốc.
(VNF) - Panasonic Connect đang chuyển dịch từ nhà sản xuất thiết bị điện tử sang nhà cung cấp giải pháp công nghiệp và công nghệ B2B, đặt trọng tâm vào hệ sinh thái phần cứng – phần mềm – dữ liệu,
với tham vọng dẫn đầu mảng giải pháp sản xuất thông minh tại các thị trường toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam.
(VNF) - Đà Nẵng đã đề xuất một số cơ chế, chính sách mới cho Khu thương mại tự do, tập trung vào ưu đãi đất đai, thuế và thủ tục hải quan nhằm tạo đột phá trong thu hút FDI và nâng cao năng lực cạnh tranh của thành phố.
(VNF) - TS Nguyễn Châu Trinh - Đại học RMIT nhận định: “Sự hiện diện áp đảo của các doanh nghiệp FDI trong chuỗi giá trị có thể gia tăng cạnh tranh, đẩy lùi các doanh nghiệp trong nước hoặc kìm hãm họ trong các phân khúc có giá trị gia tăng thấp với ít cơ hội nâng cấp công nghệ”.
(VNF) - Gói thầu hơn 1.700 tỷ đồng thi công tuyến đường song hành giai đoạn 1 thuộc dự án kết nối Thái Bình – Hưng Hà – Hưng Yên đã được giao cho Liên danh Sơn Hải – Thăng Long ICC.
(VNF) - Quảng Ninh đang khẳng định sức hút mạnh mẽ đối với các nhà đầu tư trong nước, khi tỉnh đặt ra mục tiêu thu hút khoảng 142.387 tỷ đồng vốn đầu tư trong nước trong năm 2026.
(VNF) - Chính quyền thông minh trong kỷ nguyên số là một trong các chủ đề nổi bật nhận được nhiều ý kiến tại Diễn đàn Kinh tế mùa thu năm 2025 tại TP. HCM.
(VNF) - Đưa ra lời khuyên về việc thực hiện ESG với doanh nghiệp, chuyên gia cho rằng các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, nên bắt đầu thực hiện từ các dự án nhỏ với chi phí thấp.
(VNF) - Việt Nam đang thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững. Đây vừa là cơ hội để đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định vị thế quốc gia trong chuỗi giá trị toàn cầu, vừa là thách thức lớn đối với doanh nghiệp và cơ quan quản lý về thể chế, nguồn lực, hạ tầng công nghệ và năng lực nhân sự.
(VNF) - Theo ông Vũ Thái Trường, Trưởng phòng Biến đổi khí hậu và Môi trường - UNDP Việt Nam, trong việc thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, thách thức lớn nhất là khoảng cách giữa chính sách và thực thi. Chính sách đã rất tiến bộ, nhưng doanh nghiệp và địa phương cần thêm công cụ, dữ liệu và hướng dẫn cụ thể để triển khai.
(VNF) - Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để tham gia sâu vào chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu. Từ khung định hướng chiến lược cấp quốc gia đến cấu trúc chính sách ưu đãi chưa từng có tiền lệ, Nhà nước đã tạo những động lực mạnh mẽ nhằm thu hút đầu tư, phát triển nhân lực và nâng cao năng lực công nghệ trong lĩnh vực bán dẫn – trụ cột của nền kinh tế số tương lai.
(VNF) - Thay vì tập trung tạo ra lượng lớn tín chỉ carbon giá rẻ, Việt Nam nhấn mạnh việc phát triển tín chỉ chất lượng cao nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia và nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế.
(VNF) - Cục Hàng không Việt Nam đề nghị bổ sung hai sân bay Măng Đen và Vân Phong vào hệ thống sân bay quốc gia. Đây là hai dự án được đánh giá có vai trò quan trọng trong kết nối vùng, thúc đẩy du lịch, logistics và hỗ trợ phát triển kinh tế tại Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
(VNF) - Ông Taka Fujino, Tổng Giám đốc Panasonic Việt Nam cho biết, Việt Nam là một thị trường chiến lược của Panasonic tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
(VNF) - VIFTA mang đến khung pháp lý mới, với các nghĩa vụ chung về dịch vụ và đầu tư giữa Việt Nam và Israel, giúp doanh nghiệp hai bên thuận lợi tiếp cận thị trường, bảo vệ quyền lợi đầu tư và thúc đẩy hợp tác kinh tế bền vững.
(VNF) - Khi làn sóng ESG ập đến, phần nổi của tảng băng là những báo cáo đẹp đẽ và các cam kết. Nhưng phần chìm, thứ đang khiến hàng nghìn doanh nghiệp Việt "đau đầu" chính là cuộc khủng hoảng dữ liệu thầm lặng: Số liệu phân mảnh, thu thập thủ công, và không thể chứng minh với đối tác quốc tế.
(VNF) - Hiệp hội Thương mại và Công nghiệp Thái Lan tại Việt Nam (ThaiCham) cho biết, đã gửi hơn 20 công văn đến cơ quan có thẩm quyền về việc tháo gỡ cơ chế giá điện ưu đãi (FIT) nhưng vẫn chưa nhận được phản hồi.
Cụm chung cư Ngô Gia Tự (phường Vườn Lài, TP. HCM) được xây từ năm 1968 và hiện xếp loại D. Đến nay, việc tháo dỡ để xây mới vẫn dang dở, dự án cũng chưa có nhà đầu tư.