S-400 Triumf (NATO gọi là SA-21 Growler) là tổ hợp phòng thủ tên lửa tầm xa thế hệ thứ 4, được Nga bắt đầu phát triển năm 1993. Đây là hệ thống kế thừa của S-200 và S-300, đi vào hoạt động năm 2007.
Hệ thống S-400 được đưa tới Syria từ năm 2015 khi nội chiến tại đây nổ ra. Với độ phủ hơn 320 km, hệ thống này giúp tạo ra một "chiếc ô" che phủ phần lớn diện tích Syria.
Radar của hệ thống có thể phát hiện mục tiêu cách xa 600km và cao 40-50km, có thể theo dõi đồng thời 300 mục tiêu. Đáng chú ý, S-400 có thể bắn hạ 80 máy bay cùng lúc chỉ trong một lần khai hỏa.
Một tổ hợp S-400 được trang bị 4 loại tên lửa khác nhau, đủ sức tiến công tới 36 mục tiêu cùng lúc. Đạn 40N6 có thể diệt mục tiêu từ khoảng cách 400 km và độ cao 30 km, trong khi tên lửa cỡ nhỏ như 9M96 được thiết kế để đánh chặn khí tài bay sát mặt đất như tiêm kích và tên lửa hành trình, đạt tầm bắn tối đa 120 km.
Theo trang TRT của Thổ Nhĩ Kỳ ngày 9/4, Nga ra lệnh khởi động hệ thống phòng thủ chống tên lửa hiện đại S-400 của Nga tại Syria và cho triển khai máy bay chiến đấu MIG-31 tuần tiễu 24/24 sau khi đánh giá về khả năng bị tập kích bất ngờ.
Diễn biến mới này xuất phát từ việc Mỹ và các nước phương tây mạnh mẽ cáo buộc quân đội của chính quyền tổng thống Bashar al Assad sử dụng vũ khí hóa học sát hại thường dân ở quận Douma thuộc khu vực Đông Ghouta do quân nổi dậy kiểm soát.
Bộ Quốc phòng Nga mới đây cũng cho biết 5 trung đoàn trang bị hệ thống phòng không S-400 hiện có sẽ giúp đảm bảo việc phòng không cho Moscow và khu công nghiệp trung tâm. Bộ Quốc phòng Nga cho biết thêm các hệ thống S-400 được các tổ hợp tên lửa phòng không tầm ngắn Pantsir-S bảo vệ.
Lực lượng phòng không Nga được trang bị những hệ thống tên lửa có uy lực rất mạnh như S-300 và S-400 Triumf. Để vận hành những vũ khí hiện đại này, các binh sĩ Nga phải trải qua quá trình huấn luyện kéo dài 5 năm và chỉ có một số ít người vượt qua được, theo RBTH.
Quá trình huấn luyện kíp điều khiển tên lửa S-300 và S-400 gồm hai giai đoạn. Đầu tiên là học lý thuyết, nghiên cứu kế hoạch tấn công tên lửa của đối phương và chuẩn bị biện pháp đánh chặn. Sau khi quá trình học lý thuyết kết thúc, học viên chuyển sang các bài thực hành trên máy tính.
Giai đoạn huấn luyện thứ hai diễn ra tại các trường bắn, cho phép học viên làm quen với thiết bị thực tế. Ngoài việc huấn luyện chiến đấu, học viên cũng phải thực hành nội dung chuẩn bị và thu hồi trận địa, nạp tên lửa lên bệ phóng sau các trận đánh.
Trong những đợt diễn tập bắn đạn thật, quân đội Nga thường sử dụng máy bay không người lái hoặc tên lửa tốc độ cao để mô phỏng mục tiêu. Các binh sĩ sẽ được phép phóng đạn thật để bắn hạ chúng.
Theo trung tâm Nghiên cứu chiến lược quốc tế (CSIS), S-400 có khả năng phòng thủ tương đương với chiếc MIM-104 Patriot của Mỹ. Patriot là hệ thống tên lửa đạn đạo đất đối không tầm xa có thể hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết và độ cao để chống lại các tên lửa chiến thuật, tên lửa hành trình và các loại máy bay tiên tiến khác. Tầm bắn của Patriot từ 70-160 km, trần bắn cao nhất lên tới 24 km và có thể tiêu diệt các mục tiêu di chuyển với tốc độ xấp xỉ 6.200 km/h.
Nga đang hy vọng bán được hệ thống S-400 cho các quốc gia như Thổ Nhĩ Kỳ và Iran. Mỗi hệ thống này có giá hơn 400 triệu USD.
