Ngày 22/12, Tòa án nhân dân TP. HCM đưa ra phán quyết đối với ông Đinh La Thăng, Đinh Ngọc Hệ (tức Út "Trọc") và 18 bị cáo trong vụ bán quyền thu phí cao tốc TP. HCM - Trung Lương, gây thất thoát cho nhà nước hơn 725 tỷ đồng.
Theo đó, Hội đồng xét xử tuyên phạt ông Đinh La Thăng (60 tuổi, nguyên Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải giai đoạn tháng 8/2011 – 2/2016) 10 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Trước đó, trong năm 2018, ông Đinh La Thăng bị xử phạt 13 năm tù và 18 năm tù, trong 2 bản án cùng về tội “Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” liên quan đến sai phạm xảy ra tại Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam. Tổng hợp hình phạt với các bản án trước đó, bị cáo phải chấp hành hình phạt chung là 30 năm tù.
Cùng tội danh với ông Đinh La Thăng, bị cáo Nguyễn Hồng Trường (63 tuổi, nguyên Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải) bị tuyên phạt 4 năm 6 tháng tù.
Bị cáo Đinh Ngọc Hệ (49 tuổi, chủ Công ty Yên Khánh) bị tuyên phạt chung thân về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, 13 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi". Tổng hợp với các bản án trước đó, bị cáo phải chấp hành hình phạt chung là tù chung thân.
Hội đồng xét xử nhận định việc viện kiểm sát truy tố các bị cáo trong vụ án là có căn cứ, đúng tội, đúng pháp luật. Dự án cao tốc TP. HCM - Trung Lương đã được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước. Bộ GTVT được Thủ tướng giao xây dựng đề án bán quyền thu phí để thu lại tài sản cho nhà nước.
Ông Đinh La Thăng với cương vị là bộ trưởng đã được giao tổ chức xây dựng đề án bán quyền thu phí. Tuy nhiên, do mối quan hệ từ trước, ông Thăng đã giới thiệu Đinh Ngọc Hệ tiếp cận dự án, tham gia đấu giá và trúng đấu giá trái pháp luật.
Các bị cáo tại Bộ Giao thông Vận tải và Công ty Cửu Long khi được giao nhiệm vụ đã không kiểm tra năng lực, hồ sơ của Công ty Yên Khánh, dẫn tới chấp thuận cho công ty không có năng lực tham gia, không đúng trình tự thủ tục quy định. Tất cả những hành vi này đã tạo điều kiện để Đinh Ngọc Hệ chiếm đoạt gây thiệt hại 725 tỷ đồng.
Ông Đinh La Thăng với cương vị là người đứng đầu tại Bộ Giao thông Vận tải, nắm rõ các quy định pháp luật về bán tài sản nhà nước. Tuy nhiên, bị cáo đã dùng chức vụ của mình gây áp lực để cán bộ dưới quyền tạo điều kiện cho Đinh Ngọc Hệ trúng thầu dự án. Bị cáo không chỉ tạo điều kiện cho Đinh Ngọc Hệ trúng đấu giá, mà khi phát hiện công ty của Út “trọc” chậm thanh toán, bị cáo không chỉ đạo xử lý.
"Hành vi của bị cáo đã tạo điều kiện để Đinh Ngọc Hệ chiếm đoạt trót lọt 725 tỷ đồng. Do đó, bị cáo phải chịu trách nhiệm chính trong vụ án về tội 'Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí' và phải chịu mức hình phạt nghiêm khắc, cao hơn các bị cáo trong vụ án", Hội đồng xét xử nhận định.
Đối với Đinh Ngọc Hệ, Hội đồng xét xử xác định định bị cáo này lợi dụng mối quan hệ quen biết với Đinh La Thăng, khi được tạo điều kiện tiếp cận đề án bán quyền thu phí, bị cáo đã nảy sinh ý định chiếm đoạt tài sản, là tiền thu phí ngay từ đầu, nên đã thực hiện hành vi gian dối thông qua việc chỉ đạo cấp dưới làm giả hồ sơ năng lực báo cáo tài chính nhằm đủ điện tham gia bán đấu giá.
Các bị cáo là cán bộ tại Bộ Giao thông Vận tải đã lỏng lẻo, bỏ qua các quy định pháp luật về đấu giá, tạo điều kiện cho Công ty Yên Khánh trúng đấu giá quyền thu phí trong thời gian 5 năm trái pháp luật nhưng vẫn được danh chính ký hợp đồng mua quyền thu phí.
Hội đồng xét xử nhận định đây là thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt của Hệ nhằm che giấu hành vi gian dối mình, qua mặt cơ quan quản lý, mà trực tiếp là Bộ Giao thông Vận tải.
Sau khi ký được hợp đồng mua quyền thu phí trái pháp luật, Đinh Ngọc Hệ tiếp tục chỉ đạo đồng phạm thực hiện hành vi che giấu doanh thu thu phí thực tế bằng hình thức thủ công và công nghệ thông tin, khi can thiệp trái phép vào phần mềm quản lý của Bộ Giao thông Vận tải được cài đặt trước đó, nhằm đạt mục đích cuối cùng là chiếm đoạt tài sản đã nảy sinh ý định từ đầu, đó là tiền thu phí.
Đinh Ngọc Hệ cũng đã lợi dụng mối quan hệ quen biết với Đinh La Thăng để không nộp đủ tiền mua đấu giá quyền thu phí. Cụ thể, theo hợp đồng, thay vì thanh toán đúng hạn vào tháng 10/2014, thì tháng 3/2017 mới nộp đủ tiền.
Hành vi của Đinh Ngọc Hệ đã phạm vào tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi". Với vai trò chủ mưu, cầm đầu, bị cáo phải chịu trách nhiệm chính về hậu quả đã gây ra. Do đó, Hội đồng xét xử buộc Đinh Ngọc Hệ giao nộp 725 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước; tiếp tục duy trì lệnh kê biên và phong tỏa tài sản của hệ thống công ty của bị cáo để đảm bảo việc thi hành án.
Với cựu Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường, Hội đồng xét xử xác định do biết rõ mối quan hệ giữa ông Đinh La Thăng và Út “trọc”, bị cáo đã có những chỉ đạo không đúng quy định trong việc bán tài sản nhà nước là quyền thu phí cao tốc TP. HCM - Trung Lương. Hành vi của bị cáo Trường có vai trò đồng phạm với ông Thăng và các cán bộ tại Bộ Giao thông Vận tải, gây thất thoát 725 tỷ đồng của nhà nước.
