Tài sản số lên ngôi: Người Việt đổi cách đầu tư và giữ tiền

Định hình lại hành vi tài chính cá nhân

Việt Nam là một trong những thị trường có khối lượng giao dịch tài sản số hàng đầu toàn cầu. Theo thống kê của nhiều tổ chức quốc tế, tổng giá trị tài sản mã hóa đổ vào Việt Nam lên đến 120 tỷ USD, gấp khoảng 3 - 4 lần dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Khoảng 21 triệu người Việt Nam đang sở hữu tài sản số, gấp đôi số lượng tài khoản chứng khoán. Những con số này cho thấy mức độ thâm nhập của tài sản số vào thị trường tài chính của Việt Nam là rất cao, len lỏi vào hoạt động đầu tư tài chính của mỗi người dân.

Tài sản số đang dần bước khỏi vùng xám pháp lý, trước những nỗ lực của các nhà hoạch định chính sách. Luật Công nghiệp Công nghệ số được thông qua và có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 đã đánh dấu cột mốc chính thức lần đầu tiên định nghĩa và điều chỉnh tài sản số, bao gồm các tài sản được tạo lập, phát hành, lưu trữ và chuyển giao dưới dạng dữ liệu số thông qua công nghệ số trên môi trường điện tử và được công nhận là tài sản theo quy định của Bộ luật Dân sự.

Cùng với đó, trong hoạt động đầu tư tài chính cá nhân, tài sản số không còn là kênh đầu cơ kiếm lời đơn thuần như nhiều người lầm tưởng, mà đang thay đổi cách giao dịch, tiết kiệm và đầu tư của mỗi cá nhân, tổ chức. Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance, đại diện của một sàn giao dịch tài sản số nhận định tài sản số đang ngày càng ảnh hưởng mạnh mẽ đến thói quen giao dịch, tiết kiệm và đầu tư của người Việt, đặc biệt là nhóm người trẻ và những người am hiểu công nghệ.

“Nhóm người trẻ thường có sự hiểu biết sâu sắc về công nghệ blockchain, đồng thời rất nhanh nhạy với những cơ hội đầu tư và giao dịch thông qua các nền tảng trực tuyến. Họ cũng có xu hướng đầu tư vào các tài sản số như Bitcoin, Ethereum hay các token khác với mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận nhanh chóng và dễ dàng. Tài sản số còn góp phần thúc đẩy các hình thức tiết kiệm và đầu tư linh hoạt hơn so với các phương thức truyền thống”, vị chuyên gia này cho biết.

Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng, sự phổ biến của ví tiền số, stablecoin và tài sản số đang dần thay thế các hình thức thanh toán và tiết kiệm truyền thống, nhưng không phải hoàn toàn. Các công nghệ mới này đem lại những lợi ích rõ ràng như giao dịch nhanh chóng, chi phí thấp và sự tiện lợi khi sử dụng.

Stablecoin với tính ổn định cao, đặc biệt có tiềm năng thay thế các hình thức thanh toán truyền thống trong nhiều tình huống, giúp giảm thiểu rủi ro từ biến động giá. Tuy nhiên, trong nhiều lĩnh vực như tín dụng và cho vay, tài sản số vẫn chưa thể thay thế hoàn toàn các sản phẩm tài chính truyền thống vì yếu tố pháp lý, sự tin tưởng và những vấn đề về bảo mật.

Theo vị chuyên gia này, hiện nay, việc sử dụng tiền số cho tiêu dùng hàng ngày ở Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu và phát triển các chính sách, luật pháp phù hợp. Nhà nước đang tập trung vào việc nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện các dự luật để quy định rõ ràng về việc sử dụng tiền điện tử, đặc biệt là stablecoin, trong các giao dịch thanh toán. Tuy nhiên, do các vấn đề liên quan đến pháp lý, bảo mật và ổn định tài chính, việc đưa tiền số vào tiêu dùng hàng ngày vẫn cần thời gian để các chế tài và quy định chính thức có hiệu lực.

“Với chiến lược đầu tư dài hạn, tài sản số có tính thanh khoản cao như Bitcoin đang dần trở thành một phần trong danh mục đầu tư của nhiều người, đặc biệt là nhóm người trẻ. Họ có xu hướng đa dạng hóa các kênh đầu tư, từ chứng khoán truyền thống đến tài sản số, với kỳ vọng tìm kiếm lợi nhuận cao và bảo vệ tài sản trước lạm phát. Tuy nhiên, nhiều người vẫn coi đây là một lĩnh vực rủi ro, do đó họ thường duy trì một chiến lược đầu tư kết hợp”, vị chuyên gia này cho biết.

Thúc đẩy xã hội số toàn diện

Việc tài sản số phát triển không chỉ là câu chuyện của những nhà đầu tư chuyên nghiệp hay người trẻ đam mê công nghệ. Ở tầm rộng hơn, vị chuyên gia đại diện cho sàn giao dịch tài sản số cho rằng đây còn là một phần trong lộ trình xây dựng một xã hội số toàn diện – nơi mọi công dân đều có thể tiếp cận và tham gia vào hệ thống tài chính toàn cầu.

Theo ông, tài sản số đang mở ra cơ hội mới cho những người trước đây chưa được tiếp cận đầy đủ với dịch vụ tài chính truyền thống. Đặc biệt tại các vùng sâu, vùng xa, nơi hạ tầng ngân hàng còn hạn chế, người dân có thể sử dụng tài sản số để lưu trữ giá trị, nhận tiền từ người thân ở xa hoặc thực hiện các giao dịch cơ bản – tất cả chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh và kết nối internet.

Bên cạnh đó, việc thanh toán xuyên biên giới, vốn là bài toán khó với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đang dần trở nên đơn giản hơn nhờ sự hỗ trợ của stablecoin và công nghệ blockchain. Tốc độ giao dịch nhanh, chi phí thấp và không bị giới hạn bởi múi giờ hay quốc gia là những điểm cộng lớn giúp tài sản số trở thành chất xúc tác thúc đẩy thương mại số.

Tuy nhiên, để tài sản số thực sự đi vào cuộc sống một cách bền vững, người dân cần được trang bị đầy đủ về kiến thức và kỹ năng tài chính số. Trước hết, cần hiểu cơ bản về cách hoạt động của công nghệ blockchain, các loại ví điện tử và cách thức lưu trữ tài sản một cách an toàn. Các biện pháp bảo mật như xác thực hai yếu tố (2FA), ví lạnh hoặc phần mềm mã hóa cá nhân nên trở thành tiêu chuẩn sử dụng phổ biến.

Quan trọng hơn cả là khả năng đánh giá rủi ro, xây dựng chiến lược đầu tư hợp lý và có kỷ luật tài chính. Biến động giá của tài sản số có thể rất lớn, đòi hỏi người dùng phải có tư duy dài hạn và không chạy theo tâm lý đám đông. Việc sử dụng các phần mềm quản lý tài chính cá nhân, nền tảng giáo dục tài sản số hoặc tham gia cộng đồng nhà đầu tư có trách nhiệm cũng là giải pháp thiết thực để nâng cao năng lực tài chính trong kỷ nguyên số.

Tài sản số không chỉ gắn với lĩnh vực công nghệ hay đầu tư, mà còn đang mở thêm cơ hội cho những người chưa dễ dàng tiếp cận dịch vụ tài chính truyền thống. Nhiều người có thể sử dụng tài sản số để lưu trữ giá trị, chuyển tiền, hoặc thực hiện các giao dịch cơ bản mà không cần phụ thuộc vào hệ thống ngân hàng. Nhìn rộng ra, tài sản số đang góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính, hướng đến một hệ thống giao dịch đơn giản, nhanh chóng và dễ tiếp cận hơn cho tất cả mọi người.