Tầm ảnh hưởng của Trung Quốc lên thị trường dầu mỏ sắp kết thúc?

Điểm sáng Ấn Độ

“Trong 20 năm, thị trường dầu mỏ phụ thuộc vào Trung Quốc, còn Trung Quốc hỗ trợ thị trường. Câu chuyện này sắp kết thúc”, Chủ tịch Fereidun Fesharaki của Facts Global Energy cho biết tại một hội nghị năng lượng gần đây.

Ông dự đoán rằng nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ đạt đỉnh trong vòng 3 đến 5 năm tới. “Trong thị trường dầu toàn cầu, chúng ta cần chú ý tới các quốc gia như Ấn Độ hoặc các nền kinh tế lớn khác để tạo ra khả năng phục hồi về phía cầu”, ông Fesharaki nói thêm.

Cùng chung quan điểm, bà Shiqing Xia, chuyên gia tư vấn về dầu và hóa chất và nhiên liệu tại Wood Mackenzie, cũng cho rằng nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ đạt đỉnh vào năm 2027 và sau đó sẽ suy giảm dài hạn khi nước này tích cực theo đuổi quá trình chuyển đổi năng lượng và khi tốc độ tăng trưởng kinh tế chung chậm lại trong dài hạn.

Năm 2020, Trung Quốc đặt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2060 và cho biết họ sẽ phấn đấu đạt mức hạn chế phát thải carbon cao nhất vào năm 2030.

Giống như ông Fesharaki, chuyên gia Shiqing Xia kỳ vọng Ấn Độ sẽ bù đắp cho sự suy giảm trong nhu cầu dầu từ Trung Quốc. Bà Xia cho rằng Ấn Độ sẽ vượt qua Trung Quốc để trở thành trung tâm tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ lớn nhất vào cuối thập kỷ này.

“Tổng nhu cầu dầu ở Ấn Độ và các nền kinh tế mới nổi khác ở Đông Nam Á sẽ tiếp tục tăng cho đến đầu những năm 2040. Trong hai thập kỷ tới, động lực tăng trưởng của châu Á sẽ là Ấn Độ và Đông Nam Á”, bà Shiqing Xia nhấn mạnh thêm.

Nền kinh tế Ấn Độ tăng trưởng 7,8% trong quý kết thúc vào tháng 6, đánh dấu tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong một năm. Đất nước này cũng được dự đoán sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ ba vào năm 2030.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), than vẫn chiếm thành phần lớn nhất trong cơ cấu năng lượng của Trung Quốc ở mức 55%. Dầu mỏ và các chất lỏng khác chiếm 19%, trong khi nhiên liệu đốt sạch hơn chiếm tỷ trọng tương đối nhỏ hơn. Tuy nhiên, mức tiêu thụ khí đốt tự nhiên, năng lượng hạt nhân và năng lượng tái tạo đã tăng đều đặn từ năm 2001.

Chưa thể một sớm một chiều

Dù vậy, không phải ai cũng đồng ý rằng nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ sớm đạt đỉnh. Một số nhà phân tích cho rằng mốc thời gian sẽ kéo dài hơn vài năm, thậm chí có thể là hàng thập kỷ.

Giám đốc Yaw Yan Chong của LSEG Oil Research cho biết: “Trung Quốc có mục tiêu phát thải carbon bằng 0 vào năm 2060, đó là lúc tôi dự đoán nhu cầu dầu thô của nước này sẽ giảm bớt khi nước này dần tiến tới thời hạn đó”.

Ông Yaw nhấn mạnh rằng nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc chủ yếu được tinh chế thành dầu diesel và xăng, những thứ sẽ trở nên ít thiết yếu hơn ở Trung Quốc do sự tăng trưởng “khá bùng nổ” của xe điện. Về sản xuất điện, ông lưu ý rằng Trung Quốc sử dụng “chủ yếu là than và rất ít dầu”.

Tương tự như vậy, một nhà phân tích khác cho rằng nếu không có bất kỳ sự đổi mới công nghệ đáng kể nào, nhu cầu dầu mỏ của Trung Quốc sẽ không dừng lại trong 20 đến 30 năm tới.

“Nếu không có những khám phá lớn về khí đốt hoặc những đột phá về công nghệ trong năng lượng tái tạo hoặc năng lượng thay thế, chúng tôi không nghĩ rằng tăng trưởng nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ chấm dứt trong ít nhất hai đến ba thập kỷ nữa, mặc dù tốc độ tăng trưởng nhu cầu có thể chậm lại”, ông Bob McNally, chủ tịch Tập đoàn Năng lượng Rapidan, cho hay.

Xem thêm >> Bất chấp đe dọa từ phương Tây, Trung Quốc đẩy mạnh hợp tác kinh tế với Nga