Thế giới phản ứng ra sao khi Arab Saudi xác nhận nhà báo bị giết hại?

Sau nhiều tuần bác bỏ các cáo buộc về việc có liên quan đến sự biến mất bí ẩn của nhà báo Khashoggi, ngày 20/10, lần đầu tiên Arab Saudi xác nhận nhà báo Jamal Khashoggi đã chết bên trong lãnh sự quán của nước này tại thành phố Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tuy nhiên, công tố viên Arab Saudi nói rằng ông Khashoggi đã vô tình bị chết khi có cuộc ẩu đả với những người đàn ông trong lãnh sự quán. Vương quốc này đã sa thải hai quan chức cấp cao có liên quan tới vụ việc, trong đó có phó giám đốc Tổng cục Tình báo và bắt giam 18 người.

Ngay sau khi Arab Saudi phát đi thông báo trên, cộng đồng quốc tế đã có phản ứng.

Liên Hợp Quốc

Ông Antonio Guterres - Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) "lo ngại sâu sắc" khi Arab Saudi xác nhận nhà báo Khashoggi đã chết, một phát viên của LHQ cho biết.

Lãnh đạo LHQ kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra "nhanh chóng, toàn diện, minh bạch" về hoàn cảnh xảy ra vụ giết người và thúc giục việc đưa những người liên quan đến vụ việc ra ánh sáng để chịu trách nhiệm.

"Tổng thư ký lo ngại sâu sắc khi (Arab Saudi) xác nhận cái chết của Jamal Khashoggi. Ông đã gửi lời chia buồn đến gia đình và bạn bè của ông Khashoggi," văn phòng của Guterres cho biết trong một tuyên bố.

"Tổng thư ký nhấn mạnh sự cần thiết phải điều tra nhanh chóng, toàn diện và minh bạch về hoàn cảnh xảy ra cái chết của ông Khashoggi và trách nhiệm đầy đủ của những người có liên quan", tuyên bố nhấn mạnh.

Ông Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng lời giải thích của Arab Saudi về việc Khashoggi đã bị giết như thế nào là đáng tin cậy dù thêm rằng những gì xảy ra tại lãnh sự quán là "không thể chấp nhận được".

Nói với các phóng viên  tại căn cứ không quân Luke ở Arizona, ông cho rằng cái chết của nhà báo Khashoggi là một "sự kiện khủng khiếp" không thể "không được chú ý" nhưng lưu ý rằng Arab Saudi đã có "bước đầu tiên tốt" khi bắt các nghi phạm.

Thái tử Arab Saudi Mohammed và Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp nhau tại Nhà Trắng hồi tháng 3/2018.

"Arab Saudi là một đồng minh tuyệt vời, nhưng những gì đã xảy ra là không thể chấp nhận được", ông Trump nói.

Ông cũng nói rằng ông muốn bất kì biện pháp trừng phạt nào đối với Arab Saudi đều không liên quan đến các đơn hàng mua vũ khí của nước này.

Nhà Trắng

Phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders cho biết trong một tuyên bố rằng Washington chấp nhận tuyên bố của Arab Saudi và sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ các diễn biến tiếp theo.

"Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ các cuộc điều tra quốc tế về sự cố bi thảm này và bênh vực cho công lý kịp thời, minh bạch và phù hợp với tất cả các quy trình đúng đắn", bà Sanders nói. "Chúng tôi rất buồn khi nghe xác nhận về cái chết của ông Khashoggi, và chúng tôi gửi lời chia buồn sâu sắc nhất đến gia đình, hôn thê và bạn bè của ông".

Giới chính trị Mỹ

Các chính trị gia Mỹ tỏ ra nghi ngờ về việc Arab Saudi nói nhà báo Arab Saudi chết khi ẩu đả với những người đàn ông trong lãnh sự quán.

"Tôi nghi tuyên bố của Arab Saudi về vụ ông Khashoggi là dối trá", thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham đã viết trên Twitter, nói thêm rằng "khó có thể coi lời giải thích mới nhất" này là đáng tin cậy.

Dân biểu Dân chủ Adam Schiff cũng đặt câu hỏi về tuyên bố của Arab Saudi. Ông viết: "Nếu ông ta chống cự những người được gửi đến để bắt hoặc giết ông ta thì đó là tự vệ”.

"Thi thể (nhà báo Khashoggi ở đâu?). Gia đình của Khashoggi cần được nhận lại thi thể của ông", Eric Swalwell, một nghị sĩ đảng Dân chủ cấp cao của Ủy ban Tình báo Mỹ viết trên Twitter.

“Vụ ám sát tàn bạo”

Karen Attiah, biên tập viên của Washington Post, mô tả tuyên bố của Arab Saudi là gần như là một sự “xúc phạm".

“Hai tuần sau, đây là lời giải thích tốt nhất họ có thể đưa ra? Nó gần như là một sự xúc phạm. Vậy còn những câu hỏi này: Thứ nhất, chuyện gì đã xảy ra với thi thể nhà báo? Thứ hai, tại sao các quan chức Arab Saudi nói dối rằng ông ấy đã rời lãnh sự quán? Thứ ba, Họ phải có bằng chứng để chứng minh tuyên bố đã xảy ra một vụ ẩu đả”, Attiah viết.

Karen Greenberg, giám đốc Trung tâm An ninh Quốc gia của Đại học Fordham (Mỹ) cho biết bà ngạc nhiên về tuyên bố của Arab Saudi về cái chết của Khashoggi.

"Họ biết họ phải đưa ra một câu chuyện, và đây là những gì họ nghĩ là câu chuyện hay nhất cho mục đích của họ”, bà nói.

Al Jazeera dẫn lời bà Greenberg cho hay Arab Saudi lẽ ra nên khiển trách và phế truất con trai ông, Thái tử Mohammed bin Salman, vì vụ việc.

"Đây là một vụ ám sát tàn bạo, kinh hoàng một nhà báo có mối quan hệ mạnh mẽ với phương Tây và là một cư dân của Mỹ - một điều không thể tưởng tượng là có thể xảy ra”, bà cho hay.

Xem thêm >> Arab Saudi thừa nhận nhà báo Khashoggi thiệt mạng tại lãnh sự quán