Thế giới tiền điện tử: Khi các start-up 'lột xác' thành doanh nghiệp triệu đô

Sự bùng nổ của đồng Bitcoin đã tạo điều kiện để các nền tảng giao dịch "nhỏ bé" trước đây trở thành những “gã khổng lồ” với doanh thu lên đến hàng triệu USD mỗi ngày. 

Xu hướng gia tăng lợi nhuận chóng mặt của những sàn giao dịch này đã thu hút sự chú ý của các kênh giao dịch truyền thống như chứng khoán và tiền tệ, vốn từng lựa chọn đứng ngoài thế giới tiền ảo. 

Điều họ nhìn thấy là các công ty khởi nghiệp dù mới chỉ 4 năm tuổi, nhưng lại đang rất tự hào về doanh thu. Câu hỏi đặt ra là vận may này có thể kéo dài bao lâu? 

Những con số "biết nói"

Những số liệu chưa được báo cáo trước đây cho thấy các sàn giao dịch tiền điện tử như Binance và FTX đang trên đà thu về hơn 1 tỷ USD lợi nhuận trong năm 2021, theo tính toán của các công ty này và tính toán của Financial Times.

Điều này càng được khẳng định vào ngày 10/8, khi Coinbase - sàn giao dịch tài sản kỹ thuật số được niêm yết lớn nhất - báo cáo thu nhập ròng trong quý II/2021 đã tăng lên 1,6 tỷ USD từ mức 32 triệu USD cùng kỳ năm ngoái, bỏ xa dự đoán trước đó của thị trường. 

Ben Zhou, Giám đốc điều hành của sàn giao dịch Bybit có trụ sở tại Singapore, nhận định: “Tốc độ tăng trưởng (của thị trường tiền điện tử) là rất phi thường, có đến 76 tỷ USD tài sản kỹ thuật số được giao dịch trong một ngày 19/5, cũng ngày giao dịch sôi động nhất”.

Theo các chuyên gia, khối lượng giao dịch ngày nay cao hơn đến 20 lần so với hồi năm 2019. Tuy nhiên, mức lợi nhuận hấp dẫn đến vào thời điểm giới chức trách ở một số khu vực pháp lý đang cố gắng thắt chặt sự kiểm soát đối với những nền tảng này. 

Theo tính toán của Financial Times, Binance, thành lập vào năm 2017, đã tạo ra 1,8 tỷ USD doanh thu giao dịch từ đầu năm đến nay. Con số này dựa trên mức phí giao dịch trung bình của Binance là 0,03% đối với các giao dịch trị giá 6.000 tỷ USD, theo dữ liệu từ hãng cung cấp dữ liệu CryptoCompare. Theo Changpeng Zao, Giám đốc điều hành đồng thời là nhà sáng lập Binance, điều này giúp mang về cho công ty mức lợi nhuận cao hơn hẳn so với con số từ 800 triệu đến 1 tỷ USD của năm ngoái.

Ông Changpeng Zao lưu ý rằng Binance không có trụ sở chính thức và hiếm khi tính toán thu nhập của mình dựa vào đồng USD. Ông nói: Lợi nhuận được giữ bằng nhiều loại tiền điện tử khác nhau và do đó dao động hàng ngày.

Các sàn giao dịch lớn khác cũng được hưởng lợi từ sự phổ biến ngày càng tăng của đồng Bitcoin. Sam Bankman-Fried, Giám đốc điều hành sàn giao dịch FTX có trụ sở Hong Kong, dự kiến công ty sẽ thu về lợi nhuận khoảng 400 triệu USD trong năm nay. Con số này cao hơn nhiều so với mức lợi nhuận khoảng 77 triệu USD của năm ngoái, được tính toán dựa trên tổng khối lượng giao dịch và mức phí trung bình 0,02%.

Giám đốc Bankman-Fried nói: “Hai năm trước, chúng tôi điều hành một phiên bản thu nhỏ của công việc kinh doanh hiện tại. Tình hình giờ đây giống như chúng tôi bắt đầu kinh doanh nhưng mọi thứ đều có thêm hai số 0 đằng sau”. 

Khối lượng giao dịch trung bình mỗi ngày trên các sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất đã tăng theo cấp số nhân trong năm qua, sánh ngang với lượng giao dịch diễn ra ở các thị trường tiền tệ truyền thống.

Cùng với đó, những sàn giao dịch tiền điện tử lớn có khả năng tính phí cao gấp nhiều lần những gì mà các đồng nghiệp của họ có thể có bên ngoài thế giới tài sản kỹ thuật số. 

Cụ thể, mức phí trung bình của những sàn giao dịch này dao động từ 0,02% đến 0,05% so với chỉ khoảng 0,01% ở các thị trường truyền thống. 

Ông Bankman-Fried sáng lập FTX vào năm 2019 để tạo ra một nền tảng giao dịch đáng tin cậy cho công ty giao dịch tiền điện tử Alameda Research của mình. Tháng trước, FTX được định giá 18,7 tỷ USD trong khuôn khổ vòng gọi vốn mà công ty này đã huy động được thêm 900 triệu USD từ các nhà đầu tư. Để so sánh, tháng Hai năm ngoái, sàn giao dịch này mới chỉ có giá trị là 1 tỷ USD. 

Những trở ngại pháp lý

Mặc dù vậy, tốc độ tăng trưởng nhanh chóng này có thể trở nên không bền vững do số lượng người mua Bitcoin mới đang giảm, chi phí quản lý cao hơn và sự cạnh tranh gia tăng.

Marcus Hughes, người đứng đầu Coinbase ở Vương quốc Anh và khu vực châu Âu, cho biết công ty này đang tìm cách mở rộng dịch vụ và giảm sự phụ thuộc vào doanh thu từ các giao dịch. 

Trong khi đó, rủi ro liên quan đến sự điều chỉnh các quy định cũng rất lớn. Nhà sáng lập Bankman-Fried của FTX cho biết, nền tảng này có thể sẽ “kết thúc tồi tệ” nếu các nền tảng tương tự trong ngành không làm hài lòng các cơ quan quản lý, đồng thời kêu gọi sự rõ ràng hơn về các quy tắc.

Giám đốc điều hành Zhou của Bybit cho biết, các sàn giao dịch tiền điện tử trong nhũng năm trước đây đã được hưởng lợi từ một môi trường quy định còn lỏng lẻo, do các cơ quan quản lý chưa chú ý đến không gian tài sản kỹ thuật số. Tuy nhiên, điều đó đã thay đổi trong năm qua. 

“Tôi nghĩ những người nói rằng họ không quan tâm đến quy định đều đang nói dối hoặc không hiểu chuyện gì đang xảy ra”, ông Zhou nói.