Toàn cảnh kinh tế thế giới năm 2021: Nhiều triển vọng nhưng cũng lắm thách thức
Hạnh Chi -
01/01/2021 16:14 (GMT+7)
(VNF) - Có thể nói, trong năm 2020, kinh tế thế giới đã phải trải qua đợt suy thoái tồi tệ nhất kể từ cuộc Đại suy thoái. Các chuyên gia nhận định rằng kinh tế toàn cầu có nhiều triển vọng phát triển trong năm 2021, nhưng cũng có rất nhiều thách thức cần phải vượt qua.
Toàn cảnh kinh tế thế giới trong năm 2021: Nhiều triển vọng tươi sáng hơn.
Ngành du lịch khởi sắc
Một trong những ảnh hưởng lớn nhất mà năm 2020 phải hứng chịu đó là việc đóng cửa biên giới vì đại dịch. Không chỉ ngành du lịch đa quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề mà nhu cầu đi lại vì giao thương, chính trị cũng bị đình trệ.
Tính tới ngày 1/11, hơn 150 quốc gia và vùng lãnh thổ đã nới lỏng các hạn chế liên quan tới Covid-19. Theo đó, nhiều chuyên gia thuộc Tổ chức Du lịch thế giới dự báo nhu cầu du lịch quốc tế sẽ phục hồi vào năm 2021, chủ yếu là vào quý III. Tuy nhiên, khoảng 20% chuyên gia lại cho rằng sự phục hồi chỉ có thể xảy ra vào năm 2022.
Trước đó, Tổ chức Du lịch thế giới của Liên hợp quốc cho biết thiệt hại của ngành du lịch toàn cầu là 730 tỷ USD, gấp 8 lần so với thời kỳ đại suy thoái cách đây hơn 10 năm. Trong đó, khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nơi đầu tiên chịu tác động của COVID-19 sụt giảm nặng nề nhất, giảm đến 79%, tiếp theo là châu Phi và Trung Đông cùng giảm 69%, châu Âu giảm 68% và châu Mỹ giảm 65%.
Các nước đóng cửa biên giới với những mức độ khác nhau.
Kinh tế phục hồi nhẹ
Cuộc "Đại phong toả" năm 2020 đã kéo theo một loạt hoạt động sản xuất, giao thương bị suy yếu. Hậu quả là tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nhiều quốc gia đã giảm xuống mức kỷ lục. Trong 6 tháng đầu năm 2020, chỉ số GDP toàn cầu giảm 15,6%, lớn gấp 4 lần so với cuộc suy thoái năm 2008.
Sang năm 2021, kinh tế toàn cầu được kỳ vọng sẽ phục hồi trở lại vào mức 5,2%. Tuy nhiên, nếu những biến thể virus SARS Cov-2 lan mạnh và vaccine chưa thể tiếp cận toàn bộ người dân, những thành quả của sự phát triển vaccine đều có khả năng tiêu tan.
Biểu đồ suy giảm của các nền kinh tế lớn, trong đó châu Âu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Tình trạng thất nghiệp gia tăng
Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế, ở một số quốc gia, tác động ban đầu của đại dịch Covid-19 với thị trường lao động "lớn gấp 10 lần so với những gì người ta quan sát được trong những tháng đầu tiên của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008".
Sự u ám của cuộc khủng hoảng nhiều khả năng vẫn sẽ đeo bám tầng lớp lao động trong năm 2021. Không thể phủ nhận những tác động nặng nề của đại dịch lên toàn cầu nhưng kéo theo đó lại là sự thúc đẩy quá trình tự động hóa trong các ngành công nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề bởi virus hoặc không cho phép làm việc từ xa.
Nhà kinh tế học Daniel Susskind tại Đại học Oxford cho rằng: “Máy móc không đổ bệnh, không cần cách ly để bảo vệ đồng nghiệp, không cần nghỉ làm". Theo công ty tư vấn toàn cầu McKinsey, ngay cả trước khi xảy ra đại dịch, ước tính tự động hóa sẽ thay thế 132.000 công nhân ở Mỹ vào năm 2030, và Covid-19 đang đẩy nhanh tiến độ này.
Làn sóng tự động hóa sẽ khiến tình trạng thất nghiệp gia tăng trong năm 2021.
Nợ chính phủ tăng vọt
Trong năm 2020, hầu hết các chính phủ đều mạnh tay với ngân sách hỗ trợ để bảo vệ cuộc sống cho người lao động. Theo IMF, tính đến tháng 10, tổng các nước đã chi tới 12.000 tỷ USD để giảm bớt những tác động của đại dịch với nền kinh tế.
Cũng theo Quỹ này, mức chi tiêu đáng kinh ngạc của các quốc gia đã đẩy nợ công toàn cầu lên mức cao nhất mọi thời đại nhưng các chính phủ không nên rút những gói kích thích này quá sớm.
Trong năm 2021, Chính phủ các nước sẽ phải chật vật với khoản nợ khổng lồ trong.
Tại Mỹ, báo cáo cập nhật triển vọng ngân sách cho thấy nợ chính phủ của Mỹ có thể vượt quy mô nền kinh tế nước này trong tài khóa 2021 (bắt đầu từ tháng 10/2020). Đây sẽ là mức cao nhất kể từ năm 1946 do các khoản chi lớn của Mỹ nhằm ứng phó dịch Covid-19.
Sự hỗ trợ của các ngân hàng trung ương
Tại thời điểm tình trạng lây lan dịch bệnh lên đỉnh điểm, các ngân hàng trung ương cũng hỗ trợ kinh tế bằng cách cắt giảm lãi suất, đưa nhiều khoản lãi xuống thấp kỷ lục để giúp các chính phủ quản lý nợ của mình.
Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) sẽ không tăng lãi suất trước cuối năm 2023 trong khi Anh và châu Âu cũng tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ, do vậy đồng USD sẽ tiếp tục đà giảm giá. Đa số các ngân hàng trung ương ở các nền kinh tế lớn cũng đã tăng cường mua tài sản nhằm tìm cách hỗ trợ các nền kinh tế của họ trước những ảnh hượng nặng nề do đại dịch Covid-19 gây ra.
Các ngân hàng trung ương cắt giảm lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế.
Bên cạnh đó, 2021 có thể được xem là một năm mang tính bản lề đối với hoạt động số hóa tiền tệ. Sau khi đồng tiền số Bitcoin đạt mức giá cao kỷ lục 28.000 USD hôm 27/12. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc thúc đẩy số hóa đồng Nhân dân tệ, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng có kế hoạch thử nghiệm đồng tiền kỹ thuật số.
Nhìn chung, năm 2021 đến gần với nhiều triển vọng phát triển nhưng cũng có rất nhiều thách thức. Các nhà phân tích kinh tế đánh giá 2021 là sự lạc quan cùng tâm lý thận trọng đồng thời là niềm tin của sự hồi phục trong hoạt động kinh tế.
(VNF) - Tín hiệu thay đổi chính sách từ Ngân hàng Trung ương Nhật Bản gây chấn động thị trường trái phiếu và lan rộng sang châu Âu, đẩy chi phí vay nợ lên cao. Những biến động này khởi tạo một làn sóng dịch chuyển dòng vốn mới, báo hiệu giai đoạn biến động mạnh của kinh tế thế giới trong thời gian tới.
(VNF) - Tại các cửa hàng pizza trên khắp nước Mỹ, khách hàng đang có xu hướng mua pizza bé hơn, ít topping hơn, không ăn kèm món phụ. Theo New York Times, đây không chỉ là sự thay đổi khẩu vị đơn thuần, mà cho thấy áp lực thắt chặt chi tiêu đang đè nặng lên người tiêu dùng Mỹ.
(VNF) - Mỹ tung ra loạt biện pháp trừng phạt cứng rắn nhất trong nhiều năm, tạo ra áp lực chồng chất lên ngành dầu mỏ, vốn là nguồn thu chủ chốt của Nga. Trong bối cảnh đó, cán cân trên bàn đàm phán cũng bắt đầu có dấu hiệu dịch chuyển theo chiều hướng bất lợi cho Moscow.
(VNF) - Sau nhiều năm gần như không đạt tiến triển trong việc chấm dứt chu kỳ suy thoái bắt đầu từ năm 2021, những khó khăn của ngành bất động sản Trung Quốc tiếp tục trầm trọng hơn.
(VNF) - Trong khi phần lớn các doanh nghiệp cùng ngành đã cơ bản xử lý xong núi nợ, China Vanke lại trở thành một trường hợp khác thường. Nhà phát triển bất động sản có trụ sở tại Thâm Quyến này đang đối mặt nguy cơ vỡ nợ và buộc phải tái cấu trúc.
(VNF) - Ở tuổi 29, Luana Lopes Lara ghi danh trong danh sách tỷ phú tự thân trẻ nhất hành tinh, trở thành biểu tượng nữ doanh nhân mới tại Thung lũng Silicon. Cô dẫn dắt Kalshi, nền tảng thị trường dự đoán được định giá 11 tỷ USD, là kỳ lân tài chính hiếm hoi được liên bang Mỹ cấp phép.
(VNF) - Các ngân hàng Trung Quốc đã mua vào lượng lớn USD trên thị trường giao ngay trong nước trong tuần này và tạm thời giữ số USD đó. Đây được xem là động thái hiếm gặp nhằm kiềm chế đà tăng mạnh của đồng nhân dân tệ (NDT).
(VNF) - Bộ trưởng Năng lượng Indonesia cho biết nước này sẽ thu hồi giấy phép khai thác mỏ nếu phát hiện các doanh nghiệp vi phạm quy định trên đảo Sumatra, nơi đang bị tàn phá nặng nề bởi lũ lụt.
(VNF) - Kế hoạch của Liên minh châu ÂU (EU) nhằm trưng dụng hàng trăm tỷ USD tài sản bị đóng băng của Nga để tài trợ cho Ukraine đã châm ngòi phản ứng dữ dội từ Moscow. Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cảnh báo động thái này sẽ kéo theo những hệ lụy nghiêm trọng cho Brussels và toàn bộ châu Âu.
(VNF) - Trung Quốc sẽ áp thuế giá trị gia tăng (VAT) 13% đối với các biện pháp tránh thai từ năm 2026 như một phần trong nỗ lực điều chỉnh chính sách dân số trước tình trạng tỷ lệ sinh lao dốc. Song giới phân tích nhận định hiệu quả thực tế sẽ hạn chế nếu Bắc Kinh không khắc phục các rào cản kinh tế – xã hội sâu xa hơn.
(VNF) - Một người đàn ông tại New Zealand bị tạm giam sau khi bị cáo buộc nuốt mặt dây chuyền Fabergé trị giá 18.000 euro nhằm phi tang tang vật. Cảnh sát đến nay vẫn chưa thu hồi được món trang sức quý hiếm.
(VNF) - Sau khi được Tổng thống Donald Trump ân xá hồi năm 2021, Eliyahu Weinstein nhanh chóng quay trở về con đường lừa đảo và chiếm đoạt thêm 35 triệu USD từ mô hình đa cấp.
(VNF) - Thị trường bất động sản (BĐS) Trung Quốc tiếp tục chìm trong vòng xoáy suy giảm khi giá nhà lao dốc, doanh số bán sụt sâu và thanh khoản của doanh nghiệp giảm. Nhiều nhà kinh tế nhận định rằng thị trường bất động sản Trung Quốc nhiều khả năng cần thêm vài năm điều chỉnh trước khi có thể chạm đáy và phục hồi bền vững.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) đang xem xét sử dụng các quyền hạn “khẩn cấp” để huy động nguồn vốn lên tới hàng trăm tỷ USD từ tài sản của Nga bị đóng băng, nhằm tạo kênh hỗ trợ tài chính bền vững cho Ukraine trong bối cảnh xung đột kéo dài và nhu cầu viện trợ ngày càng lớn.
(VNF) - Thái Lan mới đây đã tịch thu và phong tỏa hơn 310 triệu USD tài sản từ 4 mạng lưới tội phạm xuyên quốc gia do Chen Zhi, Kok An, Tangthai và Ue Angkoon cầm đầu, liên quan lừa đảo trực tuyến và rửa tiền. Các loại tài sản bị tịch thu gồm đất đai, bất động sản, tiền mặt, hàng hiệu và tiền kỹ thuật số.
(VNF) - Trong khi phương Tây dồn sự chú ý vào mối đe dọa cạnh tranh từ xe điện Trung Quốc, một thách thức khác đang âm thầm định hình lại ngành công nghiệp ô tô toàn cầu. Các nhà sản xuất ô tô truyền thống của Bắc Kinh đang ồ ạt đẩy xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch sang các thị trường mới nổi.
(VNF) - Mang thai hộ đang dần trở thành một ngành công nghiệp toàn cầu trị giá hàng tỷ USD, được thúc đẩy bởi công nghệ hiện đại, hệ thống môi giới xuyên biên giới và nhu cầu ngày càng tăng từ các quốc gia phát triển. Tuy nhiên, sự bùng nổ này kéo theo các khoảng trống pháp lý, tranh cãi đạo đức và mối lo ngại về việc thương mại hóa cơ thể phụ nữ trong kỷ nguyên sinh sản hiện đại.
(VNF) - Tổng thống Nga Vladimir Putin mới đây đã ký sắc lệnh cho phép công dân Trung Quốc được nhập cảnh Nga miễn thị thực lên tới 30 ngày cho mục đích du lịch hoặc công tác.
(VNF) - Một nguồn tin của Reuters ngày 2/12 tiết lộ rằng Trung Quốc đã cấp lô giấy phép xuất khẩu đất hiếm mới đầu tiên, giúp đẩy nhanh việc vận chuyển đến một số khách hàng nhất định. Đây được xem là kết quả quan trọng từ hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Tháng cuối cùng của năm bắt đầu với một đợt bán tháo mới trên thị trường tiền điện tử. Bitcoin rơi sâu hơn vào vùng giá xuống trong phiên giao dịch ngày 1/12, có lúc chạm mức thấp nhất 85.461 USD. So với đỉnh mọi thời đại đạt gần 126.200 USD hồi đầu tháng 10, đồng tiền số lớn nhất thế giới đã "bốc hơi" khoảng 32% giá trị.
(VNF) - Tín hiệu thay đổi chính sách từ Ngân hàng Trung ương Nhật Bản gây chấn động thị trường trái phiếu và lan rộng sang châu Âu, đẩy chi phí vay nợ lên cao. Những biến động này khởi tạo một làn sóng dịch chuyển dòng vốn mới, báo hiệu giai đoạn biến động mạnh của kinh tế thế giới trong thời gian tới.
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.