Toàn cảnh kinh tế thế giới năm 2021: Nhiều triển vọng nhưng cũng lắm thách thức
Hạnh Chi -
01/01/2021 16:14 (GMT+7)
(VNF) - Có thể nói, trong năm 2020, kinh tế thế giới đã phải trải qua đợt suy thoái tồi tệ nhất kể từ cuộc Đại suy thoái. Các chuyên gia nhận định rằng kinh tế toàn cầu có nhiều triển vọng phát triển trong năm 2021, nhưng cũng có rất nhiều thách thức cần phải vượt qua.
Toàn cảnh kinh tế thế giới trong năm 2021: Nhiều triển vọng tươi sáng hơn.
Ngành du lịch khởi sắc
Một trong những ảnh hưởng lớn nhất mà năm 2020 phải hứng chịu đó là việc đóng cửa biên giới vì đại dịch. Không chỉ ngành du lịch đa quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề mà nhu cầu đi lại vì giao thương, chính trị cũng bị đình trệ.
Tính tới ngày 1/11, hơn 150 quốc gia và vùng lãnh thổ đã nới lỏng các hạn chế liên quan tới Covid-19. Theo đó, nhiều chuyên gia thuộc Tổ chức Du lịch thế giới dự báo nhu cầu du lịch quốc tế sẽ phục hồi vào năm 2021, chủ yếu là vào quý III. Tuy nhiên, khoảng 20% chuyên gia lại cho rằng sự phục hồi chỉ có thể xảy ra vào năm 2022.
Trước đó, Tổ chức Du lịch thế giới của Liên hợp quốc cho biết thiệt hại của ngành du lịch toàn cầu là 730 tỷ USD, gấp 8 lần so với thời kỳ đại suy thoái cách đây hơn 10 năm. Trong đó, khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nơi đầu tiên chịu tác động của COVID-19 sụt giảm nặng nề nhất, giảm đến 79%, tiếp theo là châu Phi và Trung Đông cùng giảm 69%, châu Âu giảm 68% và châu Mỹ giảm 65%.
Các nước đóng cửa biên giới với những mức độ khác nhau.
Kinh tế phục hồi nhẹ
Cuộc "Đại phong toả" năm 2020 đã kéo theo một loạt hoạt động sản xuất, giao thương bị suy yếu. Hậu quả là tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nhiều quốc gia đã giảm xuống mức kỷ lục. Trong 6 tháng đầu năm 2020, chỉ số GDP toàn cầu giảm 15,6%, lớn gấp 4 lần so với cuộc suy thoái năm 2008.
Sang năm 2021, kinh tế toàn cầu được kỳ vọng sẽ phục hồi trở lại vào mức 5,2%. Tuy nhiên, nếu những biến thể virus SARS Cov-2 lan mạnh và vaccine chưa thể tiếp cận toàn bộ người dân, những thành quả của sự phát triển vaccine đều có khả năng tiêu tan.
Biểu đồ suy giảm của các nền kinh tế lớn, trong đó châu Âu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Tình trạng thất nghiệp gia tăng
Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế, ở một số quốc gia, tác động ban đầu của đại dịch Covid-19 với thị trường lao động "lớn gấp 10 lần so với những gì người ta quan sát được trong những tháng đầu tiên của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008".
Sự u ám của cuộc khủng hoảng nhiều khả năng vẫn sẽ đeo bám tầng lớp lao động trong năm 2021. Không thể phủ nhận những tác động nặng nề của đại dịch lên toàn cầu nhưng kéo theo đó lại là sự thúc đẩy quá trình tự động hóa trong các ngành công nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề bởi virus hoặc không cho phép làm việc từ xa.
Nhà kinh tế học Daniel Susskind tại Đại học Oxford cho rằng: “Máy móc không đổ bệnh, không cần cách ly để bảo vệ đồng nghiệp, không cần nghỉ làm". Theo công ty tư vấn toàn cầu McKinsey, ngay cả trước khi xảy ra đại dịch, ước tính tự động hóa sẽ thay thế 132.000 công nhân ở Mỹ vào năm 2030, và Covid-19 đang đẩy nhanh tiến độ này.
Làn sóng tự động hóa sẽ khiến tình trạng thất nghiệp gia tăng trong năm 2021.
Nợ chính phủ tăng vọt
Trong năm 2020, hầu hết các chính phủ đều mạnh tay với ngân sách hỗ trợ để bảo vệ cuộc sống cho người lao động. Theo IMF, tính đến tháng 10, tổng các nước đã chi tới 12.000 tỷ USD để giảm bớt những tác động của đại dịch với nền kinh tế.
Cũng theo Quỹ này, mức chi tiêu đáng kinh ngạc của các quốc gia đã đẩy nợ công toàn cầu lên mức cao nhất mọi thời đại nhưng các chính phủ không nên rút những gói kích thích này quá sớm.
Trong năm 2021, Chính phủ các nước sẽ phải chật vật với khoản nợ khổng lồ trong.
Tại Mỹ, báo cáo cập nhật triển vọng ngân sách cho thấy nợ chính phủ của Mỹ có thể vượt quy mô nền kinh tế nước này trong tài khóa 2021 (bắt đầu từ tháng 10/2020). Đây sẽ là mức cao nhất kể từ năm 1946 do các khoản chi lớn của Mỹ nhằm ứng phó dịch Covid-19.
Sự hỗ trợ của các ngân hàng trung ương
Tại thời điểm tình trạng lây lan dịch bệnh lên đỉnh điểm, các ngân hàng trung ương cũng hỗ trợ kinh tế bằng cách cắt giảm lãi suất, đưa nhiều khoản lãi xuống thấp kỷ lục để giúp các chính phủ quản lý nợ của mình.
Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) sẽ không tăng lãi suất trước cuối năm 2023 trong khi Anh và châu Âu cũng tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ, do vậy đồng USD sẽ tiếp tục đà giảm giá. Đa số các ngân hàng trung ương ở các nền kinh tế lớn cũng đã tăng cường mua tài sản nhằm tìm cách hỗ trợ các nền kinh tế của họ trước những ảnh hượng nặng nề do đại dịch Covid-19 gây ra.
Các ngân hàng trung ương cắt giảm lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế.
Bên cạnh đó, 2021 có thể được xem là một năm mang tính bản lề đối với hoạt động số hóa tiền tệ. Sau khi đồng tiền số Bitcoin đạt mức giá cao kỷ lục 28.000 USD hôm 27/12. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc thúc đẩy số hóa đồng Nhân dân tệ, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng có kế hoạch thử nghiệm đồng tiền kỹ thuật số.
Nhìn chung, năm 2021 đến gần với nhiều triển vọng phát triển nhưng cũng có rất nhiều thách thức. Các nhà phân tích kinh tế đánh giá 2021 là sự lạc quan cùng tâm lý thận trọng đồng thời là niềm tin của sự hồi phục trong hoạt động kinh tế.
(VNF) - Thiên tai, bất ổn xã hội, tội phạm mạng và những cú xoay trục kinh tế đã đan xen, khiến năm 2025 trở thành một trong những giai đoạn nhiều biến động nhất đối với châu Á trong bối cảnh trật tự toàn cầu đang dịch chuyển nhanh chóng.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến chuỗi leo thang thuế quan dữ dội nhất trong quan hệ thương mại Mỹ – Trung. Từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng, Washington liên tục tung ra các mức thuế mới kéo theo loạt biện pháp đáp trả mạnh mẽ từ Bắc Kinh. Các mốc thời gian dưới đây phác họa toàn bộ căng thẳng, từ những đợt thuế quan đầu tiên cho đến thỏa thuận đình chiến đạt được tại hội nghị APEC cuối tháng 10.
(VNF) - Hàn Quốc vừa công bố hoàn tất phát triển công nghệ lõi cho tàu cao tốc thế hệ mới có tốc độ tối đa 370km/h, mức cao thứ hai thế giới hiện nay, chỉ sau Trung Quốc. Dự án mang ý nghĩa đột phá về mặt kỹ thuật, đồng thới phản ánh chiến lược dài hạn của Seoul - coi hạ tầng giao thông cao cấp là trụ cột tăng trưởng kinh tế.
(VNF) - Kim chi, biểu tượng ẩm thực và văn hóa của Hàn Quốc, đang phải đối mặt với sức ép ngày càng lớn ngay trên “sân nhà” khi các sản phẩm giá rẻ sản xuất tại Trung Quốc chiếm lĩnh thị trường. Chênh lệch chi phí, thay đổi cấu trúc tiêu dùng và tác động của biến đổi khí hậu đẩy kim chi Hàn Quốc vào thế yếu, làm dấy lên lo ngại kinh tế và nỗi trăn trở về bản sắc văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến những bước ngoặt khó lường của thị trường tài chính toàn cầu, khi các trụ cột quen thuộc suy yếu, dòng tiền dịch chuyển và những khu vực từng bị xem là “bên” lề bất ngờ vươn lên dẫn dắt.
(VNF) - Chính quyền tỉnh Niigata của Nhật Bản dự kiến sẽ thông qua quyết định khởi động lại nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới vào ngày 22/12, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực quay trở lại với năng lượng hạt nhân của nước này kể từ sau thảm họa Fukushima năm 2011.
(VNF) - Ngân hàng trung ương Trung Quốc ngày 22/12 đã quyết định giữ nguyên lãi suất cho vay ưu đãi (LPR), bất chấp việc nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tiếp tục ghi nhận các dữ liệu kinh tế yếu kém cùng sự suy thoái kéo dài trong lĩnh vực bất động sản.
(VNF) - Năm 2025 là năm đầy biến động với Nvidia. Bất chấp cạnh tranh khốc liệt và "mắc kẹt" trong thương chiến Mỹ - Trung, giá cổ phiếu của hãng vẫn tăng 32% từ đầu năm đến nay. Nvidia hiện là công ty giá trị nhất thế giới, vững vàng với vị thế "ông vua" ngành chip.
(VNF) - Trong những tháng cuối năm 2025, thương mại vàng giữa Nga và Trung Quốc ghi nhận bước nhảy vọt chưa từng có, ghi nhận 961 triệu USD sang Trung Quốc. Diễn biến này phản ánh áp lực tài chính ngày càng lớn đối với Moscow, và chiến lược tích lũy tài sản của Bắc Kinh trong bối cảnh trật tự tiền tệ toàn cầu ngày càng phân mảnh.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến nhiều biến động sâu rộng về địa chính trị, tài chính và kinh tế toàn cầu với hàng loạt sự kiện định hình lại cục diện quan hệ quốc tế và thị trường. Từ việc Mỹ thay đổi chính sách thương mại, căng thẳng khu vực leo thang, đến những dịch chuyển mạnh mẽ trên thị trường hàng hoá và công nghệ, tạo ra một năm đầy biến động và tái cấu trúc sâu rộng.
(VNF) - Tuần qua, tài chính quốc tế chứng kiến nhiều diễn biến đáng chú ý, từ các thương vụ đầu tư xuyên biên giới tại châu Á và Trung Đông, đến tác động từ căng thẳng Mỹ - Trung, phản ánh sự dịch chuyển của dòng vốn toàn cầu trong bối cảnh bất ổn gia tăng.
(VNF) - Tòa án Tối cao bang Delaware (Mỹ) đã ra phán quyết khôi phục gói thù lao mà tỷ phú Elon Musk nhận được từ Tesla vào năm 2018 trị giá 56 tỷ USD -- hiện được ước tính khoảng 139 tỷ USD dựa trên giá cổ phiếu Tesla tại thời điểm đóng cửa phiên giao dịch hôm 20/12. Nếu có hiệu lực, tỷ phú Elon Musk sẽ trở thành người đầu tiên có tài sản ròng vượt 700 tỷ USD.
(VNF) - Tại 1 đại lý du lịch ở Ấn Độ, lực lượng chức năng thu giữ nhiều tài sản giá trị, gồm: 13 tỷ đồng tiền mặt, 313kg bạc, 6kg vàng, tổng trị giá hơn 48 tỷ đồng.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến nhiều dự án công nghệ được kỳ vọng cao nhưng không đạt được kết quả như mong đợi. Từ robot hình người, trí tuệ nhân tạo đến xe điện và tiền điện tử, một số sản phẩm đã gặp khó khăn trong quá trình triển khai, trong khi những dự án khác chịu tác động từ chính trị, thị trường và phản ứng xã hội.
(VNF) - Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa ghi thêm một “chiến thắng” nữa khi hàng loạt tập đoàn dược phẩm hàng đầu chấp nhận hạ giá thuốc tại thị trường Mỹ, đổi lại các ưu đãi về thuế
(VNF) - Sau thời kỳ tăng trưởng nóng, cổ phiếu Pop Mart bất ngờ lao dốc. Nhà đầu tư đang quan ngại về triển vọng của Labubu - nhân vật từng đưa hãng đồ chơi Trung Quốc này trở thành hiện tượng toàn cầu.
(VNF) - Theo công bố mới nhất từ Cơ quan Thể thao Thái Lan, tổng giá trị kinh tế do SEA Games 33 tạo ra đến thời điểm hiện tại dự kiến đạt mốc 12 tỷ baht, tương đương hơn 380 triệu USD (hơn 10 nghìn tỷ Việt Nam đồng).
(VNF) - Trung Quốc vừa phát hiện mỏ vàng dưới đáy biển đầu tiên của nước này, cũng là mỏ vàng dưới biển lớn nhất châu Á, đánh dấu bước đột phá quan trọng trong chiến lược đẩy mạnh thăm dò khoáng sản trên toàn quốc.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến những biến động dồn dập trong chính sách thuế đối ứng của Mỹ, khi các quyết định được ban hành, điều chỉnh rồi tạm hoãn liên tiếp trong thời gian ngắn, tạo nên một chuỗi mốc chính sách dày đặc hiếm thấy.
(VNF) - Trong suốt 2 thập kỷ, Đức và Trung Quốc từng được xem là một “cặp đôi kinh tế hoàn hảo”, cùng hưởng lợi lớn từ làn sóng toàn cầu hóa thương mại. Đức cung cấp máy móc, thiết bị công nghiệp mà Trung Quốc cần để sản xuất hàng tiêu dùng cho phần còn lại của thế giới. Nhưng trật tự đó đang đảo chiều. Trung Quốc ngày nay dường như không còn cần Đức như trước, trong khi Berlin lại muốn chấm dứt mối quan hệ phụ thuộc này.
(VNF) - Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố một con chip điện toán quang học có hiệu năng vượt trội hơn phần cứng trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu của Nvidia hơn 100 lần về cả tốc độ xử lý lẫn hiệu quả năng lượng, đặc biệt trong các tác vụ AI tạo sinh như tổng hợp hình ảnh và sản xuất video.
(VNF) - Trung Quốc đã hạ lượng trái phiếu kho bạc Mỹ nắm giữ xuống mức thấp nhất kể từ năm 2008, trong khi tiếp tục gia tăng dự trữ vàng tháng thứ 13 liên tiếp.
(VNF) - Ngày 19/12, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã tăng lãi suất chuẩn lên mức cao nhất kể từ năm 1995, trong bối cảnh lạm phát cao và tăng trưởng kinh tế chậm.
(VNF) - Sau khi kế hoạch sử dụng tài sản Nga thất bại, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã thống nhất cho Ukraine vay 90 tỷ euro (xấp xỉ 105 tỷ USD) từ ngân sách chung của khối.
(VNF) - Thiên tai, bất ổn xã hội, tội phạm mạng và những cú xoay trục kinh tế đã đan xen, khiến năm 2025 trở thành một trong những giai đoạn nhiều biến động nhất đối với châu Á trong bối cảnh trật tự toàn cầu đang dịch chuyển nhanh chóng.
(VNF) - Cuối năm – mùa cam chín rộ ở Hà Tĩnh, những vườn cam trên nhiều vùng đồi như Thượng Lộc, Hương Khê, Vũ Quang, Mai Hoa… đang tạo nên những khoảnh khắc rộn ràng của thu hoạch. Đây là thời điểm chứng kiến sự hội tụ của nắng gió, đất đỏ và bàn tay nông dân, tạo ra những cây cam “siêu quả” độc đáo, không chỉ là đặc sản vùng miền mà còn là sản phẩm của mô hình liên kết nông nghiệp, góp phần thực hiện mục tiêu quốc gia về xóa đói giảm nghèo tại Hà Tĩnh trong những năm qua.