Trung Quốc tố Mỹ ‘bá quyền và bắt nạt’, cuộc chiến chip nóng càng thêm nóng

Đòn giáng từ Mỹ

“Trung Quốc phản đối việc Mỹ thổi phồng quá mức khái niệm an ninh quốc gia và dùng đủ mọi lý do để ép buộc các nước khác tham gia phong tỏa công nghệ chống lại Trung Quốc”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nói với các phóng viên ngày 3/1.

Theo ông Uông, chất bán dẫn là một ngành có tính toàn cầu hóa cao và hành vi của Mỹ vi phạm nghiêm trọng các quy tắc thương mại quốc tế, làm suy yếu cấu trúc ngành bán dẫn toàn cầu.

Cáo buộc của ông Uông được đưa ra sau khi công ty ASML của Hà Lan cho biết trong một tuyên bố ngày 2/1 rằng "giấy phép vận chuyển máy in thạch bản NXT:2050i và NXT:2100i trong năm 2023 đã bị chính phủ Hà Lan thu hồi, ảnh hưởng tới số lượng nhỏ khách hàng tại Trung Quốc".

Động thái của Hà Lan được tiến hành sau khi chính phủ Mỹ năm ngoái công bố quy định mới, cho phép Washington ngăn ASML xuất khẩu máy NXT1930Di nếu nó chứa linh kiện của Mỹ.

ASML đóng vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu khi sở hữu hai hệ thống sản xuất chip tiên tiến là DUV và hệ thống quang khắc sử dụng tia siêu cực tím EUV hiện đại hơn nhiều lần. Trong khi DUV sử dụng tia sáng với bước sóng 193 nanomet (nm), EUV có mức nhỏ hơn nhiều là 13,5 nm, từ đó cho phép sản xuất chip có tiến trình hiện đại, thường là 5 nm trở xuống.

ASML chưa bán máy EUV cho Trung Quốc vì các lệnh hạn chế xuất khẩu từ năm 2019, nhưng vẫn cung cấp máy DUV trong thời gian qua.

Việc chính phủ Hà Lan thu hồi một phần giấy phép xuất khẩu máy quang khắc DUV sang Trung Quốc được xem là một đòn giáng mạnh vào nỗ lực của Bắc Kinh nhằm dự trữ công nghệ liên quan tới sản xuất chất bán dẫn trước những hạn chế mới.

Căng thẳng cuộc chiến chip

Công cụ in thạch bản là hệ thống chiếu ánh sáng phức tạp được coi là thiết bị quan trọng nhất cần thiết trong quá trình sản xuất mạch tích hợp.

Trung Quốc được coi là chậm hơn nhiều năm về công nghệ này và cho đến nay vẫn phải vật lộn để thu hẹp khoảng cách với các công ty hàng đầu mặc dù có sự đầu tư lớn của chính phủ.

Mỹ đã đưa ra các hạn chế đối với các chip điện toán tiên tiến nhất được sử dụng cho trí tuệ nhân tạo (AI) và thiết bị sản xuất chip vào năm 2022 với mục đích ngăn chặn khả năng sản xuất và phát triển chất bán dẫn tiên tiến giúp tăng cường năng lực quân sự của Trung Quốc.

Danh sách hạn chế kể từ đó đã được mở rộng và một số công ty công nghệ Trung Quốc đã bị đưa vào danh sách đen.

Ngoài nỗ lực to lớn và tốn kém nhằm thúc đẩy sản xuất chất bán dẫn trong nước, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã thực hiện một số bước để cố gắng ngăn chặn công nghệ tiên tiến nhất lọt vào tay Trung Quốc.

Trước các hạn chế của Hà Lan và sau các hạn chế xuất khẩu mở rộng của Mỹ đối với máy DUV vào tháng 10, các nhà sản xuất Trung Quốc đã nhập khẩu và dự trữ số lượng kỷ lục thiết bị sản xuất chip từ nước ngoài.

Trong những năm gần đây, Trung Quốc là thị trường lớn thứ ba của ASML sau Đài Loan và Hàn Quốc, nhưng nước này đã nhảy lên vị trí số một vào quý III vừa qua khi chiếm 46% doanh số của công ty này. Con số này tăng từ 24% trong quý trước và 8% trong quý đầu tiên.

Trung Quốc đã nhập khẩu 42 hệ thống in thạch bản vào tháng 11 với giá 816,8 triệu USD, chủ yếu từ các công ty ở Hà Lan và Nhật Bản.

Xem thêm >> Xuất khẩu LNG nhiều nhất thế giới, Mỹ đối diện với những ‘mặt trái’ nào?