Theo kế hoạch, ông Pompeo sẽ hội kiến Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, hội đàm với ông Phạm Bình Minh, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và gặp Bộ trưởng Công an Tô Lâm.
TS. Đinh Hoàng Thắng, Giám đốc Truyền thông của Viện Nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển (Viện PLD) nêu quan điểm về sự kiện hy hữu này.
“Trước khi đề cập đến những nguyên nhân đột xuất nhưng rất xác đáng, tôi bổ sung thêm hai điểm vào câu hỏi. Thứ nhất, đây là chuyến thăm rất quan trọng. Thứ hai, đây là chuyến thăm không hoàn toàn bất ngờ, tuy không có trong nghị trình thông báo trước của Ngoại trưởng Mike Pompeo".
- Ông có thể cho biết thêm chi tiết hơn về hai điểm vừa được ông bổ sung?
Rất quan trọng, là vì chuyến thăm này có ý nghĩa quyết định để tới đây, chính quyền Mỹ (mặc dầu mồng 3/11 tới đây, nước Mỹ sẽ có danh tính của Tổng thống mới) sẽ đưa ra kết luận cuối cùng nào về cáo buộc Việt Nam phá giá đồng tiền để tạo lợi thế thương mại. Việt Nam sẽ tái khẳng định chính sách tỷ giá giữa đồng tiền Việt Nam và đồng tiền Mỹ.
Không bất ngờ, là vì tại Diễn đàn Doanh nghiệp Ấn Thái Dương (IPBF) khai mạc ở Hà Nội hôm 28/10, Mỹ và Việt Nam đã ký 7 thỏa thuận/bản ghi nhớ về hợp tác giữa hai nước, với trị giá lên tới hàng tỷ USD trên nhiều lĩnh vực khác nhau như hợp tác về năng lượng, truyền tải điện và chế biến, nhập khẩu thịt lợn… Nghĩa là quan hệ Việt – Mỹ đang tiến vào thời khắc, trong đó cả hai bên đều đang đón đợi những quyết định lớn, cần được thoả thuận ở cấp cao nhất.
- Tiến sỹ có thể đưa ra dự báo cụ thể hơn về điều mà ông gọi là “cả hai bên đang đón đợi” tại trạm dừng chân này ở Hà Nội, tức là chặng cuối cùng trong hành trình 5 nước châu Á của ông Pompeo từ 25 đến 30/10 (5 nước trong 6 ngày)?
Trọng tâm chuyến thăm 5 nước châu Á lần này của ông Pompeo là thúc đẩy nhanh hơn chiến lược “Ấn Thái Dương tự do và rộng mở” (FOIP) của Bộ Tứ (gồm Mỹ, Nhật, Úc và Ấn Độ). Ngoài ra, Ngoại trưởng Mỹ muốn củng cố và thúc đẩy mạnh hơn nữa các quan hệ song phương giữa Washington với mỗi nước. Nên nhớ là trong chuyến thăm Việt Nam và Indonesia mới đây nhất của tân Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Saga, chiến lược FOIP cũng là một ưu tiên hàng đầu. Tức là có hai điều mà Mỹ và Việt Nam đang đón đợi qua chuyến thăm đặc biệt này của ông Pompeo.
Thứ nhất, Mỹ muốn tái khẳng định vai trò và vị thế của Việt Nam trong các vấn đề an ninh và phát triển tại khu vực, đặc biệt là trong việc triển khai chiến lược FOIP.
Thứ hai, Việt Nam muốn quan tâm xem ai sẽ đại diện cho Hoa Kỳ tại Hội nghị Cấp cao Đông Á làn thứ 15 trong tháng 11 tới đây (EAS-15). Nếu Tổng thống Donald Trump tái cử vào mồng 3/11 tới, thì liệu ông có thu xếp để tham dự một diễn đàn rất quan trọng của 18 nước Đông Á, hay là chính quyền mới của Hoa Kỳ sẽ cử đại diện cấp thấp hơn như đối với hai hội nghị trong các năm 2018 và 2019 vừa qua.
* TS. Đinh Hoàng Thắng sinh năm 1948, sang Hungary du học từ năm 1966, tốt nghiệp Cử nhân/Thạc sĩ về Văn học và Ngôn ngữ Hungary tại Trường Đại học Tổng hợp Eötvös Loránd, Budapest năm 1972. Thời gian 1983-1986, ông nghiên cứu và nhận bằng Tiến sĩ Khoa học Chính trị tại Trường Đại học Kinh tế Karl Marx, Budapest (nay là Đại học Corvinus Budapest).
Ông từng là Đại sứ Việt Nam tại Vương quốc Hà Lan, đại diện cho Chính phủ Việt Nam bên cạnh OPCW (Tổ chức Cấm phổ biến Vũ khí hóa học) thời gian 1998-2001, sau đó là Chuyên viên cao cấp, Vụ trưởng, Trưởng Nhóm Tư vấn Lãnh đạo Bộ Ngoại giao (2001-2007).
