Tỷ phú Jeff Bezos cảnh báo bong bóng AI có thể nổ nhưng sẽ thay đổi mọi ngành

Tại Tuần lễ Công nghệ Ý (Italian Tech Week) ở Turin hôm thứ Sáu (3/10), nhà sáng lập Amazon Jeff Bezos cho rằng trí tuệ nhân tạo (AI) hiện đang ở trong một “bong bóng công nghiệp” nhưng nhấn mạnh rằng công nghệ này là thật, và sẽ mang lại những lợi ích khổng lồ cho xã hội trong tương lai.

Theo Bezos, những “bong bóng” thường xuất hiện khi giá trị cổ phiếu hoặc định giá của các công ty bị tách rời khỏi nền tảng kinh doanh thực tế. Một trong những ví dụ nổi tiếng nhất là bong bóng dotcom đầu những năm 2000, khi giá trị của các công ty Internet sụp đổ chỉ trong thời gian ngắn.

“Bong bóng AI” nhưng AI là thật

Trong buổi trò chuyện với John Elkann, Giám đốc điều hành của Exor, Bezos được hỏi liệu ngành AI hiện nay có đang ở trong bong bóng hay không. Ông trả lời thẳng thắn: “Đây đúng là một dạng bong bóng công nghiệp”.

Bezos mô tả một số đặc điểm cốt lõi của những giai đoạn bong bóng: giá cổ phiếu bị “tách khỏi nền tảng thực tế của doanh nghiệp”, và mọi người trở nên cực kỳ phấn khích với công nghệ mới.

“Điều thứ hai xảy ra là mọi người trở nên rất hào hứng, giống như hiện nay với trí tuệ nhân tạo”, ông nói. “Trong thời kỳ bong bóng, mọi ý tưởng đều được rót vốn – cả ý tưởng tốt lẫn tệ. Và các nhà đầu tư, trong cơn hưng phấn, rất khó phân biệt được giữa hai loại đó. Điều tương tự cũng đang xảy ra hôm nay”.

Bezos nhấn mạnh rằng việc thị trường đang hưng phấn không có nghĩa là những gì đang diễn ra là ảo tưởng.

“Điều đó không có nghĩa là mọi thứ đang diễn ra là không thật. AI là thật, và nó sẽ thay đổi mọi ngành công nghiệp”, ông khẳng định.

Ông đưa ra ví dụ về một công ty chỉ có sáu nhân viên nhưng nhận được hàng tỷ USD đầu tư, gọi đó là “hành vi rất bất thường” – nhưng lại đang diễn ra thường xuyên trong ngành AI hiện nay.

Bezos không nêu tên cụ thể công ty nào, song bình luận này rõ ràng ám chỉ sự bùng nổ đầu tư điên cuồng vào các startup AI trong năm qua.

Nhiều cảnh báo

Dù cảnh báo về rủi ro, Bezos cũng cho rằng bong bóng công nghiệp có thể mang lại kết quả tích cực cho xã hội về lâu dài.

Ông nhắc lại ví dụ từ bong bóng công nghệ sinh học vào thập niên 1990. Khi đó, rất nhiều công ty trong lĩnh vực này phá sản sau khi dòng vốn đầu cơ rút đi, nhưng cũng chính giai đoạn đó đã dẫn tới sự ra đời của nhiều loại thuốc cứu sống hàng triệu người.

“Những bong bóng mang tính công nghiệp không tệ như bong bóng tài chính. Thậm chí, chúng còn có thể tốt, bởi sau khi bụi lắng xuống và ta thấy ai là người chiến thắng, xã hội được hưởng lợi từ những phát minh đó”, Bezos nói. “Điều tương tự sẽ xảy ra với AI. Lợi ích mà xã hội nhận được từ trí tuệ nhân tạo sẽ vô cùng to lớn”.

Jeff Bezos không phải là người duy nhất lên tiếng cảnh báo về nguy cơ AI đang trở thành bong bóng đầu cơ.

Hồi tháng 8, Sam Altman, Giám đốc điều hành OpenAI – công ty đứng sau ChatGPT – cũng được cho là đã thừa nhận rằng thị trường AI đang ở trong một giai đoạn bong bóng. Nhiều nhà đầu tư lớn khác cũng bắt đầu bày tỏ lo ngại tương tự.

Ngay trong sự kiện Italian Tech Week, David Solomon, CEO của Goldman Sachs, đã bày tỏ sự thận trọng về mức định giá trên thị trường chứng khoán giữa cơn sốt AI.

“Khi các nhà đầu tư trở nên quá phấn khích, họ chỉ nhìn thấy những điều tốt đẹp có thể xảy ra, và đánh giá thấp những rủi ro tiềm ẩn... Sẽ có lúc thị trường điều chỉnh, sẽ có một sự sụt giảm nhất định. Mức độ nghiêm trọng của nó sẽ phụ thuộc vào việc đà tăng hiện nay kéo dài bao lâu”, ông nói.

Trong khi đó, Karim Moussalem, Giám đốc đầu tư cổ phiếu tại Selwood Asset Management, cảnh báo rằng làn sóng đầu tư vào AI đang giống với những cơn sốt đầu cơ lớn nhất trong lịch sử tài chính.

“Giao dịch liên quan đến AI đang bắt đầu mang dáng dấp của một trong những cơn mê đầu cơ lớn nhất trong lịch sử thị trường”, ông nhận định.

Thực tế, chỉ trong vòng chưa đầy hai năm, hàng trăm tỷ USD đã được đổ vào các công ty AI, từ những ông lớn như OpenAI, Anthropic, Nvidia, đến các startup nhỏ trong lĩnh vực mô hình ngôn ngữ và điện toán đám mây. Giá trị của Nvidia – công ty sản xuất chip đồ họa phục vụ AI – thậm chí đã vượt ngưỡng 4,5 nghìn tỷ USD, khiến nhiều chuyên gia lo ngại thị trường đang bị thổi phồng quá mức.

Vẫn có giá trị thực “khổng lồ”

Tuy nhiên, nhận định của Bezos mang sắc thái lạc quan thận trọng. Ông cho rằng dù giá trị bị thổi phồng, AI vẫn đang mang lại những tiến bộ thực chất trong năng suất, y học, giáo dục và khoa học.

Bezos – người từng chứng kiến Amazon sống sót sau bong bóng dotcom – hiểu rõ rằng chỉ những công ty có giá trị thực mới tồn tại lâu dài.

“Sau khi bong bóng vỡ, những doanh nghiệp thật sự tạo ra giá trị sẽ vẫn đứng vững. Và chính những doanh nghiệp đó sẽ định hình tương lai”, ông từng nói trong các cuộc phỏng vấn trước đây.

Bezos tin rằng trong 10–20 năm tới, AI sẽ thâm nhập vào mọi lĩnh vực – từ y tế, tài chính, năng lượng, đến giao thông và giải trí. Công nghệ này sẽ giúp tự động hóa quy trình, nâng cao năng suất lao động, và giải phóng con người khỏi những công việc tẻ nhạt.

Ông ví von AI giống như điện năng trong thế kỷ 20 – một công nghệ nền tảng thay đổi toàn bộ nền kinh tế.

“AI sẽ là thứ mà mọi ngành công nghiệp đều dựa vào. Cũng giống như điện, nó sẽ trở thành hạ tầng thiết yếu cho mọi hoạt động của xã hội”, Bezos nói.

Theo các chuyên gia, nếu được quản lý đúng hướng, AI có thể đóng góp hàng chục nghìn tỷ USD cho GDP toàn cầu trong vài thập kỷ tới, đồng thời thúc đẩy sáng tạo và tăng trưởng ở quy mô chưa từng có.

Jeff Bezos kết luận rằng bong bóng AI không phải là điều đáng sợ, mà là một phần tự nhiên của quá trình đổi mới công nghệ.

Bong bóng sẽ tan, nhưng giá trị thực thì vẫn tồn tại. Những phát minh có ích sẽ tiếp tục định hình tương lai – và AI chính là một trong số đó.

Dù thị trường có thể điều chỉnh trong ngắn hạn, AI sẽ vẫn là động lực lớn nhất của thế kỷ 21, và theo Bezos, những lợi ích mà nhân loại thu được từ công nghệ này sẽ là khổng lồ, vượt xa mọi bong bóng trước đây.