Tiếp tục kỳ họp thứ 5, chiều 23/5, Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề còn có ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Giá (sửa đổi).
Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án Luật Giá (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết quan điểm của Chính phủ là đề nghị giữ quy định về giá trần và bỏ quy định về giá sàn đối với vé máy bay. Đa số đại biểu Quốc hội cũng tán thành việc cần giữ quy định về giá trần.
Ngược lại, một số ý kiến cho rằng không nên áp dụng giá trần đối với vé máy bay vì hàng hóa, dịch vụ này chưa thật sự phù hợp tiêu chí hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá; không phù hợp với nguyên tắc thị trường khi đã có nhiều doanh nghiệp tham gia đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực này.
Nhóm ý kiến đề xuất bỏ giá trần vé máy bay cho rằng giá trần do cơ quan quản lý nhà nước quy định, nhưng trong một số trường hợp giá trần lại thấp hơn chi phí đầu tư hoặc thấp hơn chi phí đầu vào. Bên cạnh đó, việc điều chỉnh giá trần thường rất chậm, không theo kịp biến động của thị trường, gây khó khăn, thua lỗ lớn cho doanh nghiệp.
Tiếp thu ý kiến đa số đại biểu Quốc hội, ông Lê Quang Mạnh cho biết Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng việc giữ quy định về giá trần và bỏ quy định về giá sàn đối với dịch vụ vận chuyển hành khách hàng không nội địa là cần thiết.
Về việc cần thiết bỏ giá sàn đối với dịch vụ hàng không nội địa, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết trên cơ sở tổng kết Luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đề xuất bỏ quy định giá sàn nhằm tạo cơ chế khuyến khích cạnh tranh để giảm giá dịch vụ, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng, nhất là của nhiều đối tượng có thu nhập thấp được tiếp cận dịch vụ hàng không.
Việc bỏ giá sàn mở ra cơ hội cho doanh nghiệp cạnh tranh nhưng không đồng nghĩa với việc doanh nghiệp có quyền cạnh tranh không lành mạnh vì doanh nghiệp có hạ giá bán thì vẫn phải tuân thủ các quy định tại Luật Cạnh tranh.
Theo ông Lê Quang Mạnh, thực tế việc bỏ quy định về giá sàn không gây tác động đến các doanh nghiệp hàng không hiện nay do trên thực tế, trong các năm qua, giá sàn trong khung giá được quy định bằng 0 (quy định tại Thông tư số 17/2019/TT-BGTVT).
Sau khi tiếp thu ý kiến các đại biểu Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cũng nêu rõ việc giữ quy định giá trần vé máy bay là cần thiết. Nguyên nhân là dịch vụ vận chuyển hàng không đáp ứng các tiêu chí luật định và thuộc loại hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá.
Cùng với đề xuất bỏ giá sàn, việc đặt vấn đề không quy định giá trần đồng nghĩa với việc nhà nước bỏ công cụ điều tiết và để doanh nghiệp cung cấp dịch vụ toàn quyền quyết định giá cung cấp dịch vụ.
“Các hãng hàng không hoàn toàn có thể đưa ra giá dịch vụ, trong đó có giá vé máy bay ở mức cao, sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng, đến sản xuất, kinh doanh, tác động đến xã hội”, báo cáo tiếp thu, chỉnh lý nêu rõ.
Về mối quan hệ giữa Luật Giá với Luật Cạnh tranh khi có hãng hàng không định mức giá 0 đồng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng thực chất, không có vé máy bay giá "0 đồng" vì Thông tư 17/2019 của Bộ Giao thông Vận tải quy định rõ nguyên tắc định giá cho một vé máy bay, theo đó phải bao gồm các khoản thuế, phí theo quy định.
Mức giá 0 đồng là chưa gồm thuế, phí và thực tế người tiêu dùng vẫn phải chi trả một khoản tiền nhất định. Thời gian qua, một số hãng áp dụng giá vé 0 đồng như một hình thức ưu đãi, chỉ áp dụng cho một số ít ghế trong một chuyến bay và thực tế mức giá phải trả không phải là 0 đồng.
Thông tư 17/2019 cũng quy định việc tính giá; theo đó giá phải đảm bảo phù hợp với chi phí sản xuất kinh doanh thực tế của từng chuyến bay. Dự thảo luật quy định nguyên tắc định giá phải: "Bảo đảm bù đắp chi phí sản xuất, kinh doanh thực tế hợp lý, có lợi nhuận phù hợp với mặt bằng giá thị trường".
Thực tế, các hãng hàng không đều xây dựng dải giá linh hoạt với nhiều mức giá khác nhau, tương ứng với các điều kiện, thời điểm khác nhau. Doanh thu, chi phí sẽ được tính tổng chung theo chuyến bay, đường bay.
Mặt khác, để xác định hãng hàng không có vi phạm Luật Cạnh tranh hay không thì phải căn cứ trên toàn bộ chi phí của từng chuyến bay và mức giá bình quân vé máy bay, không phải chỉ tính trên các mức giá vé đơn lẻ. Đây là vấn đề thuộc khâu tổ chức thực hiện. Như vậy, pháp luật về giá và dự thảo luật thể hiện rõ quan điểm không cho phép các hành vi cạnh tranh không lành mạnh, không mâu thuẫn với Luật Cạnh tranh.
