Vụ trái phiếu Tân Hoàng Minh, Đầu tư An Đông vào báo cáo thẩm tra của Quốc hội

Theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, thời gian qua, thị trường chứng khoán có tốc độ tăng trưởng nhanh và đã có thể chia sẻ vai trò huy động vốn trung dài hạn cho nền kinh tế với thị trường tiền tệ. Tuy nhiên, thị trường này có nhiều biến động và tiềm ẩn rủi ro.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp cũng có quy mô ngày càng mở rộng nhưng nhiều hạn chế, như: có giai đoạn tăng nóng, cơ cấu thị trường còn thiếu cân đối, chất lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ chưa cao, sử dụng vốn huy động qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ sai mục đích, thiếu minh bạch.

Đặc biệt, các doanh nghiệp bất động sản có tỷ lệ đòn bẩy tài chính cao, tình hình tài chính kém lành mạnh có thể gặp khó khăn trong việc thanh toán các khoản tín dụng hoặc nợ trái phiếu đến hạn. Theo Bộ Tài chính, khối lượng trái phiếu đáo hạn của doanh nghiệp bất động sản, xây dựng trong giai đoạn 2022 – 2025 vào khoảng 374,7 nghìn tỷ đồng, chiếm 41,9% tổng khối lượng đáo hạn. Với việc tập trung huy động khối lượng lớn, kỳ hạn chỉ khoảng 3-4 năm, trong khi thời gian thu hồi vốn các dự án bất động sản có thể kéo dài 5-10 năm, một số doanh nghiệp bất động sản có thể gặp khó khăn trong việc thanh toán trái phiếu đã phát hành.

Đáng chú ý, theo Ủy ban Kinh tế, vụ việc xảy ra tại Tập đoàn Tân Hoàng Minh, Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư An Đông và các tổ chức, đơn vị có liên quan cùng với những vụ việc khác liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường chứng khoán xảy ra trong năm đã và đang gây ra nhiều hệ lụy đối với việc phát triển bền vững thị trường vốn, đối với xã hội, gây mất niềm tin của người dân và nhà đầu tư.

Ủy ban Kinh tế cho biết có ý kiến đề nghị cần làm rõ trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, đồng thời đề nghị có đánh giá thận trọng, chính xác về mức độ ảnh hưởng để có giải pháp phù hợp, bảo đảm sự phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững của thị trường tiền tệ, thị trường vốn.

Với bất động sản, Ủy ban Kinh tế nhận định thị trường này có dấu hiệu tăng nóng trong những tháng đầu năm 2022, có tình trạng “đẩy giá” gây sốt ảo bất động sản. Rủi ro tác động liên thông giữa thị trường bất động sản với thị trường vốn và hệ thống các tổ chức tín dụng gia tăng.

"Có ý kiến cho rằng việc điều hành, quản lý nhà nước đối với các thị trường này còn 'chuyển trạng thái đột ngột', đã có những ảnh hưởng nhất định đến thị trường và niềm tin của nhà đầu tư; đề nghị tiếp tục nhận diện những rủi ro, có các giải pháp cụ thể để vừa bảo đảm an toàn, vừa thúc đẩy sự phát triển của các thị trường, phục vụ tăng trưởng và phát triển kinh tế", Ủy ban Kinh tế lưu ý.

Đề cập thêm về chính sách tiền tệ, Ủy ban Kinh tế nhận định việc giữ ổn định lãi suất và tỷ giá đang gặp khó khăn, hệ thống ngân hàng còn tiềm ẩn nhiều rủi ro về nợ xấu; có ý kiến đề nghị đánh giá kỹ hơn tác động của việc neo tỷ giá đồng Việt Nam so với đồng USD trong một thời gian khá dài khi nhiều đồng tiền mất giá mạnh so với đồng USD, nhất là khả năng cạnh tranh xuất khẩu của hàng hóa Việt Nam so với các nước khác.

Bên cạnh đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ cần đánh giá kỹ nguyên nhân của nợ xấu và tỷ lệ nợ xấu nội bảng đang có xu hướng gia tăng; đến cuối tháng 7/2022, tỷ lệ nợ xấu nội bảng là 1,7%; tỷ lệ nợ xấu, nợ bán cho VAMC chưa xử lý và các khoản tiềm ẩn trở thành nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng là 5,41% (cuối năm 2021 là 6,3%).

"Cần làm rõ tác động của việc dừng chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19 theo Thông tư số 01/2020/TT-NHNN (và các văn bản sửa đổi, bổ sung) đến nợ xấu tiềm ẩn trong thời gian tới cũng như tới các khách hàng vẫn chưa khắc phục được khó khăn do dịch Covid-19", báo cáo đề nghị.