9 dự án vàng giữa Thủ đô của Tập đoàn Lã Vọng mắc những sai phạm gì?

Trong số 9 dự án đã được thanh tra theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, có 5 dự án do Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Lã Vọng và các đơn vị thành viên thực hiện làm chủ đầu tư; 4 dự án khác thực hiện hợp tác đầu tư và thuê mặt bằng kinh doanh.

Loạt dự án BT sai phạm

Cụ thể, tại dự án cải tạo môi trường hồ Đầu Băng (quận Long Biên), Thanh tra Chính phủ phát hiện việc triển khai nạo vét hồ và một số hạng mục phụ trợ theo phương án vừa thiết kế vừa thi công, thiếu phê duyệt dự án, tổng mức đầu tư, thiết kế cơ sở, thiết kế bản vẽ thi công- dự toán công trình trước khi thi công.

Việc UBND TP. Hà Nội giao Công ty Cổ phần thương mại Ngôi nhà mới thực hiện khối lượng 30 tỷ đồng/60,6 tỷ đồng tổng mức đầu tư dự kiến, phần còn lại không bố trí được nguồn vốn để thực hiện là vi phạm Nghị định 12/2009 của Chính phủ.

Giai đoạn 2 của dự án được thực hiện theo hình thức đầu tư xã hội hoá. Việc TP. Hà Nội giao cho Công ty Cổ phần thương mại Ngôi nhà mới được sử dụng 5% quỹ đất tương đương với trên 1.148m2 đất công trình dịch vụ và 1.117m2 đất bãi đỗ xe phù hợp với Nghị quyết số 16/2013 của HĐND về khuyến khích đầu tư.

Tuy nhiên khi phê duyệt chủ trương đầu tư, UBND TP. Hà Nội chưa phê duyệt kinh phí giải phóng mặt bằng làm căn cứ thực hiện giải phóng mặt bằng của dự án. Đến thời điểm thanh tra dự án mới thực hiện công tác lập, thẩm định thiết kế bản vẽ thi công-dự toán, chưa triển khai thực hiện dự án.

Dự án cải tạo và xây dựng hệ thống cống nối hồ Vục - hồ Đầu Băng - hồ Tư Đình theo hình thức hợp đồng BT được Thủ tướng Chính phủ đồng ý. Tuy nhiên, nếu dự án được phê duyệt điều chỉnh giảm quy mô, thì tổng mức đầu tư còn khoảng 400 tỷ đồng. Số tiền sử dụng đất của dự án đối ứng tạm tính phải nộp bổ sung ngân sách nhà nước là 124,7 tỷ đồng.

Việc chậm giải phóng mặt bằng do chậm điều chỉnh dự án đầu tư và xử lý phần giải phóng mặt bằng trùng lắp, dẫn đến tiến độ dự án BT chậm không có cơ sở xác định khối lượng xây dựng và giá trị của dự án BT, để làm căn cứ xác định giá trị hợp đồng BT.

Dự án xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nhà ở trên diện tích 14,5ha tại Khu chức năng đô thị Tây Nam đường 70 được cho phép áp dụng hình thức chỉ định nhà đầu tư.

“Việc giao Công ty Cổ phần thương mại Ngôi nhà mới thực hiện 2 con đường có diện tích 0,67ha, với mục đích kết nối giao thông trong khu quy hoạch 30,5ha được duyệt; kinh phí xây dựng công ty thực hiện bằng nguồn vốn tự nguyện đóng góp, sau khi hoàn thành bàn giao cho UBND TP. Hà Nội quản lý sử dụng.

Tuy nhiên, phần thực hiện này chưa hoàn thiện thủ tục theo quy định; xác định lãi suất để đối trừ tiền sử dụng đất phải nộp khi chưa có khối lượng hợp đồng BT; thời gian thực hiện dự án BT kéo dài, tiếp tục được điều chỉnh là chưa đủ cơ sở”, Thanh tra Chính phủ nêu rõ.

Dự án trụ sở làm việc và căn hộ chung cư kết hợp dịch vụ thương mại tại Xa La (quận Hà Đông) được Hà Nội chấp thuận cho Công ty TNHH MTV Đầu tư và Phát triển thuỷ lợi Sông Nhuệ và Công ty Cổ phần thương mại Ngôi nhà mới thực hiện theo hình thức đầu tư hợp đồng hợp tác kinh doanh.

Cơ quan thanh tra khẳng định việc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án là phù hợp quy định. Tuy nhiên dự án chưa quyết toán để xác định tài sản nhà nước và việc phân chia lợi nhuận theo thoả thuận.

 Dự án Trụ sở làm việc (NewHouse Xa La) và căn hộ chung cư kết hợp dịch vụ thương mại tại khu Xa La, phường Phúc La, quận Hà Đông của Công ty Ngôi nhà mới.

TP. Hà Nội lựa chọn nhà đầu tư không qua đấu giá

Thanh tra Chính phủ chỉ ra UBND TP. Hà Nội đã lựa chọn nhà đầu tư không qua đấu giá tại nhiều dự án.

Cụ thể, dự án tại ô đất DX1, DX2, DX3, DX4 và CX2 khu đô thị Đông Nam đường Trần Duy Hưng, kết luận thanh tra chỉ rõ việc lựa chọn nhà đầu tư không thực hiện thông báo công khai trên phương tiện thông tin đại chúng; giao dự án không thông qua đấu giá vi phạm quy định của Chính phủ hướng dẫn thực hiện Luật Đất đai 2003 đối với thuê đất đã giải phóng mặt bằng có quy hoạch chi tiết 1/500.

UBND TP. Hà Nội cũng không tính lại đơn giá thuê đất phần xây dựng sai quy hoạch làm tăng hệ số sử dụng đất. Ngoài ra, Sở Tài chính Hà Nội căn cứ vào kết quả kiểm toán giá trị đầu tư hạ tầng toàn bộ khu đô thị năm 2012 là 102,33 tỷ đồng để phân bổ chi phí hạ tầng cho tổng diện tích 29,73ha các ô đất, đơn giá chi phí hạ tầng là 344.226 đồng/m2, để tính tiền suất đầu tư hạ tầng phải nộp năm 2016 là không có cơ sở.

UBND TP. Hà Nội phê duyệt điều chỉnh quy hoạch bổ sung chức năng dịch vụ công cộng là không đúng với quy hoạch đã được phê duyệt năm 2005 làm thay đổi mục đích sử dụng đất, vi phạm Luật quy hoạch đô thị năm 2009.

 Ngôi nhà mới là dự án đầu tay của Tập đoàn Lã Vọng.

Còn dự án khu nhà ở cao cấp tại khu đô thị Quốc Oai được UBND tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội) giao nhà đầu tư không thông qua đấu thầu dự án là vi phạm quy định của Chính phủ về lựa chọn nhà đẩu tư phát triển nhà ở thương mại.

Thanh tra Chính phủ cho rằng UBND TP. Hà Nội thiếu kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện phần hạ tầng khu đất dịch vụ để trả cho các hộ dân bị thu hồi đất nông nghiệp 3,1ha chậm tiến độ, đến thời điểm thanh tra mới bàn giao đưa vào sử dụng.

Tương tự, dự án cải tạo, nâng cấp khu vui chơi giải trí bán đảo hồ Đống Đa, Công ty Cổ phần Đồng Lực ký hợp đồng giao khoán cho Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Lã Vọng thuê lại, thực hiện đầu tư kinh doanh dịch vụ thương mại là không đúng hợp đồng hợp tác đầu tư đã ký.

Năm 2004, UBND TP. Hà Nội đồng ý đưa 2.000 m2 đất vào mục đích sản xuất kinh doanh, tiếp đến năm 2010 TP. Hà Nội có quyết định chấp thuận cho Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển Hà Thuỷ thuê diện tích 5.644m2 đất tại bán đảo hồ Đống Đa có mục đích kinh doanh là không đúng với quy hoạch chi tiết 1/2000 là đất cây xanh, công viên đã được Hà Nội phê duyệt.

Khi xác định lại giá đất ở thời điểm 2013 để làm căn cứ tính tiền thuê đất, Sở Tài chính Hà Nội không thuê tư vấn thẩm định là chưa đúng quy định của Bộ Tài chính.

Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội làm sai lệnh cấp trên

Tại dự án cải tạo nâng cấp Quốc lộ 6, Thanh tra Chính phủ cho biết Tổng công ty Sông Đà là đơn vị được giao chủ đầu tư nhưng không đề xuất được dự án để triển khai dự án.

Sau khi có ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội không tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành để tham mưu cho UBND TP. Hà Nội việc lựa chọn hình thức đầu tư theo quy định.

Ngoài ra, Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội căn cứ vào danh mục ô đất theo đề xuất của nhà đầu tư để trình quỹ đất giao đối ứng thanh toán BT, đề xuất giao đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất là vi phạm Luật Đất đai.

“Mặc dù Chủ tịch UBND TP. Hà Nội đã có văn bản chỉ đạo về việc tuân thủ quy hoạch chi tiết xây dựng, đảm bảo đồng bộ, không trùng lấn với các dự án đã giao chủ đầu tư khác, nhưng Sở Kế hoạch và Đầu tư vẫn trình để giao cho nhà đầu tư 39 ô đất làm đối ứng thanh toán BT. Việc tham mưu không đúng quy định pháp luật của Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội nguy cơ thất thoát ngân sách nhà nước”, kết luận thanh tra chỉ rõ.

Đáng chú ý, danh mục 39 ô đất được Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội trình phần lớn trùng khớp với danh mục đề xuất của Công ty Cổ phần đầu tư Louis Group, trong khi công ty này chưa được lựa chọn là nhà đầu tư, nên chưa có quyền đàm phán hợp đồng BT của dự án.

“Các đề xuất này chưa được UBND TP. Hà Nội chấp thuận và tổ chức thực hiện nên chưa xảy ra thiệt hại cho ngân sách nhà nước nhưng là nguyên nhân dẫn đến sự bất bình trong quần chúng nhân dân và như báo chí phản ánh, ảnh hưởng xấu đến uy tín của chính quyền thành phố Hà Nội”, cơ quan này cho biết.

Tương tự, dự án khu đô thị mới Hoàng Văn Thụ, Thanh tra Chính phủ phát hiện năm 2011 TP. Hà Nội giao Tổng công ty UDIC làm chủ đầu tư dự án không thông qua đấu thầu.

Năm 2017, UBND TP. Hà Nội tiếp tục phê duyệt điều chỉnh quy hoạch, điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án xác định phần diện tích đất ở cao tầng là 7,044ha, trong đó có trên 2ha đất đã quy hoạch nhà ở cao tầng khu di dân, đấu giá thực hiện dự án riêng, việc giao lại quỹ đất 20% của dự án để làm dự án đối ứng BT, không xem xét đến mục tiêu, chủ trương của thành phố về phát triển quỹ nhà dành cho tái định cư và phát triển nhà ở xã hội là chưa đúng quy định của Chính phủ.

Bên cạnh việc nêu rõ sai phạm của cơ quan ban hành các quyết định hoặc đơn vị tham mưu cho UBND TP. Hà Nội, Thanh tra Chính phủ cũng nêu kiến nghị kiểm điểm và xử lý trách nhiệm của các đơn vị liên quan.

Việc thanh tra này được triển khai từ giữa năm 2018 theo chỉ đạo của Thủ tướng, sau khi có thông tin doanh nghiệp này được ưu ái giao nhiều khu "đất vàng" làm dự án bất động sản, sản xuất kinh doanh, giao thông theo hình thức hợp đồng BT. Trong đó, một số dự án không qua đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định và ý kiến của các cơ quan liên quan.