AI và bài toán báo cáo phát triển bền vững của ngân hàng
Khánh Tú -
21/05/2025 14:46 (GMT+7)
(VNF) - Trong bối cảnh các ngân hàng đang từng bước triển khai thực hành báo cáo phát triển bền vững, công nghệ – đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) – được xem là một yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả và chất lượng của báo cáo.
Loạt thách thức trong công bố báo cáo phát triển bền vững
Theo số liệu của NHNN, hầu hết các tổ chức tín dụng đã báo cáo và tích hợp nội dung phát triển bền vững trong Báo cáo thường niên của ngân hàng. Trong đó, có khoảng 13-15 ngân hàng thương mại đã công bố được Báo cáo phát triển bền vững độc lập của mình.
Xu hướng công bố Báo cáo phát triển bền vững tăng mạnh trong năm 2024 và những tháng đầu năm 2025. Gần đây ngành Ngân hàng cũng có thêm 6 ngân hàng thương mại công bố Báo cáo mới. Ngoài ra,tính đến 31/3/2025, đã có 57 TCTD đánh giá rủi ro về môi trường và xã hội với dư nợ hơn 3,62 triệu tỷ đồng.
Chia sẻ tại Tọa đàm “Thực hành Báo cáo Phát triển bền vững trong lĩnh vực ngân hàng với giải pháp AI”, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Thanh Hà cho biết:
“Với vai trò là huyết mạch của nền kinh tế, ngành Ngân hàng không chỉ phải quản lý các rủi ro tài chính truyền thống mà còn cần chủ động nhận diện, đo lường vừa kiểm soát những rủi ro, vừa tận dụng cơ hội liên quan đến ESG trong hoạt động cho vay, đầu tư và vận hành nội bộ.
Việc tích hợp ESG vào chiến lược kinh doanh và quản trị nội bộ sẽ tạo nền tảng quan trọng giúp hệ thống ngân hàng phát triển bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh và đóng góp hiệu quả cho mục tiêu tăng trưởng xanh, bao trùm”.
Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà.
Mặc dù đã đạt được một số kết quả tích cực ban đầu, song theo đánh giá của Phó Thống đốc NHNN, quá trình thực hành và công bố Báo cáo Phát triển bền vững tại Việt Nam – đặc biệt trong lĩnh vực ngân hàng – vẫn đang ở giai đoạn sơ khởi.
Việc triển khai các cam kết phát triển bền vững và quản trị ESG còn đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm: thiếu khung pháp lý hoàn chỉnh, hạn chế về nguồn lực và năng lực phân tích dữ liệu, cũng như bất cập trong phương pháp thu thập và xử lý thông tin một cách hiệu quả và minh bạch.
Theo ông Trần Anh Quý, Trưởng phòng Tín dụng chính sách thuộc Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN), các tổ chức tín dụng đang gặp nhiều khó khăn trong việc xây dựng và thực hiện báo cáo phát triển bền vững.
Chẳng hạn, chi phí thuê tư vấn và đầu tư xây dựng báo cáo còn ở mức cao, trong khi đội ngũ cán bộ có chuyên môn sâu về ESG vẫn còn thiếu. Ngoài ra, chưa có một hệ thống pháp lý rõ ràng để hỗ trợ việc xác định danh mục đầu tư xanh và phát triển bền vững trong hệ thống ngân hàng thương mại.
Ở góc độ ngân hàng thương mại, bà Ngô Thúy Phượng, Phó Ban Chiến lược và Thư ký Hội đồng Quản trị Vietcombank, nhận định rằng việc thiếu khung phân loại xanh quốc gia và bộ tiêu chuẩn thống nhất về ESG là những trở ngại then chốt.
Bà Phượng cũng chỉ ra rằng hiện chưa có hướng dẫn rõ ràng về nội dung, phương pháp và quy trình để xác minh tính chính xác của các báo cáo phát triển bền vững do doanh nghiệp cung cấp. Các ngân hàng vì vậy vẫn thiếu công cụ, dữ liệu và kỹ năng cần thiết để đánh giá đầy đủ các yếu tố phi tài chính, đặc biệt là các tiêu chí ESG.
Ứng dụng AI vào báo cáo phát triển bền vững
Trong bối cảnh các ngân hàng đang từng bước triển khai thực hành báo cáo phát triển bền vững, công nghệ – đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) – được xem là một yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả và chất lượng của báo cáo.
Ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch FiinRatings, nhận định: "Không có AI và không có công nghệ thì sẽ không thể chuyển đổi được", đồng thời cho rằng việc làm thủ công trong lĩnh vực này là không khả thi.
Đồng quan điểm, bà Ngô Thúy Phượng cho rằng ngành ngân hàng có nhiều thuận lợi trong việc ứng dụng AI vào báo cáo phát triển bền vững nhờ đã có sự chuẩn bị về mặt thể chế, sự hỗ trợ từ quốc tế và nâng cao nhận thức trong hệ thống. Bà đánh giá AI có thể đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng, nâng cao chất lượng và tính minh bạch của báo cáo.
Theo các chuyên gia, AI mang lại nhiều tiềm năng cho quá trình báo cáo phát triển bền vững.
Cụ thể, AI có thể hỗ trợ thu thập và xử lý dữ liệu lớn, phân tích xu hướng, tự động hóa quy trình lập báo cáo, cũng như giám sát và phát hiện các bất thường trong dữ liệu – tương tự như cơ chế phát hiện gian lận trong hệ thống ngân hàng. Nhờ đó, AI có thể giúp tiết kiệm nguồn lực, tập trung vào những chỉ tiêu có rủi ro cao và hạn chế tình trạng “rửa xanh” (greenwashing).
Ngoài ra, AI có thể được sử dụng để xây dựng các bảng điều khiển (dashboard) ESG theo thời gian thực, tăng tính minh bạch và khả năng truy xuất dữ liệu.
Các chuyên gia cho rằng không thể không sử dụng AI, công nghệ trong thực hành báo cáo phát triển bền vững.
Trên thực tế, nhiều quốc gia trên thế giới đã sớm sử dụng AI trong quá trình thực hành báo cáo ESG. TS Lê Hùng Cường, Phó Tổng Giám đốc FPT Digital, Tập đoàn FPT cho biết, cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS) đã sử dụng AI để chấm điểm báo cáo ESG của các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME).
MAS đã phát triển nền tảng kỹ thuật số Gprnt để đơn giản hóa việc thu thập và báo cáo dữ liệu ESG cho các doanh nghiệp, đặc biệt là SME nhằm tăng cường khả năng tiếp cận vốn xanh.
Giải pháp được sử dụng là sử dụng AI và các công cụ kỹ thuật số để giúp doanh nghiệp đo lường, báo cáo và hành động dựa trên dữ liệu bền vững của họ. Tích hợp dữ liệu từ các nguồn như hóa đơn, tiêu thụ năng lượng và chuỗi cung ứng để tự động phân loại và chấm điểm ESG cho các SME.
“Nhờ đó, thời gian xét duyệt khoản vay giảm đáng kể, tăng khả năng tiếp cận vốn xanh cho các SME, giúp các ngân hàng tuân thủ các yêu cầu về báo cáo ESG một cách hiệu quả hơn”, ông Cường nhấn mạnh.
Tuy nhiên, để AI thực sự phát huy hiệu quả trong việc hỗ trợ báo cáo phát triển bền vững, các chuyên gia nhấn mạnh rằng cần có sự đồng bộ giữa khung pháp lý, hệ thống dữ liệu và nguồn nhân lực. Trong đó, ưu tiên hàng đầu là sớm ban hành bộ tiêu chuẩn phân loại xanh quốc gia – nền tảng quan trọng để tích hợp các yếu tố môi trường – xã hội vào hệ thống dữ liệu ngân hàng và triển khai các giải pháp công nghệ một cách hiệu quả.
(VNF) - Trong thế giới kinh doanh không ngừng biến động, khả năng thích ứng và chuyển đổi liên tục trở thành yếu tố sống còn để duy trì tăng trưởng bền vững. Ngân hàng Techcombank (TCB) đã biến điều này thành triết lý cốt lõi, kết hợp dữ liệu, công nghệ, trải nghiệm khách hàng và văn hoá đổi mới để hướng tới mục tiêu duy trì tăng trưởng hai con số.
(VNF) - Theo đại diện NAPAS, việc kết nối thanh toán bán lẻ song phương qua mã QR giữa Việt Nam và Trung Quốc mang đến trải nghiệm thanh toán liền mạch, tiện lợi cho người dân hai nước, mà còn góp phần tăng cường kết nối tài chính trong thanh toán xuyên biên giới.
(VNF) - Theo chuyên gia, tội phạm tài chính hiện nay chủ yếu mang tính xuyên biên giới, hầu hết các sự việc liên quan đến tài khoản, hoạt động thanh toán thẻ đều có yếu tố nước ngoài rõ rệt.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Kỹ thương (Techcombank) tiếp tục khẳng định vị thế tiên phong trong chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo của ngành tài chính – ngân hàng khi ba năm liên tiếp được The Digital Banker vinh danh là “Ngân hàng số tốt nhất Việt Nam” cùng các giải thưởng uy tín “Ngân hàng bán lẻ tốt nhất Việt Nam” và “Sáng kiến phân tích dữ liệu tốt nhất” trong khuôn khổ lễ trao giải Global Retail Banking Innovation Awards 2025.
(VNF) - NHNN chấp thuận việc VietinBank thực hiện tăng mức vốn điều lệ từ hơn 53.699 tỷ đồng lên tối đa hơn 77.669 tỷ đồng theo phương án phát hành cổ phiếu để chi trả cổ tức từ nguồn lợi nhuận còn lại của năm 2021, 2022 và giai đoạn 2009 – 2016.
(VNF) - Từ đầu tháng 12/2025, nhiều ngân hàng tại Việt Nam đã bắt đầu áp dụng mức phí quản lý tài khoản thanh toán mới, đặc biệt với những tài khoản có số dư thấp hoặc ít giao dịch. Quy định này khiến một bộ phận khách hàng cá nhân phải trả phí hàng tháng nếu không đảm bảo điều kiện miễn phí.
(VNF) - Nhiều ngân hàng thương mại đã sử dụng gần hết, thậm chí sử dụng hết hạn mức tăng trưởng tín dụng cả năm ngay từ cuối quý III/2025 mà chưa được NHNN nới thêm.
(VNF) - Nhiều ngân hàng đóng cửa hàng loạt phòng giao dịch trong khi có không ít nhà băng tăng số lượng điểm giao dịch, cho thấy xu hướng tái cấu trúc mạnh mẽ trong ngành.
(VNF) - Chiều 1/12, tại Trụ sở chính Agribank, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) và Công ty Cổ phần Giải pháp Thanh toán Việt Nam (VNPAY) đã chính thức ký kết hợp đồng hợp tác triển khai gói giải pháp chuyển đổi số dành riêng cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ.
(VNF) - Từ đầu năm đến nay, hàng loạt ngân hàng tư nhân ồ ạt tăng vốn theo nghị quyết đại hội cổ đông 2025 đã được thông qua. Thậm chí, có ngân hàng vừa hoàn tất tăng vốn đã xin ý kiến cổ đông về việc tiếp tục tăng vốn đợt tiếp theo.
(VNF) - Nhiều ngân hàng đẩy mạnh xử lý nợ xấu trong giai đoạn nước rút cuối năm. Công tác thu hồi nợ chuyển biến tích cực giúp nhiều nhà băng gia tăng lợi nhuận.
(VNF) - Nhiều ngân hàng điều chỉnh biểu phí, siết điều kiện miễn phí quản lý tài khoản và áp dụng thêm các khoản phí mới nhằm khuyến khích chuyển sang dịch vụ số.
(VNF) - Trước áp lực nhu cầu vốn tăng mạnh khi tín dụng 10 tháng đã chạm mức 15%, TS Cấn Văn Lực cho rằng việc các ngân hàng đồng loạt nâng lãi suất huy động là diễn biến “khó tránh”. Dù lãi suất điều hành vẫn duy trì thấp, dòng tiền nhàn rỗi đang phân tán sang các kênh đầu tư khác khiến hệ thống ngân hàng buộc phải tăng cạnh tranh để thu hút vốn phục vụ nhu cầu vay đang lên cao.
(VNF) - Hàng triệu tỷ tiền gửi chảy vào ngân hàng; nhà băng đẩy mạnh cho vay mua nhà, rủi ro nợ xấu khi lãi suất tăng... là thông tin ngân hàng đáng chú ý tuần qua.
(VNF) - Công ty Cổ phần Thanh toán số MobiFone trở thành đơn vị thứ hai được Ngân hàng Nhà nước cấp phép triển khai dịch vụ Chuyển mạch tài chính và Bù trừ điện tử.
(VNF) - Nghị định 296/2025 cụ thể hóa các biện pháp cưỡng chế tài chính nhằm thu hồi tiền phạt, đặc biệt là quy định về khấu trừ tiền từ tài khoản, tiền gửi khi đối tượng không tự nguyện chấp hành và có tiền gửi tại tổ chức tín dụng hoặc Kho bạc Nhà nước.
(VNF) - Tiền gửi của khách hàng cá nhân, doanh nghiệp vào ngân hàng trong tháng 9 tăng mạnh. Đáng chú ý, lượng tiền gửi của tổ chức kinh tế vượt tiền gửi cá nhân.
(VNF) - Hợp tác thỏa thuận giai đoạn năm 2025 - 2030 đánh dấu sự liên kết sâu rộng của TPBank và Viettel có vai trò dẫn dắt trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng và công nghệ, hướng tới mục tiêu xây dựng hệ sinh thái dịch vụ số hiện đại, an toàn và bền vững, đóng góp vào tiến trình chuyển đổi số quốc gia.
(VNF) - Kết quả kinh doanh quý III/2025 cho thấy lợi nhuận ngành ngân hàng khởi sắc nhờ tín dụng tăng tốc và thu nhập lãi thuần cải thiện. Tuy nhiên, sự phân hóa về khả năng quản trị chi phí, phát triển thu nhập ngoài lãi và chính sách dự phòng khiến triển vọng lợi nhuận của từng ngân hàng trở nên khác biệt rõ rệt hơn.
(VNF) - Chiến lược tăng vốn sắp tới dự kiến đưa SHB vào Top 4 ngân hàng tư nhân về vốn điều lệ, giúp duy trì lợi thế cạnh tranh của Ngân hàng khi sở hữu tiềm lực vốn lớn. Bên cạnh đó, SHB còn được dự báo vào rổ chỉ số cổ phiếu toàn cầu theo bộ chỉ số của FTSE Russell khi Việt Nam chính thức được nâng hạng lên thị trường mới nổi. Hai yếu tố chính là động lực kép mạnh mẽ cho tiềm năng tăng trưởng vượt trội của SHB trong thời gian tới.
(VNF) - Hưởng ứng Chiến dịch 60 ngày cao điểm chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai do ngành thuế triển khai trên toàn quốc, VietinBank đã phối hợp với thuế tại nhiều địa phương triển khai chuỗi hoạt động ký kết cùng hàng loạt các chương trình hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi quan trọng này.
(VNF) - Trong thế giới kinh doanh không ngừng biến động, khả năng thích ứng và chuyển đổi liên tục trở thành yếu tố sống còn để duy trì tăng trưởng bền vững. Ngân hàng Techcombank (TCB) đã biến điều này thành triết lý cốt lõi, kết hợp dữ liệu, công nghệ, trải nghiệm khách hàng và văn hoá đổi mới để hướng tới mục tiêu duy trì tăng trưởng hai con số.
Cụm chung cư Ngô Gia Tự (phường Vườn Lài, TP. HCM) được xây từ năm 1968 và hiện xếp loại D. Đến nay, việc tháo dỡ để xây mới vẫn dang dở, dự án cũng chưa có nhà đầu tư.