Trong 10 tháng qua, Trung Quốc vươn lên trở thành nhà đầu tư thứ 2 về giá trị lẫn số lượng dự án vào Việt Nam, tương ứng 2,1 tỷ USD và 541 dự án, tăng lần lượt 169% và 83% so cùng kỳ.
Theo số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ KH-ĐT), vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ Trung Quốc duy trì tốc độ tăng trưởng tốt lên đến 17%, trong khi nhiều nước khác đang giảm.
| "Trung Quốc là quốc gia lớn mạnh về công nghệ, nhưng các nước luôn có cảm giác bất an với công nghệ giá rẻ, lạc hậu từ thị trường này. Nếu chúng ta tham rẻ mà mua, cũng là cách tiếp nhận công nghệ lạc hậu của nước ngoài vào Việt Nam". Chuyên gia môi trường Phan Văn Hiện |
Trong một báo cáo mới đây của Công ty cổ phần chứng khoán SSI về tình hình FDI tại Việt Nam cho thấy Hàn Quốc và Nhật Bản hiện là những nhà đầu tư lớn nhất của Việt Nam nhưng Trung Quốc và Hồng Kông mới đang có tốc độ đầu tư vào Việt Nam tăng tốc đáng kể.
Tổng giá trị FDI còn hiệu lực của Hàn Quốc và Nhật Bản tính đến cuối tháng 10 năm nay là 66 tỉ USD và 59 tỉ USD, bỏ xa Hồng Kông 22,3 tỷ USD và Trung Quốc 15,8 tỷ USD. Song vốn FDI của Trung Quốc và Hồng Kông lại đang tăng mạnh tại Việt Nam. Cụ thể, tăng trưởng giá trị FDI còn hiệu lực tính từ đầu năm đến cuối tháng 10 của Hàn Quốc là 6,5% và Nhật Bản 3,3%. Trong khi đó, tăng trưởng của FDI Trung Quốc lên đến 18,5% và Hồng Kông 12,7%.
Nhận xét xu hướng đầu tư từ Trung Quốc và Hồng Kông tăng nhanh là một tín hiệu tích cực, tuy nhiên báo cáo của SSI nhấn mạnh, thương chiến Mỹ - Trung là một trong những lý do thúc đẩy dòng vốn FDI từ Trung Quốc vào Việt Nam, còn một nguyên nhân khác đáng cảnh báo, đó là yếu tố môi trường.
“Các quy định ngày một khắt khe về môi trường tại Trung Quốc chắc chắn đang tác động đến việc dịch chuyển sản xuất của doanh nghiệp Trung Quốc sang các quốc gia lân cận”, báo cáo nêu. Đơn cử, ngành xi măng của Trung Quốc vốn có sản lượng rất lớn, lên đến 2 tỷ tấn, tuy nhiên nước này đang hạn chế các nhà máy sản xuất xi măng công suất nhỏ, gây ô nhiễm môi trường. Báo cáo cho rằng, chính chính sách giảm đầu tư các ngành nghề gây ô nhiễm môi trường của Trung Quốc góp phần không nhỏ trong việc gia tăng vốn FDI Trung Quốc tại Việt Nam.
Thực tế, một loạt dự án lớn của Trung Quốc vào Việt Nam được cấp giấy phép đầu tư khoảng trong 4 tháng đầu năm nay đều là các ngành có nguy cơ ô nhiễm môi trường rất cao như dự án hóa chất dệt nhuộm Huanyu (60 triệu USD, cấp phép tháng 1), lốp Advance (214 triệu USD, tháng 2), lốp xe Radian toàn thép ACTR (280 triệu USD, tháng 4).
Đó là chưa kể nhiều dự án sản xuất dệt nhuộm, điện than, bao bì của Trung Quốc đã được cấp phép trong vài năm trở lại đây.
Không chỉ gia tăng các dự án có nguy cơ ô nhiễm cao, nguy cơ công nghệ, máy móc lạc hậu, cũ từ Trung Quốc tràn vào Việt Nam theo đường dịch chuyển đầu tư này cũng rất lớn. Theo Tổng cục Thống kê, thị trường hàng hóa nhập khẩu 10 tháng của cả nước, Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu lớn nhất vào Việt Nam với kim ngạch đạt 62 tỷ USD, tăng hơn 16% so với cùng kỳ năm trước. Nhóm hàng nhập khẩu máy móc, thiết bị của cả nước trong 9 tháng đạt 26,9 tỷ USD, tăng 12%.
Đáng lưu ý, số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy nhóm hàng máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng Việt Nam nhập từ Trung Quốc là chính, tăng hơn 27% với 10,6 tỷ USD trong 9 tháng qua.
Nhóm hàng nhập khẩu lớn thứ hai cũng từ thị trường này tăng mạnh là máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tăng hơn 56% với trên 9 tỷ USD. Nhóm nguyên phụ liệu cho ngành dệt may, da giày của Việt Nam cũng nhập khẩu nhiều nhất từ Trung Quốc với 8,5 tỷ USD trong 9 tháng, tăng hơn 9%. Trong 10 tháng của năm nay, nhập siêu với Trung Quốc đã lên đến 29,5 tỷ USD, tăng 48% so cùng kỳ.
Chuyên gia môi trường Phan Văn Hiện (Viện Khoa học công nghệ và quản lý môi trường) cho rằng nguy cơ khiến Việt Nam bị lựa chọn trở thành bến đỗ cho công nghệ lạc hậu từ Trung Quốc đã được cảnh báo từ lâu.
Với số liệu nhập khẩu nhóm hàng máy móc linh kiện từ Trung Quốc tăng vọt lên đến 56%, chuyên gia này nói: “Không còn cảnh báo nữa mà đã là hiện thực rồi đấy. Chính sách thu hút FDI thế hệ mới của chúng ta phát huy đến đâu để lượng máy móc khổng lồ “sơ tán” về Việt Nam như vậy? Trung Quốc là quốc gia lớn mạnh về công nghệ, nhưng các nước luôn có cảm giác bất an với công nghệ giá rẻ, lạc hậu từ thị trường này. Nếu chúng ta tham rẻ mà mua, cũng là cách tiếp nhận công nghệ lạc hậu của nước ngoài vào Việt Nam”.
Theo chuyên gia kinh tế, TS Nguyễn Trí Hiếu - Cố vấn HĐQT Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc Dân, thương chiến Mỹ - Trung đã tác động làm kinh tế Trung Quốc suy giảm, có hiện tượng các doanh nghiệp rời Trung Quốc sang các khu vực khác như Việt Nam. Đây là một tín hiệu tốt nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro.
TS Hiếu bổ sung: “Công nghệ lạc hậu không những từ Trung Quốc mà còn từ các nước khác, thay vì phải thải loại sẽ nhập vào Việt Nam. Điều này gây ra nhiều mối nguy hại. Đầu tiên là sản phẩm được sản xuất khó cạnh tranh trên thị trường thế giới, sử dụng nhiều lao động, tạo nhiều chất thải gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến các vấn đề xã hội”.
TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng Chính phủ nên có tiêu chí cụ thể xét duyệt các dự án đầu tư nước ngoài vào Việt Nam có lợi cho xuất khẩu, chuyển giao công nghệ, tạo việc làm. “Công nghệ chuyển giao phải là công nghệ hiện đại, không thể là máy móc đã khấu hao xong. Hoặc có nhà đầu tư đem đến công nghệ rất hiện đại nhưng chỉ xem Việt Nam là nơi gia công và không chịu chuyển giao. Quan điểm của tôi là không phân biệt dòng vốn đầu tư nào, nhưng với các quốc gia có nguy cơ đầu tư những dự án FDI gây ô nhiễm môi trường lớn thì cần hết sức cân nhắc”, ông Hiếu đề xuất.
Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành, nguyên Viện phó Viện Quản lý kinh tế T.Ư, cho rằng để “lọc” được các dự án có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao, các địa phương cần lưu ý 3 yếu tố: Kiến thức và nhận thức về công nghệ của dự án, hiệu quả giá trị gia tăng dự án mang lại và yếu tố thân thiện môi trường phải đặt lên hàng đầu. Thứ hai là ngoài các đánh giá về tác động đến kinh tế, tài chính, xã hội... mà dự án mang lại, phải chú trọng các tiêu chí, tiêu chuẩn công nghệ dự án mang lại.
“Điều này nghe vậy nhưng không đơn giản. Đa số các dự án FDI gây ô nhiễm môi trường trầm trọng sau thời gian hoạt động do công tác tiền kiểm của chúng ta đã yếu, hậu kiểm lại không có hoặc thiếu. Thế nên, yếu tố thứ ba là giám sát đầu tư, bảo đảm môi trường đầu tư thông thoáng nhưng phải chặt chẽ; việc phân cấp, phân quyền trong quản lý thế nào để minh bạch là rất quan trọng”, TS Võ Trí Thành nói.
| Theo ông Võ Trí Thành, chúng ta đã có Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị về thu hút FDI chuyển từ lượng sang chất. Hiểu một cách nôm na là bản chất của mỗi dự án đầu tư vào VN phải có hiệu quả theo xu hướng tiến bộ, không chỉ là câu chuyện tạo công ăn việc làm. Điều quan trọng, thu hút FDI thế hệ mới là công nghệ hiện đại, phản ánh đúng xu hướng mới là dự án phải thân thiện với môi trường, có tác động lan tỏa tốt. Thế nên, vấn đề là các địa phương và cả Chính phủ vượt qua áp lực tăng trưởng thế nào, bám sát nghị quyết mà làm trước hết. |
Xem thêm >> Nhiều khoản chi mờ ám và nguy cơ thất thoát vốn nhà nước tại Hadico?
Tags:
(VNF) - Công an tỉnh Bắc Ninh cho biết, đã bắt tạm giam 2 đối tượng cùng là cán bộ Cục Thuế tỉnh Bắc Giang, nay là Thuế Bắc Ninh vì nhận 4,3 tỷ đồng để “bỏ qua” cho doanh nghiệp có sai phạm về thuế.
(VNF) - Từ ngày 15/12, kiểm soát thu nhập của chồng hoặc vợ có thể bị phạt đến 30 triệu đồng, theo quy định tại Nghị định 282 Chính phủ vừa ban hành.
(VNF) - Nhắc đến mục tiêu đến năm 2045 nước ta trở thành nước thu nhập cao, đại biểu Quốc hội nêu thách thức dân số "già trước khi giàu" là rất thực tế.
(VNF) - Ngay sau khi trúng đấu giá khu đất 12,3 ha tại Đồ Sơn, Hải Phòng, Công ty cổ phần Đầu tư kinh doanh địa ốc Phương Đông đã mang quyền tài sản của dự án đi thế chấp.
(VNF) - Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ vừa có báo cáo gửi Ủy ban Chứng khoán về nghị quyết phương án nhân sự tạm thời để điều hành hoạt động doanh nghiệp, trong lúc hàng loạt lãnh đạo chủ chốt nghỉ phép.
(VNF) - Đồng Nai dự kiến đấu giá 3 khu đất trên địa bàn, trong đó có 1 lô giá hơn 5.000 tỷ đồng, phiên đấu giá được tổ chức trong tháng 12.
(VNF) - Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng đất hiếm đang trở thành tài nguyên chiến lược của Việt Nam và thế giới, vì vậy cần có cơ chế quản lý - bảo vệ đặc biệt, tránh nguy cơ khai thác bừa bãi, xuất khẩu thô và thất thoát nguồn lực quốc gia.
(VNF) - Với mức giá gần 2,7 tỷ đồng, hiện biển số xe máy 99AA-999.99 tỉnh Bắc Ninh đang là một trong những biển số xe máy có giá cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Theo cáo buộc, sau khi chiếm đoạt tiền của nhà đầu tư, Thân Văn Thoại (Tổng Giám đốc Công ty BBA) đã nhờ người mua 63 mảnh đất tại tỉnh Hòa Bình.
(VNF) - Nghị quyết 72 và Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 được kỳ vọng tạo ra bước đột phá về chăm sóc sức khỏe nhân dân.
(VNF) - Cổ phiếu VIC của Tập đoàn Vingroup tăng tốc ấn tượng đưa tài sản của tỷ phú Phạm Nhật Vượng lên mức cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Được thiết kế như một giai phẩm Xuân, số đặc biệt mừng Xuân Bính Ngọ 2026 sẽ được Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance dự kiến xuất bản vào tháng 1/2026.
(VNF) - TS.Trần Đình Thiên cho rằng Việt Nam đang đứng trước cơ hội hiếm có để tạo bước nhảy vọt, nếu dám theo đuổi mục tiêu tăng trưởng hai con số một cách thực chất và bền vững. Trong bối cảnh kinh tế thế giới phân hóa mạnh, đây chính là “cách Việt Nam vượt lên chính mình”, thoát khỏi quỹ đạo tăng trưởng trung bình và hình thành sức bật mới cho nền kinh tế.
(VNF) - Giữa những ngày cuối năm se lạnh, ước mơ về một mái nhà kiên cố của mẹ con bà Nguyễn Thị Phúc ở xã Thạch Khê, Hà Tĩnh đã thành hiện thực. VietnamFinance Foundation – chương trình thiện nguyện của Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, cùng chính quyền địa phương và đơn vị tài trợ đã khánh thành, bàn giao căn nhà tình thương 70m², mang đến điểm tựa mới cho gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn này.
(VNF) - Từ ngày 15/12, nhiều hành vi vi phạm liên quan đến căn cước, cư trú và sử dụng VNeID sẽ bị xử phạt nặng theo Nghị định 282/2025. Người dân cần cập nhật quy định để tránh rủi ro pháp lý khi cầm cố, cho thuê hoặc sử dụng trái phép thẻ căn cước.
(VNF) - Tại Việt Nam, có 81/169 máy bay A320, A321 bị ảnh hưởng do lệnh khẩn cấp của nhà sản xuất Airbus và cơ quan An toàn hàng không châu Âu (EASA).
(VNF) - Bộ Tài chính đề nghị điều chỉnh mức doanh thu không phải nộp thuế lên 500 triệu đồng/năm, tức là gấp 5 lần so với mức đang áp dụng theo Luật Thuế TNCN hiện hành.
(VNF) - Các nhóm đối tượng đã cấu kết với một số nhân viên ngân hàng, sử dụng giấy tờ giả mở hơn 1.000 tài khoản doanh nghiệp “ma” và mua khoảng 10.000 tài khoản cá nhân không chính chủ.
(VNF) - Khi cuộc khủng hoảng bất động sản Trung Quốc tiếp tục chìm sâu, giới đầu tư trên mọi thị trường của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới khó lòng làm ngơ.
(VNF) - Theo quyết định của Bộ Chính trị, ông Vũ Đại Thắng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh, được điều động tham gia Ban chấp hành, Ban Thường vụ, giữ chức Phó bí thư Thành ủy Hà Nội.
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Trung sẽ thôi giữ chức vụ chủ tịch UBND thành phố Hà Nội vì lý do cá nhân.
(VNF) - Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP. HCM) nêu thực tế nhiều dự án trọng điểm đang bị chậm do quy trình nội bộ kéo dài, làm tăng chi phí và giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế.
(VNF) - Quá trình điều tra vụ án xảy ra tại thẩm mỹ viện Mailisa, cơ quan chức năng thu giữ 3 tỷ đồng, 400.000 USD, 300 lượng vàng SJC, 100 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
(VNF) - Doanh nghiệp chuyển đổi xanh đang cần các cơ chế khuyến khích, nội dung này đã được nêu bật tại Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025 diễn ra tại TP. HCM.
(VNF) - Năm 2025 khép lại với những dư chấn của thời tiết cực đoan và các hình thái thiên tai bất thường liên tiếp xuất hiện. Những thiệt hại về người và của không chỉ tạo áp lực lên hoạt động sản xuất – đời sống dân sinh, mà còn đặt nền kinh tế Việt Nam trước bài toán cân bằng giữa phục hồi ngắn hạn và tăng trưởng dài hạn.
(VNF) - Công an tỉnh Bắc Ninh cho biết, đã bắt tạm giam 2 đối tượng cùng là cán bộ Cục Thuế tỉnh Bắc Giang, nay là Thuế Bắc Ninh vì nhận 4,3 tỷ đồng để “bỏ qua” cho doanh nghiệp có sai phạm về thuế.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
