Thành công nhất trong năm 2020 là không nhân viên nào phải nghỉ việc 

- Đại dịch Covid-19 tác động đến Viettel Post ra sao trong năm 2020, thưa ông?

Ông Trần Trung Hưng: Đại dịch Covid-19 ập đến Việt Nam cũng như thế giới một cách hoàn toàn bất ngờ. Với Viettel Post, trong kế hoạch năm 2020 được chúng tôi xây dựng cũng không hề có thông tin gì liên quan đến đại dịch cả.

Tuy vậy, khi dịch bệnh xảy ra, chúng tôi vẫn quyết tâm không điều chỉnh kế hoạch và phải thích ứng để đạt mục tiêu. Chính nhờ việc thích ứng với khó khăn lớn như vâỵ, chúng tôi mới phát hiện ra nhiều bài toán thật sự cần phải giải quyết.

Như chúng ta đã biết, khi Covid xảy ra thì việc sản xuất và lưu thông hàng hoá bị ảnh hưởng lớn, mà đây lại là thị trường của các doanh nghiệp như Viettel Post.

Không những vậy, Covid cũng tác động mạnh tới thị trường logistics, khiến các doanh nghiệp buộc phải cố gắng để tồn tại. Bản chất của ngành logistics là kinh doanh mạng lưới, chính vì thế nếu không thể duy trì được mạng lưới thì doanh nghiệp có thể bị xoá sổ bất kỳ lúc nào.

Đại dịch Covid-19 đã tác động đến mọi mặt, tuy nhiên, đây lại chính là “cú hích” giúp một số ngành nghề được phát huy hết tiềm năng và giá trị của mình. Ngoài dịch vụ chuyển phát, chúng tôi có thương mại điện tử và hệ sinh thái các sản phẩm số như sàn vận tải đa phương thức MyGo, phần mềm bán hàng đa kênh hợp nhất ViettelSale… bổ trợ cùng nhau đã mang đến kết quả tương đối khả quan.

- Vậy còn khó khăn lớn nhất mà Viettel Post gặp phải trong đại dịch Covid-19 là gì?

Khó khăn mà tôi cho là lớn nhất chính là đảm bảo an toàn sức khỏe cho khách hàng và CBNV. Lúc Covid-19 vừa ập đến, chúng ta đều rất hoang mang, bản thân những người bưu chính Viettel cũng hoang mang. Lúc đó, bản thân tôi cũng chịu áp lực lớn trong việc có nên tiếp tục để nhân viên vào vùng dịch để vận chuyển hàng hoá hay không.

Chúng tôi đã triển khai ngay những quy trình, quy định về giao hàng không tiếp xúc, khử khuẩn 2 lần và trang bị đầy đủ khẩu trang, nước rửa tay… cho cán bộ nhân viên, khách hàng tại các bưu cục, cửa hàng.

Chúng tôi đặc biệt phải bảo vệ cho đội ngũ nhân viên tuyến đầu – những người hàng ngày, hàng giờ can đảm ra đường để kịp thời kết nối những nhu yếu phẩm, bưu phẩm cần thiết cho khách hàng và chỉ khi cán bộ nhân viên có đủ sức khỏe thì Viettel Post mới phục vụ an toàn được cho khách hàng.

- Việc ứng phó với dịch trên thực tế có khó khăn không thưa ông?

Khó khăn lớn nhất là đảm bảo an toàn sức khỏe cho khách hàng và 100% cán bộ nhân viên thì chúng tôi đã thành công. Chúng tôi tuân thủ nghiêm những quy định, hướng dẫn, cảnh bảo từ Nhà nước, Chính phủ và Bộ Y tế. Bên cạnh đó, Viettel Post tự xây dựng cho mình những biện pháp đảm bảo an toàn phù hợp với ngành nghề dựa trên hướng dẫn của Nhà nước.

Mặc dù cả Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đều khẳng định hiện chưa có bằng chứng cho thấy virus corona có thể lây lan thông qua hàng hoá, tuy nhiên các nhà khoa học cũng phát hiện rằng khi được xử lý bằng bất kỳ hình thức khử trùng nào, tất cả các bề mặt đều không tồn tại virus trong vòng 5 phút. Vậy nên để đảm bảo một cách tốt nhất, chúng tôi vẫn tiến hành phun khử khuẩn 2 lần các loại hàng hóa được phép phun. Đây là một quyết định rất táo bạo và cũng rất vất vả khi chúng tôi phải phân loại hàng triệu bưu phẩm, bưu kiện mỗi ngày (những hàng hoá như: thực phẩm, thuốc...không được phép phun - PV)

Đối với một doanh nghiệp, việc đạt được mức tăng trưởng cao trong năm vừa qua cũng gặp rất nhiều khó khăn. Chúng tôi đã chủ động đưa ra những kịch bản ứng phó với diễn biến phức tạp của đại dịch. Tôi cho rằng “linh hoạt” là yếu tố cực kỳ cần thiết để ứng phó với dịch: linh hoạt trong chiến lược, linh hoạt trong sản xuất kinh doanh, linh hoạt ở trong cả những quy trình hàng ngày…

Tôi lấy ví dụ đơn giản thế này. Nếu như trong điều kiện bình thường, khi nhân viên Viettel Post giao hàng cho khách sẽ phải giao bằng hai tay để thể hiện sự trân trọng nhưng trong những ngày dịch bùng phát, chúng ta phải hạn chế tiếp xúc để đảm bảo an toàn cho cả khách hàng và cán bộ nhân viên. Chúng tôi cho phép cán bộ nhân việc đặt hàng trên một mặt phẳng an toàn và giữ khoảng cách 2m để khách hàng nhận hàng.

Kết quả Viettel Post vẫn tăng trưởng trong năm 2020. Không một cán bộ nhân viên nào của Viettel Post phải nghỉ việc do Covid-19, không một đồng lương nào bị cắt giảm. Đấy chính là một trong những thành công lớn nhất trong năm qua của chúng tôi.

Make in Viet Nam là lời tuyên bố với thế giới rằng Việt Nam làm được!

- "Make in Viet Nam" là lời kêu gọi của Bộ Thông tin và Truyền thông trong suốt năm vừa qua, là một doanh nghiệp với nhiều dịch vụ cạnh tranh với các ông lớn nước ngoài, ông có thể cho biết về cơ hội của các doanh nghiệp Việt Nam?

Trước tiên cần khẳng định đây là chủ trương đúng đắn của Chính phủ, Bộ Thông tin và Truyền thông. Lời kêu gọi "Make in Viet Nam" của Bộ Thông tin Truyền thông không chỉ truyền cảm hứng cho tất cả các doanh nghiệp mà hơn hết là một lời tuyên bố với thế giới rằng Việt Nam làm được.

Covid-19 ập đến khiến cho quá trình nghiên cứu và phát triển sản phẩm diễn ra nhanh hơn trước rất nhiều. Có thể trước đây, vì chưa có dịch bệnh nên xã hội chưa cần đến nên chúng ta cứ chậm rãi nghiên cứu. Nhưng khi đại dịch ập đến, các sản phẩm, đặc biệt là các nền tảng số ra đời rất nhanh.

Điều này xuất phát từ yêu cầu của thị trường đã thôi thúc các doanh nghiệp Việt Nam hợp lực với nhau để tạo ra sản phẩm nhanh hơn, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Doanh nghiệp Việt Nam có một lợi thế rất lớn so với các doanh nghiệp nước ngoài đấy chính là chúng ta đang thiết kế ra những sản phẩm, dịch vụ phục vụ người dân của mình, trên chính đất nước mình. Không ai hiểu người Việt Nam bằng người Việt Nam. Cái mà chúng ta cần hoàn thiện đấy chính là lĩnh hội những công nghệ trên thế giới, sáng tạo để giải quyết bài toán tại nước mình. 

Việc càng có nhiều doanh nghiệp nước ngoài đầu tư và số vốn đầu tư càng cho thấy sức hấp dẫn của thị trường Việt Nam và đấy cũng chính là cơ hội cho chúng ta “tiếp nhận có chọn lọc” những thế mạnh của họ.

Tuy nhiên, để chủ trương Make in Viet Nam thực sự có hiệu quả, các doanh nghiệp cần lưu ý việc bắt tay liên kết với các doanh nghiệp khác và làm chủ về thiết kế cũng như hệ thống kết nối.

Nghĩa là các doanh nghiệp phải mạnh dạn liên doanh với nhau. Các doanh nghiệp công nghệ nên hợp tác với các công ty sản xuất các thiết bị, nhất là tạo ra nhu cầu cho các doanh nghiệp sản xuất.

Ngoài điều này ra thì doanh nghiệp Việt cũng phải làm chủ thiết kế và hệ thống kết nối. Nếu không làm chủ thiết kế và hệ thống thì nguy cơ thất bại rất cao đồng thời không thể tối ưu như các doanh nghiệp Việt Nam mong muốn.

- Vậy theo ông, Nhà nước có vai trò thế nào trong việc phát triển chiến lược này?

Ngoài việc phát động phong trào và định hướng chiến lược, Nhà nước cũng cần phải tạo ra thị trường cho các doanh nghiệp.

Phần lớn các doanh nghiệp công nghệ của Việt Nam chưa giỏi về kinh doanh. Họ có thể rất giỏi về chuyên môn, nhưng về kinh doanh lại hoàn toàn ngược lại. Vì thế, nhà nước cần hỗ trợ các doanh nghiệp này về đầu ra cho các sản phẩm Make in Viet Nam.

Việc hỗ trợ đầu ra này không có nghĩa là nhà nước phải mua các sản phẩm của họ mà là mạnh dạn cho thí điểm các công nghệ mới và xây dựng các quy định cho phép thí điểm.

Bên cạnh đó, Nhà nước cũng có thể đưa ra những chính sách đột phá. Chẳng hạn như cho phép doanh nghiệp đấu thầu các hệ thống thanh toán quốc gia, hệ thống giao thông thông minh quốc gia, y tế quốc gia, giáo dục quốc gia…giống như ngành viễn thông đã làm.

Ngoài ra, Nhà nước cũng nên quy hoạch, sắp xếp và định hướng lại thị trường. Bởi nếu có quá nhiều doanh nghiệp thì thị trường bị chia nhỏ và không có đủ thị trường để doanh nghiệp phát triển và khó đi ra nước ngoài nếu quy mô còn nhỏ.

Văn hoá chuyển đổi số quan trọng hơn chiến lược chuyển đổi số

- Câu chuyện chuyển đổi số cũng rất "nóng" trong năm vừa qua, với Viettel Post, câu chuyện này đang diễn ra thế nào?

 Cách đây khoảng 5 năm, khi đó ở Việt Nam khái niệm chuyển đổi số vẫn chưa được nói đến, Viettel Post đã bắt đầu ứng dụng công nghệ vào để tự động hóa quy trình. Sau này khi khái niệm chuyển đổi số được nhắc đến nhiều thì hoá ra việc chúng tôi đã làm chính là số hoá quy trình – giai đoạn đầu của chuyển đổi số.

Đến giờ, chúng tôi đã xây dựng hệ sinh thái công nghệ khép kín dành cho khách hàng và dần tự động hóa mọi công đoạn nội bộ để nâng cao năng suất lao động, phục vụ tốt hơn cho khách hàng. Tất cả những sản phẩm công nghệ này đều cho người Viettel Post sáng tạo ra và làm chủ.

Viettel Post luôn tập trung giải quyết vấn đề và cá thể hóa đến từng khách hàng. Công nghệ phải giúp mọi thứ đơn giản hơn và sẽ là công cụ đắc lực để chúng tôi dự báo nhu cầu của khách hàng ngay cả trước khi họ nhận ra, từ đó đưa ra giải pháp làm hài lòng từng khách hàng riêng biệt.

Chuyển đổi số với chúng tôi bây giờ không đơn thuần là những sản phẩm công nghệ nữa mà phải hình hành văn hóa số trong chính nội tại để mỗi cán bộ nhân viên Viettel Post đều trở thành người lao động 4.0, Viettel Post trở thành doanh nghiệp 4.0 và góp phần kiến tạo một Việt Nam số.

Chúng tôi cũng đã thuê một đơn vị tư vấn về chuyển đổi số và họ đánh giá Viettel Post có tốc độ chuyển đổi số đứng thứ 3 trong Tập đoàn Viettel, dù chúng tôi chỉ là doanh nghiệp logistics chứ không phải là doanh nghiệp công nghệ.

- Đó có phải là bí quyết giúp Viettel Post liên tục dẫn đầu trong top các công ty uy tín ngành logistics những năm qua?

Chuyển đổi số với Viettel Post chỉ là một công cụ giúp chúng tôi hoàn thiện hệ thống quản trị và số hoá quy trình; trải nghiệm số cho khách hàng là một trong những nhân tố giúp chúng tôi có được vị thế này.

Tuy nhiên, những công nghệ này chúng tôi sẵn sàng chia sẻ và chuyển giao cho các doanh nghiệp trong nước để cùng nhau nâng cao năng lực cạnh tranh logistics quốc gia.

Điều tiên quyết nhất có lẽ nằm ở triết lý “lấy khách hàng làm trung tâm” và “sức mạnh kỷ luật Quân đội”.

Có thể nói Viettel Post là sự tổng hòa giữa truyền thống và hiện đại. Chúng tôi tiên phong chuyển đổi số nhằm mang đến những trải nghiệm số xứng tầm đến khách hàng và không quên giữ cốt cách của người lính thời bình.

Vì một Việt Nam hùng cường

- Với mục tiêu trở thành công ty logistics số 1 Việt Nam dựa trên nền tảng công nghệ cao, Viettel Post sẽ làm gì để thực hiện?

Để Viettel Post trở thành công ty logisitics số 1 Việt Nam dựa trên nền tảng công nghệ cao, quan điểm của chúng tôi phát triển logistics không đơn thuần là một ngành dịch vụ mà phải xây dựng hạ tầng quốc gia.

Chúng tôi tập trung đầu tư vào xây dựng hệ thống kho vận, kho thông minh cũng như các trung tâm chia chọn và kho vận trên toàn quốc. Về điều này, Viettel Post đang sở hữu lợi thế rất lớn khi có mạng lưới phủ rộng 63 tỉnh thành.

Song hành với đó, chúng tôi vẫn chú trọng vào phát triển các nền tảng công nghệ, ứng dụng công nghệ vào hoạt động chia chọn, tối ưu các công đoạn để cắt giảm chi phí và nâng cao năng suất lao động. Những nền tảng này không chỉ phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh tại Viettel Post mà còn góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh logistics quốc gia.

Ngoài ra, hiện tại Viettel Post đang tích cực phối hợp với Hiệp hội Logistics, các trường dại học để bồi dưỡng cũng như tạo điều kiện cho các bạn có môi trường cọ xát ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực logistics nước nhà.

- Bao lâu thì mục tiêu này thành hiện thực, thưa ông?

Theo chiến lược, chúng tôi sẽ hoàn thành mục tiêu trở thành công ty logistics số 1 Việt Nam dựa trên nền tảng công nghệ cao vào năm 2025.

Cụ thể, đến năm 2023, Viettel Post sẽ áp dụng toàn bộ hệ thống công nghệ cao và đến năm 2025, thì trở thành công ty logistics số 1 Việt Nam dựa trên nền tảng công nghệ cao.

Quy mô của logistics là rất rộng lớn, nếu để trở thành số 1 trong ngành thì sẽ tốn rất nhiều nguồn lực và Viettel Post sẽ chỉ ngắm vào logistics cho ngành tiêu dùng.

- Bước sang năm mới và thập kỷ mới, cơ hội và thách thức của Viettel Post sẽ ra sao?

Năm mới 2021 sẽ là một năm đầy thách thức với Viettel Post khi thị trường tiếp tục có những cạnh tranh từ các doanh nghiệp nước ngoài. Tuy nhiên, thách thức nhiều đi liền với cơ hội lớn.

Trong năm mới và giai đoạn tiếp theo, để đạt những kết quả đáng khích lệ hơn, quan điểm của Viettel Post là tiếp tục hướng tới làm chủ công nghệ. Tuy nhiên, làm chủ không có nghĩa tạo ra công nghệ mà là đưa ra giải pháp, mô hình ứng dụng công nghệ đó để giải quyết vấn đề của doanh nghiệp, của đất nước. Đồng thời, với trách nhiệm một doanh nghiệp quân đội, Viettel Post luôn gắn triết lý kinh doanh với trách nhiệm xã hội.

Bước sang giai đoạn mới, trách nhiệm xã hội của Viettel Post không gói gọn trong việc thực hiện những chương trình xã hội hỗ trợ người yếu thế mà được nâng lên với việc tiên phong, kêu gọi, sát cánh cùng nhiều tổ chức khác tạo ra cơ hội phát triển công nghệ đột phá, góp phần xây dựng nền kinh tế số, chung sức vì một Việt Nam hùng cường.

Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!