Chuyên gia VinaCapital: 'TTCK Việt Nam sẽ trở lại đúng với tiềm năng'

VN-Index có thể tăng hơn 20%

“Nền kinh tế đang quay trở lại quỹ đạo tăng trưởng dài hạn khi giai đoạn bùng nổ sau Covid-19 đã kết thúc. Chuyển động thị trường gần đây đã cho thấy giai đoạn giảm điểm của VN-Index đang kết thúc - giảm 33% trong năm 2022 bất chấp tốc độ tăng trưởng GDP nhanh nhất của Việt Nam trong 25 năm.

Trong năm 2023, chúng tôi kỳ vọng tăng trưởng GDP chậm từ 8% trong năm ngoái về 6% trong năm nay, do chịu tác động lớn bởi nhu cầu với các sản phẩm “Made in Vietnam” từ người tiêu dùng Mỹ/EU chậm lại nhưng được hỗ trợ bởi sự phục hồi của lượng khách du lịch quốc tế tới Việt Nam trong bối cảnh Trung Quốc mở cửa trở lại và sự gia tăng giải ngân cho cơ sở hạ tầng của Chính phủ.

Thứ hai là thị trường chứng khoán hồi phục mạnh mẽ vì các yếu tố trong và ngoài nước tác động lên thị trường năm ngoái đã được giải quyết. Cụ thể, áp lực lạm phát toàn cầu đang giảm bớt và chúng tôi kỳ vọng Chính phủ Việt Nam sẽ giải quyết những lo ngại về khả năng các tập đoàn trong nước có thể tái tài trợ 5 tỷ USD trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn trong năm nay. Đây là một trong những yếu tố chính tạo áp lực lên VN-Index trong năm ngoái.

Thứ ba là sự duy trì các nhân tố thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong dài hạn bao gồm dòng vốn FDI vẫn tiếp tục chảy vào Việt Nam do sự gia tăng căng thẳng thương mại Mỹ-Trung vào năm ngoái; quá trình đô thị hóa và nhân khẩu học sẽ giúp thúc đẩy tăng trưởng liên tục của tầng lớp trung lưu mới nổi và tiêu dùng nội địa Việt Nam.

Bên cạnh đó, chúng tôi kỳ vọng kinh tế vĩ mô của Việt Nam sẽ duy trì ổn định trong năm nay. Giá trị của VND đã mất giá 3% trong năm 2022, trong khi các các đồng tiền trong khu vực thị trường mới nổi mất giá 7%. Chúng tôi cho rằng giá trị VND tăng 2-3% trong năm nay. Lạm phát CPI của Việt Nam trung bình là 3% trong năm 2022 thấp hơn nhiều so với các thị trường cận biên/mới nổi trên thế giới. Dự báo chỉ số này của Việt Nam sẽ tăng lên 4% trong năm 2023, phần lớn là do Trung Quốc mở cửa trở lại có khả năng gây áp lực lên giá thực phẩm và năng lượng tại Việt Nam.

Cuối cùng, các dự báo đều cho rằng VN-Index sẽ tăng hơn 20% trong năm nay, cho thấy sự bình thường hóa trong định giá của thị trường chứng khoán. Thêm vào đó, VN-Index đang giao dịch ở mức xấp xỉ 2 độ lệch chuẩn so với tỷ lệ P/E trung bình trong 5 năm qua vào cuối 2022 và TTCK Việt Nam hiện đang giao dịch với mức chiết khấu đáng kể so với các TTCK của các quốc gia tương tự trong khu vực (Thái Lan/Malaysia/Indonesia/Philippines) như có thể thấy ở trên.

Tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ chậm lại

Dự báo GDP của Việt Nam năm 2023 sẽ giảm từ mức 8% năm 2022 xuống còn 6% năm 2023 vì giai đoạn bùng nổ sau Covid-19 của Việt Nam hiện đã kết thúc và nhu cầu về các sản phẩm “Made in Vietnam” đang chậm lại đáng kể, cùng với sự suy giảm của nền kinh tế toàn cầu. Nhưng Trung Quốc mở cửa trở lại sẽ thúc đẩy kinh tế Việt Nam trong nửa cuối 2023 bởi sự gia tăng khách du lịch nước ngoài tại Việt Nam. Bên cạnh đó, kế hoạch đầu tư cho cơ sở hạ tầng của Chính phủ Việt Nam tăng khoảng 50% sẽ giúp tăng chi tiêu từ 4%/GDP vào năm 2022 lên 7%/GDP vào năm 2023.

Năm 2022, GDP của Việt Nam tăng trưởng với tốc độ nhanh nhất trong 25 năm qua, được dẫn dắt bởi sự bùng nổ tiêu dùng hậu Covid-19 vì người tiêu dùng Việt Nam tích cực mua sắm và khách du lịch nước ngoài bắt đầu quay trở lại Việt Nam. Tiêu dùng chiếm gần 2/3 GDP của Việt Nam và doanh số bán lẻ (yếu tố đại diện cho tiêu dùng nội địa) tăng trưởng theo từng tháng trong hầu hết năm 2022. Doanh số bán lẻ đã tăng trở lại trên mức trước Covid lần đầu tiên vào cuối năm ngoái.

Tuy nhiên, sự tăng trưởng này đã giảm dần vào cuối năm 2022. Ngược lại, lượng khách du lịch nước ngoài tăng trưởng đáng kể trong nửa cuối 2022 nhưng chỉ đạt khoảng 20% mức trước Covid. Vì vậy, kỳ vọng lượng khách du lịch sẽ tiếp tục gia tăng do sự mở cửa trở lại của Trung Quốc và sẽ đạt 50% mức trước Covid vào năm 2023.

Cuối cùng, nền kinh tế Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng lớn từ sự suy giảm của nền kinh tế toàn cầu (do việc tăng lãi suất/ thắt chặt tiền tệ của các ngân hàng trung ương) vì sản xuất đóng góp khoảng 1/4 GDP của Việt Nam và xuất khẩu của Việt Nam tương đương với hơn 90% GDP. Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng Chính phủ sẽ có giải pháp hỗ trợ nền kinh tế bằng cách tăng cường giải ngân đầu tư công, được đề cập bên dưới.

Áp lực lên Việt Nam

Sản xuất của Việt Nam đóng góp lớn cho kinh tế đất nước năm 2020-2021 nhờ nhu cầu của người tiêu dùng tại Mỹ và EU. Sản xuất đã phục hồi đáng kể trong nửa đầu năm 2022 nhưng tăng trưởng đạt đỉnh vào giữa năm và giảm dần trong suốt nửa cuối năm khi nhu cầu tiêu thụ chậm lại đáng kể. Đến cuối năm 2022, sản lượng, việc làm và đơn đặt hàng tại các nhà máy của Việt Nam đều giảm khá mạnh.

Hàng tồn kho tại các nhà bán lẻ và các công ty tiêu dùng tại Mỹ như Nike và Lululemon được báo cáo đã tăng khoảng 20% trong năm 2022, dẫn đến việc các đơn đặt hàng xuất khẩu của Việt Nam giảm vào cuối năm 2022 và nhập khẩu hàng tiêu dùng ở Mỹ ghi nhận mức giảm kỷ lục 13% so với tháng trước đó 11/2022. Trong 12/2022, xuất khẩu của Việt Nam giảm 14% so với cùng kỳ, trong khi xuất khẩu của cả Trung Quốc và Hàn Quốc cũng giảm khoảng 10% cùng kỳ.

Chúng tôi kỳ vọng các đơn đặt hàng xuất khẩu sẽ phục hồi trong nửa cuối năm 2023, bởi các nhà bán lẻ ở Mỹ và EU có thể mất ít nhất 6 tháng để giải quyết hàng tồn kho. Ngoài ra, lượng giao dịch mua bán nhà tại Mỹ hiện đang giảm với tốc độ nhanh hơn so với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 (giảm với tốc độ kỷ lục: -35%/năm so với -31%/năm vào thời điểm tồi tệ nhất trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008). Điều này sẽ làm giảm nhu cầu về đồ nội thất và các sản phẩm gia dụng khác được sản xuất tại Việt Nam.

Cuối cùng, tác động đến việc tăng lãi suất năm ngoái của Fed và ECB sẽ tiếp tục làm chậm nền kinh tế Mỹ và châu Âu năm nay và hai nền kinh tế này chiếm gần một nửa tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

Tuy nhiên, lượng khách du lịch Trung Quốc sẽ phục hồi hoàn toàn vào nửa cuối năm 2023 và số lượng khách du lịch nước ngoài đến thăm Việt Nam đã tăng từ khoảng 20% so với mức trước Covid vào năm 2022 lên 50% vào năm 2023. Khách du lịch Trung Quốc trước đây chiếm 1/3 tổng số khách du lịch của Việt Nam, nếu phục hồi hoàn toàn vào nửa cuối năm 2023 sẽ tương đương với lượng khách du lịch tăng thêm ~20% vào năm 2023.

Du lịch nước ngoài trước đây đóng góp khoảng 10% GDP của Việt Nam, vì vậy chúng tôi ước tính rằng việc một phần lượng khách du lịch nước ngoài trở lại đã đóng góp khoảng 2% vào tăng trưởng GDP của Việt Nam vào năm ngoái. Sự tăng trưởng liên tục của lượng khách du lịch nước ngoài đến Việt Nam có thể sẽ thúc đẩy tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam hơn 2% trong năm nay. Điều này sẽ bù đắp nhiều hơn cho sự sụt giảm trong lĩnh vực sản xuất”.