Đi ngược lại phán đoán của phương Tây
So với những kỳ vọng phổ biến ở phương Tây hai năm trước rằng các lệnh trừng phạt và tác động tiêu cực của chiến sự Ukraine có thể khiến nền kinh tế Nga sụp đổ, thật bất ngờ nền kinh tế Nga đang vận hành rất tốt.
Mười hai tháng trước, các nhà phân tích phương Tây đã dự đoán một sự suy giảm tổng thể của Nga trong suốt năm 2023. Tuy nhiên, nền kinh tế Nga tăng trưởng mạnh hơn nhiều so với các quốc gia phương Tây (bao gồm cả Anh), với GDP tăng hơn 3%.
Giá dầu cao hơn và việc tăng cường xuất khẩu sang Trung Quốc và Ấn Độ đã giúp Nga tránh khỏi thảm họa mà nhiều người dự đoán.
Sự rút lui của các công ty phương Tây cũng đã mở ra những “ngóc ngách” mới cho các công ty Nga, trong khi các biện pháp kiểm soát vốn khiến họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đầu tư vào Nga.
Thêm vào đó, việc tăng chi tiêu quốc phòng một cách ồ ạt, bao gồm cả tiền lương cho binh sĩ và bồi thường cho các gia đình, cũng như sản xuất vũ khí, đã thúc đẩy những cuộc bùng nổ kinh tế nhỏ ở những vùng nghèo hơn của đất nước.
"Nóng đến mức nguy hiểm"
Số liệu từ Bộ tài chính Nga cho thấy gói kích thích tài chính tổng thể của chính phủ chiếm khoảng 5% GDP, nhiều hơn mức được thực hiện trong đại dịch Covid-19. Theo các chuyên gia, đến một lúc nào đó, tất cả những thứ đó đều phải trả giá.
Cũng theo tài liệu từ Bộ Tài chính Nga, chi tiêu quốc phòng năm 2024 dự kiến lên đến 10.800 tỷ rúp (111,15 tỷ USD), tức khoảng 6% GDP nước này
Tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp kỷ lục (dưới 3%), lương danh nghĩa đã tăng 15% so với cùng kỳ năm trước và lạm phát lên tới khoảng 8%, buộc ngân hàng trung ương phải tăng lãi suất lên 16%.
Hai học giả của Yale là Jeffrey Sonnenfeld và Steven Tian mới đây đã nêu ra một vài vấn đề nổi cộm của kinh tế Nga do ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt.
Thứ nhất là vấn đề chảy máu chất xám. Kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2/2022, ít nhất một triệu công nhân có tay nghề cao đã rời khỏi đất nước (theo một số ước tính), chiếm 10% toàn bộ lực lượng lao động công nghệ của Nga và 33% số triệu phú của nước này.
Vấn đề thứ hai là “chảy máu vốn”. Theo đánh giá riêng của Ngân hàng Trung ương Nga, lượng vốn tư nhân kỷ lục 253 tỷ USD đã được chuyển ra khỏi Nga trong 16 tháng sau khi xung đột nổ ra, gấp 4 lần mức vốn chảy ra trước đó.
Thứ ba, việc mất đi công nghệ cao phương Tây đã gây thiệt hại cho các lĩnh vực quan trọng như công nghệ và thăm dò năng lượng. Ví dụ, “ông lớn” năng lượng Nga Rosneft đã buộc phải chi thêm gần 10 tỷ USD cho chi phí vốn, cộng thêm khoảng 10 USD chi phí cho mỗi thùng dầu mà công ty xuất khẩu.
Thứ tư, khoảng 250 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã chảy ra khỏi nước này và gần như ngừng hoàn toàn dòng vốn FDI mới vào Nga. Trước khi chiến sự nổ ra, trung bình mối năm nước này nhận thêm 100 tỷ USD vốn FDI.
Thứ năm, đồng rúp mất đi vai trò là đồng tiền có thể chuyển đổi và trao đổi được.
Thứ sáu, mất khả năng tiếp cận thị trường vốn toàn cầu.
Cuối cùng là “sự tàn phá của cải trên diện rộng và giá trị tài sản sụt giảm”. Giá trị của một số doanh nghiệp nhà nước đã giảm 75% kể từ khi chiến sự nổ ra, và nhiều tài sản của khu vực tư nhân đã giảm một nửa giá trị.
Các lệnh trừng phạt đã không làm sụp đổ nền kinh tế Nga nhờ Trung Quốc, Ấn Độ và các “thị trường song song” nơi hàng hóa được vận chuyển qua các quốc gia thân thiện như Thổ Nhĩ Kỳ và Kazakhstan. Tuy nhiên, tình trạng thiếu hụt ngày càng gia tăng, đặc biệt là các loại hàng hóa như lốp xe, giấy in, phụ tùng máy bay và thuốc men.
Theo phân tích của Bộ Ngân khố Mỹ, nền kinh tế Nga hiện đã nhỏ hơn 5% so với trước đây nếu chiến sự không nổ ra.
Bà Rachel Lyngaas, chuyên gia kinh tế trưởng về trừng phạt thuộc Bộ Tài chính Mỹ cho biết sự kết hợp giữa chiến sự và các lệnh trừng phạt đang “đặt nền kinh tế Nga dưới áp lực kinh tế đáng kể” bằng cách “góp phần khiến chi tiêu tăng nhanh, đồng rúp mất giá, lạm phát gia tăng và thị trường lao động thắt chặt.
Các yếu tố chính gây tổn hại cho Nga bao gồm tình trạng di cư, khó khăn trong việc tìm nguồn cung ứng hàng nhập khẩu công nghệ cao, buộc phải định hướng lại chuỗi cung ứng và thiếu khả năng tiếp cận thị trường phương Tây.
Theo bà Lyngaas, "mặc dù nền kinh tế cho đến nay đã đối phó được với các lệnh trừng phạt, nhưng một nỗ lực chiến sự lớn hơn có thể gây bất ổn cho sự ổn định vĩ mô của Nga".
Xem thêm >> Doanh thu năng lượng giảm, Nga xoay sang bán ngoại tệ
Tags:
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Công ty bảo hiểm Asahi Mutual Life Insurance của Nhật Bản sẽ mua lại toàn bộ cổ phần của MVI Life. Thương vụ dự kiến hoàn tất vào năm 2026.
(VNF) - Doanh nghiệp cuối cùng còn trụ vững trong ngành bất động sản đang lao đao của Trung Quốc có lẽ cũng sắp gục ngã.
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - 25 năm sau bong bóng Dot-Com, thị trường AI 2025 đứng trước nguy cơ bong bóng 10 nghìn tỷ USD. Liệu lịch sử có lặp lại?
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
